จักรีปริทัศน์ รัชกาลที่ 5 ตอนที่ 1 วิกฤตการณ์วังหน้า และการดึงคืนพระราชอำนาจ

#ประวัติศาสตร์ที่ไม่มีในแบบเรียนของกระทรวงศึกษาธิการ
เรามาฟังอาจารย์สุลักษณ์เล่าเรื่องราวของรัชกาล​ที่ 5 ผู้ที่แม้จะขึ้นครองราชด้วยพระชนมายุยังน้อย แต่ก็สามารถแสดงให้เห็นถึงพระปรีชา​สามารถ (หรืออาจจะเป็นโชคช่วย)​ ที่ทำให้ท่านทวงคืนพระราช​อำนาจจากสกุลบุนนาค และวังหน้าได้สำเร็จ
แม้ความสำเร็จนี้จะเป็นคุณต่อตัวท่านและต่อความเจริญของบ้านเมือง​ในสมัยนั้น แต่ในขณะเดียวกัน​ก็เป็นจุดเริ่มต้นของการรวมศูนย์​อำนาจสู่ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์​​ ​ที่ถือเป็นขั้วตรงข้ามกับระบอบประชาธิปไตย​
ในตอนต่อๆ ไปเราจะมาฟังด้วยกันว่าระบอบการปกครอง​ได้เปลี่ยนไปอย่างไรบ้าง แล้วมันมีข้อดีข้อเสียอย่างไร
ณพัฒน์ พัฒนพีระเดช
ประชา หุตานุวัตร
อันวยา แก้วพิทักษ์
คณะทัศนาธิการ
----------------------------------------------------
"เสมเสวนา" เป็นชื่อใหม่สำหรับวีดีทัศน์ทุกเรื่อง ที่แผนงานกระบวนทัศน์ใหม่ ของเสมสิกขาลัยได้ผลิตและกำลังจะผลิต ตามรายหมวดวิชาต่างๆที่เราจัดสอนอยู่ทั้งในชั้นเรียนและทางสื่อออนไลน์ต่างๆ โดยเป้าหมายคือการสร้างอุดมศึกษาทางเลือกขึ้นเพื่อการตื่นรู้อย่างเป็นองค์รวมของสังคมไทย
หากท่านสนใจสนับสนุนการผลิตสื่อในลักษณะนี้ สามารถสนับสนุนโดยตรงด้วยการบริจาคมาที่
ชื่อบัญชี: มูลนิธิเสฐียรโกเศศ-นาคะประทีป
ธนาคารไทยธนชาต
เลขที่ 286-2-131394
ติดตาม "เสมเสวนา" ได้ทุกสัดาห์ ในช่องทาง
/ @semtalk9347
Facebook: / newparadigmleadership

[@MrRobertong]

คลิปใหม่ล่าสุดของอาจารย์สุลักษณ์ที่นำมาลงยูทูปเมื่อวาน และมีผู้ส่งมาให้ผมดูนั้น ท่านกล่าวถึงผมไว้สองสามประโยค โดยไม่ลืมที่จะย้ำอีกครั้งว่า “ลูกศิษย์ผมนะ ผมสอนที่คณะสถาปัตย์ ขวาจัดเลย” เขาเป็นผู้เขียนหักล้าง(ท่านใช้คำว่าต่อต้าน)เรื่อง “โครงกระดูกในตู้” ของคึกฤทธิ์ไว้ดีมาก เล่าว่าคึกฤทธิ์โกหกอย่างไร คุณไปอ่านสิ ด้วยความเคารพ ผมเองก็อยากจะให้อาจารย์ช่วยกรุณาย้อนกลับไปอ่านความในตอนที่ ๓ ของ “หม่อมเจ้าฉวีวาด : ข้อเท็จจริงจากการชันสูตร” ของผมที่อาจารย์กรุณากล่าวชมด้วย อย่าเลือกจำเฉพาะตอนที่ถูกจริต มิฉะนั้นจะกลายเป็นเอาเรื่องโกหกมาโกหกต่อ ( kzbin.info/www/bejne/pJLSeGWgYtOnpK8 ) ว่า ระหว่างเกิดวิกฤตวังหน้า ผู้สำเร็จราชการอังกฤษในสิงคโปร เข้ามาทูลในหลวงรัชกาลที่ ๕ เสนอให้แบ่งแยกดินแดนสยามให้ต่างฝ่ายต่างปกครอง โดยเรื่องนี้ผมเขียนไว้ว่า...... ไปอ่านต่อหน้าเพจ ม.ล.ชัยนิมิตร นวรัตน ต่อเองนะครับ

