20 PYTAŃ i ODPOWIEDZI - Teleskop Jamesa Webba

[@zbigniewkostrzewa3879]

Łebskie Q&A. Chwali się, dzięki!

Dzięki!

[@sawekforc8536]

Dzięki, dzięki, dzięki ! :) Kuba, dałeś mi oręż do obrony. W wielu dyskusjach, tłumaczyłem jak będzie pracował JWST i że nie da się go serwisować. Że lecąc do L2 zwalnia i że będzie musiał wejść na jego orbitę uruchamiając silniki, przyspieszając, jednocześnie zmieniając kierunek i wiele innych faktów. W Twoim materiale jest jak zwykle wszystko to, co najistotniejsze do zobrazowania misji i jej zrozumienia. Mam teraz o co się oprzeć, bo trudno mi było znaleźć te informacje w jednym, solidnym miejscu. Z niecierpliwością czekam na kolejne filmy i zbliżające się podsumowanie stycznia, chociaż niewiele się działo. Ukłony :)

Dziękuję!

[@sawekforc8536]

@ :)

[@majkimajki1147]

Rzetelnie i fachowo , super filmik , Dziękuje

Dzięki!

[@markusman4592]

Super materiał!

Dzięki!

[@marcinzajdel2140]

Rewelacja! Super ciekawy materiał. Pozdrawiam

Dzięki!

[@broderwow]

Co do wybrakowania to poleciał wybrakowany. Po jednym z dwóch sensorów silników przy 2 lustrach jest popsutych. Wiedzieli przed wystrzeleniem ale podmiana by cofnęła ich o rok wiec opracowali procedurę alternatywną i te lustra były rozkładane jako ostatnie. I się udało a przynajmniej udało wypchnąć je z pozycji startowej :)

Ciekawe! Nie wiedziałem tego. Dzięki!

[@07Pietruszka1957]

A skąd taka informacja?

[@broderwow]

​@@07Pietruszka1957 kzbin.info/www/bejne/epKmlYmAbMyboZo , jeszcze był ten temat na reddicie z linkami ale teraz na szybko nie mogę znaleźć

[@07Pietruszka1957]

@@broderwow Ja z kolei wiedziałem od samego początku z programów NASA, że zwierciadła 3 i 6 będą wysuwane jako ostanie ale to z powodu innego sposobu detekcji ich położenia. Siłowniki są poza tym sterowane sekwencyjnie, czyli w danej chwili może poruszać się tylko jeden. To uprościło obwody sterowania, elektronikę i zwiększyło niezawodność, kosztem potrzebnego czasu. Tego ostatniego jest dużo. Myślę, że to nieuzasadnione wnioski, że miały być uszkodzone. Nie wyobrażam sobie aby podjęli takie ryzyko nawet kosztem opóźnienia startu. Gdyby te mechanizmy zawiodły w trakcie misji a ujawniony by takie zaniedbanie to rozpętało by się w NASA piekło (finansowe).

[@RROOBBWWAANN]

Same konkrety, świetny odcinek. Może taka forma, pytanie-odpowiedź będzie cykliczna?

Dzięki!

[@szpynda]

Bardzo dobre kompendium wiedzy na temat obserwatorium.

Dzięki!

[@Vnsfdg2]

Kwestia podróży w kosmosie fajnie się ukazana jest w serialu The Expanse,

To prawda. W The Expanse fizyka jest bardzo odpracowana. To mocny motyw tej serii :)

[@labinnah1979]

Nie sądzę żeby Webba w punktach L4 i L5 trzeba by osłaniać od Ziemi. Przecież to 150 Gm - odległość jak od Słońca, a Ziemia jednak jest duuuużo ciemniejsza. Całkiem możliwe że w koniunkcji Mars i Jowisz miały by większy wpływ.

Również miałem wątpliwości co do tego argumentu, ale wtedy trafiłem na info prosto z twitterowego profilu Webba. Wiec biorę to info w ciemno :)

[@sawekforc8536]

Tak. Mars i Jowisz będą miały podobny wpływ, ale jak wiesz tylko czasowo i wtedy JWST będzie łapał większe zakłucenia, spadnie czułość, więc będzie badał bliższe obiekty.

