Antena End Fed czy Long Wire?

Tym razem znowu o antenach, oczywiście drutowych End Fed i Long Wire, czym się różnią od dipola prostego. Sporo teorii, nieco praktyki, mam nadzieję że się przyda. Miłego oglądania.
Poniżej linki do materiałów, z któych fragmenty wykorzystałem w filmie w celach edukacyjnych.
Film autorstwa Peggy Anke w serwisie pexels.com
Film autorstwa Yan Krukau w serwisie pexels.com
Ham radio po polsku: Anteny End Fed • Ham radio po polsku: A...
US daredevil completes Grand Canyon tightrope walk • US daredevil completes...
Charlie Chaplin - Factory Scene - Modern Times (1936) • Charlie Chaplin - Fact...
30 Incredible Fishing Moments Caught On Camera! • 30 Incredible Fishing ...
www.pa3fwm.nl/technotes/tn07....
/ @adamsmialek
/ @rselektronika

[@bartomiejkania4981]

Teoria wytłumaczona w niespotykany sposób, świetne analogię, prosto i zrozumiałe - jestem pod wrażeniem. Dla mnie bardzo cenne wskazówki odnośnie montażu i zabezpieczenia instalacji. Temat bardzo istotny, a często pomijany.

[@pancerneparadoksy1410]

Mistrzu, dzięki za inspirujący materiał dydaktyczny.

[@CyberOyabun]

Gratulacje, świetny materiał dydaktyczny

[@krzysztofpioro]

Super wyjaśnione 💯

[@ExploratorSpektrum]

Dziękuję. Za 10 minut premiera kolejnego filmu o antenach w podobnej konwencji.

[@mareksp9tkw908]

Jak jeden z kolegów już zwrócił uwagę End-Fed oznacza zasilana na końcu. Long Wire (ang. długi drut) to anteny gdy ich długość jest dłuższa od długości fali najniższego pasma. Random Wire (przypadkowej długości drut) to anteny o specyficznej długości których długość nie koresponduje z żadnym pasmem amatorskim. Dla efektywnej pracy zakłada się, że długość musi być większa od 1/4 fali na najniższym paśmie, choć z dobrą skrzynką da się dopasować niższe pasma kosztem sprawności. Słowo "random" tak naprawdę nie odzwierciedla dobrze charakteru anteny gdyż długości wcale nie są przypadkowe. Dipol jest zawsze zasilany w środku a słowo oznacza dwie identyczne połowy przeciwnie spolaryzowane co widać na jednej z wizualizacji. Nie ma dipola zasilanego od końca, stwierdzenie nie jest logiczne. Antena pół-falowa może być zasilana od końca. Tak więc antena End-Fed może być typu Random Wire, Long Wire lub Half Wave (pół fali) różnią się one metodą dopasowania (9:1, 4:1 lub 49:1) i długością promiennika. Tytuł wskazuje na porównanie dwóch typów anten może ominąłem ale nie było żadnych porównań i sugestii w tym zakresie. Chętnie obejrzę takie porównanie. GL 73 Marek

[@ExploratorSpektrum]

Słowa, słowa, słowa... Jak prostymi słowami opisać skomplikowaną rzeczywistość? Oto wyzwanie, któremu niełatwo sprostać, mimo to postanowiłem spróbować. Rozumiem, że tytuł wprowadził Ciebie w błąd, przepraszam. Miał być krótki, a wymyślenie dobrego tytułu bywa trudniejsze niż ułożenie dobrej treści. Bardzo dziękuję za merytoryczny komentarz, myślę że ciekawy dla innych widzów. Co do dipola, to mam jednak inne zdanie: z dipolem mamy do czynienia wówczas, gdy na jego przeciwnych końcach występuje wysoka impedancja, a po środku najniższa. Inaczej niż w przypadku monopola, gdzie na jednym z końców (najbliższym ziemi lub przeciwwag) mamy zawsze niską impedancję, a na drugim wysoką. Teoretycznie taka antena to też dipol, tyle że jego druga połowa jest "wirtualnie" zakopana pod ziemią, ale tu wchodzimy w kwestie wykraczające poza zakres moich filmów. Taki dipol możemy zasilać niekoniecznie po środku, gdzie jest najwygodniej z powodu najniższej impedancji, ani na końcu gdzie jest najwygodniej z powodów o których opowiedziałem w filmie. Można też zasilić gdzieś pomiędzy, a jak to sobie dokładnie skalkulujemy, to znajdzie się miejsce charakterystyczne, gdzie impedancja się powtarza na różnych pasmach, jak w Long-Wire. Kolejny odcinek o tematyce antenowej postaram się niebawem zrobić, odniosę się do kwestii języka angielskiego w radiokomunikacji, opowiem też o sposobach zasilania i dopasowania anten. Liczę na kolejne takie interesujące komentarze :-)