[@pacharaphonpratoomviang8275]

น่าสนใจมากครับ

[@anmam41]

อธิบายให้จบๆหน่อย

[@พัลลภนิ่มอุรา-ภ6ซ]

ได้ความรู้ครับ

[@nuhriam]

ขอบคุณอาจารย์ส.ศิวรักษ์ ที่กล้ามานั่งเล่าเรื่องนี้ให้ฟัง! เรื่องนี้คงเล่าไม่จบแน่ในปีสองปี! เขียนก็ไม่จบแน่ในชีวิตนักเขียน! เรื่องนี้น่าสนใจมากจริงๆ ขอบคุณทีมงานทุกท่านที่ลงให้ดู และได้ฟังทุกคำพูดเลย!

[@อัมพลเจียมมี]

ชช

[@ท็อปกมลแย้มเพียร]

อาจารย์เหมือนหอสมุดแห่งชาติเลยครับ ความรู้อาจารย์แน่นมากครับ

[@Toihoi2034]

แกศึกษาจากหนังสือ กับฟังเรื่องเล่าปากต่อปากกับคนสมัยก่อนครับ เลยดูเหมือนแกพูดเหมือนอยู่ในเหตุการณ์ จริงบ้างเท็จบ้าง แต่น่าฟังกว่าครู อาจารย์สอนอีก 🤣

[@ท็อปกมลแย้มเพียร]

@@Toihoi2034 แต่เป็นผมถ้าอาจารย์สอนผมหลับจนหมดคาบวิชาเลยครับ

[@เพ็ชรเพ็ชร-ย7ว]

@@Toihoi2034mi we Dr ak ct

[@cityoftwoseas4860]

@@ท็อปกมลแย้มเพียร สงสารพ่อแม่จริงๆ ทำตัวแบบนี้ต่อไปจะเอาอะไรมาหาอาชีพดีๆเลี้ยงพ่อแม่ยามแก่ละไอ้หนู #ฝากให้คิด คิดให้ได้จะไม่กลับมานั่งคิดเสียดายยามโต

[@ท็อปกมลแย้มเพียร]

@@cityoftwoseas4860 ขอบคุณที่ห่วงอนาคตครับ

[@suikade]

รอติดตามตลอด เปิดหูเปิดตา วิจารณ์อย่างตรงไปตรงมา ทำให้มุมมองประวัติศาสตร์ไทยเปลี่ยนไป สมจริงไม่อิงลัทธิเทวะ พรอกพากานด้า ไม่ได้มองว่าฝ่ายไหนผิดฝ่ายไหนถูก ทุกผู้ล้วนทำเพื่อตัวเองในแต่ละบริบท ไม่สามารถเอาความคิดคนปัจจุบันไปตัดสินการกระทำของคนในอดีตที่เงื่อนไขแตกต่างอย่างสิ้นเชิงจากปัจจุบัน ผลิตผลงานดีๆออกมาอีกเยอะๆนะครับ จะติดตาม

[@JA-gt7yh]

มันกระทบมาถึงการเขียนประวัติศาสตร์ชาติไทยด้วยเลยครับ กลุ่มบุนนาคาที่ดองญาติกับราชวงศ์เขมร ก็พยายามเปลี่ยนประวัติศาสตร์ โยนบทร้ายให้พวกขอมละโว้ ไม่มีซีนราชวงศ์จากพิมาย แบบวัด ร.1 ก็ไปสร้างให้แก่เขมร ปัญหามันถึงเยอะในปัจจุบัน

[@custardcat5185]

สมแล้วที่เป็นมหาราช

[@thana1319]

ดูทุกคลิป คลิปนึงดูมากกว่า1ครั้ง 😁

[@7land838]

ราชวงค์นี้อะ ร.3 ดีสุดแล้ว

[@Sakonji-r6o]

ใช่ตาหัวล้านดีสุด

[@rainjulaporn]

ที่แกพูดว่าองค์ไหนดีที่สุด แกแผนซ้อนจะกระทบชิ่งองค์อื่น แกนี่สันดารจอมเสี้ยม ก่อนที่แกจะว่าองค์ไหนดีที่สุด ดูตัวแกก่อนนะว่าดีจริงไหม ตอแหลนิยมสร้างความแตกแยกไหมดีกว่านะ จะได้แก่ตายอย่างมีคุณค่า พระองค์มีบารมีเป็นกษัตรย์ เขาสร้างบุญบารมีมาแค่ไหน มิใช่หมาบางตัวที่คล้ายหน้าแก นี่เผลอมิได้แหว่งกัดไปเรื่อย

