087 Czy Odra była Wisłą?

[@elzbietaulas]

Bardzo dziękuję 👍😃

[@maciekszymanski8340]

Mieszkałem w tym charakterystycznym zakolu Odry, w najbardziej na zachód wysuniętym skrawku Polski. Niejednokrotnie byłem w Cedyni. Swoją drogą to niesamowite miejsce, z mnóstwem średniowiecznych zabytków, pełne lasów i jezior. Nadal nieodkryte przez turystów.

[@gosciwit_malinowski]

Trzeba będzie się wybrać

[@HarryUrazman]

Ja tylko słucham. Zazwyczaj jak jestem pijany albo najrany albo oba. Pływam sasanką. Studiowałem archeologie. Nie wiem jak to ująć. Robisz najlepsze materiały do posłuchania ewer.

[@longinzaczek5857]

Brak mi ostatnio czasu na odsłuchanie do końca i skomentowanie, ale fascynujące jak zawsze.

[@MarbelCube]

Odra na początku istnienia państwa była ważniejszą rzeką niż Wisła. Poziom wód polskich był ok 6 stóp wyższy niż obecnie. Żegluga była też możliwa swobodnie między Odrą a Wisła, przez Wartę i Noteć. Odra właśnie była główną osią zmagań Piastów z władcami Czech i Rzeszy. Do czasu kiedy utraciliśmy Pomorze i Śląsk. W wyniku czego Wielkopolska podupadła na rzecz Małopolski gospodarczo. Również zmiany w geopolityce i handlu na przestrzeni dziejów przemeblowały układ szlaków. Marginalizując Odrę na rzecz Wisły.

[@gosciwit_malinowski]

Podobnie uważam

[@ggnagognagoma2462]

A kto dziś wie że przy jednym z ujść z zatoki do morza sterczała pojedyncza kolumna grecka świadcząc o zatopionej świątyni/mieście do XVII w . Za panowania już Prusaków dokumentnie te okolice zasypano tworząc falochron portu. Tak się tworzy "fakty" historyczne😁🤣🤣😇😇

[@janmos5178]

@@ggnagognagoma2462 No to wynika z tego że to były prahelleńskie ziemie, skoro stała tam kolumna grecka.

[@ggnagognagoma2462]

@@gosciwit_malinowski prawda historyczna boli. relacje podróżników i żeglarzy kłamią ?

[@ggnagognagoma2462]

@@janmos5178 " Przy jej ujściu stoi poważne miasto Jumneta, ośrodek wielce odwiedzany przez barbarzyńców i greków mieszkających naokoło. Jest to istotnie największe z miast, jakie są w Europie. Mieszkają w nim Słowianie i inne narodowości, Grecy i barbarzyńcy. Miasto to, bogate wszystkimi towarami północy, posiada wszelkie możliwe przyjemności i rzadkości. Jest tam garnek Wulkana, który mieszkańcy greckim ogniem nazywają." to pewnie wymysł naszego ulubionego Thietmara obok jego zapisanej relacji o podpisanych posążkach bożków w gontynie słowiańskiej

[@JanekR-nt4fb]

Kolejny nieoczywisty temat, dziekuję i pozdrawiam serdecznie.

[@witoldptak7767]

Dziękuję bardzo za kolejny ciekawy wykład, jak również za poprzedni (ten o Księdze Rodzaju). Świetnie, że Pan Profesor porusza tak różnorodne tematy - i biblijne i rzeczne i to z różnych miejsc w Eurazji i nie tylko! Pozostaje pogratulować! Jako geograf muszę jednak zauważyć, że nazywanie Piany, Dziwny i Świny ramionami Odry to historyczne uproszczenie. Tak naprawdę te trzy obiekty nawet w prehistorii nie były ramionami Odry, miały i mają jedynie pośredni kontakt z tą rzeką, po prostu wyprowadzają nadmiar wysłodzonych (właśnie przez Odrę) wód z Zalewu Szczecińskiego. Zresztą przez te cieśniny wlewają się również wody morskie podczas sztormów. Cieśniny te powstały nie przez działalność Odry, lecz przez zwężenie (poprzez narastanie mierzei) akwenów Bałtyku między wyspami: Wolin i Uznam oraz stałym lądem. W podobny sposób narastała i narasta np. Mierzeja Wiślana lub Mierzeja Helska. Z drugiej jednak strony, nazywanie "rzeką" błędnie akwenów morskich jest dość powszechne. Wystarczy wspomnieć o Rio de Janeiro (czyli "rzece styczniowej"), podczas gdy tak naprawdę jest to nazwa zatoki, nad którą potem powstało znane miasto o tej samej nazwie. Moim zdaniem rzeka Odra ma jednak zbliżoną nazwą rzekę w Polsce. Mamy całkiem długą rzeką Obrę (zresztą w dorzeczu Odry, jest do dopływ Warty). Oczywiście, pewnie jest to zbieżność przypadkowa i pochodzenie może być inne. Może jest to związane z wielokrotnym rozgałęzianiem się Obry, więc mamy (co najmniej) "obie rzeki"? Wszak Obra jest słynna z wielokrotnej bifurkacji, czyli właśnie rozgałęziania się na ramiona płynące w różnych kierunkach. Wówczas byłaby to nazwa rodzima, słowiańska. Istnieje zresztą jeszcze Obrzyca, czyli bezpośredni dopływ Odry. Mam pytanie językoznawcze: skąd może pochodzić nietypowa dla języków indoeuropejskich łacińska (a potem typowa dla wielu języków romańskich) nazwa wody, czyli "aqua"? Czyżby to było zapożyczenie z języków nieindoeuropejskich, jak na przykład z etruskiego, albo jakiegoś innego? Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam, miłej niedzieli!

[@gosciwit_malinowski]

Obra, to najpewniej nazwa, od IE *h₂ep- lub *h₂eb- lub *h₂ebh- woda, akwen. Ap to rzeka po tocharsku, hapasz po hetycku, abu było w protoceltyckim, abnis luzytański, amnis po łacinie; haps w protoindo-irańskim; w sanskrycie ab, Pendżab to Pięciorzecze itd. Tak że Obra, Obrzyca to coś jak Rzeka, Rzeczyca, tylko że jeszcze z przedsłowiańskiego języka. A Odra nawet jeśli też znaczy rzeka, to z innego języka. Historia Polski przed Słowianami była długa, ludów tu mogło być wiele. A co do pierwszej kwestii to pełna zgoda, te ramiona Odry to mi tak wyszły nie geograficznie, tylko wedle rozumowania Długosza, który pisze o 4 ujściach Odry, czy dzisiejszej polemiki, gdzie 3 ujścia Odry bierze się za argument, ze Vistula to ona. Dziękuję za te uzupełnienia geograficzne. Z pozdrowieniami

[@ggnagognagoma2462]

@@gosciwit_malinowski jeszcze te trzy dekady temu chodziłem na zakupy do sklepu czy SAM-u albo na targowisko . Dziś wiekszość robi zakupy w markecie czy plazie. Niezbadane są maniery językowe ludności. A co spotka mnie ze strony tubylca jak zapytam go o Łabę?

