भारतेंदु हरिश्चंद्र का जीवन परिचय। मां हिंदी।Biography of Bhartendu Harishchandra. Ma Hindi

  Рет қаралды 88,195

माँ हिंदी

माँ हिंदी

3 жыл бұрын

भारतीय साहित्याकाश के चंद्र अर्थात् भारतेंदु हरिश्चंद्र का एक दोहा आज निज भाषा की उन्नति का मूल मंत्र बन गया है --
निज भाषा उन्नति अहै सब उन्नति के मूल।
बिन निज भाषा ज्ञान के मिटत न हिय के शूल।।
इस मां हिन्दी चैनल पर आधुनिक हिंदी के पितामह महाकवि भारतेंदु हरिश्चंद्र का जीवन परिचय प्रस्तुत किया जा रहा है। हिंदी साहित्य के इतिहास में 1850 से 1900 ई. के कालखंड को भारतेंदु युग के नाम से जाना जाता है। भारतेंदु से ही हिंदी साहित्य में आधुनिक काल का प्रारंभ माना जाता है। ऐसे महान कविवर जिन्होंने मां हिन्दी को अनमोल साहित्य-रत्न दिया उनके चरणों में हम कोटि-कोटि नमन करते हैं।
#भारतेंदु #हरिश्चंद्र #महाकवि #भारतेंदुहरिश्चंद्र #भारतेंदुहरिश्चंद्रकीरचनाएं
#भारतेंदुकीरचनाएं--
मौलिक नाटक---
वैदिकी हिंसा हिंसा न भवति (१८७३ई., प्रहसन)
सत्य हरिश्चन्द्र (१८७५,नाटक)
श्री चंद्रावली (१८७६, नाटिका)
विषस्य विषमौषधम् (१८७६, भाण)
भारत दुर्दशा (१८८०, ब्रजरत्नदास के अनुसार १८७६, नाट्य रासक),
नीलदेवी (१८८१, ऐतिहासिक गीति रूपक)।
अंधेर नगरी (१८८१, प्रहसन)
प्रेमजोगिनी (१८७५, प्रथम अंक में चार गर्भांक, नाटिका)
सती प्रताप (१८८३,अपूर्ण, केवल चार दृश्य, गीतिरूपक, बाबू राधाकृष्णदास ने पूर्ण किया)
अनूदित नाट्य रचनाएँ----
विद्यासुन्दर (१८६८,नाटक, संस्कृत 'चौरपंचाशिका’ के यतीन्द्रमोहन ठाकुर कृत बँगला संस्करण का हिंदी अनुवाद)
पाखण्ड विडम्बन (कृष्ण मिश्र कृत ‘प्रबोधचंद्रोदय’ नाटक के तृतीय अंक का अनुवाद)
धनंजय विजय (१८७३, व्यायोग, कांचन कवि कृत संस्कृत नाटक का अनुवाद)
कर्पूर मंजरी (१८७५, सट्टक, राजशेखर कवि कृत प्राकृत नाटक का अनुवाद)
भारत जननी (१८७७,नाट्यगीत, बंगला की 'भारतमाता'के हिंदी अनुवाद पर आधारित)
मुद्राराक्षस (१८७८, विशाखदत्त के संस्कृत नाटक का अनुवाद)
दुर्लभ बंधु (१८८०, शेक्सपियर के ‘मर्चेंट ऑफ वेनिस’ का अनुवाद)
निबंध संग्रह---
नाटक
कालचक्र (जर्नल)
लेवी प्राण लेवी
भारतवर्षोन्नति कैसे हो सकती है?