[@gps837]

เจ้าคุณแพไม่ใช่รักแรกพบซิ รักแรกภพ

[@จงห่าวจื่อ]

ที่จริงก็น่าจะเปนอย่างนั้นคือ ร.5 รักเจ้าคุณเเพจริง ก็รักวัยรุ่นหนะครับ ร.5 ท่านอายุ 15 เจ้าคุณเเพรุ้สึก 12 -13 นี่หละ ก็สมประโยชน์ด้านความรัก เเละทางการเมือง ร.4 หาเมียให้ลูกชายของท่าน เเละ ได้ผูกญาติ ดองกับบุนนาค ไม่ให้บุนนาคชิงราชสมบัติ เพราะ ร.5 เป็นหลานเขยสมเด็จเจ้าพระยาเเล้ว ก็เหมือนคนในครอบครัวเดียวกัน กษัตริย์สมัยก่อนใช้การเเต่งงานเพื่อสร้างความมั่นคงทางการเมือง ดองเพื่อผสานประโยชน์

[@SHAYTAWAN]

รู้ทุกเรื่อง รู้ไปหมด ทำหยังกับเกิดในยุคนั้นเลย จริงๆก็แค่อ่านมาจากบันทึกต่างๆ ฟังเค้าเล่ามาอีกที

[@kodmusixsomchun5027]

แวดวงอำนาจโหดร้ายมากนะครับ

[@pita3823]

ขุนนางนี่กำหนดจริงๆเลยครับ...เจ้าฟ้าเหมนนี่ก็โดนขุนนาง ส่งบัตรสนเท่ห์ ...เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์นี่ชัดเลย อิทธิพล ขุนนาง!

[@kannkaeww4459]

ถ้าคลิปนี้ทำให้เข้าใจ Rise and decline of Thai Asolutismกว่าเดิมเยอะเลยค่ะ

[@Jom1111]

ตั้งคำถามดีมากๆเลยครับ.

[@Nengooo0]

รู้ทุกเรื่อง...เก่งครับ

[@ทั้งที่.ใจยังรัก]

สมัยนั้นผมยังไม่เกิดเลยคับ..ป๋า..ท่านเล่าให้ความรุ้มากเลยคับ..

[@สุพจน์-ณ1บ]

ร.5 ร.9 สุดยอด สมเป็นกษัตริย์ ที่ปกครองประชาราษฎร์ได้ดีมาก

[@taya33888]

1. ความอาจารย์เห็นที่ว่า วังหน้าแก่กว่า ความรู้เยอะกว่า พูดภาษาต่างชาติดีกว่า รัชกาลที่5 ผมเห็นว่า แม้ความรู้จะดีกว่า แต่ decision แย่มาก ที่เมื่อเกิดเรื่องกลับหนีไปขอพึ่งพาต่างชาติ ที่หวังครอบครองประเทศไทยเป็นเมืองขึ้น คนนี้สมควรที่จะไม่สามารถเป็นใหญ่ในแผ่นดินได้ 2. ตระกูลบุนนาค ทำคุณประโยชน์ให้กับประเทศไทย เป็นตระกูลที่ช่วยประคับประคองให้ราชวงศ์ยังไปต่อได้ เป็นธรรมดาที่อาจมีสมาชิกแตกแถวไปบ้าง พฤติกรรมไม่ดีไปบ้าง แต่ตระกูลนี้ก็มิได้ใช้โอกาสเพื่อล้มล้างราชวงศ์ ทรัพย์สินศฤงคารก็มิได้กอบโกยอย่างมากมาย อำนาจเป็นสิ่งจำเป็นต้องมี ถ้าคนดีจะบริหารบ้านเมือง เพราะถ้าคนดีไม่มีอำนาจพอ ก็จะมีคนเลวที่มาชิงอำนาจแทน 3. รัชกาลที่ 5 ได้วางพระองค์อย่างถูกต้องต่อต่างประเทศ มิได้ทรงเชื่อและใช้หลักบริหารของประเทศต่างชาติ ซึ่งมีต้นกำเนิด มีพื้นความรู้ของประชากร แตกต่างจากไทย หากทรงตัดสินพระทัยผิด ป่านนี้เราคงเป็นเมืองขึ้นของอังกฤษ หรือฝรั่งเศส และมีประเทศสภาพแบบพม่า ลาว เขมร ไปเรียบร้อยแล้ว พระองค์มิได้โชคดี แต่ทรงมีพระปรีชาญาณ ที่เล็งเห็นว่าการกระทำแบบใดจะส่งผลดีต่อประเทศและอาณาประชาราษฎร์ เป็นที่ตั้ง อาจารย์เคยคิดไหมว่าเหตุการณ์ไม่เป็นอย่างที่ผ่านมา ถ้าเป็นองค์อื่นขึ้น ไม่ใช่ ร.5 ตอนนี้พวกเราทุกท่านจะเป็นอย่างไร? kzbin.info/www/bejne/q3TNgnRvjcqYncU