[@janmos5178]

@@ggnagognagoma2462 Tubylcy z nad Łaby raczej na to słowo nie zareagują.

[@ggnagognagoma2462]

@@janmos5178 Cud, hosanna rzeczowa odpowiedź. A zważcie sobie, to odległość raptem nawet kilkadziesiąt kilometrów od granic Polski . Co zatem o nazwach rzek w starożytności/ średniowieczu wiedział kronikarz odległy o te parę tysięcy kilometrów 😅😁🤣🤣🤣😇😇😇

[@witoldptak7767]

@@gosciwit_malinowski Bardzo dziękuję za odpowiedź. Nie ma za co, geografia to nie tylko moja praca ale też pasja, tylko czasu mi zwykle brakuje żeby więcej i częściej pisać :) Z drugiej strony, językoznawstwem też się interesuję. Czyli, można domniemywać, że łacińska nazwa wody, z przedrostkiem wymawianym jak "ak" to może być zniekształcona nazwa rzeki z niektórych pierwotnych języków indoeuropejskich (ap, ab, abu itd.) , a potem dodano już "wa" lub "ua" jako indoeuropejski ogólny rdzeń związany z wodą? Pozdrawiam!

[@janmos5178]

Dobry filmik.

[@longinzaczek5857]

Kolejna rzecz - rozważania filologiczne nie uwzględniają powielania błędu, który powstaje wtedy, gdy autor piszący o danym obszarze ma przed sobą mapę Agryppy lub kopię mapy stworzoną na podstawie Ptolemeusza. bład popełniony na mapie obszaru odległego i nieznanego zostaje w ten sposób powielony z mapy do źródła i tam gdzie mamy do czynienie z pozornie wieloma źródłami potwierdzającymi coś w istocie jest jedno pierwotne źródło zawierające błąd, który następnie jest powielany. Takimi przykładami powielanego błędu na znacznie większa skalę niż błąd Vistuli jest np. uznawanie Skandynawii za wyspę czy uznawanie dziwnego kształtu Indii na podstawie opisu Ptolemeusza - czy bardziej współcześnie nazywanie ameryki Indiami. co też można znaleźć w dziesiątkach źródeł, które będą się wzajemnie potwierdzały mimo iż u podstawy leży jeden błąd Kolumba. z naszej historii mamy podobny błąd związany z rzekomym Polakiem Janem z Kolna (wspomniany w jednym źródle i wielokrotnie powielony), mimo iż w istocie chodziło o pilota z Bergen Hansa Skalnsena. Podam przykład jednego błędu który trafił do Jordanesa. Położenie Estiów. Ptolemeusz dopasowując różne elementy układanki pochodzące z różnych źródeł musiał dopasować wiedzę o istnieniu Zatoki Wenedyjskiej (w rejonie Zatoki Pomoeskiej) z opisem Tacyta, w którym Wenedowie zlokalizowani są miedzy Estiami a Peucynami. żeby dopasować Zatokę Wenedyjską do tego MIĘDZY, należało przesunąć Estiów znad właściwej Wisły (Gothalus/Chronos) w rejon Vistuli. Błąd wynikał zapewne z niezrozumienia tego, że Wenedami północni Germanie nazywali cała ludność na wschód od nich, natomiast opis u Tacyta dotyczy tylko informacji o części Wenedów zamieszkałych na południe od Gotów (kultury wielbarskiej). Następnie jeśli Jordanes miał przed oczami kopię mapy na podstawie Ptolemeusza lub opis północy wykonany na podstawie Ptolemeusza, to błąd został przez niego automatycznie powielony. Jest to przykład błędu popełnianego przy kompilacji opowieści ze znanymi dziełami naukowymi, gdy opis geograficzny otrzymany drogą ustną z tradycji gockiej dopasowany zostaje do lezącej przed oczami mapy. O tym, ze Ptolemeusz dokonał takiego przesunięcia Estiów możemy się przekonać po tym, że znajdują się oni na południowy zachód od Gotów, gdy w istocie powinni być na wschód od nich. Gdyby nie uwzględnić tego przesunięcia to Gotów trzeba by było lokalizować nad Niemnem lub Pregołą, co nie ma żadnego potwierdzenia w archeologii

[@jacekbak2484]

Dziękuję i pozdrawiam. KDZ.

[@towarzyszkaumajska]

Nie decyzją aliantów, bo Angole i Amerykanie, nie chcieli osłabiać zachodu czyli Niemiec, a dzięki Stalinowi który poparł ich zwrot Polsce.

[@Viator1]

Bardzo ważny wykład.

[@MrCristofe]

To na pewno przejęzyczenie. Nie spod Babiej Góry tylko spod Baraniej Góry. A ja, serdecznie pozdrawiam spod Babiej Góry.

[@gosciwit_malinowski]

Nie wiem skąd mi się ta Baba wzięła zamiast Barana.Odwzajemniam pozdrowienia

[@MrCristofe]

@@gosciwit_malinowski Bardzo przyjemne przejęzyczenie. Lubię słuchać te Pana podkasty. Pozdrawiam z Beskidu Żywieckiego z Bystrej Podhalańskiej. Powiat Sucha Beskidzka.

[@gosciwit_malinowski]

@@MrCristofe to my prawie po sąsiedzku, bo ja rodzinnie z Beskidu Wyspowego.

[@sergio041079]

Też się tak zastanowiłem, ale myślę może jakiś inny bieg miała czy coś nie wiem.😊

[@longinzaczek5857]

@@gosciwit_malinowski To jest typowa pomyłka. Swego czasu usiłowałem ustalić u rodziny górską wycieczkę z dzieciństwa i kogo pytałem to inną wersję podawał - raz Baba raz Barania.

[@longinzaczek5857]

