Қазақстандағы Пржевальский жылқыларының хикаясы

Керқұлан немесе Пржевальский жылқысы (Equus przewalskii caballus/Equus ferus przewalskii) - Азияда мекендеген, тақтұяқты сүтқоректілердің жылқылар тұқымдасына жататын жабайы жылқы түрі.
Денесінің ұзындығы 200 см, шоқтығына дейін биіктігі 136 см, салмағы 300-350 кг. Биелері айғырларынан кіші. Денесін бозғылт қызыл сары түк басқан, жон арқасында ұзына бойы созылған жіңішке түкті белдік тәрізді қарақошқыл жолағы болады. Мойны қысқа, әрі жуан, жалы - тік, қысқа әрі сирек, қайратты келеді. Басы үлкен, кеңсірігі жалпақ. Танауы, астыңғы ерні мен иегіне сояуша түк өседі. Құлағы қысқа, қалың, ұшында жарты ай тәрізді ойығы болады. Керқұлан - өте қағылез сақ жануар. Әдетте, аязға жақсы төзеді, қар қазып, тамақ іздейді. 10 - 20-дан топтанып үйір құрады. Қыс мезгілінде шағын үйірлер бірігіп қос құрайды. Олар бетеге, ақшөп, теріскен, итсигек, сексеуіл, ермен, жыңғыл, тасбүрген, селеу, дүзгенді, т.б. сүйсініп жейді. Ашық ландшафтты, жақсы шабындық шөпті және мөлдір суды қажет ететін типтік дала түрі. Өмір сүру ұзақтығы 25 жыл.
Қазақтар бұл атты "тарпан", ал моңғолдар "тахи" деп атаған. Көне кезде дүние жүзінде тарпанның үш түрі мекендеген: орманды, дала және Жоңғар. Қазіргі уақытқа дейін әрең жетіп тек бір түрі сақталды - Жоңғар тарпаны.
Қазақстанда 1868-71 жж. керқұланның Іле мен Қаратал өзендерінің аралығында, Ертіс өңірінде таралғандығы туралы да мәліметтер кездеседі. Бірақ ХХ ғасырдың 60-70 жылдарынан кейін керқұлан қазақ даласында мүлде кездеспеген, кейін Қытай мен Моңғолия жерінен де біржола жойылған. Қазіргі кезде керқұлан дүние жүзінің кейбір зоологиялық бақтарында ғана сақталған.
Бұл түрдің жойылып кетуінің себебі қарапайым - оны малшылар әрдайым қуған, өйткені тарпан айғырлары үй жылқыларын үнемі өздерімен бірге алып кетуге тырысқан. Бір қызығы: үй биелері тарпан айғырдың жағынуын сүйісініп қабылдайтын, бірақ тарпан биелері ешқашан үйдегі, тіпті ең жақсы айғырды өздеріне жақындатпайтын. Осы жерде айта кету керек, ер Пржевальский жылқылары өзінің қарапайым мөлшеріне қарамастан, көбінесе аяқтар мен дененің әртүрлі бөліктерін қатты тістеу кесірінде әрдайым үйдегі айғырларды жеңетін.
2013 жылы Алматы облысы, Алтын-Емел мемлекеттік ұлттық табиғи паркінде түсірілген.
Дереккөз: • "Неизведанный Казахста...
Қазақстан тарпан, жабайы жылқылары, Kazakhstan Przewalski's horse, Казахстан Лошадь Пржевальского

[@alpamys1465]

Арнаны қолдау (WebMoney KZT): K063845456046 Поддержать канал (WebMoney KZT): K063845456046 Support the channel (WebMoney USD): Z113935057561

[@TuranNomad]

*ҚҰЛАН деп аталады - ол Пржевальский емес.*

[@user-of8kv5jx9t]

Лошади Пржевальского в Чернобыле живут. В лесу. Нормально себя чувствуют. А на территории России в Калмыкии. Мне нравится, что Вы сказали Жунгарии. Теперь Калмыкия стала Жунгария..! Вторая Родина Жунгар. 🙏