[@taya33888]

เรื่องแบ่งแผ่นดิน เป็น 3 ส่วน อาจารย์พูดว่า ร 5 เห็นด้วย อันนี้ไม่ตรงจากหลักฐานที่มีจริงครับ มีการบันทึกชัดเจนว่านี่คือข้อเสนอที่ กงสุลอังกฤษ นำเสนอเพื่อเอาใจ กรมวังหน้า ที่หนีไปอาศัยในสถานทูต การเสนอแบบนี้เท่ากับ "ปิดทางออกทะเลลึก" เป็นแผนการอันแยบคายของอังกฤษที่จะครอบครองประเทศแถบเอเชีย

[@ฟ้าทอง-ห5ง]

ข้อ 2 จริงอยู่ที่ว่าราชกุลเคยทำคุณประโยชน์ไว้มาก แต่หลังๆเราไม่แน่ใจ ความจริงก็คือความจริง คนที่บนหน้าประวัติศาสตรฺโปรไฟล์เริดหรู เบื้องหลังอาจไม่เป็นอย่างนั้นก็ได้ กฎแห่งกรรมยุติธรรมเสมอ ความลับสภาวะของทุกดวงจิตมันไม่มีจริงทั้งในโลกมนุษย์ และในโลกหลังความตาย

[@SilasHaslam]

@@taya33888เห็นด้วยกับความเห็นนี้ครับ ผมว่าอาจารย์ส.เป็นพวกแก่ตำราที่รู้เกร็ดเล็กเกร็ดน้อยอะไรเต็มไปหมด แต่เอามาบดแยกกรองออกเป็นสาระไม่ค่อยจะถูก ไม่รู้เพราะด้วยอายุ หรือทิฐิส่วนตนอะไรก็ตาม ข้อวิจารณ์อาจารย์มันขาดกระบวนคิดที่เป็นเหตุเป็นผลต่อเนื่องกัน มันข้ามไปตรงโน้น ออกตรงนี้ที จะว่าเพราะนับถือพุทธไทยเถรวาท แล้วยึดถือเอาตามตัวอักษรในพระไตรปิฏกออกมาเป็นศีลธรรมแบบนี้มันก็ย้อนแย้งอีก เพราะโดยแก่นของพุทธมันก็ไม่ใช่อะไรที่”สัมบูรณ์” Absolutism อย่างพวก Judeo christian (ซึ่งทางนั้นยังมีคนอย่าง พระออกุสติน หรือดันเต้ เขียนตีความอย่างลึกซึ้งได้เลย ไม่นับนิกายที่แตกย่อยไปอีก อย่างพวกลูเธอร์รัน หรือกัลแวง ฯลฯ) เหมือนอ่านแต่ตาโดยไม่ทำความเข้าใจเสียมากกว่า ข้อนึงเลยที่ผมว่าร.5 และคนยุคนั้นทำได้ยอดเยี่ยม คือ การเอาข้อดีของโลกตะวันออกผสมกับความรู้โลกตะวันตก ออกมาเป็นการปฏิรูป และยุทธศาสตร์การวางตัวของสยาม สิ่งที่ร.5 ทำมามันเป็นงานที่แทบจะเรียกได้ว่า Impossible job แล้วด้วยซ้ำ ยังไงก็ต้องให้เครดิตข้อนี้จริงๆ อำนาจ ความเจริญ อารยธรรม ทำงานอย่างไร จิตวิญญาณ “Weltgeist” ของสังคมยุคนั้นเป็นแบบไหน ถ้าไม่เข้าใจข้อนี้ จะริอาจไปวิจารณ์การตัดสินใจของคนยุคนั้น คิดว่าจะไร้สาระ และเปลืองน่ำลายเสียเปล่าๆ ถ้าส่วนตัวผมจะพูดว่า”เสียดาย”ที่ร.5 ท่านไม่ได้ทำ หรือคนยุคนั้นเห็นความสำคัญน้อยไปก็เรื่องการพัฒนาอุตสาหกรรมนั่นแหละครับ ร.6 ก็เหมือนกันมองไม่ออกข้อนี้ ทั้งเอเชียมองไปที่ญี่ปุ่นจะเห็นภาพที่สุดว่าประเทศเดียวที่พัฒนาก้าวกระโดดยิ่งกว่าเราก็ต้องญี่ปุ่นสมัยเมจินั่นแหละ เรื่องการศึกษาเราก็ไปกันช้าเหลือเกิน จะเสียดายก็คงเห็นจะมีเท่านี้จริงๆ