Pewne przekłamanie z ujściem Vistuli u Jordanesa - z tego co pamiętam u Jordanesa jest mowa o tym, że Vistula rozlewa się szeroko i (następnie) trzema ujściami wpada do morza - to sugeruje zalew (taki jak Zalew Szczeciński), do którego wpada Vistula i dopiero z niego trzema ujściami wpada do morza. Niemniej to też może pasować do Zalewu Wiślanego, który w tamtym czasie mógł sięgać aż do obecnego przekopu Wisły śmiałej. wtedy można by przyjąć tezy ujścia - Leniwkę, dawny przepływ w rejonie przekopu Wisły Śmiałej i trzecie w rejonie obecnie wykopanego kanału przez mierzeję wiślaną. Natomiast nie pasuje do tego Nogat i jego wczesne rozwidlenie się od Wisły. nie pasuje też druga rzecz - to co się nie zmieniło, czyli fakt, że Zalew Wiślany rozciąga się daleko na wschód i wpada do niego kolejna duża rzeka Pregoła. W zasadzie Jordanes mógł to pominąć, Kolejnym elementem który nie pasuje u Jordanesa jest miejsce lądowania Gotów Goti-skandza, które znajduje się u ujścia Wisły (prawdopodobnie dało początek nazwie Gdańsk), natomiast Jordanes nie wspomina o tym, żeby Goci lądowali u ujścia Vistuli. Następny element to ludy mieszane żyjące u ujścia Vistuli w czasach Jordanesa - z archeologii tamtego okresu (o bardziej pasuje do realiów Odry niż Wisły, z uwagi na to, że domyślnie z Jordanesa można wywnioskować, że elementem tej mieszanej populacji są Germanie/Skandynawowie, którzy już w tamtym czasie nie występowali w znaczącej liczbie liczbie u ujścia Wisły. Archeologia jest tym narzędziem które pozwala weryfikować ewentualne pomyłki autorów antycznych- Oczywiście działa to też w drugą stronę. nie sadze, zebyśmy mieli tudaj definitywne rozstrzygnięcie, ale raczej metodą krzyżowej weryfikacji mozna powiedzieć, że około 80% argumentów przemawia za powiązaniem Vistuli z Odrą. Przy czym te 80% to jest waga argumentów nie ilość. Jeśli możemy zdecydowanie powiązać kulturę Luboszycką z burgundami, dzięki charakterystycznemu uzbrojeniu, to ten argument ma wiekszą wagę niż na przykład 10 zapisków w źródłach, które mogly powstać przez powielenie blędu popełnionego w pierwszym źródle z ktorego kolejne spisywały. Podobnie jest z argumentem o niemożności przeoczenia Odry jako ważnej rzeki na szlaku bursztynowym, gdy natomiast Wisła jako rzeka leżąca na uboczu głównego szlaku rzecznego od Skandynawów do Rzymian nie mogła zostać przeoczona. Też ma znacznie większą wagę niż zapisy źródłowe, będące powieleniem błędu popełnionego na popularnej w starożytności mapie.

[@heatwave7595]

Jak zwykle wyśmienity wykład

[@weretragna]

Przyjęcie tej tezy dość komplikuje sytuację ponieważ oznacza, że starożytne źródła pisane nazwy Vistula/Viskla używały w różnych czasach dla różnych rzek. Natomiast samo przeniesienie nazwy mogło nastąpić w trakcie wędrówki Gotów z ich miejsca lądowania (nad Odrą czyli w teorii pierwotną Wisłą) na wschód ku Pomorzu Gdańskiemu i Wiśle współczesnej. Z analogiczną sytuacją możemy mieć do czynienia w przypadku Bugu i Bohu (Bugu Południowego), którą to nazwę mogli przenieść Goci w trakcie swojej dalszej wędrówki w kierunku Ukrainy i Morza Czarnego.

[@gosciwit_malinowski]

No tak tylko Bug Północny dalej został Bugiem. A tu Odra zyskała archaiczną nazwę od Adra, a Wisłą nikt jej nigdy nie nazywał. To tak jakby Goci zabrali tę nazwę na wyłączność dla nowej rzeki

[@Viator1]

Jordanes wspomina, że miejsce, w którym lądowali do dzisiaj nazywa się Gothiskandią. Wylądlowali, nazwali, poszli na wschód, a nazwa została? Trochę to dziwne.

[@gosciwit_malinowski]

@@Viator1 mnie Gothiskandia przypomina niezwykle urbe Gyddanyzc z Żywotu Świętego Wojciecha, ale jeszcze nie potrafię tego językoznawczo obronićl tylko nieodparte skojarzenie

[@Viator1]

@@gosciwit_malinowski Podoba mi się. Byłby to rzadki, językowy ślad. Nie wiem, czy mamy rzeki, które mogą mieć pogockie nazwy.

[@Ivanhoe-f1g]

​@@Viator1Nie ma w tym nic dziwnego. Nazwy często zostają po dawnych ludach. W dawnym NRD jest mnóstwo nazw po Słowianach z Berlinem na czele. W USA jest bardzo dużo nazw indiańskich, wliczając w to nazwy kilku stanów jak Idaho, Iowa, Utah, Missouri.

[@orkako]

Technicznie rzecz ujmując Odra była Wisłą, w czasach gdy Wisła była Prawisłą i wówczas nie tylko Odra była Wisłą :)

[@mf1424]

Mnie ogólnie nie bardzo kręci zabijanie się o ziemię. Wolę być niż mieć. To po pierwsze. Mówią też, że ziemia nie należy do człowieka. Ale człowiek do ziemi tak.

[@longinzaczek5857]

Osobnym problemem jest natomiast zgadnięcie, jaki sposób później w średniowieczu nastąpiło przesunięcie nazwy Vistuli z Odry na Wisłę. Jest to w geografii całkiem częsty przypadek. Na przykład Dunaj (Ister) znany był pod dwiema nazwami w zależności od tego czy posługiwano się nazwą pochodzącą od ludności zamieszkałej w dolnym czy górnym/ośrodkowym biegu rzeki. Podobnie Borystenes zmienił nazwę na Dniepr po wyparciu Scytów przez Sarmatów ( a plemiona w górnym dorzeczu Dniepru, zapewne używały zupełni innej nazwy rzeki - nazwa został im później narzucona w średniowieczu podobnie jak w przypadku rzek takich jak Nil czy Missisipi, gdzie nazwa pochodząca od jednego z ludów znad rzeki zostaje następnie narzucona wszystkim ludom znad rzeki). Można postawić kilka hipotez jak zmiana się dokonała. 1. Były dwie rzeki o nazwie Vistula (Wisła i Odra). w wyniku wędrówek ludów i wymiany ludności na obszarze Śląska dawna nazwa Vistula zastąpiona została przez przybyszów nazwą Odra. 2. Nad Odrą zamieszkiwały plemiona nazywające ją różnymi nazwami np. w górnym biegu używano nazwy Vistula a w dolnym/środkowym Odra. W czasach antycznych z uwagi na kontakty od południa przyjęła się nazwa Vistula. Z kolei w średniowieczu w wyniku kontaktów wzdłuż Bałtyku czy przez Łużyce, przyjęła się nazwa z dolnego/środkowego biegu - czyli Odra (która być może występuje również w starożytności jako Waidros/Viadua, gdy dwie różne nazwy tej samej rzeki spowodowały błąd w identyfikacji i utworzenie dwóch różnych rzek z jednej). 3. Możemy mieć do czynienia z dopasowaniem używanych lokalnie nazw do uczonej tradycji geograficznej w czasach przyjęcia chrześcijaństwa - lokalne nazwy Odry i Wisły być może różne na różnych odcinkach ich biegu zanikły, wyparte przez jedna nazwę utrwaloną poprzez tradycję literacka/uczoną tak jak to się stało z Dnieprem czy Dunajem. 4. Mamy do czynienia z jakimś qui pro quo - np, takim jak przyjęcie określenia "Wielka rzeka" (Vetsla = Vistla) za nazwę własną rzeki. Podczas gdy nazwa własna obu rzek (Wisły, Odry)mogła być w istocie inna. Możliwe też, że na ostateczne utrwalenie się nazw Odry i Wisły zadziałały różne procesy (dla Odry - proces 1 lub 2, a dla Wisły proces 3). Znowu - uwzględniając pewne i prawdopodobne migracje z okresu wędrówek ludów nie da się obronić argumentu, że nazwy rzek z czasów antycznych musiały ze 100% pewnością pozostać niezmienne po chaosie przemieszczeń ludności w tym okresie. Musielibyśmy wtedy zanegować np. możliwość zaistnienia zmian nazw z okresu wędrówek ludów (takich jak Andaluzja, Essex, Szwabia).