[@kamilsp7fll]

Fajne. Ciekawe analogie mechaniczne.

[@marcus2381]

👏👍

[@MarcinHand]

Bardzo ciekawy i fachowy wykład, jednak u podstaw leży pewien błąd: prawidłowa nazwa tej anteny to End-Fed przez jedno "E". Nazwa oznacza nic innego jak zasilana (dosłownie karmiona) z końca. Słowo "fed" jest 3. formą czasownika feed. Dodatkowo transformator nie jest BalUnem a UnUnem obustronnie niezrównoważonym.

[@ExploratorSpektrum]

Słuszne uwagi, przejrzę ten film raz jeszcze i tam gdzie zrobiłem błąd dodam stosowne napisy. Dziękuję.

[@603mariusz]

Witam,jaką antenę polecasz do krajowych zawodów SSB pasmo 80m/40m/20m Nie używam skrzynki. Żeby nie było strat w odbiorze b.słabych stacji,czy lepiej mieć trzy anteny każda na osobne pasmo. Czy bez balunu może być,trafo ma ponoć straty Anteny jednopasmowe Rybakov/Bazuka czy dipol. jakie wybrać mam przełącznik zewnętrzny na 5 anten,w domu mogę zdalnie zmieniać kolejnosc anten za granicą mają linie zasilający kabel koncentryczny 40m 80m,żeby półfali było..

[@ExploratorSpektrum]

No cóż, trochę tych tematów w jednym komentarzu poruszyłeś :) Postaram się krótko odpowiedzieć: każda antena wielopasmowa jest anteną kompromisową i zasadniczo o takich antenach mówiłem w swoich filmach. Oczywiście transformator impedancji wprowadza straty, do EFHW nawet kilkunastoprocentowe, dlatego lepsze będą anteny na każde pasmo z osobna, jeżeli masz takie możliwości to jak najbardziej. Jednak w komentarzach raczej pojawia się problem jak powiesić jedną antenę, a co dopiero kilka. W następnym filmie postaram się trochę opowiedzieć co to jest balun i unun, czym się różnią i do czego są potrzebne - bo potrzebne są na pewno. O skrzynce antenowej też opowiem. Z tą długością kabla będącą wielokrotnością długości fali to im krótsza fala tym większe ma to znaczenie, ale dla fal dłuższych niż 10m to już znikome i tym się bym nie przejmował.

[@TomaszWiktorski-SP9HOL]

Witam. Te iskrowniki na dachu to, co to jest odkładnie? Jak to wyszukać? Bo odgromniki gazowe to widzę w sklepach.

[@ExploratorSpektrum]

No właśnie ciekawa rzecz, że ja też tego nie znajduję w żadnej ofercie. Kupiłem kilka na giełdzie Wolumen na samym początku zabawy z radiem za jakieś 20zł/szt. Czy to w razie czego zadziała - nie wiem i wolałbym nie sprawdzać. Dlatego chyba przeniosę te gazowe na górę i w następnym filmie o tym wspomnę. Gazowe mają przynajmniej na papierze napisane na jakie są napięcie i moc.

