खर तर गंगा गोदावरी आणि नर्मदा ह्या नद्या भगवान शंकर ह्याच्याशी निगडीत आहे. पण उपलब्ध माहितीनुसार शक्यतो गंगाच गृहित धरतात. शिल्पकाराने कदाचित वरील तिन नद्या सुचित केल्या असतील कारण ह्या बहूतांश नद्या वर उत्तरेतून वाहतात.

खुप दुर्लभ आहेत त्यापैकी महाराष्ट्रातील लेणी नावाने पुस्तक लक्षात आहे. अन्यथा काही वेळा गॅझेट्स उपयोगी पडतात. लेणी कित्येकदा बारकाईने न्याहाळावी लागते. कधी स्थानिकांशी चर्चा करावी लागते. पण कुठलीही लेणी काळजीपूर्वक पहा आपली गर्व स्थाने आहेत. एखादी जवळपासची लेणी पहा त्या संबधित माहीती कधीकधी स्थानिक प्रशासनाकडे असते. मी मला जिथून जशी सापडले जेवढी सापडले ती जमवून सांगण्याचा प्रयत्न करतो. दुदैवाने मला मनोरंजनात्मक छायाचित्रण करता येत नाही. माझा उद्देश्य फक्त त्या वास्तू बद्दल शक्य होईल तेवढी माहिती पूरवून त्या वास्तू बद्दल आदर वाढवणे एवढाच असतो. तुम्ही ग्रंथसंग्रहालय किंवा पुस्तक विक्रेत्यांकडे लेणी संबंधी पुस्तकाची चौकशी करू शकता. पर्यावरण छायाचित्रणासाठी मी खुप शोधले. असे संदर्भ कदाचित कुठल्या पुस्तकामधे असतील असे मला वाटत नाही. पण तुम्ही नक्की लेण्यांचा मागोवा घ्या खुप रोमांचक आहे. धन्यवाद आणि शुभेच्छा

@@vivekshinde2274 खूप खूप आभार sir सध्या मी ' बखर घारापुरीची ' हे रवींद्र लाड लिखित पुस्तक वाचतो आहे. आपल्या कडे लेणी या विषयी खूप उदासीनता आहे. पांडवांनी बांधली अस बोलून आपण मोकळे होते. जी पुस्तक उपलब्ध आहेत ती जास्त करून आंग्ल भाषेत आहेत. तर सोशल मीडिया वर अभ्यास करायला गेलो तर लेणी बद्दल माहिती कमी आणि बुद्ध * हिंदू वादच जास्त वाचायला मिळत. तुमचा हा व्हिडिओ खूप माहितीपूर्ण आहे. इतिहासाबद्दल आदर आणि पूर्वग्रहदूषित अभ्यास करण्याची सद्बुद्धी भारतीयांना लाभो याच सदिच्छा

लेणी बाबतीत आपण खूप भाग्यवान आहोत कारण कमीत कमी आपण अशा वास्तुंना स्पर्श करू शकतो

धन्यवाद रोहित आपल्या अभिप्रायाबद्दल. सामान्य जनतेला ह्यातले काहीच माहीत नाही. तटबंदीवर जोडपी बसलेली असतात, काही मंडळी तर आतून क्रिकेट खेळतात. आजही जी ख्रिस्ती कुटुंब परदेशात स्थाईक झाले आहेत ते मोठ्या आपूलकीने ही स्थळ आपल्या भावी पिढीला दाखवायला येतात. पण मराठ्यांचा ईतिहास कोणी ऐवढ्या आपसूक पणे कुणीच सांगत किंवा दाखवत नाही. ज्या ठिकाणी तह झाला त्या मठाच्या(monastery) ठिकाणी चित्रपटांचे छायाचित्रण होते, ज्या बुरूजाला उडवून आपल्या प्राणांची आहूति देऊन मराठा सैन्याला किल्ल्याच्या आत प्रवेश दिला त्या पटांगणात रविवारचे मद्यपींचे क्रिकेट सामने होतात. ही आपली तिर्थक्षेत्र आहेत. दुदैवाने पुरातत्व खाते पूर्णतः दुर्लक्ष करते. संपूर्ण छायाचित्रण पहा कारण ज्या नाईकांमुळे ही वसई मोहीम साध्य झाली त्यांच्या वंशजांनी सुद्धा मला अभिप्राय पाठवला. ईतरांपर्यंत नक्की पोहोचवा. माहीती गॅझेट किंवा पोर्तुगीज लेखकांच्या नोंदीत तपासून पहा. धन्यवाद