[@gosciwit_malinowski]

jeśli....

[@jerzyblinowski5177]

Mówi Pan, że Odra, to rzeka spokojna. Proszę sobie przypomnieć Wielką Wodę z 1996 r. i proszę sobie wyobrazić, że w czasach Długosza nie było zbiorników retencyjnych, wałów przeciwpowodziowych i całej tej infrastruktury hydrotechnicznej, które jest obecnie. Takie rzeki jak Odra, czy Łaba wylewały nawet kilka razy w roku. Do tego sam Pan powiedział, że Odra była dłuższa co oznacza, że płynęła wolniej, więc w razie wezbrania rozlewała szerzej i prąd był silniejszy. Być może też Ptolemeusz nie do końca się pomylił umieszczając ujście Wisły w miejscu ujścia Odry. Dopiero ok 12 tys. lat temu Wisła przebiła się między morenami Pomorza i Powiśla. Być może (trzeba by zapytać hydrologów lub potamologów) w czasach Ptolemeusza wciąż jeszcze w czasie wielkich wezbrań latem Wisła mogła bifurkować w rejonie dzisiejszej Bydgoszczy (obecna różnica poziomów ponad 22 m wyklucza taką możliwość). Podejrzewam, że mało kto korzystał ze Szlaku Bursztynowego zimą.

[@gosciwit_malinowski]

Powódź z 1997 r. bardzo dobrze pamiętam i ta właśnie powódź dowiodła jak spokojną i o małym spadku rzeką jest Odra. Woda nieuchronnie spływała z terenów górskich, jednak Odra podnosiła się powoli w słoneczne dni, jak Nil w Egipcie przed budową tamy Nasera. Ptolemeusz umieścił ujście Wisły tam gdzie jest ujście Wisły. Dopiero od kilkunastu lat pojawili się badacze, którzy chcą Ptolemeuszową Wisłę zrównać z Odrą. Oczywiście że sprawdzałem, co hydrolodzy publikują o ujściu Wisły; jest takich prac całkiem sporo; w końcu delta Wisły jest kluczowa dla Gdańska

[@Gew219]

Nie sądzi Pan, że Lugiowie mogli dać nazwę Łużycom, ponieważ to właśnie był obszar rdzeniowy ich osadnictwa? Być może Słowianie przejęli tę nazwę od dawnego ludu sięgającego dwóch źródeł "Vistuli" (w tej hipotezie byłyby to źródło Bobru i wschodnie, właściwej Odry). Nastąpiłoby to podczas pierwszej palatalizacji słowiańskiej, stąd to "ż" w nazwie oryginalnie być może *Lugice.

[@Gew219]

Dodam, że Bóbr i Odra są podobnej szerokości w miejscu swojej konfluencji, stąd może to starożytne przekonanie o "rozwidlonej rzece".

[@Ivanhoe-f1g]

Nazwa Łużyce pochodzi od ługu, ługów, czyli kwaśnych wód. G wyminia się na ż, jak np. w Praga-prażanie. Na Łużycach jest (a raczej było) dużo bagien czyli kwaśnych wód.

[@gosciwit_malinowski]

Wiele ludów słowiańskich kandyduje do bycia potomkami nazewniczymi Lugiów; Łużyczanie i Lędzianie przede wszystkim; jesli Wisła jest tam, gdzie jest to stawiam jednak na Lędzian, także względy językowe moga na to wskazywać; ale jeśli rzeczywiście przez całą starożytność to Odra była Vistula, to trzeba wyrzucić do kosza wszystko, co napisano o ziemiach polskich w tej epoce i rzeczywiście przenieść Lugiów na Łużyce

[@Viator1]

@@gosciwit_malinowski Gotów nie przeniesiemy.

[@djakmalinakot8568]

Z Lugiów to by się Łeżace zrobiły, a nie Łużyce.

[@kemodalerd4243]

❤

[@robertab929]

Widawa dopływa do Warty na ziemi łęczycko-sieradzkiej (koło Sieradza), a nie w Wielkopolsce.

[@mf1424]

Ale śmieszna dykcja i intonacja! Wybitnie charakterystyczna.

[@djakmalinakot8568]

Pora na resorabizacje i rekaszubizacje Połabia.

[@janmos5178]

No to już.

[@heatwave7595]

Być może nazwa Odra odnosiła się do jej górnego biegu, natomiast źròdła rzymskie nie kojarzyły że rzeka Suebos to jej dolny bieg, albo nazywały tak dolną Odrę i Nysę Łużycką liczoną jako jeden ciek.

[@gosciwit_malinowski]

Dwie różne nazwy w dolnym i górnym biegu to calkiem możliwe. Tylko że nazwy Odra nie znamy w ogóle ze starożytności

[@ilcattivo13]

Dziękuję. Myślę, że może właśnie chodziło o to, że Odra miała "zabagnione brzegi", a Wisła miała "czystą wodę, nadającą się do picia" (choć może tu bym nie przesadzał z tym piciem - największym trucicielem rzek przed epoką industrializacji były garbarnie, a tych nad brzegami Wisły musiały być na całej długości jej biegu setki). Może też o to, że Wisła była "przyjaźniejszym" kupcom szlakiem wodnym i docierała bezpośrednio do najbardziej bursztynonośnych wybrzeży Bałtyku (Zatoka Gdańska i tereny na północny-wschód od niej). Ot, taka tam luźna gdybologia :)

[@gosciwit_malinowski]

To na pewno miało znaczenie dla żeglarzy. Gdy wpływa się z Bałtyku na Zalew Szczeciński woda jest dalej słonawa; gdy wpływa się do Zatoki Gdańskiej, to u ujść Wisły można już było czerpać słodką wodę. Pewnie zanieczyszczoną, ale w dolnym biegu Wisła była relatywnie mniej zaludniona, to i zanieczyszczenia niesione z południa zdążyły się wytrącić

[@ilcattivo13]

@@gosciwit_malinowski Myślę, że tacy kupcy prędzej zaopatrywaliby się w wodę w osadach położonych po drodze, lub szukaliby jakichś strumieni, niż brali wodę do picia z tak dużej rzeki. Ale tak mi każde myśleć mój współczesny rozum :)

[@gosciwit_malinowski]

@@ilcattivo13 Jak płynęli ze Szwecji przecinając Bałtyk i ich trochę sztorm na morzu poszarpał, to nie wybrzydzali i pili co popadnie; bi wtedy jakichś wielkich zapasów wody nie robili, to były jeszcze bardzo proste łodzie wiosłowe

[@ilcattivo13]

@@gosciwit_malinowski Ciekawe, że Pan Profesor akurat Szwecję wspomniał. Wczoraj przyjaciel przyżeglował ze Szwecji do Polski, przez Danię, zrobili w tydzień 400NM. I z tego, co wiem, woda nie była pierwszym trunkiem, na który się rzucili na Helu :D

[@gosciwit_malinowski]

@@ilcattivo13 w Szwecji woda jest ogólnie dostępna; ale inne trunki to już nie tak prosto i nie tak tanio :)

[@Faral-kf5et]

Takie drobne sprostowanie w trosce o to żeby komuś się błędnie nie zakodowało w głowie: źródła Wisły są na Baraniej Górze. Nie na Babiej jak się Panu przejęzyczyło :) Pozdrawiam

[@gosciwit_malinowski]

Poprawiłem w opisie filmie. Pozostaje już tylko wstydzić się za słowo mówione. Odwzajemniam pozdrowienia

[@Faral-kf5et]

@@gosciwit_malinowski Bez przesady z tym wstydem. Wszyscy jesteśmy tylko ludźmi. Cały ogrom pozostałej wiedzy jaki Pan przekazuje rekompensuje to z nawiązką. Dziękuję za to.