कश्मीर कुसुम
जातीय संगीत
संगीत सार
हिंदी भाषा
स्वर्ग में विचार सभा
काव्यकृतियां----
भक्तसर्वस्व (1870)
प्रेममालिका (१८७१),
प्रेम माधुरी (१८७५),
प्रेम-तरंग (१८७७),
उत्तरार्द्ध भक्तमाल (१८७६-७७),
प्रेम-प्रलाप (१८७७),
होली (१८७९),
मधु मुकुल (१८८१),
राग-संग्रह (१८८०),
वर्षा-विनोद (१८८०),
विनय प्रेम पचासा (१८८१),
फूलों का गुच्छा- खड़ीबोली काव्य (१८८२)
प्रेम फुलवारी (१८८३)
कृष्णचरित्र (१८८३)
दानलीला
तन्मय लीला
नये ज़माने की मुकरी
सुमनांजलि
बन्दर सभा (हास्य व्यंग्य)
बकरी विलाप (हास्य व्यंग्य)
कहानी--
अद्भुत अपूर्व स्वप्न
यात्रा वृत्तान्त--
सरयूपार की यात्रा
लखनऊ
आत्मकथा--
एक कहानी- कुछ आपबीती, कुछ जगबीती
उपन्यास--
पूर्णप्रकाश
चन्द्रप्रभा
#भारतेंदु #हरिश्चंद्र #bhartendu #harishchandra #biography
#bhartenduharishchandrakirachnayen

Пікірлер: 60
@bijenderchauhan3817
@bijenderchauhan3817 Жыл бұрын
हिंदी भाषा को अपने चरम तक पहुंचाने वाले महान लेखक भारतेंदु हरिश्चंद्र जी के चरणो में कोटि-कोटि शत शत नमन वंदन करते हैं
@Prajapati600
@Prajapati600 4 сағат бұрын
Thank you sir
@jagrativarshney8812
@jagrativarshney8812 2 ай бұрын
Bahut hi sundar samjaya hai thank you so much for explain 👍👌👌👌🙏🙏
@sanjivghosh298
@sanjivghosh298 7 ай бұрын
हिंदी का जगमगाता सितारा भारतेंदु हरिश्चंद्र ❤
@beastboybharat
@beastboybharat Жыл бұрын
Jai Bheem ❤
@sakshisahu3208
@sakshisahu3208 Ай бұрын
Thanks sar 😊
@rinakumari507
@rinakumari507 10 ай бұрын
Bohot hi Sundar tarike se bataya hai
@MaHindee
@MaHindee 10 ай бұрын
धन्यवाद आपका 🙏
@kanhaiyasmagicalworld372
@kanhaiyasmagicalworld372 Жыл бұрын
Nice radhe krisna thanks
@MaHindee
@MaHindee Жыл бұрын
राधे कृष्णा 🙏
@vikramgaurrasik11
@vikramgaurrasik11 8 ай бұрын
ATI Sundar prastuti
@RavinderJharian-ro6wq
@RavinderJharian-ro6wq 2 ай бұрын
Nice
@narvadadevi8020
@narvadadevi8020 2 жыл бұрын
🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
@Mukul_tube
@Mukul_tube 5 ай бұрын
❤❤❤❤❤
@sanjivghosh298
@sanjivghosh298 7 ай бұрын
बहुत ही अच्छी व्याख्या करने के लिए धन्यवाद 👏
@MaHindee
@MaHindee 6 ай бұрын
बहुत बहुत आभार आपका 🙏
@generalknowledgegk5157
@generalknowledgegk5157 2 жыл бұрын
सर जी मुझे आपकी आवाज़ बहुत अच्छी लगी ♥️ मैंने कम से कम 25 वीडियो को देखने के बाद आपकी वीडियो मिली मैने आपकी आवाज सुनी मुझे आपकी आवाज बहुत अच्छी लगी मैने आपका चैनल सब्सक्राइब कर दिया कृपया इस चैप्टर की कॉपी दे दीजिए🙏🙏
@generalknowledgegk5157
@generalknowledgegk5157 2 жыл бұрын
आपका आज्ञाकारी शिष्य सात्विक शुक्ला कृपया करके हमे इस चैप्टर की कॉपी प्रदान करे प्लीज सर 🙏🙏🙏🙏🙏
@MaHindee
@MaHindee 2 жыл бұрын
इतने प्यारे शब्दों के लिए आपका हृदय तल से आभार सात्विक ❤️❤️🙏🙏 मैं आपकी मदद करने की पूरी कोशिश करूंगा पर मुझे समझ में नहीं आ रहा कि आप किस चैप्टर की बात कर रहे हैं? और कॉपी से आपका क्या मतलब है? क्या आप भारतेंदु हरिश्चंद्र के जीवन पर नोट्स माँग रहे हैं?
