#๑๗ขณะของวิถีจิต

นี่คือกระบวนการ ๑๗สิบเจ็ด ขณะของจิตในการรับรู้สิ่งต่าง ๆ
ที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วตามลำดับ เผยให้เห็นว่าจิตทุกดวงเกิดขึ้น
ตั้งอยู่ และดับไปโดยมีเหตุปัจจัยเป็นตัวกำหนด
๑. ภวังค์
สภาวะจิตพักผ่อนหรือสืบเนื่องต่อเนื่องเมื่อไม่มีสิ่งเร้ามากระทบ
๒. ภวังคจลนะ
จิตเริ่มสั่นไหวเนื่องจากสิ่งเร้าใหม่
๓. ภวังคุปัจเฉทะ
จิตภวังค์ถูกตัดขาดเพราะสิ่งเร้าเข้ามาเต็มที่
๔. ปัญจทวาราวัชชนจิต
จิตหันไปสนใจกับสิ่งเร้าที่ประสาทสัมผัสใดประสาทสัมผัสหนึ่ง เช่น ตา หู จมูก ลิ้น หรือกาย
๕. ปัญจวิญญาณจิต
วิญญาณเฉพาะเกิดขึ้น เช่น การเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น การลิ้มรส หรือการสัมผัส
๖. สัมปฏิจฉนจิต
จิตรับสิ่งเร้าเข้ามาเพื่อประมวลผลต่อไป
๗. สันตีรณจิต
จิตตรวจสอบคุณภาพของสิ่งเร้า
๘. โวฏฐัพพนจิต
จิตตัดสินใจว่าจะตอบสนองอย่างไร ไม่ว่าจะเป็นดี ชั่ว หรือเป็นกลาง
๙-๑๕. ชวนจิต
เจ็ดขณะต่อเนื่อง เป็นการปรุงแต่งและตอบสนองต่อสิ่งเร้าด้วยกิริยาวาจาและการกระทำ ไม่ว่าจะสร้างกรรมดี กรรมชั่ว หรือกรรมกลาง
๑๖-๑๗. ตทารัมมณจิต
สองขณะสุดท้าย เป็นการตรึงสิ่งเร้าไว้ชั่วครู่ ก่อนที่จิตจะกลับเข้าสู่ภวังค์อีกครั้ง