Aktywność słoneczna - czy jest dla nas niebezpieczna? | prof. A. Berlicki i prof. P. Rudawy

👉 Zostań Patronem: patronite.pl/radionaukowe
👉 Wesprzyj jednorazowo: suppi.pl/radionaukowe
🎧 Posłuchaj na streamingu: ffm.bio/radionaukowe
🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
🌐 Strona: radionaukowe.pl
👍 Facebook: / radionaukowe
📷 Instagram: / radionaukowe
❌ Twitter: / radionaukowe
🎓 Odwiedź LAMU: / @letniaakademiamlodych...
🎬 Zobacz więcej: • Radio Naukowe poleca
📩 Kontakt: [e-mail]
- Można powiedzieć, że jest to kipiący garnek plazmy - tak Słońce opisuje prof. Paweł Rudawy. Heliofizyk jeszcze nie raz użyje w rozmowie barwnej metafory. Badacz siedzi naprzeciwko mnie, tuż obok jego kolega - kierownik Zakładu Heliofizyki i Fizyki Kosmicznej UWr, prof. Arkadiusz Berlicki.
Z naukowcami spotykam się w jednym z charakterystycznych budynków Instytutu Astronomicznego Uniwersytet Wrocławskiego - budowli pomalowanej na pomarańczowo zielone pasy zwieńczonej kopułą. Dawniej - gdy te okolice były mniej zanieczyszczone światłem - działało tu także Obserwatorium. Teraz pozostały tu tylko pomieszczenia i pracownie naukowców, zaś obserwacje prowadzone są Białkowie, z dala od świateł wielkiego miasta. Historyczne instrumenty obserwacyjne oraz niewielkie planetarium wykorzystywane są do popularyzacji nauki (zawieszonej na czas pandemii). Rozmawiamy, jak to z heliofizykami, o Słońcu.
- Główne zjawiska aktywne na Słońcu to plamy słoneczne, protuberancje, czyli obłoki plazmy zawieszone w polu magnetycznym nad powierzchnią Słońca oraz te najbardziej spektakularne: rozbłyski słoneczne. Ważne są też koronalne wyrzuty masy - wylicza prof. Berlicki. - Właśnie te zjawiska aktywne, a głównie rozbłyski i koronalne wyrzuty masy powodują rozprzestrzenianie się w heliosferze plazmy zawierającej wmrożone pole magnetycze, która osiąga orbitę ziemską i samą Ziemię. Ten wpływ Słońca nazywa się pogodą kosmiczną - wyjaśnia naukowiec.
- Warto powiedzieć o skali zjawisk, o których mówi Arek - wtrąca się prof. Rudawy. - Typowy rozbłysk słoneczny, wcale nie największy, wydziela 10 do potęgi 25 J. To 136 tysięcy lat zużycia energii przez Unię Europejską albo 2,5 mld gigatonowych bomb wodorowych - porównuje. - Gdybyśmy nie byli odlegli o 150 mln km, gdyby nas nie broniła ziemska atmosfera i magnetosfera, to po jednym takim wybuchu bylibyśmy skasowani.
Co ważne, wszystkie te zjawiska na Słońcu mają wpływ nie tylko na biologię na Ziemi, ale również technologię. - Na nawigację łączność, potencjalne blackouty. Dlatego poważne potęgi gospodarcze przeznaczają gigantyczne sumy na tzw. świadomość kosmiczną, by w sposób ciągły monitorować stan pogody kosmicznej - dodaje prof. Rudawy. Heliofizyk kieruje budową systemu ROSIE (Radio Observations of the Solar Impulsive Emissions). To właśnie projekt ROSIE skusił mnie do wizyty u wrocławskich astronomów.
System uniezależni Unię Europejską od zewnętrznych źródeł danych o zmianach pogody kosmicznej. System powstaje dla Europejskiej Agencji Kosmicznej jako efekt współpracy Uniwersytetu Wrocławskiego oraz poznańskiej firmy ITTI sp z. o.o. Pierwszy radioteleskop systemu zostanie zainstalowany w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Wrocławskiego w Białkowie, w pobliżu pawilonu Dużego Koronografu.
W Zakładzie Heliofizyki i Fizyki Kosmicznej Instytutu Astronomicznego realizowanych jest zresztą wiele projektów naukowych. Oprócz wspomnianego już projektu ROSIE, na szczególną uwagę zasługuje europejski projekt PRE-EST związany z budową dużego Europejskiego Teleskopu Słonecznego (EST - European Solar Telescope), kierowany przez prof. Rudawego oraz rozpoczęty niedawno projekt Inkubatora Doskonałości Naukowej - NEFRIX (Non-Equilibrium Flare Radiation from Infrared to X-rays) kierowany przez prof. Berlickiego. Ideą projektu NEFRIX jest utworzenie prężnej grupy badawczej, badającej nie tylko różne procesy związane z aktywnością słoneczną, ale także analizowanie wszelkich aktywnych zjawisk na znacznie odleglejszych gwiazdach podobnych do naszego Słońca. Do tego jeszcze PROBA 3 - budowa pierwszego orbitującego koronografu o długości 150(!) metrów, w którym elementy instrumentu będą rozmieszczone na dwóch satelitach, automatycznie lecących w formacji utrzymywanej z dokładnością ułamka milimetra; SLED - budowa unikatowego spektrografu obrazującego dla badania ruchów plazmy w koronie słonecznej.
Jak widać, jest nad czym pracować w kwestii najbliższej nam gwiazdy. Okazuje się, że o Słońcu dalej bardzo wiele nie wiadomo. Co szczególnie zaprząta głowę heliofizyków? Posłuchacie w podcaście!
💛 Przygotowanie każdego odcinka to wiele godzin pracy. Jeśli podobał Wam się ten podcast - możecie mnie wesprzeć w serwisie Patronite. Dzięki! patronite.pl/radionaukowe
💛