@generalknowledgegk5157
@generalknowledgegk5157 2 жыл бұрын
जी हां सर जी♥️
@generalknowledgegk5157
@generalknowledgegk5157 2 жыл бұрын
सर मेरा मतलब नोट्स से है जैसे आप किसी भी एक चैप्टर को पढ़ाते है तो उस चैप्टर की नोट्स भी दे दीजिए धन्यवाद सर जी♥️♥️🙏🙏
@MaHindee
@MaHindee 2 жыл бұрын
नमस्ते सात्विक! आप मेरे Instagram page पर संपर्क करें -- @ma_hindee
@amarjeetaditya972
@amarjeetaditya972 Жыл бұрын
NAMAN...
@RavinderJharian-ro6wq
@RavinderJharian-ro6wq 2 ай бұрын
❤❤❤❤
@Prakashkior771
@Prakashkior771 2 жыл бұрын
सुन्दर प्रस्तुति।
@MaHindee
@MaHindee 2 жыл бұрын
आभार आपका 🙏
@shivendrapandey8267
@shivendrapandey8267 2 ай бұрын
Thanks sir 🎉🎉🎉🎉
@ghh1023
@ghh1023 Жыл бұрын
Bahut sudar prastuti
@MaHindee
@MaHindee Жыл бұрын
धन्यवाद 🙏
@nkraw2944
@nkraw2944 Жыл бұрын
Good sr
@pushpanigam1092
@pushpanigam1092 3 ай бұрын
Sundar prastuti
@Komal0403
@Komal0403 2 ай бұрын
@VijayPal-gk9wj
@VijayPal-gk9wj 11 ай бұрын
♡ Jai Shree RAM ♡
@lemtohwangsu9018
@lemtohwangsu9018 4 ай бұрын
Bhot Accha explained Kiya hai But Bhot Under hai 😅
@gonoalda3214
@gonoalda3214 2 жыл бұрын
Good
@Nawabgamer65
@Nawabgamer65 9 ай бұрын
Queens College mein hi me v study krta hu
@ashaswarnkar7855
@ashaswarnkar7855 10 ай бұрын
भारतेन्दू सरस्वती पुत्र थे
@kyabataye9959
@kyabataye9959 2 жыл бұрын
sir please muje reply dijiye ki 19 september ko junm ua ta ki 9 september ko junm ua ta please reply me.
@MaHindee
@MaHindee 2 жыл бұрын
जी 9 सितंबर को ही हुआ था।
@kyabataye9959
@kyabataye9959 2 жыл бұрын
@@MaHindee thanks sir ji.
@samitkumarsingh5827
@samitkumarsingh5827 2 жыл бұрын
"Inklab zindabad"
@From_aditya.