[@somchaidethsong5425]

ไม่เคยลืม พระบาทสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ครับ

[@ถังขี้-น2ษ]

ใครเค้าสอนมา พระบาทสมเด็จพระเจ้าตากสิน

[@papawiduangthinampornratta2177]

หมดเวลามานั่งฟังนิทานชาวบ้านครับ... พูดง่ายๆว่าพวกที่ถือลัทธิพราหมณ์แบบสุดโต่งเขาต้องอยู่เหนือทุกๆคนครับ... แม้แต่ผสมพันธุ์กันเขายังต้องการให้ได้สายเลือดสีของเขา100%,,,.. ผสมกันในวงญาติท่านต้องกล่าวถึงให้ชาวบ้านปัจจุบันนี้ได้รับรู้เข้าใจด้วยครับ.. แล้วมันมีผลต่อสติปัญญาของผู้นำระดับสูงที่จะได้คนมีมันสมองที่ปราดเปื่องมาปกครองบ้านเมืองน้ะ... รวมไปจนถึงการใช้อำนาจในทางที่

[@อภิชาติจิระสุข-ภ6ข]

จะหน้าหรือหลัง ประชาชนก้อหาเลี้ยงเหมือนเดิม

[@KEISHINZAN]

Thank you so much for your teaching !

[@ธนวันต์ช่างเหล็ก]

ท่านเป็นพหูสูตจริงๆฟังเพลินมากค่ะ

[@นเรศรวิไลศรี-ฉ6บ]

ข้อมูลที่ให้มามีประโยชน์มากครับ

[@โต้งวิทวัส]

เอาไปใช้ประโยชน์อะไรครับ

[@อิทธิอัฆคสิริวชิรภัทร์อัครมหา]

เป็นมหาบารมีบุญญาธิการของ จอมมหาจักรพรรดิราชแห่งสยาม

[@อารดินทร์รัตนภู]

สวัสดี​นะครับ​อาจารย์​ ส​ ศิวลัก​ษ​

[@esa8301]

💚 ธรรมะสวัสดี ค้ำคืนแห่งแสงธรรม

[@maggiejourney8487]

จากรัชกาลที่ 5 ถึงรัชกาลที่ 9 อีกย่างก้าวพระบรมเดชานุภาพ เห็นเรื่องวิวิกฤตการณ์วังหน้า ตระกูลบุน นี้ไม่ธรรมดา รึกถึงเรื่องขุนนางโชซอนโบราณเลย 😢

[@เพทายธราพร]

ชอบฟังมากไปเลยครับ

[@hgridd3791]

ผมอยากฟังเรียนรากฐานระบบการศึกษาในไทยคับ เห็นอะไรหลายๆอย่างจากมุมมองนักเรียนเเล้วผมอยากทราบประวัติที่ลงลึกกว่านี้ ขอบคุณมากคับ

[@LoftyOompaLumpaa]

ผมถามท่านง่ายๆ หนังสือที่ แหม่มแอนนา ใช้สอน ชื่ออะไร ทำไม คนไทยไม่รู้ กรุณาตอบให้ด้วยนะครับ

[@rachenchen5370]

พวกบุนนาคนี่ในยุคนั้นคือเจ้าของประเทศตัวจริงเลยนะเนี่ยยิ่งใหญ่คับฟ้าวางลูกหลานไว้กินตำแหน่งสำคัญในราชสำนักไว้หมด

[@จงห่าวจื่อ]

ใช่ครับ ขุนนางตระกูลบุนนาค เปนญาติกับราชวงศืจักรีเพราะ นายบุนนาคเเเต่งงงานกับเจ้าคุณนวล น้องสาวสมเด็จพระอมริน มเหสีร.1 เจ้าคุณนวลมีลูกชาย 2 คนคือ สมเด็จองค์ใหญ่ องค์น้อย สองคนนี้โคตรอิทธิพลเพราะเปนคนที่มีกำลัง คุมกลาโหมเเละ พระคลังสิน้คา เปนคนสนับสนุนรัฐประหารเงียบให้ รัชกาลที่ 3 ขึ้นครองราชย์ ขุนนางตระกูลนี้จึงมีอิทธิพลมาก มีคนของตัวทั่วราชอาณาจักร มีอำนาจถึงสมัยร.5 ที่ท่านดึงอำนาจกลับได้