धन्यवाद आपल्या अभिप्रायाबद्दल ! मानसी आपल्याकडे काही अजून माहिती असल्यास कृपया नमूद करा. आत्तापर्यंत गोमांतकाबद्दल जेवढे पुराव्यानीशी शोधण्याचा प्रयत्न केला तेवढ मन विषण झाले असो हल्ली सदस्य वाढू लागले आहेत. च्यापेक्षा ईतरांपर्यंत माहीती पोहोचली तर उत्तम होईल हवे असल्यास कुणीही सामाजिक माध्यामावर मी मांडलेल्या माहीती किंवा व्यक्ती बद्दल शोधण्याचा जरी प्रयत्न केला तरी माझा छायाचित्रणाचा उद्देश साध्य होईल. पुनश्च धन्यवाद आपल्या अभिप्रायाबद्दल आणि विशेष म्हणजे माझी बडबड ऐकल्याबदूदल 😀

@@yp1q आपल्या अभिप्रायाबद्दल धन्यवाद ! गोमांतकात कुणी जाणार असेल तर त्याला पाठवा. आज गोमांतक(गोवा) महाराष्ट्राचा भाग असता , छत्रपती श्री संभाजी महाराजांना अजून दोन दिवसाची संधी मिळाली असती ना तर आज गोमांतकाचे स्वरूप वेगळे असते. ही वास्तूतर महाराजांनी धूळीस मिळवली असती.

नलिनी ताई धन्यवाद तुमच्या अभिप्रायाबद्दल आपल्याला आपला ईतिहास कळला एवढाच अभिमान पुरेसा आहे. ईतरांपर्यंत ही माहिती पोहोचवा आणि त्यांना आवर्जून सांगा की माझ सदस्यत्व नका घेऊ मला हे सगळ जमण्यातल नाही पण छायाचित्रण पूर्ण नक्की पहा आपल्या पुर्वजांनी आज आपल्या अस्तित्वासाठी काय केल असेल एवढ फक्त शोधण्याचा प्रयत्न करा धन्यवाद आपल्या अभिप्रायाबद्दल

@@vivekshinde2274 जरूर

@@vivekshinde2274 धन्यवाद आपल की आपण हे सर्व यू ट्यूब वर दाख वता

पूर्ण पाहील मी पुन्हा एकदा धन्यवाद

Thank you, Honestlu every person should know the history where he is living. Should respect. Any state of bharat ... u enjoy the nature but at the same time respect the history of that particular place where people are enjoying the surroundings. Thank u for your wishes. My wish to share the information not the subscription thanks again

नक्की रोहित. ह्या छायाचित्रणानंतर प्रसारीत केलेल्या बहूतांश छायाचित्रणात मी म्हटले आहे. आपल्या अभिप्रायाबद्दल धन्यवाद.

रेणुका आपल्या अभिप्रायाबद्दल धन्यवाद ईतरांपर्यंत पोहोचवा आणि तुम्ही सुद्धा नक्की किल्ल्याला भेट द्या

हो अमित बरोबर आहे पण आपण एकमताने पर्यटनाच्या बाबतीत योग्य निर्णय घेऊन त्या माध्यमातून आर्थिक बळ प्राप्त करून गावातील शैली, आरोग्य सेवा, शिक्षण ह्या मूलभूत गरजा कदाचित भागवल्या जाऊ शक्ती सोबतच गावचे गावपण संस्कृती सुद्धा जपता येईल. फक्त जागरूक राहून येणार्‍या आव्हानाना सामोरे जावे लागेल. तुम्ही आणि स्थानिक गावकरी कदाचित तेवढे सक्षम आहेत. धन्यवाद अमित आपल्या अभिप्रायाबद्दल

Tai ahech Asa mazhe mat ahe Karan mazhya vachanat allele ahe ki tyana swapanat ek kala ani safed hatti pushpavrushti karatana disala. Kagadi perava atta tari mazhyakade nahi pan nakki shodhun kadhen Tai. Dhanyavad apalaya abhiprayabaddal

ताई खरोखर कुणीतरी अशा गोष्टी समोर आणायला हव्यात कारण आज देवळातील शिलालेख वाचायच सोडा हात पण लावू देत नाहीत. पण एखाद्या लेणीत जा तुम्ही सहज त्याला स्पर्म करू शकता. अहो केवल भाग्य आहे माझ असाच भास होतो ताई. माझे लेण्यांचे छायाचित्रण नक्की बघा. मला सभासद नकोत पण निदान भावी पिढीला काही तरी माहीती मिळेल एवढाच माझा प्रयत्न. माझी बडबड जास्त आहे अशा काही नोंदी मला मिळाल्या पण मी नुसतेच मनोरंजन करणे मला योग्य वाटत नाही

