Рет қаралды 4,417
АУШАДИЯР - ауыз әдебиетінің тұрмыс-салт жырларына жақын қазіргі кезде ұмтылған көне үлгісі. Кейбір нұсқалары 20 ғасырдың 80-жылдарынан бастап қана баспа беттерін көре бастады. Ақыл-насихат айту арқылы айтушы өзінің ақындық нанымын да, салт-дәстүрден қапшалықты хабардар екенін де танытады. Сондықтан көлемі айтушының қарым-қабілеті мен көңіл ауанына қарай өзгеріп отырады. Жырда бірден бастап, 25-ке, 50-ге дейін санап отырып, насихат айтылады (100-ге дейін жетуі де мүмкін). “Бақтиярдың қырық бұтағының” бірі - “Ақылды Ақым” қиссасындағы (“Қазақ қисалары”, 1-том, 1985 ж. Пекин) мағлұматқа қарағанда, аушадияр - өте ерте пайда болған жырлар жанры. “Қан болған алты арысты Азат-Бақыт, Талай жыл сонан бері өтті уақыт” деп басталатын дастанда Азат-Бақыттан Бақтияр, одан Алтай, Аушадияр туады. Алтай батыр болып, Алтай тауы соның атында қалған. Аушадияр аса әділ патша болған, халық жиын-тойды, мерекелерді соған арнаған өлеңмен ашуды дәстүрге айналдырған. Алғаш 100 шумақ мадақ айтқан ақын Есенгелді дейді.
Уикипедия - ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет