Kunstuur in de klas 1: Cultuur van het Moderne (HAVO/VWO)

Weg met tradities en leve de vrijheid! Dat dachten de kunstenaars aan het begin van de 20ste eeuw. Wereldoorlog I bracht heel wat ellende en verschrikking met zich mee. Er heerste een grote crisis en heel wat mensen waren straatarm. Maar ondanks deze ellende was er een hunkerend geloof in betere tijden. Een groep kunstenaars stond op om deze meer welvarende samenleving vorm te geven. Deze context zorgde voor het ontstaan van moderne kunst met kunstenaars als Piet Mondriaan (1872-1944) en Kazimir Malevich (1878-1935) als bekende voorbeelden.
Kunstkenner Bart Rutten legt uit wat moderne kunst nu precies is. Hij maakt ons wegwijs langs de verschillende 'ismes'. Termen als futurisme, kubisme en suprematisme worden aan de hand van het werk van Malevich geanalyseerd.
De naam Kazimir Malevich is onlosmakelijk verbonden met het zwarte vierkant. Een schilderij in de stijl van het suprematisme. Bij deze stroming heerst er een oppergezag van kleur, vorm en de pure ervaring van de schilderkunst. Er is in dit soort werken geen enkele verwijzing naar de werkelijkheid rondom ons terug te vinden. Ook vandaag bestaan er kunstenaars die nog steeds op zoek zijn naar de pure schilderkunstige beleving. Hedendaagse kunstenaar Steven Aalders legt uit wat hij wil vertellen met zijn schilderijen en hoe Malevich hem inspireert.
Een andere bekende kunstenaar die een evolutie doormaakt van figuratief naar abstract is Piet Mondriaan. Mondriaan probeert in zijn schilderijen de chaos van zijn tijd te ordenen. Met zijn abstracte vormentaal behoort Mondriaan tot de Stijl, een groep kunstenaars die de kern van de werkelijkheid probeert weer te geven. Kenner Hans Janssen legt uit hoe Mondriaan tot zijn abstracte schilderijen komt.