छायाचित्रण चा मुळ हेतू हाच असतो कारण भावी पिढीला काहीतरी माहित असाव एवढाच हेतू. आपल्या अभिप्रायाबद्दल धन्यवाद

आपल्या अभिप्रायाबद्दल धन्यवाद निरज. शक्य झाल्यास ईतरांपर्यंत पोहोचवा आणि अधिक माहीतीपूर्ण छायाचित्रण बघा. बडबड थोडी जास्त आहे पण पक्की माहीती मिळेल तुम्हाला

धन्यवाद ताई ईतरांपर्यंत पोहोचवा म्हणजे त्या जागेच महत्व आणि आदर वाढेल

दुदैवाने कोकणावर संशोधन पाहीजे तेवढ झालेल नाही.संशोधक आणि ईतिहासकार मंडळी अथक परिश्रम घेत आहेत पण लोकसहभाग नाही.कित्येक ठिकाणी तर रूढी परंपरागत चालीरीतीमुळे विरोध सुद्धा होतो. काही गावात सतीशिळा देवाशेजारी देवी म्हणून पुजली जाते. संशोधनातून कोकण जगाच्या नकाशावर वेगळ्या दृष्टिकोनातून समोर येईल.नुसतच स्वर्गिय कोकण म्हणून चालणार नाही धन्यवाद तुझ्या अभिप्रायाबद्दल

आपल्या आप्तस्वकीयांपर्यंत पोहोचवा म्हणजे आपल्या गावाबद्दलचा अभिमान वाढेल.

कोण

धन्यवाद पांडुरंग

अरे मग त्या कनेरी चे स्पेलिंग नीट लिहिता येत नाही का

मी पण कण्हेरी चा आहे

सादिक माझ्याकडून जर लिहीण्यात काही त्रूटी झाल्या असतील तर क्षमस्व. ईतरांकडून काही झाल्या असततरीही मी क्षमस्व. आपला एकमेव उद्देश्य हाच असायला हवा. कि जिथे आपल वास्तव्य आहे ती किती अनन्यसाधारण आहे हे जगापूढे मांडायचे आहे

धन्यवाद स्वप्निल आपल्या अभिप्रायाबद्दल. कधी तरी अवश्य भेट द्या आणि हि माहीती ईतरांपर्यंत पोहोचवा. धन्यवाद मला सभासद वाढवून माझी ही युट्यूब वाहिनी मोठी नाही करायची आहे पण आपल्या राज्यातील वास्तुंबद्दल भावी पिढीला ज्ञान असणे गरजेचे. तुम्ही अंबरनाथ शिव मंदिर छायाचित्रण पहा म्हणजे कळेल काय वास्तुशास्त्र आहे ते.

धन्यवाद अमेत्रा

धन्यवाद आपल्या अभिप्रायाबद्दल फक्त ही माहिती ईतरांपर्यंत पोहोचवा. छायाचित्रण कुणी नाही पाहीले तरी चालेल कारण गणपती दरवर्षीच येतो पण प्रत्येक घटनेचा ईतिहास कधीतरीच समोर येतो.

शाम धन्यवाद आपल्या अभिप्रायाबद्दल गडाला भेट नक्की द्या सगळी ठिकाण पहा पण सायं ५ वा. पूर्वी कारण विंचुकाट्यावर पोहोचायलाच अर्धा पाऊण तास लागतो. गडावरून खाली ढकललेल्या साधूच्या समाधीला लोक आज जांगल देव म्हणून पूजतात😀 गडावर काय काय झालय हे स्थानिकांनासुद्धा माहित नाही. सगळे पैसे कमवायला बसलेत. ते तरी काय करणार म्हणा. असो आपण ही माहिती ईतरांपर्यंत पोहोचवा म्हणजे लोक नुसताच प्रवेशद्वार आणि माती धोंडे बघून येणार नाहीत माहिती सोबत असली म्हणजे त्या वास्तू बद्दलचा आदर आणि अभिमान वाढतो. हल्ली ड्रोन वगैरे उडवतात म्हणे. ईतिहास मातीत कळतो हवेत काहीही पसरत. धन्यवाद

धन्यवाद महेश ती ईतरांपर्यंत पोहोचवा कारण अतिशय दयनीय अवस्थेत लेणी आहे पुरातत्व खात काम करत आहे पण पर्यटक विशेष करून अमराठी वास्तुचे तारतम्य बाळगत नाही, माहीती फलक नाही. शिलालेख अगदी समोर आहे पण दाखवणार कुणी नाही. लेणी कडे जाण्यासाठी राज्य परिवहनाची पुरेशी वाहन नाहीत. मी माझ्या परीने प्रयत्न करून होईल तेवढ छायाचित्रणाच्या माध्यमातून आपल्या पर्यंत पोहोचवण्याचा प्रयत्न केला. आपल्या अभिप्रायाबद्दल धन्यवाद महेश.