[@marcintrocki7484]

Mój FED ma odczep 4m i wisi pionowo w dół. Zastanawiam się czy podłączając na czas nieużywania anteny ten koniec do uziemienia to czy będzie to wystarczająco zabezpieczone przed wejściem wyładowania do domu. Stosując transformator żyła gorąca jest zawarta z "przeciwwagą"- tym 4m podczepem. Co myślisz na ten temat? Drugi koniec jest na drzewie 15m nad ziemią.

[@ExploratorSpektrum]

Nie jestem pewien czy dobrze rozumiem pytanie. W typowym trafo 1:49 do EndFeed'a uzwojenie pierwotne ma 2 zwoje, co dla prądu stałego oraz ładunków elektrostatycznych stanowi zwarcie. Jest to duża korzyść w porównaniu do dipola. Żeby się zabezpieczyć przed kłopotami od wyładowania atmosferycznego to trzeba jeszcze uziemić oplot kabla, najlepiej przed wejściem do budynku. Jeżeli przy transformatorze do tzw. "masy" (czyli punktu gdzie uzwojenia są dołączone do oplotu kabla) masz podłączoną przeciwwagę i ją uziemisz, to oczywiście będzie bardzo dobrze. A jak po pracy uziemisz "drugi koniec" czyli promiennik, to w razie trafienia masz szansę uratowania także transformatora. Tylko to wymaga łatwego dostępu do niego, np. z balkonu - no i nie zapomnij przed uruchomieniem radia to uziemienie promiennika odłączyć, ale to łatwo się zorientować bo radio wtedy jest głuche.

[@marcintrocki7484]

@@ExploratorSpektrum dziękuję za rzeczową odpowiedź. Myślę że w uzwojeniu pierwotnym zaindukuje się napięcie od wyładowania w promiennik. Będzie to zapewne krótka szpilka ale destrukcyjna dla sprzętu jeśli uziemię wspólny punkt transformatora. Wtedy może będzie pomocny ten odgromnik przed wejściem do domu? Będę kombinował. Nie jestem fachowcem ale cały czas się uczę . Dziękuję za odpowiedź. Bardzo fajny materiał Pan przygotował i głos ma pan reporterski..

[@ExploratorSpektrum]

@@marcintrocki7484 Dlatego najbezpieczniej jest antenę od radia odłączać gdy się go nie używa. Odgromnik może nas uratować w przypadku zagapienia się. W sprzęcie zawodowym, który musi działać 24/7 bierze się to pod uwagę już w fazie konstrukcji i jest on odporniejszy niż amatorski, ale też odpowiednio droższy. A i tak co jakiś czas przysłowiowy "szlag go trafi".

[@jaroslawtrajdos8249]

Witaj chciałem sie dowiedziec odnosnie tych iskrownikow gazowych jakie byś polecał do kf i vhf/uhv

[@ExploratorSpektrum]

Zasada jest dość prosta - im wyższą moc przenoszą, tym mniej chronią twój sprzęt. Dlatego na kf przykładowo może być taki na 400W o napięciu przebicia 350V lub więcej, bo moce doprowadzane do anteny często przekraczają 100W (jeśli nie od razu to pewnie w przyszłości będziesz miał jakiś wzmacniacz), a sama antena posiada balun, który jako pierwszy przyjmie uderzenie. Natomiast na VHF/UHF dałbym mniejszy np. 200W (230V) bo moce TX są tam niższe, a prawdopodobieństwo trafienia w antenę oceniam na wyższe niż dla anteny KF (chociaż zakładać bym się nie chciał). Pozostałe parametry raczej oczywiste, oceniamy tak, jak dla kabli antenowych.

