Рет қаралды 23,306
OzodJavobнинг навбатдаги сонида Ҳаж зиёратига бориш тартиб-қоидаларини ўрганамиз.
Ҳажга кимлар боради?
Самарқандлик 24 яшар Ҳакимжон йўллаган ушбу саволни Ўзбекистон мусулмонлари диний идораси раисининг ўринбосари шайх Абдулазиз Мансурга бердик.
- "Ҳажга кимлар бориши керак? Кимларнинг зиммасига вожиб, фарз?", деган саволга Қуръони Каримда Оллоҳ таоло шундай оят нозил қилган: Астаизубиллаҳ “Ва лиллаҳи алан-наси ҳажжул-байти ман истатоъа илайҳи сабила” деган оят бор. Яъни Оллоҳ таоло учун инсонларнинг ҳар бирига, йўлга қодир бўлган кишиларга, бориб келгунча имконият топган кишиларнинг зиммасига умрида бир марта Байтуллоҳни ҳаж қилиш фарз, деган оят борда. Мана шу ердаги “ман истатоъа илайҳи сабила” кимки йўлга қодир бўлса, бориб келишга имконият топса, деган оятни мана бутун уламоларимиз ҳозиргача шарҳлаб келадиларки, йўлга қодир бўлди дегани фақат харажатига пул топди дегани эмас. Йўлга қодир бўлиши учун соғлом бўлиш керак, балоғат ëшига тўлган бўлиш керак, яъни мукаллаф дейилади шариатда, балоғат ëшига етган бўлиши керак. Аëл киши бўлса, 12 ëш, ўғил бола 15 ëшдан балоғатга етган бўлади, - деди Абдулазиз Мансур.
Лекин Ўзбекистонда Ҳажга бориш учун фақат 35 ёшдан катта бўлган (айрим вилоятлар, жумладан, Хоразм ва Тошкент шаҳрида 40 ёшдан катта) шахсларгина ариза бериш ҳуқуқига эга. Бу ҳолат мамлакатда Ҳажга бориш истагида бўлган ёши улуғ қарияларнинг кўплиги билан изоҳланмоқда.
- Ҳажга боришга ариза берганларнинг ичида ëши 60-70-80, ҳатто баъзида 90 ëшлилар ҳам учраб қолади. Агар биз буни “15 ëшдан навбати келган, бораверсин” дейдиган бўлсак, ëши катталар шунча кутиб, қанча бу ëқда умри бор Худо билади, уларнинг кўнглига озор бериб қўйишимиз мумкинки, биздан ëш, боламиз тенги, неварамиз тенгилар бораверадими навбати келса, деган нима бўлмасин деб ўшани бундай қараб чиқилса, катталарга биринчи навбат бериш мақсадида баъзи жойларда 35 ëки 40 ëш қилиб қўйилган. Мана энди ëши катталар камайган сари пастга қараб тушаверади. 30-25-20 ëш бўлиб бораверади келажакда. Ëши катталарни биринчи юборайлик деган яхши бир тарбия бўлганда бу ерда. Бундан ҳеч ким ëмонликни хоҳлаган эмас ëки 35га кирмаганлар ҳаж қилмасин дегани эмас, дейди Абдулазиз Мансур.