[@arturkoszykowski9592]

Nie wiem jak Pani to robi Pani Karolino, ale niech Pani nie przestaje, bo to jest jest najlepszy kanał popularyzujący naukę i wiedzę w polskojęzycznym YT. Dziękuję za Pani pracę.

[@ArturArthurus]

Prawie jak Kamiński i Kurek, jeszcze trzydzieści kilka lat temu. Był to niesamowity program jak na tamte czasy I nikt już tego nie powtórzył. Były jakieś próby w telewizji rządowej ale marna poświata pierwowzoru. A tutaj do tego odcinka wróciłem po półrocznej przerwie. Świetnie przygotowany i z udziałem świetnych specjalistów. Naprawdę creme się La creme.

[@prawdakuje1152]

Widza cie co kupujesz bo na slepo pitemrejestratorem placisz czy jestes teppy umyslowo ? podajesz swoje dane osobowe za kilka srebnikow otumanili ze niby masz taniej a w cenie towaru dolozyli ci obsluge karty ? przerobili cie jak slepy inwalida placisz i zakupujesz niezdrowa zywnosc = ? jesli nie masz juz kontaktu z liczeniem np banknotow ? to policz ile wiecej placisz za kazdy towar a w cenie towaru jest tez twoja obsluga karty ile to miesiecznie rocznie wiecej jest placone za zakupy = nie wiesz ile ? nie masz madrosci bo chodzisz otumaniony telewizyjmnym ekranem handlowym ? wiec teraz ledwo do dwuch umiesz liczyc ? juz Madrzejszy od ciebie jest 7lat dzieciok ? podaj mu w jednej rece 500stow a w drugiej ussaa karte = To ktora reke wybierze ? Maly sklep terminal Oplaty miesiecznie - w sumie: od 272 zl - przy 60 000 zl do 468 zl - przy 80 000 zl przychodu...Wszystkie prowadzone obecnie badania wskazuja, ze Klienci, ktorzy maja mozliwosc skorzystania z bezgotowkowej formy platnosci, chetniej robia wieksze zakupy i statystycznie wydaja na nie o 20% wiecej.