[@janmos5178]

@@gosciwit_malinowski Nie ma ludzi nieomylnych poza politykami oczywiście:) Jak żartuje mój stryj.

[@ggnagognagoma2462]

no za czasów "pruskiej" czy brandenburskiej okupacji istniały etniczne grupy ludności wasserpolacken. A mieszkańcy Berlina jadąc do Breslau,😁 mawiali że jadą do Polski.

[@gosciwit_malinowski]

To prawda Wasserpolacken to byli właśnie Polacy związani z Odrą. Rybacy i flisacy. Przed wynalezieniem parowców transport rzeczny Odrą zależał od nich. Gdy Fryderyk odebrał cesarzowej Marii Teresie Wrocław, Prusacy edykty drukowali także w języku polskim dla całego Śląska. Na początku XIX wieku język polski sięgał Oławy i Kątów Wrocławskich pod Breslau; potem jednak Dolny Śląsk się zniemczył, pozostała tylko typowo polska niepewność kiedy używać haben a kiedy sein w czasownikach złożonych w dialekcie śląskim; Polaków znów przybyło pod koniec XIX wieku z Wielkopolski, gdyż na Śląsku nie obowiązywały antypolskie restrykcje pruskie

[@ggnagognagoma2462]

@@gosciwit_malinowski nie do końca moje osiedle to prawobrzeżne peryferie Wrocławia . jeszcze w XIX wieku zamieszkiwane w większości przez ludność katolicką. I to nie tylko dlatego że do sekularyzacji było własnością Urszulanek . nazwiska świadczą o słowiańskości ich właścicieli

[@ggnagognagoma2462]

ups mieszkańców

[@janmos5178]

Zgoda.

[@cehaem2]

W ktorym to miejscu mieszkancy Berlina tak mowili?

[@marekkubala7254]

Polemizował bym z twierdzeniem, że to Polacy (poza tym, czemu by nie Litwini?) zawieźli wódkę do Rosji w czasie Wielkiej Smuty, bo, jeśli mnie pamięć nie myli, jeden co najmniej z pamiętnikarzy tych zdarzeń, zauważa odmienność obyczaju picia wódki, co świadczyłoby, że wódkę już wcześniej znali. Bodajże czytałem to u Niemojewskiego, ale głowy nie dam. Nie decyduje to jednak, oczywiście, kto od kogo nazwę, bardzo zgrabną i atrakcyjną, przejął. Przecież zarówno tu, jak i tam, używano kilku innych nazw tego produktu.

[@gosciwit_malinowski]

Polacy bo to Koroniarze byli o wiele bardziej aktywni w czasie dymitriad niż Litwini. Same destylaty mogli znać w Moskwie już wczesniej od Anglików i Holendrów. Ale nazwy wodka nie znali

[@tomaszwesoowskifromlechist6222]

Spirytus stworzyli alchemicy arabscy i po łacinie nazywano ją Aqua Vita, czyli okowita.W kulturze arabskiej używano ją do celów medycznych zewnętrznych.Wódka jako taka to istnieje od reformy Mendelejewa, który założył że 40%starczy żeby się uwalić,a na dzień po ,klinem powalić.😊

[@cehaem2]

Nazwa wodka rzeczywiscie do Rosji przyjechala z Zachodu. Do Polski zreszta tez, tylko wczesniej. W ten sposob aqua vitae stala sie wodka czy okowita. Tymczasem polski synonim gorzalka jest starszy i byl powszechniejszy. Rosjanie nieli prawie tuzin terminow na destylat - korczma jest chyba najbardziej interesujacym - brzmi znajomo? :)

[@wojciechbieszk1074]

A może Odra to rzeka wydr? Wydra, Otter? Jakoś ta "wenetyjska" "Adra" nie przekonuje zwłaszcza że jej etymologia została tu oparta na analogii z równie hipotetycznym przeniesieniem nazwy Eridanos na Pad. Eridanosowi bliżej do Rodanu a nawet Raduni ( niem. Radaune) niż do Padu

[@gosciwit_malinowski]

Odra Wydra może jest jakiś związek, tylko w jakim języku?

[@wojciechbieszk1074]

Myślę że po germańsku. Wydra to po angielsku, niemiecku niderlandzku i norwesku"otter" a po duńsku, uwaga: "odder". Angielska Wikipedia podaję że obecne angielskie otter wywodzi się z pierwotnego "otor" a to z kolei w prostej linii od indoeuropejskiego rdzenia *wódr. Czyli z tego samego o którym mówi Pan Profesor. Hipoteza "wydrza" jest o tyle dobra że w językach germańskich nazwa zwierzęcia wodnego utraciła w I ma piękne o na początku tak jak nazwa rzeki we wszystkich źródłach. W słowie "woda" został nagłos zarówno u Germanów jak Celtów i Słowian. Zresztą ciekawe skojarzenia słowiańskiego "wydra" z greckim "hydra" oba wodne stwory drapieżne, praktycznie to samo słowo

[@wojciechbieszk1074]

Z germańskiego. Angielskie niemieckie holenderskie otter, duńskie odder, wg angielskiej wikipedii staroangielskie otor od pie *wódr, czyli tego samego rdzenia o którym mówi Pan Profesor. Czemu lepsza wydra a nie woda? Bo u Germanów zwierzę wodne straciło nagłos i zostało samo "o" tak jak w nazwie rzeki. Przy okazji wydra i grecka hydra to to samo słowo oznaczające drapieżnego wodnego stwora. Podobieństwo to falsyfikuje rekonstrukcję pie zwierzęcia jako udros. ​@@gosciwit_malinowski

[@wojciechbieszk1074]

@@gosciwit_malinowski germańskim. Odder po duńsku to wydra właśnie, we wszystkich innych jęz. Germańskich otter lub podobnie

[@user-le4sb8is4i]

22:29 Jak to "Wisła jest tam gdzie jest" ? W jakim źródle? Bo chyba nie w wymienionym wcześniej Konstantynie Porfirogenecie, gdzie znad Visli z ludu Ditzike (Dziadoszan, Diedesi) ma pochodzić rodzina Michała syna Wyszewicza. Nad Chronosem czyli tym co dziś zwiemy Wisłą nie było zresztą żadnych Ditzike ani Litzike.