[@user-kl2vz4lq8d]

Раньше евразийская степь в т.ч. и Казахстана напоминала Африканскую саванну водились дикие лошади, тарпаны, куланы, дикие быки- туры родоначальники КРС, джейраны, сайгаки, дзерены, муфлоны, различные виды оленей немало было и хищников, кошачьи тигры, леопарды, волки и даже львы в низовьях Дона, гепарды и каракалы в общем степь кипела жизнью и изобильем многомиллионных стад с изобретением огнестрельного оружия она превратилась в пустныню

[@rtu886]

Всю красоту степи уничтожила в основном, не винтовка, а целина! Животных лишили пастбища, и они разбежались, сгинули! Гигантизм и массовка в необдуманных действиях приносит жалкие последствия, часто катастрофические!

[@saykabek9819]

Дай Аллах, популяция восстановится.

[@garretmurdok5855]

Я ведь думал что это игрушечные а не настоящие лошади... Больно уж их мордочки казались красивыми , слишком идеальными... А они оказываеться такие какими их изображали даже в виде диких игрушек..

[@kazakhkazakh4798]

Казактар кулан деп атаган

[@TuranNomad]

Иә Құлан , Пржи емес

[@ersyltanbimaganbet758]

Нағыз құлан осы жануарлар біздікілер есекті құлан деп шатасып жүр

[@user-lr3qy5fm7b]

<a href="#" class="seekto" data-time="225">3:45</a> ОныТарпаң дейді, Құлан ол басқа

[@ayankushmagambet4835]

Красота👍🏽лайк

[@rtu886]

Красота то, какая! Это символ степей- куланы! Божественные создания! Пусть несчастья и болезни настигнут того, у кого рука поднимется на кулана и джейрана! Есть сказание древнее- Аксақ құлан- Жошы хан!

[@botagozmukataeva5297]

Құлан это степной осел А лошадь Пржевальского у нас называли Тарпан Совсем разные животные

[@user-lr3qy5fm7b]

Оны Тарпаң дейді, Құлан ол басқа

[@treasuremangystauutesov334]

Кер құлан

[@alseralser534]

Почему лошади, Прижевальского, они водились на территории Казахстана несколько тысячи лет тому назад.

[@kazakhkazakh4798]

Кулан деп аталган

[@TuranNomad]

ҚҰЛАН .. Кулан а не Пржи .. +👍

[@hakankimakya1321]

Alser Alser Потому что это международное научно принятое наименование данного животного. Даже на латыни оно звучит как Equus przewalskii. Прежевальский был первым, кто сообщил учёным-зоологам о ней. Если бы это сделал, например, ваш дедушка, то эта лошадь называлась бы в честь него. Но увы, ни мои и ни ваши предки не сделали этого, а сделал это товарищ Пржевальский. Конечно эти лошади существовали и до него, но он, опять подчёркиваю, был Первым, кто сообщил научному миру о ней. Это как история с Кристофором Колумбом, официально он считается первооткрывателем Америки, хотя люди там жили и до него. Если вы считаете, что наименование этой лошади неправильное, опротестуйте его. Напишите научные статьи, докажите, что данная лошадь описывалась в научной литературе и до него, подайте в суд наконец. Флаг вам в руки.

[@TuranNomad]

@@hakankimakya1321 До ,этого ПЕреживальского задолго эта лошадь называлась Куланом (Құлан) у Тюрских народов , у Казахов.. есть легенды древние сказания про Куланов. это одно и тоже что и Африканских антилоп Гну - переименует какой та русский путешественник .. Слава богу до Африки не дошли. *Не нужно изобретать велосипед.*

[@TuranNomad]

@@hakankimakya1321 В том то и дело русСкие из Кремля ...нагло , тупо переименовывали города , насёлннные пункты после Оккупации чужих земель , переписывали историю под русских , под Россию... Писали "научные статии" - обсурдные , псевдоучённые как Переживальский , Ломоносов , Менделеев ...(до Ломаносова за 500 , 1000 , 2000 лет назад открытие в Астрономии делали Китайцы , Инки , Атстеки , Арабы , Персы ....так же как в Химии , и таблицу приписали какому та Менделееву , и Переживальский - смешные зоологические открытия делал , а лошадь Кулан была ещё когда Руси не было). А статии , потэнты , диссерьации - лживые русСкие "пекли как пирожки".