[@joannakalinowska7639]

Rewelacyjny odcinek, Panowie potrafią w sposób lekki , mimo to absolutnie naukowy, przekazać solidna porcje wiedzy. Dziekuje❣️❣️❣️

[@Thereal_prettyinblack]

Ponad 20 lat temu obaj Panowie robili że mnie astronoma.... Skończyłam jako kartograf ale nadal wspominam moją podróż na Kopernika z łezką w oku. 😃

[@kamilgorecki9898]

Rewelacyjny wywiad 👍 trzeci raz słucham tego podcastu z heliofizykami z Białkowa 😉 mega fascynujące ☀️ i zagadnienia plazmy. Panów P. Rudawego i A. Berlickiego często można było spotkać w "Astronarium" albo poczytać w "Uranii. Postępach astronomii"

[@karolinalisek3492]

Świetne rozmowa, genialni goście

[@jaroslawsadowski3448]

Dokładnie takie same mam impresje. Taką popularyzację nauki to ja rozumiem ❤

[@Misjonarz.]

Niedawno trafiłem na ten kanał. Super tematy, mnie akurat interesuje kosmos i wszystko z tym związane. Mega ciekawie prowadzona konwesacja z ekspertami. Duża wiedza prowadzącej, która zadaje bardzo fajne pytania i luźnie prowadzi rozmowę. Niech Pani Karolina opowie coś o sobie w którymś z odcinków. Skąd taka pasja do nauki itp. Pozdrawiam i nie mogę się doczekać kolejnych odcinków.

[@BeataKrawczyk-cc2yc]

Uwielbiam wasze audycje 🙂

[@mirosawpaprotny6455]

Mega rozmowa. Pani Karolino - ten kanał jest bezcenny.

[@kerujgonzol]

Mało tego Pani Karolina jest też piękna❤

[@RAK-photo]

Swietby odcinek bo panowie bardzo fajnie się uzupełniali a jednoczenie tempo napływu inf było jak w sprincie.

[@andrzejurbaniak8103]

Interesujący temat jak zwykle.Pozdrawiam 🙂

[@conradsz]

Pochłaniam audycję Radia Naukowego taśmowo. Dziękuję pani Karolino!

[@szymonsarre1400]

Szanowna Pani Redaktor! Uderzający w czasie rozmowy był brak pytania kwestii wpływu słońca na zmiany klimatyczne. To przecież temat rozpalający dziś wyobraźnię jak mało który, a poznanie zdania heliofizyków jest z całą pewnością istotnym głosem w dyskusji. Obaj panowie profesorowie kilkukrotnie napomykali o tym, że taki wpływ istnieje. Byłem pewien, że pytanie zaraz padnie, a tu nic. Trochę szkoda. Pozdrawiam serdecznie!

[@dariasz8163]

Bardzo podoba mi się, że goście podeszli do tematu z humorem.

[@mirosawjurczak4203]

Świetne audycje p.Karolino🤗

[@SpokoSpoko]

:-) bardzo ciekawe jest to „kolegowanie” gości :-) zupełnie jakbym oglądał Rejs albo słuchał felietonu Jacka Fedorowicza rozmowy kolegi kierownika z kolegą kierownikiem :-)

[@zofiaukasiak1432]

Wspaniały, bardzo interesujący odcinek.

[@szatancipsko2946]

Z wykorzystaniem światła żółtego i zielonego jest chyba odwrotnie. Chlorofil pochłania światło niebieskie i czerwone a odbija zielone. Dlatego widzimy zieleń.

[@kosmologic6007]

Mitra! Ra! 🙌😉 Super podcast, dzięki.