@@vivekshinde2274 सर, दि.४-९-२०२२ रविवारी सकाळी,सम्यक सांस्कृतिक संघाचे मा.सूरज रतन जगतापसर(घणसोली, नवीन मुंबई)यांनी अभ्यासदौर्याचे आयोजन केले आहे.

मी यायचा प्रयत्न करेन

महेश क्षमस्वः अभ्यासदौर्याला हजर राहू शकलो नाही. गावाला होतो त्या दरम्यान.

राजापूर रत्नागिरीत

धन्यवाद आपल्या अभिप्रायाबद्दल ईतरांपर्यंत पोहोचवाल हिच अपेक्षा

@@vivekshinde2274 खरंच खूप रंजक इतिहास आहे खंडाळा घाटाचा... 🥰😍 परंतु आजकाल सर्व फक्त मौजमजा करण्यासाठी जातात खंडाळा घाटात....🙄 पण कुणालाच इतिहास माहीत नाही याची खंत वाटते.... 😔 हा व्हिडिओ सर्व लोकांपर्यंत पोहचून त्यांना इतिहास कळेल अशी आशा ❤️

हो करीत कमी शिंग्रोबा लोकांपर्यंत पोहोचतील

@@vivekshinde2274 ❤️

धन्यवाद रविंद्र मला सभासद नकोत पण ही माहीती ईतरांना पोहोचवा जेणेकरून त्या घाटात आज धुडगूस घालणाऱ्यांच्या मनात शिंग्रोबां बद्दल थोडा तरी आदर निर्माण होईल. आपल्या अभिप्रायाबद्दल धन्यवाद

धन्यवाद अमोल. माहीती महत्वाची आहे. सुदैवाने आपल्याकडील ऐतिहासिक वास्तू शोधणे कठीण काम नाही पण तिथल्या ईतिहासाचा मागोवा घेण अवघड आहे. आणि तोच महत्वाचा आहे आपल्या अभिप्रायाबद्दल धन्यवाद!!

खुप छान मोरे धन्यवाद

धन्यवाद गणेश आपण भेट देऊन माझ्या माहितीची शहानीशा करून घ्या. आपल्या अभिप्रायाबद्दल धन्यवाद

धन्यवाद गणेश आपल्या अभिप्रायाबद्दल ईतरांपर्यंत पोहोचवा म्हणजे त्या वास्तूबद्दल आदर वाढेल

धन्यवाद अनिल आपण इतरांपर्यंत ही माहिती पोहोचवा म्हणूजे पर्यटक गड बघून येतील दगडधोंडे नाही. आपल्या अभिप्रायाबद्दल धन्यवाद

हो यशवंत पण निसर्गाचा र्‍हास व्हायला सुरुवात झाली आहे. एकीकडे औद्योगिकीकरण तर दुसरीकडे उंच डोंगरावर महामार्गाचे रुंदीकरण चालू आहे. स्थानिकांनी एकत्र येऊन सुरक्षित पर्यटन विकसित करण काळाची गरज असेल. गाव परिसर अत्यंत सुंदर आहे. आपल्या अभिप्रायाबद्दल आभार

जय भीम राजू. तुम्ही आवर्जून भेट द्या इतरांपर्यंत माहीती पोहोचवा त्या लेणी चे महत्व वाढेल.धन्यवाद आपल्या अभिप्रायाबद्दल

धन्यवाद अभिजीत आपल्या अभिप्रायाबद्दल कधी भेट दिली तर सगळ्या गोष्टी नक्की पाहण्याचा प्रयत्न करा. जमल्यास इतरांपर्यंत पोहोचवा. त्या वास्तुचे महत्त्व अजून वाढेल

पार्श्वसंगीत हक्क लागू झाल्यामुळे (background music copyright) काही छायाचित्रणातील माहिती नष्ट झाली आहे. क्षमस्व

अलिबाग ,,,,,,? in India or in Oman or Arab ,,,,,?

Revdanda is a village near Alibaug, Raigad District, Maharashtra. It's the site of the medieval 'Chaul harbor'. It's on the way of Alibag- Murud Road. U can reach by own vehicle or state transport busses. Are u maharashtrian ?