[@adampaluch8467]

Do dziesiątki zapomniałeś dodać że stabilność L4 i l5 powoduje że może być tam więcej niebezpiecznych śmieci kosmicznych co powoduje większe niebezpieczeństwo zniszczenia instrumentu

Faktycznie. Nie pomyślałem o tym. Dzięki!

[@broderwow]

W kontekście temperatury to z kamerą nie byłoby problemu chyba. SpaceX ma kamerki w zbiorniku z tlenem F9. Problem to światło właśnie i być może ograniczenia w dostępie do pasma danych do wysłania na ziemię.

Dokładnie. Niby prosty gadżet ale to byłyby dodatkowe komplikacje przy, i tak bardzo złożonym systemie.

[@krystian9570]

Jako ciekawostkę dodam że oczy owadów są zbudowane podobnie. Rak jak Webb ma lustro zbudowane z 18 mniejszych luster, tak owad ma oczy zbudowane z setek mniejszych oczu. Ciekawe czy konstruktorzy tym się zainspirowali.

[@sc2939]

6:51 skoro można wyznaczyć różnice, można szacować granice, a jeśli coś miało początek, gdzieś się zaczęło ..wielki wybuch..rozszerza..nikt nie wie skąd..kto to zrobił.. "to jest dobre"

[@adamszczepanski9046]

A jak jacyś kosmici się zorientują, że ktoś ich podgląda to zaczną wymyślać w sejmie jakąś komisję śledczą

Nie jedną i nie dwie! :D

[@ihydos]

Podkomisje 😁

[@piotrpawowski4530]

Wizualizacja wcale nie jest zła. Jest bardziej czytelna dla widza niż kilka błysków i cieni. Malkontenci pewnie chcieliby wysłania w sąsiedniej rakiecie ekipy CNN. Niestety nie da się.

[@Tomnord15]

Ci malkotenci a raczej spiskowe głąby zawsze zrobią wszystko żeby się ośmieszyć w internecie.

[@piotrpawowski4530]

@@Tomnord15 Tak bym nie osądzał, to niekoniecznie zwolennicy teorii spiskowych. Ludzie przyzwyczaili się do tego, że kamery umieszcza się wszędzie, a tu zonk ;) Jeżeli ktoś czuje się rozczarowany to problem jego niechęci do myślenia. Generalnie przy wszelkiego programach typu 'jak działa' dobre wizualizacje są lepsze od zdjęć i filmów, bo można pokazać to co ważne bez przeszkadzajek. Realne obrazy dla pokazania jak coś wygląda.

[@jamnikowemrowki420]

Siemka

Siema!

[@krystian9570]

10:20 rozłóż folie aluminiową pod słońcem, oświetl ostrym światłem z reflektora i nagraj film na żywo tak jakby to był Webb. Zobaczymy ilu ludzi w to uwierzy i ośmieszy się podając dalej. 😆

[@Tomnord15]

O odezwał się następny z płaskim mózgiem wierzący w każdą spiskową brednię z netu. Tacy jak ty my ślą że inżynierowie będą instalować kamery na Webbie po to żeby udowodnić jakiemuś spiskowemu ułomnemu coś? Myślenie rodem dzieciaka z przedszkola. A i jeszcze jedno można było zobaczyć Webba przez teleskop jak leci ale nie lepiej pisać brednie.

[@greyfox2409]

ogladam trzeci filmik o webbie , wiem juz , ze widzi w podczewieni , zacumuje w l2 , ma byc schladzany , zobaczy dalsze galaktyki , i to tyle , jak mial wystartowac , wszystko to bylo wiadome , ale filmy robia z tytulami wiem wszystko , masakra

[@AstroStream]

Let's do a little trolling

Hehe.

[@veselahladno8917]

Czemu Webb ma niby taką samą rozdzielczość kątową jak Hubble, mimo dużo większego lustra?

