Aramızda Söyleşiler: "Sağ Popülizm ve Toplumsal Cinsiyet Karşıtı Hareketler" Alev Özkazanç

Рет қаралды 2,062

Aramızda Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları

Күн бұрын

Aramızda Söyleşiler, yeni dönem etkinliklerine Alev Özkazanç ile "Sağ Popülizm ve Toplumsal Cinsiyet Karşıtı Hareketler" söyleşisiyle devam ediyor. Dernek üyemiz olan Özkazanç'ın yakın zamanda çıkan "Bir Musibet/ Yeni Türkiye'de Erillik, Şiddet ve Feminist Siyaset" adlı kitabını da konuşacağımız söyleşi, Ezgi Sarıtaş moderatörlüğünde, 15 Ocak Cuma günü, saat 20:00'da online olarak gerçekleştirildi.
Otoriter sağ popülizm ve toplumsal cinsiyet-karşıtı hareketler
Yakın zamanlarda özellikle 2010 sonrasından itibaren neo-liberal küreselleşmeye ve/veya liberal-demokratik kurumlara karşı duyulan tepkiler dünyanın pek çok ülkesinde ulusalcı popülist hareketlerin ve otoriter rejimlerin güçlenmesine yol açtı. Bu yükselen sağ popülist dalgaya bağlı olarak Macaristan, Polonya, Slovakya, Hırvatistan, Almanya ve Fransa gibi ülkelerde “toplumsal cinsiyet ideolojisi” diye adlandırdıkları şeye karşı mücadele veren kitlesel hareketler türedi. Bunlara toplumsal cinsiyet-karşıtı hareketler (anti-gender movements) adı verildi. Katolik Kilisesi`nden güç alan ama asıl olarak merkez ve aşırı sağ seküler kesimleri de içeren geniş bir koalisyon olarak davranan bu hareketler, kürtaj, eşcinsel evlilik, evlat edinme hakkı ve okullarda çocuklara cinsel eğitim verilmesi gibi konular başta olmak üzere “toplumsal cinsiyet eşitliğinin ana akım olmasına” ve bunu dayatan “AB elitlerine” karşı çıkıyorlar. Bu arada “toplumsal cinsiyet kavramı” da biyolojik cinsiyeti inkâr ettiği ve herkesi `cinsiyetsiz` olmaya zorladığı gerekçesiyle bilimsel değil “ideolojik” olmakla hatta “totaliter” olmakla suçlanıyor. Son dönemde gördüğümüz yeni hareket özgün ve çok ciddi bir reaksiyon olarak ele alınabilir. Tanıdık bir anti-feminist ters tepme ya da bildik muhafazakâr aileci yaklaşımlardan farklı bir küresel oluşumla karşı karşıyayız. Türkiye’de de eşitlik karşıtı politikalar 2012 sonrasında güçlenmekle birlikte 2019’a gelene kadar Batı’daki örnekleri gibi popüler bir hareket olarak ortaya çıkmadı. O andan itibaren hızla gelişen “toplumsal cinsiyet eşitliği”ne karşı itirazlar, özellikle İstanbul Sözleşmesine karşı bir kampanyaya dönüştü. Kendine has özellikleri olmakla birlikte, ortaya çıkan bazı yeni söylemsel ögeler ve reaksiyon biçimleri bu genel sağ popülist dalgayla benzerlik taşıyor. Hatta bazen doğrudan Avrupa`daki tartışmalardan etkilenmiş, onu taklit etmiş gibi görünüyor. Yeni bir dinamik değilse de 2012’den itibaren süregelen eşitlik karşıtı iklimin geldiği yeni bir aşamada hareketin yeni bir aşı ile farklı bir atılım yapması olarak görülebilir.
Alev Özkazanç emekli bir siyaset bilimi profesörüdür. Lisans, yüksek lisans ve doktorasını sırasıyla ODTÜ, ESSEX ve Ankara Üniversitesinde siyaset bilimi alanında yaptı. 1992-2016 yılları arasında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde çalışmış; Siyaset Bilimi Anabilimdalı’nın yanı sıra Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Anabilimdalı’nda dersler vermiştir. 1994 yılında kuruluşundan itibaren KASAUM (Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi) ekibinin üyesi olmuş, 2012’de AÜ Cinsel Saldırı ve Tacize Karşı Destek Birimi’nin (CTS) kuruluşunda görev almış ve 2008-2016 arasında Kadın Çalışmaları Anabilim Dalı Başkanlığı görevini yürütmüştür. 2016’da Barış için Akademisyenler Bildirisini imzaladığı için zorunlu emekli olmuştur. 2018’de kurulan Aramızda Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Derneğinin kurucu üyelerindendir. 2018-2020 arasında Oxford Üniversitesinde misafir akademisyen olarak bulunmuştur. Çağdaş siyaset kuramı, yakın dönem Türkiye siyaseti, feminizm, psikanaliz, toplumsal cinsiyet ve queer kuram, neo-liberalizm, suç ve ceza temel ilgi alanlarıdır. Daha önce Mürekkep ve Toplum ve Bilim dergilerinin yayın kurulu üyeliğinde bulunan Özkazanç, halen Fe Dergi, Vira Verita ve Kaos Q+ dergilerinin danışma kurulunda bulunuyor. Tümü Dipnot Yayınları tarafından yayımlanan kitapları şunlardır: Siyaset Sosyolojisi Yazıları: Yeni Sağ ve Sonrası (2007); Neo-Liberal Tezahürler: Vatandaşlık, Suç, Eğitim (2011); Cinsellik, Şiddet ve Hukuk (2013); Feminizm ve Queer Kuram (2015, 2017); Bir Musibet: Yeni Türkiye’de Erillik, Şiddet ve Feminist Siyaset (2020). Ayrıca Bob Jessop: Hegemonya, Post-Fordizm ve Küreselleşme Ekseninde Kapitalist Devlet (İletişim Yayınları, 2005) adlı kitabı (Betül Yarar ile birlikte) derlemiş, Jane Gallop’un Cinsel Tacizle Suçlanan Feminist adlı kitabını da Türkçeye çevirmiştir (Dipnot Yayınları,2013).