[@piotr8090]

Ten kanał to majstersztyk 😉

[@piotrzawadzki7114]

Świetny podkast

[@ewa4095]

Super! Dziękuję

[@bratamantadyny9099]

Polecam materiał "Pioruny Bogów" na YT. Idea elektrycznego wszechświata, ciekawe podejście, nawiązania do prehistorii, różnych kolorów gwiazd, dużo by pisać, każdym razie całkowicie inne podejście do budowy gwiazd i źródeł ich energii. To ma tłumaczyć także to, czemu Korona ma 2 mln stopni, a powierzchnia tylko 5 tysięcy. Bo energia przychodzi z zewnątrz. Polecam

[@marekchudy8893]

Dziękuję I pozdrawiam

[@grzesekwilcz.2194]

Było trochę o elektryczności...czy raczej magnetyczności Słońca. Myślałem przez chwilę, łudziłem się, iż rozmowa pójdzie w kierunku 'Elektrycznego Kosmosu', albo chociaż będzie coś wspomniane. Jest taka 'teoria' "Elektrycznego Kosmosu" do której przyłączyło się wielu poważnych naukowców. Sprawdziłem właśnie i jest opracowanie po polsku (yT: elektryczny kosmos) . Kiedyś (10 lat temu) był wielogodzinny materiał składający się jednorodnie z wywiadów z tymi naukowcami i wizualizacji tematycznych

[@ekorych]

A czy aktywność naszej gwiazdy może wpłynąć na lokalne zjawiska meteorologiczne i ich poznanie może pozwolić na dokładniejsze prognozowanie pogody?

[@Klasyczny_Introwertyk]

Jeden z kilku odcinków, do których najczęściej wracam 🙂👍.

[@RadioNaukowe]

Też mam do niego sentyment :)

[@jessicameuriot3674]

zjawiskowy kanał ❄️

[@Pasikoniszek]

Od razu zaznaczę, że nie znam się, ale słyszałem, że silna magnetosferę zawdzięczamy naszemu wyjątkowemu Księżycowi. Przez jego silne (jak na księżyc) przyciąganie, spowalnia powierzchniowe masy Ziemi, a jądro wciąż kręci się szybko. To tworzy silna różnice potencjałów i generuje właśnie magnetosferę. Czy ktoś mógłby potwierdzić, że tak rzeczywiście jest?

[@areknow6812]

Mam pytanie: czy uśredniony 1m3 słońca wytwarza więcej czy mniej energii niż 1m3 świeżego kompostu?

[@nimahuya9981]

W tej publikacji G. Irvine, E. R. Lamont, B. Antizar-Ladislao, "Energy from Waste: Reuse of Compost Heat as a Source of Renewable Energy" mówią, że maksimum generacji ciepła przez taki kompost to 6000kJ/kg/dzień czyli koło 70J/kg/s. Mówią też że średnia gęstośc kompostu to 600kg/m3 czyli z 1 m3 kompostu byłoby 600*70 = 42000 J/s = 42000 W Strumień promieniowania Słońca to 3,865 * 10do26 W, Objętość Słońca to 1,41 * 10e27 m3 Czyli z 1m3 idzie średnio 0,27 W Także Słońce 0,27 W/m3 kompost 42000 W/m3 ale Słońce świeci kilka miliardów lat i świecić będzie drugie tyle. A z kompostu ta energia produkuje sie kilka dni i przestaje :P

[@krzysztoftomczyk3363]

@@nimahuya9981 😀 Fajna zabawa, ale te obliczenia są oparte o błędne założenia i na błędnych jednostkach. Wat jest ilością energii w jednostce czasu, więc porównywanie watów nie jest odpowiedzią. Założenie by uwzględnić wyłącznie energię wypromieniowaną również nie jest całościowe. To skomplikowany proces łączący reakcje termojądrowe ale i tarcie, zderzenia, pochłanianie oraz emisja promieniowania pomiędzy poszczególnymi obszarami, przepływ prądu elektrycznego. Myślę że wynik wyjdzie sumarycznie w drugą stronę, a i prawdopodobnie są już prace na ten temat. :)

[@danielk3197]

Prosze o wiecej

[@ukaszMiszkurka]

Jak usłyszałem pytanie z 47 minuty to padłem ze śmiechu, bo od razu przypomniałem sobie plakat "Słońce - Jaroński'. 😁

[@nowakm1868]

Ale to dobre! 🎉

[@michalwalewski520]

Słońce jest 150 milionów kilometrów od ziemi to niedaleko. Dobry tekst.