[@user-qw4ig3ny2l]

Тамаша .

[@meiirzhanyermek2345]

Лошадь называется кулан. Но все равно, некоторые ученые утверждают что, путешественник Прижевальский был страстным любителем лошадей, и даже были близкие контакты с лошадьми местной породы во время одной поездки в Среднюю Азию. Ученый, после беспорядочных половых связей забеременел. А при возвращении на родину, в пути, где-то в степях, он родил. Жеребенка назвали "Лошадь Паржевальского"

[@dombyrasoft4453]

А я слышал, что самка кулана забеременела от Никола́я Миха́йловича и появилась отдельная порода лошадей.

[@TuranNomad]

Этих лошадей называют Кулан , не нужно "Открывать Америку". Кто такой Пржи ? ! "открытие..." 🤣

[@user-ie8xx9xk6s]

Не куланы это дикие ослы а это они лошади

[@botagozmukataeva5297]

Сперва иди погугли лошадь Пржевальского затем Кулан и посмотри это вообще разные виды умник

[@user-bd5tt4dn2h]

Классно если приживутся

[@TuranNomad]

Құлан деп аталады , қайдағы Пырыжевалский ?

[@alpamys1465]

Алдымен дұрыс жазуыңыздың үйренгені жөн. Екіншіден, бұл екі түрлі жануарлар.

[@TuranNomad]

@@alpamys1465 *Пырыжывалский деп жазғанымды айтасың ба ? Олар кім сонша біз оларды дұрыс айтатындай ?!. Олар ФИО біздің қате жазады , тілімізді менсінбейді , жазбақ түгілі. Менде сен сияқты құлдық , колониялдық әдет жоқ. Оның үстіне қай түрі болса да ол оккупанттардың ғалым сымағының қатысы жоқ.*

[@TuranNomad]

@@alpamys1465 Оданда Автор - Блогер болсаң алып таста анау кәпірдің атын , фамилиясын .. ол жануар туралы түркілерде , қазақтарда талай аңыз бар.

[@alpamys1465]

@@TuranNomad иә, не айтсаң соны істеп жүрейін. Бұл жануарды бүкіл әлем атанған атпен таниды, сен ойлап жүрген атпен емес.

[@user-ly7yu7nw5y]

@@alpamys1465 Тарпаң болар шын аты, құлан жабайы есектің бңр түрі ғойзебра сияқты

[@user-ez1qx9sc5s]

У домашней лошади 64 хромосомы

[@user-ub6jq7ub1q]

Жеребцов надо менять на кобыл, с двумя кобылками долго они будут размножаться, кобылок 10, 20 надо вот тогда начнет рост табуна.

[@TuranNomad]

*Какой ещё ПережиВайский ? ! , эта лошадь с незапамятных времён называлась - КУЛАН.*

[@temirdamirulu3518]

Тарпан

[@user-et6rk6nc2z]

Кулан ол дала есек ал бул жылкыга жатады тагыда жылкынын баска тури да болган тарпан деген ол курыпкетти

[@beria_]

всех сожрали на казы

[@user-uk7pt2dw2y]

Бұл жылқынын ескі атауы құланға ұқсағандықтан ТҮСІ ТҮРІ кері құла деп атаған .

[@user-si8wj8ez1w]

Құлан дегеніміз осы екен дейді

[@TuranNomad]

НЕ ЛОШАДЬ. ПЕРЕЖИВАЙСКОГО , А КУЛАН НАЗЫВАЕТСЯ.

[@user-xx9ee9cf9v]

Сатасыңдарма ұрықтыққа