Рет қаралды 32,626
Bebeklerde erken tanının önemli olduğu bazı doğumsal hastalıklar vardır. Bu hastalıkların tanısı için bebek yenidoğan dönemindeyken hastaneden taburcu olmadan topuğundan 10-15 damla kan alınıp filtre kağıdına damlatılır ve tarama merkezine gönderilir. Tarama merkezinde testi pozitif olan vakaların kesin tanısı için ileri inceleme yapılır. Akraba evliliğinin fazla olduğu bölgelerde fazla doğumsal hastalıklar görülmektedir. Ve bu hastalıklar henüz hiç koku vermeden tanı konulursa ve tedavi edilirse bebek zarar görmez. Ülkemizde 1994 yılından beri Fenilketonüri hastalığının taraması yapılmaktadır. Fenilketonüri hastalığı bir protein metabolizması bozukluğudur ve akraba evliliği durumunda daha sık görülür. Eğer bu hastalık varsa ve tedavi edilmezse bebekte zeka geriliği oluşabilir. Ülkemizde görülme sıklığı 4000 canlı doğumda birdir. Eğer tedavi edilmezse zeka geriliğine yol açan bu hastalığın tedavisi diyet tedavisidir. Ne kadar erken başlanırsa bu kadar yüz güldürücü sonuçlar elde edilebilir. Bunun dışında taranan hastalıklardan bir diğeri ise konjenital hipotiroididir. Doğuştan hipotiroidi çoğu bebekte semptom vermez. Bulgu verdiğinde de bebekte önemli zihinsel gerilikler oluşabilir. Konjenital hipotiroidi diğer bulguları kabızlık uzamış sarılık göbek fıtığı olabilir. Ülkemizde görülme sıklığı 2200 canlı doğumda birdir. Konjenital hipotiroidi tiroid hapı kullanılarak tedavi edilebilir. Taranan bir diğer hastalık biotinidaz eksikliğidir. Biotin B vitaminidir ve biotinidaz eksikliğinde görme problemleri, işitme problemleri, saçlarda dökülme veya havale görülebilir. Tedavide düzenli olarak biotin kullanılması gerekir. Tedaviye yanıt tedaviye ne kadar erken başlanmışsa o kadar iyi olur. Ülkemiz tarama programlarına 2015 yılında kistik fibrozis hastalığı da eklenmiştir. Kistik fibrozis hastalığında tekrarlayan enfeksiyonlar büyüme gelişme geriliği gibi bir takım problemler görülür. Bu hastalığın tanısının erken yapılmasıyla hastalardaki ölüm oranının azaldığı ve akciğer fonksiyonlarının daha iyi olduğu bilinmektedir. Bu nedenle tarama programına alınmıştır. Kistik fibrozis hastalığı 2500 canlı doğumda bir görülür. Eğer kan testi pozitif gelirse kesin tanıya ter testiyle varılır. 2017 yılında konjenital adrenal hiperplazi de tarama programına pilot olarak eklenmiş ve 22 ilimizde taramalar başlatılmıştır vücutta kortizol eksikliği kan şekeri düşüklüğü kan basıncında düşüklük bazı olgularda tuz kaybı ölümlere yol açmaktadır. Kız bebeklerde cinsel organlarda gelişim sorunları dikkati çekmektedir Bu nedenle bu eksiklik saptandığında uygun hormon tedavileri ile hastalara yardımcı olunmaktadır. Tarama programları için her bir hastalık için ayrı bir bilimsel kurul vardır. Bu tarama programlarıyla ülkemizde her yıl 4500 çocuğun ölmesi ve engelli olması önlenmektedir.