Trzeba było iść na kompromis. Światło widzialne (Hubble) to krótsza fala. Światło podczerwone (Webb) dłuższa fala. Im krótsza fala, tym fizycznie lepszą rozdzielczość można uzyskać. Webb jest zatem w gorszej pozycji do obserwacji. Z podczerwieni trudniej uzyskać dobrą rozdzielczość, niż ze światła widzialnego. Webb nadrabia nowszą aparaturą i wielkością lustra. Dzięki temu zrównuje się z Hubblem w rozdzielczość, chociaż dostał do obserwacji trudniejsze spektrum. Są na równi pod względem rozdzielczość, ale Webb wygrywa czułością. Kiedy zrobi zdjęcia obiektów, które już fotografował Hubble, to zobaczymy tam rzeczy, których Hubble nawet nie wykrył.

[@olasek7972]

rozdzielczość kątowa to długość fali światła podzielona przez średnice zwierciadła - to chyba wszystko tłumaczy

[@ufolud3752]

Szybko ten miesiąc minął

A teraz tylko do czerwca i pierwszych obserwacji Webba :)

[@ufolud3752]

@ mam nadzieję że te 5-6 miesięcy minie w miarę szybko

[@daber5426]

wypas! i za muzyke szacun!

Dzięki!

[@wnms]

O wow, ale fajny pomysł na wideo ;)

A, taki jeden Radek z kanału We Need More Space powiedział mi: Tyle jest tych pytań o Webba. Weź zrób jakieś Q&A.

[@xentxent3400]

Podoba mi się Twój precyzyjny sposób formułowania myśli. To pozwala na zrozumienie pewnych aspektów na poziomie granicy percepcji. Dzięki. Genialny epizod. Pozwolę sobie zwrócić się do Ciebie... Mistrzu. Twój profesjonalizm jest bezkompromisowy.

Dziękuję :)

[@romanromanowski4470]

Kolejny super film. Ale dla ciebie Kuba to już standard. Moim zdaniem robisz najlepsze filmy o tej tematyce w Polsce. Tylko nie "obrośnij w piórka" i nie obniż lotów :-)

Dzięki!

[@myoniwy]

Yoooo

No co tam? xD

[@_werokw_]

Siemanko. Tak jakby przed premierą xD

Jedno błędne kliknięcie i film się przedwcześnie opublikował :P

[@marekmareckionline8493]

git!produkcja

[@tomaszszcz1680]

Mega materiał !!!

Dzięki!

[@adnkws]

Świetnie tłumaczysz, w przystępny i profesjonalny sposób odpowiadasz na laickie pytania.

Dzięki!

[@NForceOne005]

Dobry odcinek ale niektóre pytanie są tak durne, że brak słów, a może jakaś sweet focia teleskopu na fejsie co?

Bardzo nas zepsuł Holywood :) Wydaje nam się, że wszystko jest możliwe. Że da się domowym teleskopem zobaczyć Marsjan na Marsie. Dlatego tym bardziej trzeba odpowiadać, nawet na najprostsze pytania.

[@taki_maciek4799]

rewelacja :) Dzięki i pozdrawiam!

Dzięki!

[@07Pietruszka1957]

Gratulacje, bardzo rzetelne i poprawne informacje. Powtórzę, bardzo wysoka jakość odpowiedzi. Podobało mi się.

[@leszekb9226]

Super odcinek,dający dużo do myślenia. Dziękuję za profesjonalizm i spektrum wiedzy. Pozdrawiam:)

Dzięki!

[@sawekforc8536]

Noooo i mamy pierwsze foty z JWST !!! Jeszcze nie skalibrowany i obiekty nie są na fotach w rzeczywistych miejscach, ale już jest dobrze, bo postępy są fantastyczne. Kućwa, aż mam gęsią skórę. Ukłony :)

[@marcinmagnat4080]

👍

[@LumpenProletariat2002]

👍

[@WizygiuscH]

13:03 no jak to co, reklamacja xD

A paragon zgubiony :(

[@WizygiuscH]

@ a może potwierdzenie przesyłki na mailu? Ale tak, można sobie to wyobrazić jak esa pisze maila do nasa że jwst jest na orbicie na L2, coś takiego: twoja paczka do obioru w punkcie (L2) xD

[@krzysztofcuma2092]

Merytorycznie. Kuba masz talent do przekazywania wiedzy w przystępny sposób. Dziękuję 👌 Pozdr.

