Ali Akyıldız'ın arşiv çalışmaları | Türk Kahvesi

Abone olarak tüm gelişmelerden anında haberdar olabilirsiniz
➤ bit.ly/39apwOp
👉 #TürkKahvesi'nde bu hafta Prof. Dr.Ali Akyıldız'ı misafir ediyoruz.
Ayşe Böhürler ile #TürkKahvesi her Pazar 11.10'da #TVNET'te.
#türkkahvesi #aliakyıldız #ayşeböhürler #osmanlı #paranıntarihi
Tüm #TürkKahvesi videolarımıza buradan ulaşabilirsiniz
➤ • Türk Kahvesi
TVNET yazıp Telegram Kanalımıza abone olun, anlık gelişmeler anında telefonunuza gelsin: ➤ t.me/tvnetdiji...
#TVNET'i sosyal medyadan takip edin!
➤ / tvnet
➤ / tvnet
➤ / tvnet
➤www.tvnet.com.tr
➤ / tvnet
Belgeseli herkes izler! Siz belgeseli okumak ister misiniz?
➤bit.ly/2JDJa71

[@HD-zw8ts]

Tarih-i Cevdet'in Türkçeye katkısından söz etmiş hocam, ne açıdan olmuş bu pek anlayamadım. Arapça ve Farsça kelimeler ve tamlamaları ile çok ağır dil kullanmış Ahmet Cevdet Paşa. Hiç basit anlaşılır bir Türkçe değil. Bunu Tarih-i Cevdet'in Osmanlı Türkçesindeki 2. Baskısını inceleyerek söylüyorum.

[@yenerbayar]

Merhaba, bugünden bakmamak lazım. Bildiğiniz üzere İranlılardan öğrenilmiş ve bin sene boyunca kullanılıp aktarılmış bazı Türkçe kelimelere yabancı unsur muamelesi yapılan bir aşırılık devrine maruz kaldık. Sadece etimoloji uzmanlarını alakadar etmesi gereken kelimelerin ilk köklerine bizim hiç takılmamamız daha doğru olur. Dolayısıyla Cevdet kendi akranlarından veya döneminin mevkutelerinden daha tumturaklı bir dil kullanmıyordu. Ancak 8. cildi neredeyse komple 2, 7 ve 9. cildleri de çoğunlukla Asım tarihinden aktardığı için bu kısımlarda size kantarın topuzu kaçmış gibi görünebilir. Zira Asım'ın tarihi hem daha tumturaklı hem de daha sekterdir yani fanatik bir dil kullanır. Halbuki Asım devrinde de daha anlaşılır yazma kaygısı vardı. Köprülü'nün de farkettiği gibi Esad Efendi açıkça dilde sadeleşme taraftarlığı yapar. Ancak kendi yazdığı tarihe ve Üss-i Zafer'e bakarsanız bunu uygulayamamış gibi görünebilir. İşte bunun sebebi bizim nefret etmek üzere eğitildiğimiz kelimeleri bu zatların zaten Türkçe saymasıdır. Onların rahatsız oldukları veya mübalağalı buldukları terkipler başkaydı. Neticede Encümen-i Daniş'te kolay anlaşılır bir lisan kullanılması vurgusu var, zira ısmarladıkları neşriyatı aynı zamanda ders materyali olarak düşünüyorlar. Ancak çok tenkit edilen mesela "müvellidü’l­-humuza" gibi ilmî terimlerin özellikle Arapça türetilmesi de bu devrin hususiyetleri arasındadır. Bunlar çelişkili tutumlar değil, neticede 20. asrın başlarında dünyada en fazla kelimeye sahip olan lisan yine İngilizce idi ama onun en yakın rakibi de Osmanlı türkçesiydi. Maalesef bu birikim tasfiye edildi. Tarih-i Cevdet'e dönecek olursak, tutarlı denebilecek bir üslupla yazılmış o güne kadarki belki de en uzun Türkçe nesir eser olduğunu unutmamamız gerekiyor. Tarihçilik bakımından ne kadar orijinal olduğu, kaynak kullanımı, tahlillerinin isabeti vs tartışılabilir. Ancak böyle ansiklopedi boyutunda bir metnin Osmanlı dilinde telif edilebildiğini göstermesi bile önemsiz sayılamayacak bir atılım gibi görünüyor. Ali Hoca Cevdet Paşanın bunu sadece kendi inisiyatifiyle izah etmesini, metinlerinde kendini ziyadesiyle öne çıkarma temayülünün bir örneği olarak zikrediyor ki Cevdet'in bu tutumu onun metinlerini dikkatli kullanmayan araştırmacıları yanıltabiliyor. Velhasıl kelam görmüşken cevap vermek istedim. Neticede 19. asır insanından Kemalist türkçesi beklemek hem haksızlık olur hem de bizi bir yere vardırmaz. Bilakis Arapça ve Farsçaya en azından iyi bir aşinalık kazandırmak o devirde eğitimden beklenen neticelerin başında geliyordu. Bugün bile mesela bu videoda bile spikerin "Encümen-i Daaniş"i ısrarla yanlış telaffuz etmesi insanı üzebiliyor, bizim eğitim sistemimiz de bunları bir şekilde kazandırmalı. Mesela imlayı düzenleyerek "daaniş" diye veya Kâtib Çelebi yazarken "Kiatib" diye yazarak da bunlar aşılabilir. Neticede uzman olmayan kişilerin gayet gelişigüzel mesailerinin emrivaki bir mahsulü olan şimdiki alfabenin hem türkçenin yazımına uymayan hem de dış dünyaya uymayan tarafları olduğunu da bilmeliyiz.

[@HD-zw8ts]

@@yenerbayar Açıklamalarınız için teşekkür ederim. Dediklerinizi göz önüne alarak tekrar inceleyeceğim.