@From_aditya. 2 жыл бұрын
Apne birth date galat Dali hai please sahi information dala kijiye apke karan kitne bacho ka galat ho jata hoga question
@MaHindee
@MaHindee 2 жыл бұрын
आपका बहुत बहुत आभार 🙏 मैं मानता हूं कि मेरी ग़लती थी तथा आपसे माफ़ी भी चाहता हूँ। विडियो upload होने के बाद उसे सुधारा तो नहीं जा सकता लेकिन मैंने उस हिस्से को धुंधला कर दिया है जिससे कि अन्य दर्शकों को ऐसी समस्या न आए।
@haladen8399
@haladen8399 7 ай бұрын
Kal exam h😂 sukriya
@MaHindee
@MaHindee 7 ай бұрын
बहुत बहुत शुभकामनाएं 👍👍
@shivambharti4375
@shivambharti4375 2 жыл бұрын
Birth 6 January 1885 death 9 September 1950 rahega
@varshadevi204
@varshadevi204 2 жыл бұрын
Inka janam marne ke baad me hua tha kya
@MaHindee
@MaHindee 2 жыл бұрын
@VARSHA DEVI ये तो सच में बहुत बड़ी गलती हो गई है। मुझे थोड़ा ध्यान देना चाहिए था। भारतेंदु का जन्म 1850ई. में हुआ था ग़लती से मैंने 1850 की जगह 1950 लिख दिया है। इसके लिए मैं आप लोगों से माफी चाहता हूँ।🙏🙏 और मुझे इस गलती से अवगत कराने के लिए आपका बहुत बहुत धन्यवाद। ऐसी ही कोई और गलती नज़र आए तो जरूर बताएं।🙏
@realmusicmayankkamra3979
@realmusicmayankkamra3979 Жыл бұрын
Harish में r लिखना रह गया है
@MaHindee
@MaHindee Жыл бұрын
धन्यवाद आपका याद दिलाने के लिए
@arjunnishad6342
@arjunnishad6342 Жыл бұрын
Vasudev Sharan Agrawal ka jivan Parichay bataiye
@suneelmishra6579
@suneelmishra6579 Жыл бұрын
यार अच्छे से समझाओ
@miscelleneousstuff
@miscelleneousstuff 2 жыл бұрын
Urdu shabdo ko avoid krein.
@MaHindee
@MaHindee 2 жыл бұрын
नमस्कार🙏 मुझे नहीं लगता कि उर्दू और हिंदी में कोई विभेद करने की आवश्यकता है। दोनों भाषाएं एक दूसरे की पूरक हैं। यदि हम उर्दू के शब्दों को हिंदी से निकाल दें तो हिंदी का शब्दकोश बहुत छोटा हो जाएगा। इसलिए मुझे नहीं लगता कि हमें उर्दू के शब्दों से परहेज़ करने की आवश्यकता है। और एक बार आपके कहने पर मैं इस विषय में विचार कर भी लूंगा पर पहले आप अंग्रेजी के शब्दों को "Avoid" करना शुरू करें। और उसके साथ ही देवनागरी लिपि का भी प्रयोग करें तो ज्यादा अच्छा लगता। आगे आपकी इच्छा 🙏 आप ऐसे ही अपने विचार हमें जरूर दें। आपका बहुत बहुत धन्यवाद 🙏🙏
@miscelleneousstuff
@miscelleneousstuff 2 жыл бұрын
@@MaHindee महोदय, हिंदी के शब्दकोश का विस्तार तो असीमित है। उर्दू जैसी मैली भाषा के शब्द यदि हिंदी से हट गए तो हिंदी तो परम स्वच्छ एवं निर्मल हो जाएगी। संस्कृत भाषा से जन्मी हिंदी में मलेछों की भाषा उर्दू का क्या अर्थ? उर्दू भाषा केवल दूषित करने का कार्य करती है। स्वयं भारतेंदु हरिश्चंद्र जी का मत उर्दू भाषा के लिए कितना घृणा वाला है कदाचित आपको पता होगा जो कि उचित ही है। I , although, believe that english can be used as a bridge for different indic languages to come together. Urdu on the other hand should be rejected with despise.
