Рет қаралды 50,707
#BirBax #təzyiq #damar #ürək
Şah damar - beyinə qan daşıyan ən vacib damarımız. Son illər bu damarın tutulması insanlar arasında insult, infarkt, iflic kimi halları artırıb. İnsanlara sual versək, “Yataq xəstəsi olmağı seçərsən, yoxsa ölümü?” hamı birnəfəsə “Ölümü!” deyər. Bəli, şah damarındakı tıxanıqlıq məhz buna görə insanları qorxudur. Çünki sonunda yataq xəstəsi olmaq var. Gəlin öyrənək görək, bu şah damarı niyə tıxanır? Bu durum son günlərdə niyə çoxalıb? Və prosesin önünə keçmək üçün nə edə bilərik? Videomuzu hər biriniz mütləq sona kimi izləyin və yaxınlarınıza göndərin.
#xolestrol #infarkt #tromb #laxtalanma #urek
Şah damarımız, təxminən, 7-8 mm genişliyindədir. Beyinin bütün ön və orta sistemindəki qan dövranı bu damarlar vasitəsilə təmin edilir. Şah damarın tıxanıqlığı son zamanlarda tibbin geniş şəkildə araşdırdığı mövzudur. Ümumi yuxu arteriyasının tıxanıqlığının əsas səbəbləri ürək-damar sistemi tıxanıqlığının səbəbləri ilə, demək olar ki, eynidir. Əvvəlcə, şah damarı tıxanıqlığının əlamətləri ilə tanış olaq.
İnsanların əksəriyyəti elə güman edir ki, şah damarı tıxanıqlığının əsas simptomu insult, infarkt, yaxud iflicdir. Lakin bilməlisiniz ki, şah damar tıxanıqlığı, adətən, özünü biruzə vermir. Şah damarda yumşaq lövhələr yığılanda laxtalar əmələ gəlir. Bu laxtalar beyinə doğru yol alır. Laxtanın beyində yerləşdiyi bölgəyə görə, qollarımız tutulur, ayaqlarımız yerimir, danışığımız itir, şüurumuz pozulur, yaxud həyatla vidalaşırıq. Burada incə bir məqamdan danışmaq istəyirəm. Kiməsə sual verəndə ki, “Yataq xəstəsi olmağı seçərsən, yoxsa ölümü?” hamı birnəfəsə “Ölümü!” deyir. Bəli, şah damarındakı tıxanıqlıq məhz buna görə insanları qorxudur-ucunda yataq xəstəsi olmaq var.
Şah damar tıxanıqlığı səbəbiylə baş verən insult 2 növdür:
-İşemik insult. Bu halda orqanizm öz laxtalanma əleyhinə mexanizmləri ilə laxtanı 24 saat ərzində yox edir, insan həyatı normala dönür;
-İfliclə nəticələnən insult. Bu zaman orqanizmin hansısa bir nahiyəsi tamamilə hərəkətdən dayanır, yaxud nitq qabiliyyəti itir;
Bəli, insult təhlükəlidir və onun ən əsas səbəblərindən biri şah damar tıxanıqlığıdır. Bəzən həkimlər şah damar tıxanıqlığı haqqında danışarkən “ilkin əlamətlər siyahısı” açıqlaya bilmirlər. Çünki proses olduqca gizli və qəfil baş verdiyindən, insult, infarkt və ya iflic nəticədən çox, simptom sayılır. Yeganə çıxış yolu həkim məsləhətiylə müəyyən edilmiş zamanlarda şah damarın ultrasəs müayinəsidir. USM ümumi yuxu arteriyasının vəziyyətini olduqca aydın şəkildə göstərir. Əgər USM vasitəsilə əldə edilən nəticələrdə kiçik şübhələr və ya tərəddüdlər varsa, damardakı tıxanıqlığın dərəcəsini dəqiqləşdirmək üçün tomoqrafiyaya və ya angioqrafiyaya da üz tutmaq mümkündür.
İndi isə keçək, şah damarın tıxanıqlığının səbəblərinə:
Yüksək qan təzyiqi. “Təzyiqim olsa da, idarə eləyirəm də…” kimi cümlələr quranlar, əlinizdəki işi-gücü dayandırın, videonu diqqətlə izləyin. İnsanın təzyiqlə yaşamağa alışması həkimlər üçün faciəvi vəziyyətdir. Çünki yüksək təzyiq işemik insulta aparıb çıxarır. Yəni təzyiq qalxan kimi mövcud laxta özünü beyinə yetirir, orada tıxanıb qalır, hansısa orqanımız iflic olur. Xüsusilə, 40 yaşdan yuxarı insanlarda yüksək təzyiq problemi varsa, təzyiqi dərmanla nəzarətdə saxlamağa çalışmalıdır;
Siqaret asılılığı. Mütəxəssislər bu fikirdədirlər ki, infarktın gənclər arasında yayılmasının ilkin səbəblərindən biri məhz siqaretdir. Bu nəticəni onlar müşahidələrindən əldə ediblər. Statistikaya əsasən, şah damar tıxanıqlığı aşkar edilən gənclərin yarıdan çoxu siqaret çəkmək vərdişinə sahibdir. Siqaret vasitəsilə orqanizmə daxil olan sərbəst oksigen radikalları damarın daxili səthindəki endotel hüceyrələrə ciddi şəkildə zərər vurur. Bu da şah damar tıxanıqlığı ilə nəticələnir. Burada bir məqama toxunum: adətən, bərkimiş lövhələr laxta yaratmır. Yumşaq lövhələr laxtaya səbəb olur. Siqaret çəkənlərin əksəriyyətində damarda əmələ gələn lövhələr yumşaq olduğundan, beyinə laxta getməsi riski daha yüksəkdir;
Şəkər xəstəliyi. Son zamanlarda yaşından asılı olmayaraq, şəkər xəstələrinin sayı günbəgün artmaqdadır. Və bu xəstəlik şah damar tıxanıqlığının səbəbləri sırasına daxildir. Əgər diabet xəstəliyi hələ insulin qəbul ediləcək qədər irəliləməyibsə, demək, xəstəlik nəzarətdə saxlanıla bilər. Klinikada tətbiq edilən bəzi prosedurlarla dərmansız yaşaya bilən şəkər xəstələri də var. Buna görə də, son günlərdə mütəxəssislər xəstəyə resept yazıb evə göndərməkdənsə, onun həyat tərzini dəyişdirməyi seçmək cəhdindədirlər. Erkən mərhələdə olan diabet xəstəliyi qorxulu və ölümcül deyil, amma həyatınızı başdan-ayağa dəyişmək üçün səbəbdir. Rasion nizamlanmalı, yuxu rejimi normaya salınmalı, aktiv həyat tərzi seçilməlidir. Bunlardan sonra qan dövranı, ümumiyyətlə, qan-damar sistemi daha düzgün işləyir. Yəni şah damarın tıxanıqlığından qorxmaq üçün səbəb qalmır.