[@MrWrgh]

czyli tachograf to urządzenie do mierzenia tachokliny ?

[@agaagusia4726]

Wiemy już coś o słońcu, to może teraz o wnętrzu ziemi. Jak jest badane, skąd i co wiemy o poszczególnych warstwach, aż do żelaznego jądra wewnątrz? Uświadomiłam sobie, że moja wiedza na ten temat ogranicza się do lekcji geografii ze szkoły (już trochę przez czas zatartych;). Coś więcej na temat poproszę:)

[@RadioNaukowe]

Mam w planach :)

[@krzysztoftomczyk3363]

kzbin.info/www/bejne/iXKZgHmFmtGNoqs - tutaj trochę było na ten temat. Polecam.

[@krzysztoftomczyk3363]

kzbin.info/www/bejne/npDdmauKfNyoasU - i tutaj również.

[@krzysztoftomczyk3363]

@@RadioNaukowe :) z góry dziękuję :)

[@agaagusia4726]

@@krzysztoftomczyk3363 Dziękuję:)

[@indusand3720]

Fajne

[@szpynda]

To było wspaniałe :)

[@Rafalstratford]

👍👍

[@pawetrzcinski6392]

👍

[@MiracleAgeGKS]

Nazwanie projektu "Rozi" to rzeczywiście doskonała idea! XD

[@Pasikoniszek]

A co to jest?

[@srogamina]

Bardzo lubię podcasty RN, merytorycznie prezentują się na wysokim poziomie, jednak mam uwagę co do realizacji: półtorej minuty na wstęp to bardzo dużo czasu, w dodatku poziom głośności jest drastycznie wyższy od poziomu rozmowy. 1.5 - 3 sekundy to idealny czas na dżingiel, a poziom odczuwalnej głośności powinien być taki sam dla całego nagrania. O ile na głośnikach laptopa, czy telefonu nie ma kłopotu, to z mocniejszym audio jest kłopot.

[@RadioNaukowe]

Dzień dobry, wstępu będę bronić, natomiast nad wyrównaniem dźwięków jeszcze popracuję, dzięki

[@agaagusia4726]

@@RadioNaukowe Tak, intro jest piękne. Proszę go bronić:)

[@srogamina]

@@RadioNaukowe Kiedy będzie cichsze, z pewnością będzie przyjemniejsze, dziękuję za odpowiedź.

[@krzysztoftomczyk3363]

@@RadioNaukowe Broń proszę ;) - oferuję wsparcie w obronie ;)

[@krzysztoftomczyk3363]

Ciekawa obserwacja: pozwoliłem sobie sprawdzić. Rzeczywiście - RMS intro jest blisko 5 dB wyższy od dalszej czyści audycji, choć wartości szczytowe próbek rozkładają się odwrotnie. :)

[@limakkilsicyw8616]

To prawda. Was już nie będzie za miliard lat. Będę za wami tęsknił… 🥹 Szkoda, bo jestem na tej planecie (w delegacji) już od 1,5 miliarda lat. Ostatnie 300 tysięcy lat (z wami) było zdecydowanie najciekawsze…

[@RAK-photo]

Jednak wkradła sie pewna nieścisłość. Oczywiście Mars powinnien utracić pole magnetyczne wcześniej ze względy na swoją wielkosc. Ale nie jest już hipoteza ze uderyzla w nogę protoplaneta i to ona zatrzymała jego jądro. Na samym Marsie obserwujemy najwiekszy krater uderzeniowy w ukl słonecznych no zajmuje on 2/3 planety.