[@pawaris5089]

ตระกูลนี้ไม่ใช่มีบารมีแค่กรุงรัตนโกสินทร์พวกเขามีบารมีมาตั้งแต่รัชสมัยของสมเด็จพระเจ้าปราสาททองแล้วธรรมดาแล้วตระกูลหนึ่งจะได้รับบรรดาศักดิชั้นพระยาสักคนหนึ่งก็ว่ายากแล้วแต่ตระกูลบุนนาคนั้นครั้งสมัยอยุธยาเริ่มตั้งแต่เจ้าพระยาบวรราชนายก(เฉกอะหมัด)ๆเป็นบิดาของเจ้าพระยาอภัยราชา(ชื่น)ๆเป็นบิดาของเจ้าพระยาชำนาญภักดี(สมบุญ)ๆเป็นบิดาของเจ้าพระยาเพชรพิชัย(ใจ)ๆเป็นบิดาของเจ้าพระยามหาเสนา(เสน)ๆเป็นบิดาของเจ้าพระยาอัครมหาเสนา(บุนนาค คู่เขยของล้นเกล้ารัชกาลที่1)ๆเป็นบิดาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์(ดิศ บุนนาค)ๆเป็นบิดาของเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์(วร บุนนาค)ๆเป็นบิดาของเจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ(โต บุนนาค)ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์มีทายาทตระกูลบุนนาคได้รับบรรดาศักดิชั้นสมเด็จเจ้าพระยาถึง3ท่าน,ชั้นเจ้าพระยา8ท่านส่วนชั้นพระยานั้นนับไม่ถ้วนไม่ต้องกล่าวถึงชั้นพระ,หลวง,ขุน,หมื่นนั้นนับไม่ถ้วนเลยจะมีตระกูลใดที่จะมากบารมียิ่งกว่าตระกูลบุนนาคไม่มีเลยคำพูดนี้ไม่เกินความจริงเลย

[@นิติศักดิ์บรรลือ-น7ณ]

เดินตามจนเจาะเทลุบรรลือ

[@นนนน-ย3ร]

กราบสวัสดีปีใหม่ค่ะอาจารย์ อาจารย์เสมือนเป็นตำรารวบรวมประวัติศาสตร์ชาติไทยอีกเล่มที่วิเตราะห์ พร้้อมกับการเล่าไปเรื่อยๆ จากความจำที่เป็นเลิศที่ฟังเพลินเป็นอย่างยิ่ง

[@pan125543951]

รอชมตอนต่อไปนะครับ

[@พ่อผู้ใหญ่หมู่2]

รอติดตามทุกวันเลยครับ

[@uptoaf1604]

รอคอยครับ

[@teerapatnaiyanate5058]

ไม่ผิดหวัง ที่ได้รอชมครับ

[@ไก่กับไข่-พ2ว]

ฟังเอาสนุกได้ เชื่อถือนั่น ฟังหูไว้หู พวก 3 กีบ เชื่อถืออะไรไม่ได้อยู่แล้ว

[@Nawarangsarit]

ครับสลิ่ม

[@uzuitengen5779]

คุนแน่ใจเหรอว่าพวกขุนนางมันดีจริง คุนก็น่าจะรุ้แล้วว่าขุนนางกลุ่มนี้แหละคอยแว้งกัดราชวงศ์มาตลอด รู้ไว้ด้วยว่าถ้าไม่มีเหตุการณ์ล่าอาณานิคม ขุนนางพวกนี้คงโดนกวาดล้างไปแล้ว!!

[@Bible009]

เขาฟังไว้เพื่อเพิ่มความรู้เขาไม่ได้ฟังเพื่อเอาใจใจถ้าทนฟังไม่ได้ผมแนะให้ไปดูการ์ตูนมันจะเหมาะกับคุณมากกว่า ส่วนใหญ่คำพูดมันจะบ่งบอกถึงการศึกษา คนที่ปิดหูปิดตาฟังอะไรเห็นอะไรมันก็คิดเองไม่เป็น

[@Qin564]

ชอบครับ

[@SamSung-et6ty]

สวัสดีครับ.😊

[@pawaris5089]