[@gosciwit_malinowski]

W jakim źródle? A w Geografii Ptolemeusza. Ujście Wisły jest na 45 równoleżniku, a Sirmium Sremska Mitrovica na 44,20 równoleżniku. W rzeczywistości Sremska Mitrovica 19,37 E Greenwich, a ujście Wisły 18,57 E Greenwich; czyli różnica mieści się w obrębie 1 stopnia, to niezwykle mało jak na możliwości pomiaru w starozytności; swiadczy że mapa Ptolemeusza umieszczała ujście Wisły niemal w prostej linii nad Sremską Mitrovica, tak jak jest w rzeczywistości. Ujście Odry 14,35 E, a więc pięć stopni bardziej na zachód niż Sremska Mitrovica. To dowodzi, że Rzymianie, którzy dzięki technologii bematyzmu policzyli dokładnie odległości na szlaku bursztynowym, umieszczali ujście Wisły tam, gdzie jest dziś Wisła. A Odra to rzeka Svebos najpewniej 39,3 stopnia wedle Ptolemeusza, czyli właśnie pięć stopni na zachód od Sirmium; tak jak jest i rzeczywiście; koordynaty Ptolemeusza może i nie są doskonałe, ale są i trzeba się z nimi liczyć; albo udowodnić im błąd, albo pogodzić się z lokalizacjami

[@matyjaszmatyszek3206]

@@gosciwit_malinowski Takie malutkie sprostowanko - nie na 45 równoleżniku tylko na południku 45 stopni.

[@gosciwit_malinowski]

@@matyjaszmatyszek3206 oczywiście południk, równoleżnik, pilnuję się, żeby nie pomylić, a i tak się trafi

[@user-le4sb8is4i]

@@gosciwit_malinowski Kto powiedział, że długość geograficzna Sirmium miałaby w starożytnej geografii odpowiadać mniej więcej długości geograficznej ujścia Wisły czyli tak jak jest w obecnej geografii? Są to dwie różne geografie. W starożytnej geografii wybrzeże Bałtyku jest rozciągnięte na wschód. U Kosmografa Raweńskiego Vistula jest nawet przeniesiona w okolice morza Azowskiego - tam na pewno nie będzie w prostej linii nad Sirmium, jest w Roxolanii, która jest na wschód od Sarmacji (ziemie polskie), która jest na wschód od Scytii (Połabie), która graniczy z Danią - a jeśli Ptolemeusz rzekomo opierał się na jakichś rzymskich obliczeniach, to czemu nie zrobił tego Kosmograf Raweński? Wiele lokacji w starożytnej geografii jest przeniesionych na wschód - Vistula u Kosmografa Raweńskiego jest przykładem takiego przeniesienia, którego źródłem jest utożsamienie Bałtyku z Morzem Azowskim, a u Ptolemeusza Vistula (Odra) wydaje się nam korelować z Wisłą, tylko dlatego, że wschodnia część Germanii jest sztucznie rozciągnięta z powodu przechylenia półwyspów włoskiego i duńskiego na wschód. Jednak Vistula u Ptolemeusza to rzeka posiadająca dopływ, którego źródło jest w okolicach środkowego biegu Łaby i na wschód od której, linia wybrzeża Bałtyku nadal jest pozioma - wznosi się ona na północ dopiero po rzece Chronos - rzeka taka więc pasuje do Odry. Moim zdaniem Chalusus to Trave, Svebos to Warnawa, Viadua to Ryck - rzeki posiadające ujścia na tej samej szerokości geograficznej. Ta część Germanii od Chalusus do Vistuli jest sztucznie rozciągnięta - kiedy zostanie ściśnięta, mocą naszego umysłu, okaże się, że idealnie pasuje do Połabia, a plemiona takie jak Rutiklei wrócą na swoje oczywiste regiony - Rutiklei do Rugii, Ailovaiones czyli Ją(z)łowianie (Wanzlowe z Uznamu) czyli Lemovi z Tacyta (gdzie barbarzyńskołacińskie Lemo znaczy wiąz, temu plemieniu odpowiadają wymienieni u Jordanesa razem z Rugiami Ulmerugii gdzie z kolei pierwszy człon jest od łacińskiego „ulmus” - wiąz) trafią na Uznam. Co do lokalizacji Lugiów na Połabiu - to tam lokuje ich Strabon, skoro sam mówi, że nie wie co jest na wschód od Łaby - nie może więc lokalizować ich na wschód od Łaby, lokalizowanie Lugiów nie jest to więc oderwane od źródeł, zmieszczą się tam razem z Wandalami. Wandalów Prokopiusz umieścił nad Maeotis (3.3.1) jest to w zgodzie z taką geografią która myliła morze Bałtyckie z Maeotis. Tą cechę starożytnej geografii można wykorzystać dla znajdowania starożytnych ludów mieszkających nad Bałtykiem, takich jak Warnowie, którzy jako Coraxi zostali umieszczeni przez Pliniusza nad Morzem Czarnym. Także Lugii się tam znajdą - otóż Strabon powołuje się na Teofanesa z Mytileny (11.5.1), który miał towarzyszyć Pompejuszowi Wielkiemu w kampanii przeciw Albanii, wymienia on Λήγας (Legae) - tych łączył bym z Lugiami i Gelae (a tych z Galindami) mającymi graniczyć z Amazonkami i Albanami. Chorografia Alfreda Wielkiego Amazonki (Maegtha-Land) umieszcza na północ od Horithi czyli od sięgających Odry Heruli vel Heveldi, z którymi można wiązać nazwy Lugiów Hariów z Tacyta i provincia Chorice z dyplomów Konrada III (241). Ubolewać należy, że Lugiów Hariów Jerzy Strzelczyk uznaje „bez wątpienia” za germańskich (mając na myśli współczesne, błędne tego słowa znaczenie, gdzie Germanie oznaczają ludy skandynawskopochodne, niezgodnie z klasycznym rozumieniem tego słowa, gdzie zgodnie z antycznymi źródłami, Germanie od Skandynawów mieli różnić się ciałem i duszą, niestety powszechne nawet wśród wybitnych współczesnych badaczy jest ignorowanie tego cytatu Jordanesa, wprost przekreślającego jakiekolwiek podobieństwo Germanów do Skandynawów) powołując się na głupią, jak zresztą wszystkie tego typu etymologie, volksetymologię od Heer - wojsko, choć przecież, jeśli zgodnie ze źródłami będziemy lokalizować Lugiów Hariów na Połabiu, to znajdziemy tam łatwo słowiańskie odpowiedniki ich nazwy, ludy takie jak Horithi (Alfred Wielki), Heruli (Helmold), Chorice (Dyplomy Konrada III). Zasadne jest twierdzić, że ci Horithi sięgali Odry w jej środkowym biegu, więc Amazonki będące na północ nich, można lokalizować w okolicach Szczecina - tam gdzie Tacyt lokował Fennów (będących na wschód od wyspy znajdującej się w pobliżu ludów chronionych rzekami i lasami, czyli Uznamu) a Ptolemeusz Fennoi (niedaleko Vistuli czyli współczesnej Odry). Więc jeśli Amazonki/Fenni/Kveni mieszkali na Pomorzu, to ich siedziby umiejscawiano w okolicach Kaukazu w związku z utożsamianiem w starożytnej geografii Maeotis z Bałtykiem. Tym samym ich sąsiedzi, Legae, mogliby mieszkać na Połabiu. Przy okazji, co z Albanami i Gelae? Jeśli Gelowie byli Galindami, nazwa Albani mogła by być greckim określeniem Bałtów. Albania występuje na Kaukazie właśnie od czasu kampanii Pompejusza - wcześniej ani widu ani słychu o czymś takim na Kaukazie - sugeruję, że „zostali powołani do zaistnienia” w związku z wyprawą Pompejusza. Niepewną wskazówką są Albani Sithe „najokrutniejsi spośród Scytów” z mapy Hereford umieszczeni na niej na północy, daleko na północ od Kaukazu. U Pliniusza 7.12, który powołuje się na Isigoniusa z Nicaei, jest napisane, że Albani mają szare oczy, w „Ateńskich Nocach” Aulus Gellius chyba też powołuje się na to samo źródło, gdyż wymienia go pośród autorów tekstów, które udało mu się nabyć. Co charakterystyczne, oba fragmenty mówią o ludach scytyjskich mieszkających w pobliżu Borystenesu a nie o Kaukazie, a jednak wśród nich jest mowa o Albanach. W wersji Aulusa Gelliusa Albania miała leżeć w „Ultima Terra” czyli najdalszej ziemi. Czy dla uczonego z Nicaei, a więc miasta położonego w pobliżu dzisiejszego Istanbułu, Kaukaz byłby na tyle odległy, by go tak określić? Ale słabo poznane ziemie Bałtów, mogły, moim zdaniem, zasłużyć na takie określenie. Być może istniało jakieś niezachowane dzieło, które opisywało jakąś odległą ziemię zwaną „Albanią”, jeśli tak, jej zdobywca cieszyłby się wielką chwałą, niczym Aleksander Wielki. Czy to było celem Pompejusza? Ale gdzie właściwie była ta Albania, gdzie ludzie mieli szare oczy, widzieli lepiej w nocy niż w dzień, byli albo łysi albo mieli białe włosy od urodzenia, Albania która miała graniczyć z ziemią Amazonek? Czy Pompejusz wiedział gdzie ona była? Moim zdaniem nie, Sądzę, że Albanią ochrzczono jakiś zakątek Kaukazu w czasach wyprawy Pompejusza, póxniej nazwę tę utrwalił Ptolemeusz. U Pliniusza 6.29 Ludy mające mieszkać obok Albanów można powiązać z ludami mieszkającymi niedaleko Karpat - to z kolei przeniesienie geograficzne Karpat w rejon Kaukazu (w ten sam sposób Prokopiusz wschodnie Karpaty uznaje za część Kaukazu (8.3.3), być może oryginalny Kaukaz był w Dacji, gdzie Ptolemeusz lokuje Kaukoensioi): Silvi to Burowie ze Słowacji, Lupieni to sąsiedni Chlubianie (Lupiones Sarmate z Tabula Peutingeriana, Lupiglaa z Geografa bawarskiego), Diduri to Obodrzyce południowi (analogicznie jak Diduni to Obodrzyce północni, Tacytowi Nadhanarvali czyli Na-dwa-narwali co znaczy Obo-Drzyce, plemię wyznające bliźniacze plemię Alcis, których wizerunek mógł wyglądać jak bliźniacze bóstwo z Fisherinsel, ma bliźniaczo brzmiące nazwę. Przypadek?), a Sodii to Soudenii z Ptolemeusza ze Słowacji. Jeśli komuś łączenie tych nazw z Europą wydaje się abstrakcyjne, to kilka wersów dalej u Pliniusza mamy Arimphaeos, którzy przecież u Ammianusa Marcelinusa są między Visulą a Chroniusem (między Odrą a Wisłą).