Dzięki!

[@janjanowski2891]

To grawitacja wyhamowała rozpędzone urządzenie ! A myślałem że będzie tam konieczny ostry drifting silnikiem ... Pozdro !

Szybcy i Wściekli: Webb Drift. Dom ginie ale udaje mu się umieścić Webba na orbicie!

[@haraldsamoticha88]

Wszystko super - chylę czoła. Tylko dlaczego zrobiłeś z Ariane (frencuska nazwa dla bogini płodności Ariadne z greckiej mytologii) jqkiegoś Ariana? Niezliczone razy słyszę tu ARIAN.

Oficjalna nazwa Ariane (tak jak zauważyłeś od mitologicznej Ariadny) jest wymawiana jako Arian ('e' nieme). Rodzaj żeński: Ta rakieta Arian (ona). Dość często używam też niepopranego, zdrobniałego Arianka :)

[@szpynda]

A jeszcze jedno pytanko: o co cho z tym , że Falcon przydzwoni w Księżyc?

Górny stopień z misji z 2015 roku bujał się po Układzie Słonecznym i tak się złożyło, że Księżyc znalazł się teraz na jego drodze.

[@szpynda]

@ No to wyprzedził program Artemis o kilka lat ;)

[@xentxent3400]

Skąd 32 miliardy lat świetlnych w universum trwającym 13,8........ Chyba, że obciążają system relikwie dodane przez nadwiślańskich omnibusów.

Obserwowalny przez nas Wszechświat ma średnicę około 90 miliardów lat świetlnych. Jest najpewniej dużo większy. A to dlatego, że rozszerza się intensywniej, niż prędkość światła.

[@olasek7972]

przypominam ze są przesłanki ze wszechświat może być nawet nieskończony a wiec tych lat świetnych możesz mieć ile tylko chcesz. Jak to pogodzić z wielkim wybuchem - no właśnie, radzę poczytać, to są ciekawe sprawy.

[@mateuszzbigniew9242]

Fajny kanał pozdro

Dzięki!

[@Andrzej.Warzecha]

Jedne źródła podają, że paliwa starczy na ponad 10 lat pracy. Inne, że aż 20 lat a tu, że ponad 20 lat. Pewno prawda leży po środku i maksymalnie z 15 lat popracuje a potem już będzie się pomału psuł.

"20 lat" zostało podane na konferencji prasowej przez managera misji Webba, Billa Ochsa.

[@olasek7972]

towarzyszu, to co podano na samym końcu jest najważniejsze, żywotność teleskopu jest tutaj ograniczona ilością paliwa, po dotarciu na miejsce wiedzą ile paliwa im zostało i powiedzieli ze będzie z tego blisko 20 lat. Przed wystrzałem mówiono nawet i o 6 latach w najgorszym przypadku.

[@radoslawmazurekwaw]

"Nie zapomnijcie przełączyć się na system metryczny" - Od razu przypomniała mi się pewna nieszczęsna misja. Co to było? Orbiter marsjański?

Ano. Mars Climate Orbiter zamiast być na orbicie ~200km nad Marsem zszedł sobie na ~60km i tyle go widzieli.

[@lukag977]

Rewelacja :)

Dzięki!

[@andrewvato491]

Ping do teleskopu = 5000

Internet Explorer: "Powodzenia Hubble!"

[@jacekchanek5519]

Skoro można zajrzeć w przeszłość, to z jakiej odległości przy pomocy teleskopu trzeba by spojrzeć na Ziemię aby zobaczyć okres np. 2 WŚ? Czy jest jakiś wzór na to? Czy rzeczywiście tak to działa?