[@jaroslawtrajdos8249]

@@ExploratorSpektrum Ok dzięki to nie wiem czy nie strzeliłem gafy bo zamówiłem na 400W i napięcie 250 V a wzmacniacz używam w teori 500W a w rzeczywistości daje 350-400W

[@ExploratorSpektrum]

No to teraz ważne, żeby antena była jak najlepiej dopasowana, bo wówczas napięcie w torze antenowym będzie najniższe. Moc można zawsze zredukować, jest to lepsze dla wzmacniacza, dla kieszeni (mniej prądu), dla środowiska w tym także dla elektromagnetycznego (mniejsze tło, mniej niepożądanych zakłóceń), no i większa satysfakcja z dalekiej łączności.

[@jaroslawtrajdos8249]

@@ExploratorSpektrum Dzięki w takim razie za wszelkie informacje . Radiowe 73 Jarek M7COQ

[@ExploratorSpektrum]

To jeszcze tylko muszę dopisać, bo zapomniałem o tym wspomnieć, że przekroczenie napięcia przebicia ochronnika na skutek podania zbyt dużej mocy może spowodować uszkodzenie stopnia końcowego we wzmacniaczu, niestety. Szczególnie tranzystorowego. Z drugiej strony ciężko osiągnąć pełną moc, zwłaszcza w SSB. Jeszcze raz podkreślę wagę dobrego dopasowania anteny zwłaszcza przy większych mocach. Na szczęście propagacja rośnie i "generatory propagacji" można trochę przykręcić :-)

[@dktr2]

W moim kanale wentylacyjnym jest już 3x CNT400, 3xH155 i 4xUTP :)

[@ExploratorSpektrum]

Czyli wszystkie narożniki zajęte ;-)

[@dktr2]

@@ExploratorSpektrum Na szczęście tu jest spory kwadratowy kanał osobny do każdego mieszkania bez rur wewnątrz, bez problemu idzie dołożyć jeszcze z 10 CNT400 :)

[@JoeMcCohn]

Miało być o tym czy end field czy long wire a było chwalenie się wiedzą i tym jak autor pomajsterjował na dachu. Bez sensu.

[@ExploratorSpektrum]

Gdzie leży granica pomiędzy chwaleniem się, a dzieleniem się wiedzą? Dziękuję za ten komentarz, bo już prawie myślałem, że jestem tym pierwszym, co się urodził i wszystkim dogodził ;-)

[@JoeMcCohn]

@@ExploratorSpektrumw którym miejscu filmu jest odpowiedź na to pytanie ?

[@ExploratorSpektrum]

@@JoeMcCohn Pytanie jest retoryczne. Każda z anten ma swoje wady i zalety. Ja pozostałem przy End Fed i można by uznać to za odpowiedź wyrażoną nie wprost, gdyby nie to że zamierzam przywrócić Long Wire jako pomocniczą do X-phase i do drugiego radia. Na szczęście nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o najlepszą antenę, czy najlepsze radio, albo modulację, bo skończyłaby się zabawa.

[@JoeMcCohn]

@@ExploratorSpektrum Wystarczyło wlasnie to powiedzieć w filmiku.

[@JoeMcCohn]

@@ExploratorSpektrum Nie można było postawić w filmie po prostu taką puentę ? 🤷‍♂️

[@johnfox2483]

No i pieknie, tylko ... 40m drutu dla 40m fali stanowi dwa dipole półfalowe, w ktorych prad płynie w przeciwne strony, i generowane fale sie znosza.

[@ExploratorSpektrum]

Rzeczywiście, na niektórych kierunkach się znoszą, na szczęście na innych kierunkach się wzmacniają i w rezultacie charakterystyka kierunkowa takiej anteny nie przypomina 8-ki jak dla pojedynczego dipola, tylko jakąś taką czterolistną koniczynkę, a dla wyższych pasm to już jakiegoś jeżowca chyba. Praktycznie to ja nie zauważam istnienia tych dołków w charakterystyce, za to te wypustki nazywane listkami pozwoliły mi tylko w paśmie 40 metrów uzyskać od 2018 roku łączności ze 161 krajami, najdalej z Indonezyjską stacją YB7CWE odległą o 9744 kilometry. Nie jest źle, choć zawsze można próbować czegoś lepszego - no i o to też przecież w tym hobby chodzi.