@MaHindee
@MaHindee 2 жыл бұрын
@@miscelleneousstuff मैं इस बात पर आपसे पूरी तरह सहमत हूँ कि हिंदी के शब्दकोष का भंडार असीमित है और आप अध्ययनशील भी हैं इसका प्रमाण भी मुझे आपकी इस टिप्पणी से मिल गया है। मैं आपके विचारों का सम्मान करता हूँ। महाभारत में भी कहा गया है कि -- "तर्कोऽप्रतिष्ठः श्रुतयो विभिन्ना नैको ऋषिर्यस्य मतं प्रमाणम्। धर्मस्य तत्त्वं निहितं गुहायाम् महाजनो येन गतः सः पन्थाः॥" अतः विविध तर्कों, मतों और विचारों में किसी को पूर्णतया उचित या अनुचित नहीं ठहराया जा सकता है। मैं ये तो नहीं कह सकता हूं कि आपका मत गलत है पर मेरे विचार से सभी भाषाओं को आदर दिया जाना चाहिए। भाषा की परिवर्तनशीलता उसकी स्वाभाविक क्रिया है कोई भी भाषा इस क्रिया से बची नहीं रह सकती। और कहा जाता है न कि 'भाषा बहता नीर' भाषा विज्ञान की दृष्टि से वही भाषा सबसे अच्छी मानी जाती है जो विभिन्न भाषाओं के शब्दों को स्वयं में समाहित करने की क्षमता रखती हो। और जहां तक रही भारतेंदु की बात तो भले ही बाद में वे उर्दू के विरोधी हो गये हों पर भारतेंदु ने उर्दू साहित्य को भी अपनी ग़ज़लों और शेरों से समृद्ध किया है। तो क्या हम भारतेंदु के ग़ज़लों को हिंदी साहित्य से बाहर कर सकते हैं? और अंग्रेजी की बात करें तो मुझे लगता है कि अंग्रेजी से कहीं अधिक सशक्त हिंदी ही वह सेतु है जो भारतीय भाषाओं को जोड़ने की क्षमता रखती है।
@miscelleneousstuff
@miscelleneousstuff 2 жыл бұрын
@@MaHindee जी महोदय, कोइ संशय नहीं की हिन्दी अन्य सभी भाषाओं को जोड़ने कि क्षमता रखती है निःसंदेह अंग्रेजी से अधिक ही। यद्यपि आपके कुछ विचारों से सहमत नहीं हूं परन्तु हिंदी के प्रति आपके मन मे सम्मान से अति प्रसन्न हूं। आपके चैनल के दर्शक बढ़ते रहें मेरी कामना है। कृपया मेरा साधुवाद स्वीकार करें । प्रणाम।
@MaHindee
@MaHindee 2 жыл бұрын
@@miscelleneousstuff मैं ये कभी नहीं चाहूंगा कि आप मेरी बात से हमेशा सहमत हों। नये विचारों की उत्पत्ति के लिए दो अलग-अलग विचारों का आदान-प्रदान आवश्यक है। ऐसे ही हमेशा मेरा मार्गदर्शन करते रहिए ताकि हम और आप मिलकर माँ हिंदी के विकास की दिशा में कदम बढ़ाएँ।🙏🙏🙏
- А что в креме? - Это кАкАооо! #КондитерДети
00:24
Телеканал ПЯТНИЦА
Рет қаралды 7 МЛН
KINDNESS ALWAYS COME BACK
00:59
dednahype
Рет қаралды 164 МЛН
39kgのガリガリが踊る絵文字ダンス/39kg boney emoji dance#dance #ダンス #にんげんっていいな
00:16
💀Skeleton Ninja🥷【にんげんっていいなチャンネル】
Рет қаралды 8 МЛН
Scary Teacher 3D Nick Troll Squid Game in Brush Teeth White or Black Challenge #shorts
00:47
Andher Nagri Chaupat Raja | 2D Animated Short Film 2020 | Cordova Joyful Learning
13:16
Bhartendu Harishchandra
26:01
DOORDARSHAN VARANASI
Рет қаралды 6 М.
- А что в креме? - Это кАкАооо! #КондитерДети
00:24
Телеканал ПЯТНИЦА
Рет қаралды 7 МЛН