สมเด็จเจ้ฟ้ามหามาลากรมพระยาบำราบปรปักษ์(ต้นราชสกุลมาลากุล)ทรงเป็นพระราชโอรสของล้นเกล้ารัชกาลที่1อันประสูติจากสมเด็จเจ้าฟ้ากุลฑลทิพยวดีพระราชธิดาของล้นเกล้ารัชกาลที่2อันประสูติจากเจ้าจอมมารดาเจ้าหญิงทองสุก(พระธิดาของเจ้าผู้ครองนครเวียงจันท์ประเทศราชสยาม)จะว่าไปแล้วท่านเป็นพระราชโอรสชั้นลูกหลวงถ้าหากได้ครองราชย์ก็ไม่มีอะไรเสียหายแต่ตามประวัตินั้นท่านไม่เคยแสดงท่าทีว่าอยากเป็นกษัตริย์เลยและพระองค์ท่านมีพระชนมายุหลายแผ่นดิน.ในสมัยที่สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยะวงศ์(ช่วง บุนนาค)เป็นผู้สำเร็จราชการนั้นหารกล้าตั้งวังหน้าทั้งที่การตั้งวังหน้าเป็นพระราชอำนาจของกษัตริย์แต่ผู้สำเร็จราชการกลับตั้งวังหน้า.ครั้งนั้นต้องชื่นชมพระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าปราโมทย์กรมขุนวรจักรธรานุภาพกล้าคัดค้านถึงจะไม่สำเร็จก็ตาม

[@LoftyOompaLumpaa]

หนังสือของ ไกรฤกษ์ นานา ยกย่องท่านนี้มาก

[@ทิพย์วัลย์บุญทวี-ท2ฉ]

รัชกาลที่ 5

[@คงฤทธิ์มุกด์ธนะอนันต์]

คุณเทพมนตรี พูดเรื่องคุณ ส.สิวลักษณ์ขอให้ช่วยเรื่อง"กรณี112"ถ้าจริงก็ไม่ยุติธรรมแล้วเหลา

[@Yingyuth_Angkinantana]

อยากให้ลงคลิปเร็วกว่านี้หน่อยครับ ทิ้งระยะนานไป

[@larnyaieimofficial]

ตอนนี้ เป็นตอนที่ผมฟังอาจารย์ไม่ค่อยเข้าใจ บางคำอาจารย์พูดรวบรัด ไม่รู้ว่าคืออะไร อยากให้อาจารย์เล่า และขยายความให้ชัดเจนกว่านี้หน่อยครับจารย์ ในฐานะคนฟังและติดตามครับ ขอช้าๆชัดๆ ผมคนฟังจะได้เข้าใจ เพราะเวลาเปิดส่วนใหญ่จะเปิดก่อนนอนครับ ขออนุญาตคอมแพลน นิดนึงในส่วนนี้ครับ

[@yotaweewangtanalarp1038]

ดูมาหลายตอน ชอบดนตรีช่วงไตเติ้ล หาฟังดนตรีนี้ได้ที่ไหนครับ

[@semtalk9347]

ชื่อเพลงว่า quiet resource ครับ

[@yotaweewangtanalarp1038]

@@semtalk9347 ขอบคุณครับ

[@b.a.islander1076]

ผมอ่านประวัติสมเด็จพระเจ้าตากสินจบไป3-4เล่มเขียนไม่ค่อยเหมือนกันเลยแต่ละพงศาวดาร​ คุณสอ​ ไปอ่านจากไหนมาครับเนี่ย​ เล่าได้แบบเหมือนนั่งอยู่ในท้องพระโรงเลย​ นับถือจริงๆ ขอคาราเต้​ เอ้ย​ คาราวะครับผม

[@k.soccerist]

ก็อ่านเอกสารนั่นแหละครับ ตามประสานักประวัติศาสตร์ แต่ความจำคุณสุลักษณ์นี่ต้อง Respect เลย จำได้ไงเยอะแยะ

[@MrRobertong]

ความสามารถในการจินตนาการและเล่าเรื่องต่างจากคนอื่นเยอะมากๆ

[@สมวัดนอนมา]

คุณอ่านจบแค่สามสี่เล่ม อาจารย์ส.เขาอ่านมาเป็นแสนเล่ม

[@เมธาฟ้าประทาน]

ตอนผมเรียนประวัติศาสตร์ ครูเขาก็พูดอะไรไปเรื่อยๆ ไม่น่าฟังแบบนี้และไม่เห็นจะเข้าใจเลย... แต่ผมสงสัยว่าทำไมขุนนางจึงมีอำนาจเหนือกษัตริย์ได้เพียงนั้น หรือว่ามีอะไรซับซ้อนซ่อนเงื่อนจนชาวบ้านอย่างพวกเราเข้าไม่ถึง? ไหนว่าเจ้าคือสิ่งสูงสุดที่จะสั่งเป็นสั่งตายใครก็ได้... เรื่องจะแบ่งประเทศไทยออกเป็น 3ส่วนนั้นอุบาทว์มาก นึกถึงแต่ประโยชน์ส่วนตัวอย่างเดียวเลย