[@pawemazurek9467]

Musiałbyś W TEJ CHWILI być 80 lat świetlnych od ziemi i mieć taki teleskop, przez który byś coś zobaczył. Żeby widzieć przeszłość musiałbyś być szybszy niż prędkość światła, żeby „wyprzedzić” światło/widok z ziemi, które z prędkością światła właśnie się od nas oddala

Tak, jak napisał Paweł. W jeden rok światło (każe promieniowanie, fale radiowe też) pokonuje 9,5 biliona kilometrów. To jest odległość 1 roku świetlnego. Jeśli zatem gdzieś tam w kosmosie jest planeta oddalona o 77 lat świetlnych od nas, to odpowiednio zaawansowana cywilizacja może podsłuchiwać w tej chwili, co się u nas działo w 1945 roku. Np. fale radiowe z II Wojny Światowej docierają do nich teraz. Sygnał radiowy po takim dystansie to pewnie jakaś zaszumiona papka, ale kto wie. Może dadzą radę coś z tego odzyskać i posłuchają rozmów z frontu :)

[@Marcin-so3yj]

10:36 nie spodziewałem się po Tobie CelCjusza... wiocha

[@Maciej.01]

Czemu trzeba "korygowac" orbite, zeby ja "utrzymac"? Ksiezyc nie ma rcsów a nie spadl jeszcze

[@Tamlinns]

"Stare zgredy" ... ales madry...

[@zygmuntsolnica]

Spejzeks. 😉

I tak jest mały progres. Dawniej mówiłem SpejsIks :D

[@zygmuntsolnica]

@ Heh, no ja jakimś lingwistą nie jestem, ale "spejs iks" wydaje się być akurat poprawnie spolszczoną nazwą firmy, natomiast czegoś takiego jak "spejz", po prostu nie ma. Więc wg mnie albo "spejs iks" bardziej po polsku, bądź "spejs eks" bardziej po ichniemu 😉 tak czy siak to drobiazg i cieszę się, że mogę czasami posłuchać kosmicznych njusów dla odmiany po polsku, także dzięki 👍

[@arturc6803]

To się czepiam. Punkt chyba 8. Siłowniki nie służą do wyginania pojedynczego fragmentu lustra, a do ustawienia go względem pozostałych. Na animacji widać 3 siłowniki - to chyba dowodzi tego, co piszę. Wyginanie lustra, to domena teleskopów naziemnych w celu kompensacji zaburzeń w atmosferze Ziemi. Poza tym bardzo ciekawe. Oczywiście łapka w górę.

[@07Pietruszka1957]

Jest jeden siłownik środkowy odpowiedzialny za zmianę krzywizny, co prawda w niewielkim zakresie ale jest.

[@krystian9570]

Czy załoga bazy księżycowej mogłaby przeprowadzić misje serwisową Webba? Skoro problemem jest odległość, to z Księżyca powinno być łatwiej przeprowadzić taką misje. Po za tym, robotyka poszła tak do przodu że może taka misja obeszłaby się bez wysyłania ludzi. Robot naprawiłby Webba to lepiej i szybciej. Mógłby też przywieźć mu nowe paliwo.

[@broderwow]

Księżyc to dopiero 1/4 odległości, dla ludzi to misja na 2 miesiące by dolecieć i wrócić. Już lepiej robota rzeczywiście jak będzie potrzeba bo robot nie musi wracać. Co do paliwa to jak rzeczywiście starczy na 20 parę lat to potem może się okazać że lepiej wystrzelić JWST2 który będzie 10 razy lepszy :)

Jeśli Webb odsłuży nawet "tylko" 10 lat, to w przypadku awarii są nikłe szanse na jakąkolwiek misję serwisowa. Hubble jest nadal sprawny naukowo ale powoli padają jego podsystemy. Zatem warto go jeszcze reanimować ale nikt tego nie robi. A jest przecież blisko, na niskiej orbicie okołoziemskiej. Przy takim podejściu nie ma co liczyć na, że ktoś by ratował Webba w podobnej sytuacji.

[@olasek7972]

robotyka nie poszła na tyle do przodu aby naprawiać tak skomplikowane urządzenia jak teleskopy na orbicie, do tego taki teleskop musiałby od początku być zaprojektowany na taka ewentualność

[@jihadjoe420]

Super film Kuba!

Dzięki!