13. HİKÂYE --- MÂHHÂ VE FASLHÂY-İ SÂL Her sâl çehâr fesl dâred. Her fesl se mâh dâred. Feslhây-i sâl, Behâr, Tâbistân, Pâyîz, ve Zemistân est. Behâr evvelîn fesl-i sâl est. Behâr se mâh dâred: Ferverdîn, Ordubehişt, ve Hordâd. Her mâh-i Behâr sîy-u yek rûz est. Men fesl-i behâr râ dûst dârem. Fesl-i behâr haylî zîbâst. Heme-i dırahtân sebz hestend ve hevâ honek est. İmtihânât-i nehâyi-i dânişcûyân ve dâniş âmûzân-i Îrânî ma’mûlen der hordâd ber guzâr mî şeved. Ba’d medresehâ ve dânişgâhhâ ta’tîl mî şeved. Tâbistân devvomîn fesl-i sâl est. Tâbistân se mâh dâred: Tîr, Mordâd, ve Şehrîver. Her mâh-i Tâbistân siy-u yek rûz est. Tâbistân fesl-i germ-i sâl est. Merdesehâ ve dânişgâhhâ der Tâbistân ta’tîl est. Ba’zî ez merdum-i Îrân der în fesl be mosâferet mî revend. Pâyîz sevvomîn fesl-i sâl est. Pâyîz se mâh dâred: Mihr, Âbân, ve Âzer. Her mâh-i Pâyîz sî rûz est. Rûz-i evvel-i Mihr medresehâ ve dânişgâhha bâz mî şeved. Hevây-i Pâyîz kemî serd est ve bârân mî bâred. Berg-i drahtân der Pâyîz mî rîzed. Zemistân âhirîn fesl-i sâl est. (Not: Bu cümledeki “âhirin” kelimesi sonuncu manasına gelmektedir. Eğer bunu “âherîn” diye okursanız başkaları, diğerleri manasına gelir. Buna dikkat edelim.) Zemistân se mâh dâred: Dey, Behmen, ve İsfend. Her mâh-i Zemistân sî rûz est. Mâh-i İsfend gâhî bîst-u nuh rûz est. Hevâ der Zemistân serd est ve der ba’zî câhâ berf mî bâred. YILIN AYLARI VE MEVSİMLERİ Her yılda 4 mevsim vardır. Her mevsimde 3 ay vardır. Yılın ayları, İlkbahar, yaz, sonbahar ve kıştır. İlkbahar yılın birinci mevsimidir. İlkbahar(da) 3 ay vardır: Ferverdîn, Ordubehişt ve Hordâd. Her ilkbahar ayı 31 gündür. Ben ilkbahar mevsimini seviyorum. İlkbahar mevsimi çok güzeldir. Bütün ağaçlar yeşil ve hava serindir. İranlı üniversite öğrencileri ve diğer öğrencilerin (ilk, orta, lise) son sınavları genellikle Hordâdda (ilkbaharın son mevsiminde) yapılır. Sonra okullar ve üniversiteler tatil olur. Yaz yılın ikinci mevsimidir. Yaz (da) üç ay vardır. Tîr, Mordâd ve Şehrîver. Yazın(yaz mevsiminin) her ayı 31 gündür. Yaz yılın sıcak mevsimidir. Okullar ve üniversiteler yaz mevsiminde tatildir. İran halkından bazısı bu mevsimde yolculuğa gider. Sonbahar yılın üçüncü mevsimidir. Sonbahar (da) üç ay vardır: Mihr, Âbân ve Âzer. Her sonbahar ayı 30 gündür. Mihr ayının birinci günü okullar ve üniversiteler açılır. Sonbahar havası biraz soğuktur ve yağmur yağar. Ağaçların yaprağı Sonbaharda dökülür. Kış yılın son mevsimidir. Kış mevsiminde üç ay vardır: Dey, Behmen ve İsfend. Her kış ayı 30 gündür. İsfend ayı bazen 29 gündür. Hava kışın soğuktur ve bazı yerlerde kar yağar. KELİMELER sâl: yıl çehar: dört se: üç fesl: mevsim mâh: ay dâşten (dâr): sahip olmak, malik olmak evvelîn: birinci dûst dâşten (dûst dâr): sevmek dânişcû: üniversite öğrencisi dâniş âmûz: öğrenci (ilk, orta, lise) haylî: çok zîbâ: güzel medrese: okul dânişgâh: üniversite merdum: insanlar, halk heme-i = temâm-i: -ın hepsi, -ın tamamı dıraht: ağaç sebz: yeşil honek: serin nihâyî: son sonuncu, nihâî ma’mulen: genellikle ber guzâr kerden: yapmak, icrâ etmek, bitirmek ber guzâr şoden: yapılmak, icrâ edilmek, bitirilmek behâr: ilkbahar İlkbahar mevsimi ayları: Ferverdîn, Ordubehişt, Hordâd. tâbistan: yaz Yaz mevsimi ayları: Tîr, Mordâd ve Şehrîver pâyîz: sonbahar sonbahar mevsimi ayları: Mihr, Âbân ve Âzer zemistan: kış kış mevsimi ayları: Dey, Behmen ve İsfend ba’d: sonra mosâfir: yolcu mosâferet: yolculuk, seyahat rûz: gün devvomîn: ikinci sevvomîn: üçüncü germ: sıcak serd: soğuk bâz kerden: açmak bâz şoden: açılmak berg: yaprak rîhten (rîz): dökmek, serpmek, dağıtmak, yaymak, atmak, dökülmek, saçılmak âhirîn: sonuncu, son âherîn: başkaları, diğerleri bârân: yağmur bârîden (bâr): yağmak berf: kar câh: yer