[@gosciwit_malinowski]

@@user-le4sb8is4i jeśli mogę, to wezmę ten wpis i odpowiem na te wszystkie kwestie w osobnej audycji, tu jest tysiąc kwestii i trzeba wrócić do podstaw, żeby na niektóre z nich odpowiedzieć

[@paulusmarcus6608]

Wisła wypływa spod Baraniej a nie Babiej Góry.

[@gosciwit_malinowski]

Tak wiem. Wstyd mi za ten błąd

[@ciferusbux]

Modra ta Odra a Wisła biała

[@markegirski7498]

MĄDRA

[@gosciwit_malinowski]

Modra Odra to ładny rym

[@SilesiaPerpetua]

​@@gosciwit_malinowskiNad piękną, modrą Odrą💙

[@evikab1879]

Mała korekta - Wisła wypływa ze stoków Baraniej Góry

[@gosciwit_malinowski]

Tak jest. Nie wiem skąd mi się ta Babia ubzdurała

[@adlervonschlesien4869]

Powstańcy polscy na Śląsku!!!

[@gosciwit_malinowski]

Z perspektywy międzynarodowej polscy, z perspektywy polskiej śląscy, bo było wówczas trochę innych powstań polskich np. wielkopolskie, sejneńskie

[@tomaszwesoowskifromlechist6222]

Struga jest taka rzeczka bardzo ciekawa w Wielkopolsce wschodniej.Struga się w ziemię.Bruzda jak rana w ziemi.Ta rzeka czasami znika i pojawia się.Jak bylem dzieciakiem to jeszcze w niej były ryby... Teraz jest zarośniętym rowem.

[@Viator1]

Struga to rzeczka, która ma małą zlewnię. W Polsce jest pewnie dużo cieków wodnych z tą nazwą, Ma rdzeń praindoeuropejski.

[@JanekR-nt4fb]

​@@Viator1Dokładnie

[@gosciwit_malinowski]

Tak Struga, Strumień to są nazwy utworzone od rdzenia *sreo- płynąć, który jest do dziś w języku polskim tylko już oznacza co innego wypływającego z człowieka i jest dość wulgarny

[@Viator1]

@@JanekR-nt4fb Właśnie przeliczyłem rzeczki z samą nazwą Struga w Wykazie Hydronimów Polski (2006). Wyszło 55. Jak zaczniemy dodawać nazwy typu Młyńska Struga, Niekurska Struga, to będzie tego trochę więcej. :)

[@tomaszwesoowskifromlechist6222]

I to właśnie czy one byly naturalne,czyli cześć na pewno posiada źródła w innych wodach ale czy być może jest też pozostałością naszych mennonitów Olędrów.Może niech ktoś ma pomysł na etymologię nazwy Łężec.Ja jakoś określiłem że to tam gdzie mieszkają węże, źli ludzie.To tam u nas mieszkali obcy.

[@ewac7721]

A bug niemnem

[@handekweda6815]

Witam , już raz pisałem , nazwy hydronimów nie tylko w całej Europie pokazują , kto rozniósł wiedzę w koło dzisiejszej Polski , wskazują na to gdzie sięgali nasi pradziadowie przed tym wychwalanym , śmiesznym tysiącem lat , tylko trzeba znać mowe - czyli historie swoich pra dziadów , a nie sypać przekazem zerojedynkowym , który ktoś celowo wytworzył , matematyka to np. 52,35 albo 26,17 , a nie tylko zera i jedynki . Pozdrawiam .

[@chicot.]

Napisz jeszcze raz a potem kolejny. jak napiszesz 100razy stanie sie to prawda zaprawde;))

[@janmos5178]

@@chicot. Ale nie tutaj. Tu to nie będzie prawda.

[@chicot.]

@@janmos5178 zartowalem. Nikogo tego typu wysrywy nie interesuja;))

[@JanekR-nt4fb]

Zaprawdę powiadam wam, jeno w Cymeryi lubo inszej dzikiej krainie a nie ziemiach Sarmatów i Lechitów...

[@JanekR-nt4fb]

A tak serio to pewniej poświadcza wpływy Słowian liczba 7,62 i 5,45 niż 52,35 😉

[@jacekbak2484]

Odra = Oder od greckiego diro- drzeć?

[@gosciwit_malinowski]

Nie sądze, to hipoteza Jana Długosza, że od odrywać

[@handekweda6815]

Witam , zapraszam na kabaret - Odra do dziś znaczy to samo co przed tysiącami lat , a dokładnie - od światła , czy inaczej dar światła , jak również , największy dar , płynąca , falująca . Woda powstaje w reakcji spalania wodoru , co daje wodę czyli Odrę . Taką wiedzę posiadali nasi pradziadowie kiedy reszta ,, ziemian ,, zaczynała dopiero chodzić . Pozdrawiam .

[@janmos5178]

Bujda.

[@Ivanhoe-f1g]

​@@janmos5178Nie tyle bujda, co kompletny idiotyzm

[@chicot.]

Szurszurszur;))

[@djakmalinakot8568]

To już teoria z modra - niebieska ma więcej sensu niż to. Gdzie Odra, a gdzie światło? Jakby to faktycznie było "Od światła" to by było Odświa.

[@janmos5178]

@@djakmalinakot8568 Zgoda.

[@przemysawnowak2673]

To tlumaczenie bardziej pasuje do rozumu, logiki i faktow niz oficjalna wersja :P. jak to kto? niemieccy-cesarscy kronikarze :).

[@jackpitynski2251]

I dawne ziemie Polski

[@MirekK]

Dobrze mamy Odrę...ale co z Obrą ?? 😁

[@gosciwit_malinowski]

Obra, to najpewniej nazwa, od IE *h₂ep- lub *h₂eb- lub *h₂ebh- woda, akwen. Ap to rzeka po tocharsku, hapasz po hetycku, abu było w protoceltyckim, abnis luzytański, amnis po łacinie; haps w protoindo-irańskim; w sanskrycie ab, Pendżab to Pięciorzecze itd.

[@markegirski7498]

DOBRA

[@MirekK]

@@gosciwit_malinowski Niewiele z tego zrozumiałem ale jest inna naprawdę wielka zagadka ? Hasło wywoławcze : rzeka Gniezna koło Tarnopola. Ten hydronim bardziej przypomina nazwę Gniezno , niż np słowo "gniazdo". Gniezna używana była przez polską ludność od wieków żyjących na tych terenach. Wiem bo moi przodkowie pochodzili znad Gniezno. 🖐️🙂.

[@gosciwit_malinowski]

@@MirekK Nie wiem czy ta rzeka ma coś wspólnego z Gnieznem, bardzo prawdopodobne; natomiast jest wysoce prawdopodobne, że okolice Tarnopola zamieszkiwali kiedyś Słowianie zachodni, zanim Ruś dokonała podboju tych terenów

[@AZ14101]

Ziemie Odzyskane nie są "tak zwanymi" tylko faktycznie są odzyskane. I nie dzięki aliantom, którzy na konferencji w Poczdamie naciskali aby te ziemie przypadły Niemcom tylko dzięki towarzyszowi Stalinowi który wymógł na amerykanach i brytolach aby te ziemie przypadły w udziale Polsce.

[@StanisławGowarzewski]

Dokładnie.

[@gosciwit_malinowski]

Tak zwane, ponieważ nie była to jakaś tradycyjna nazwa ziem polskich, a jedynie termin techniczny, którym określano w lata 1945-1949 przejęte Ziemie Zachodnie i Południowe. Później był to już termin nieformalny. Ziemiami Odzyskanymi nazywano także Śląsk Cieszyński w latach 1938-39. A były w przeszłości Polski także i Ziemie Zabrane, Utracone. A o tym, że to wbrew Brytyjczykom i Amerykanom granica jest na Nysie Łużyckiej, a nie Kłodzkiej, wspominam. Pierwotnie zamiast Wrocławia Południowego, Legnicy i Jeleniej Góry miał przypaść Polsce Królewiec

[@Faral-kf5et]

Absolutnie są faktycznie odzyskane. Ponieważ od czasów kiedy po raz pierwszy odzyskali je dla nas (bo przecież nie dla siebie i własnej korzyści) pierwsi Piastowie od Morawian, Gołęszyców, Ślężan, Opolan i całej reszty - ona nam "się po prostu należały" - cytując klasyczkę xD

[@janmos5178]

Tylko że Towarzysz Stalin nie robił tego dla siebie ani dla Polski jako takiej a dla swojej komunistycznej władzy i swojego imperium. Na takiej samej zasadzie Orda nadała Moskwie status Wielkiego Księstwa w 1327. Dla swoich interesów a nie dla Moskwy. Tylko że jak oba imperia sowieckie i mongolskie upadły ich spadkobiercy to wykorzystali dla siebie to co tamci wcześniej zrobili.

[@janmos5178]

@@StanisławGowarzewski Fige a nie dokładnie. Stalin robił to dla swoich i swojej ideologii i swojego imperium. Mimo jego podłości nawet trudno się tego czepiać ale patrzył na to pod swoim kątem. A nie dla nas. Myśmy na tym skorzystali gdy imperium upadło.

[@adolfmalarzzwąsem6283]

Majtki weszły mi w pupe i nie mogę wyciągnąć Nie wiem co robić

[@Ivanhoe-f1g]

Wepchnąć je głębiej.

[@adolfmalarzzwąsem6283]

​@@Ivanhoe-f1g może zębami byś je wyciągnął ?

[@Ivanhoe-f1g]

​A co ja mam wspólnego z twoimi majtkami? Prosiłeś o radę, to ci jej udzieliłem. Jeśli ta rada ci nie pasuje, to mam inną: nie wyciągaj, tylko pchaj je głębiej, coraz głębiej, aż wyjdą ustami. Przecież przewód pokarmowy to rura, a rura ma dwa końce.

[@ggnagognagoma2462]

a na ciul ubierałeś suspensorium czy stringi siostry? To cierp. albo walnij laxigen dwie tabletki i popij 2 litrami soku jabłkowego

[@ggnagognagoma2462]

same spadną pod strugą o wielkim ciśnieniu