48. Ulus Baker Okuması - Gökhan Kodalak - Spinoza'ya Rağmen: Aktif Hüzün

14 Haziran 2023 tarihinde zoom üzerinden yaptığımız 48. Ulus Baker Okuması. Güzel sunumu için Gökhan Kodalak’a ve söz olan, soru ve yorumlarıyla katkı koyan herkese çok teşekkür ediyoruz.
Etkinlik boyunca “sohbet” kısmından gelen soru ve katkıların bazılarına yer verememiştik. Onları da aşağıda bulabilirsiniz. Yeni okumalarda görüşmek dileğiyle..
Keder ve hüzün aynı şey mi?
-
Yas. Etkin olmadığımız bir kaybın sonucudur. Peki Freud yas "çalışmasından" bahsederken aktif edilgen olmayan bir pozisyon tanımlıyor değil midir?
-
Beethoven 9. Senfoniyi bestelerden duyma yeteneğini tamamen kaybeder. Ve sahnede seyirci alkışlarını duyamaz. Beethoven neşeyi dolayısıyla acının ötesi olarak tanımlar. Beethoven’in yaşamını “joy through suffering “ olarak ta tanımlayan olmuştur. Burada sanki aktif hüzün deneyimlenir.
-
Kederli duygular üretmekle, hayatın içindeki hüznü , kederi algılamak bilmek farklı diye düşünüyorum.Eğer kederli duyguları iktidarlar üretir diye düşünürsek. estetiğin içindeki hüznün ürettiği kederli duygular mıdır. Yoksa sevme gücümüzü artıran bir hal midir.
-
Neşe ve hüznü kıyaslarken, çok denk iki kavram olmadığını düşündüm. Buradaki kalıcılığın, tutulan yasa dair olduğunu düşünüyorum. Acının, neşe gibi kalıcı olmayışı söz konusu olabilir. Acıya yol açanın yasının tutulmuş olması, onarılmışlıkla birlikte olan hüzne yol açıyor olabilir.
-
Olumlu nefret öfke olabilir mi? Öfke değer yaratabilir..nefret değer yaratabilir mi?
-
Blanchot’nun iki ölümü. Bedende edimselleşen kısmı ve onun anonim, bedende gerçekleşmeyen kişisiz düzlemi. Gayrişahsi kişisiz olayın nötr ihtişamını istemek, onun aktörü, operatörü olmak. Olayın geleceğe giden ifade edilebiliri. Dil, yaratım. Spinozacı mı bilemiyorum. Lowry ve Fitzgerald hüzünlü de karakterler.
-
“Hüznü bir zevk edinenler yaşıyorlar burada” (Y.K.Beyatlı)
“Hüzün ki en çok yakışandır bize belki de en çok anladığımız” (Hilmi Yavuz)
-
Nese cogunlukla bizi içinde kalmaya itebileceği için zihnimize bir pasifizm de örgütlemez mi aksı olarak ta hüzün içinden çıkmaya zorlayacağı için eylemselliğe pratiğe iter bu da değişimin dönüşümün önünü açar yani bazen zihni neseden daha çok aktive ettiğini düşünüyorum hüznün.
-
Spinoza, ethicada beden için iyi olabilecek bir acı durumundan da bahsediyor.
-
Müşterekleşme süreci, örneğin denizle karşılaşmada, yüzmeyi öğrenme bir sürü başarısızlık ve yapamama anı - güçten düşme, vazgeçme isteği , hüzün anı içermez mi, vazgeçilmediği sürece bu anlar "aktif hüzün" anları olarak adlandırılmaz mı?
-
Bedenimizin sadece belli bir bölümünün erkilendiği bir durumda, acı; beden için iyi olabilir diyor. Acaba bu mantık zihnimiz için de geçerli olabilir mi?

[@haluksunat]

Gökhan Kodalak'a bu güzel, serinkanlı ve ferah sunumu için çok teşekkür ederim. Evet; Spinoza felsefesinin kendi önermeleri dahilinde "aktif hüzün"den söz etmek mümkün değildir. Hüzün, yas, keder, melankoli, vb.; varkalımsal kudretin/gücün (upuygun nedeni biz olmamamız; dolayısıyla, değişik düzeylerde de olsa, etken, eylemli, fail olmamamız suretiyle) azaldığı hallerdir (edilgenlik, eylemsizlik, tutkusallıktır). Ama bu toplantının bana hatırlattığı, daha ziyade, hayatı, hep aidiyet duygumuzla bağlandığımız felsefeler üzerinden sektirmeden anlama telaşında oluşumuzdur. Halbuki, Spinoza'yı (da) felsefesinin eksikleri, yetersizlikleri ve epistemolojik/ontolojik ilkeleriyle kendisinin de çeliştiği yanlarıyla muhatap alsak, hayatı daha geniş ve derin anlama şansımız olacaktır, diye düşünürüm. Gökhan Bey'in de işaret ettiği gibi, felsefi bir vurguyu felsefenin içinde kalarak tartışmak kaçınılmazdır ama "aktif hüzün" örneğinde de olduğu üzere, o "aktif" kondurmasını Ulus Baker'in "öznel/ruhsal gerçeklik"i bağlamında anlamak kaçınılmaz değil midir? Ya da, Spinoza'nın kendisinin kadınlara ve hayvanlara reva gördüklerini. Evet; insanı, Eros-Thanatos diyalektiği, nesne ilişkileri tarihselliği içinde yapılanan öznelliği ve bastırma/bilinçdışı münasebeti dahilinde esas alan psikanalize kulak vermenin Spinoza'yı daha samimiyetle anlamamıza yarayabileceğini de ihsas etmiş olmaktayım böylelikle.

[@aygulgedik2786]

Cok uzulerek belirtmeliyim ki ses sisteminde ki bogukluktan dolayi bu cok onemsedigim konuyu izlemeyi tamamlayamadim.:(