[@tvszkola101]

Mnie ineresuje czy burza sloneczna jest w stanie zniszczyć elektrownię jądrową. Jesli tak, to już po nas i wszyscy zachowują się jak w filmie " Nie patrz w górę"

[@winstonknowitall4181]

Komć dla sławy i piniondzów

[@ZdzichaJedziesz]

Komentarz taktyczny 🙂

[@RadioNaukowe]

Cóż to za taktyka? :)

[@ZdzichaJedziesz]

@@RadioNaukowe Promuje Pani kanał i jestem fanem Pani wywiadów od lat zanim jeszcze powstało RN. Pozdrawiam 🙂

[@grzesekwilcz.2194]

Cyt: 'My, na Ziemi, żyjemy, orbitując wewnątrz...' Chciałbym zapytać - Czy to prawda, co do orbitowania...że orbitujemy "w pionie" - wraz z resztą planet US - względem osi galaktycznej Milky Way ? Model szkolny przedstawia "poziome", płaskie orbitowanie. Jak to możliwe, że NIC się nie mówi o tej różnicy?...będącej kwintesencją jakiejkolwiek rozmowy o Kosmosie, zwłaszcza tym nam najbliższym Chodzi o to: Wystraczy od 3 minuty przez 1,5 minuty: kzbin.info/www/bejne/emiXiZ9sj5aFfNk

[@KasiaExc]

Może to uproszczenie takie? 🤔 Choć faktycznie nie pamiętam ze szkoły, że pędzimy w kosmosie. Choć akurat to co pamiętam ze szkoły niczego nie dowodzi 😉

[@maciejparzych]

Ciekaw jestem czy grawitacja planet układu słonecznego ma wpływ -oddzialywanie na klimat słoneczny aktywność?

[@paulocoval5578]

Odziaływanie grawitacyjne gazowych olbrzymów powoduje że chwilowo ośrodek grawitacyjny układu słonecznego może znaleźć się na zewnątrz po za obrębem kuli słonecznej. Mało tego grawitacyjne oddziaływanie wspomnianych olbrzymów powoduje zakłócenie w przepływie wewnętrznym zwanym toroidalnym, który jest pasem transmisyjnym który odpowiada za 11 cykl aktywności magnetycznej.

[@konradknapik302]

@@paulocoval5578 bo kręcimy się wokół środka ciężkości układu słonecznego

[@subufer7560]

A gdyby Wam, do instytutu astronomicznego, donosić kanapki, wodę, ew. jakieś rozweselacze, to może nie musielibyście kończyć tak interesującej audycji, Pani Karolino? Hmmm?

[@jerzyzaranski3801]

Bez Słońca nie ma życia. Ta gwiazda jest nam przyjazna.

[@breton5569]

Chwilowo.

[@stasiekpiekarski]

Cykl Schwabego odkryty przez szewca, 11 letni... A ja w pierwszej chwili uslyszałem: cykl odkryty przez 11-letniego szewca:)

[@dominikkurek1155]

przecież był aptekarzem

[@newsolution5669]

Ziemia zawsze może zmienić orbitę a zapas paliwa w słońcu zawsze można uzupełnić/odnowić.

[@bogdanrzegocki7081]

A propo Ramzes 2 żył 1300 przed macza era co nam daje 3500 lat a nie 40000- panie starszy🤣🤣🤣🤣

[@bogdanrzegocki7081]

No tak to jest z twardogłowymi ze starej szkoły 🤣🤣🤣🤣🤣

[@bogdanrzegocki7081]

Starczy pan żyje w bance zamkniętej przez Einsteina ze sie nie da - dzięki Bogu mamy młodych naukowców kturych jest celem opracowanie nowej fizyki

[@krystynarybicka7285]

Bogdan Rzegocki,ktory,a nie ktury....nie obraz sie☺️

[@jessejames8514]

Teoretycznie teoria teorię goni

[@jessejames8514]

Na emeryturę

[@uniwar286]

Panowie panowie przestańcie pierdolić głupoty po prostu przestańcie pierdolić głupoty idzie do pracy fizycznej już wystarczy tego

[@RadioNaukowe]

Czy to jest oficjalne stanowisko spółki?