[@theprees4044]

ขุนนางเหนือกษัตริย์มีทุกยุคสมัย ทุกราชวงศ์ ในโลกนี้ เพราะกษัตริย์มาจากการคัดเลือกของขุนนาง ยกเว้นปฐมกษัตริย์รวบรวมแผ่นดิน

[@cityoftwoseas4860]

กษัตริย์บางคนยังทรงพระเยาว์ ตามเกมส์การเมืองพวกขุนนางพวกเจนจัดไม่ทันและพวกนี้จะมีพักพวกขุนนางใหญ่ๆด้วยกันแล้วแต่ผลประโยชน์ที่ตกลงทำร่วมกันและลูกหลานพวกขุนนางอีก เอาง่ายๆถ้าเกิดขัดขาพวกขุนนางใหญ่อาจจะมีการลอบปรงพระชนม์และตั้งหุ่นเชิดขึ้นมาใหม่

[@จงห่าวจื่อ]

การที่ขุนนางมีอำนาจเหนือกษตรืย์มันตังเเต่สมัยอยุธยาเเเล้วครับ ขุนนางมีอำนาจเพราะเป็นคนคุมพระคลังสินค้า ( พาณิชย์ค้าขายกับต่างชาติทั้งหมด ) กรมท่า ( ท่าซ้ายคือขุนนางจีน อย่าง โชฎิกราชเศรษฐี ท่าขวาคือ ขุนนางเเขก อย่างเฉกอะหมัด ต้นตระกูลบุนนาค) ไม่รวมเรื่องขุนนางหัวเมืองที่ปกครองตนเอง เรื่องภาษี เเละเรื่องไพร่ทาสที่ขุนนางมีไพร่ทาสมาก นี่คือฐานกำลัง อิทธิพลขุนนางชัดขึน้ในสมัยกรุงเทพ ขุนนางตระกูลบุนนาค เปนญาติกับราชวงศืจักรีเพราะ นายบุนนาคเเเต่งงงานกับเจ้าคุณนวล น้องสาวสมเด็จพระอมริน มเหสีร.1 เจ้าคุณนวลมีลูกชาย 2 คนคือ สมเด็จองค์ใหญ่ องค์น้อย สองคนนี้โคตรอิทธิพลเพราะเปนคนที่มีกำลัง คุมกลาโหมเเละ พระคลังสิน้คา เปนคนสนับสนุนรัฐประหารเงียบให้ รัชกาลที่ 3 ขึ้นครองราชย์ ขุนนางตระกูลนี้จึงมีอิทธิพลมาก มีคนของตัวทั่วราชอาณาจักร มีอำนาจถึงสมัยร.5 ที่ท่านดึงอำนาจกลับได้

[@Anistotle]

ขนลุกเลยครับเมื่อได้รู้ว่าไทยเราเคยเกือบถูกตัดเค้ก

[@katoonkatoon4760]

🙏❤️

[@tanawutmaneechunsuk8823]

👍👍

[@delmyshi1714]

ขอบคุณสำหรับcontent ดีๆค่ะ ขอรีเควสให้อจ.พูดเกี่ยวกับนายกชาติชาย ชุณหะวัญได้ไหมคะ พอดีค้นคว้าเรื่องวิกฤติต้มยำกุ้ง อยากทราบเรื่องนโยบายช่วงนั้นมากค่ะ

[@cityoftwoseas4860]

นโยบายหลักๆ หั่น. ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด พริกขี้หนู ใส่เยอะๆรสชาติจะได้เข้มข้น กุ้ง ก็สมควรเป็นแม่น้ำ จากเจ้าพระยาตัวโตๆ

[@PPP-in9gt]

@@cityoftwoseas4860 🙄😑🤨😔🥴

[@ธงชัยศรีเรือง-ฆ2ฝ]

​@@cityoftwoseas4860 พูดไปเรื่อย 😂😂

[@nanjoy4469]

ลองนึกว่า ถ้าเราเป็นคนยุคหัวเลี้ยวหัวต่อ เปลี่ยนขั้วอำนาจการปกครองตอนนั้น ก็เดายากเหมือนกันว่า อะไรจะเกิดขึ้นในอนาคต

[@gps837]

ลูกพระปิ่นคงอยากจะเอาอย่างพ่อ เป็นที่สองรองภูมินทร์ต่อไปอาจจะเป็นภูมินทร์เอง

[@rateecharoentham2363]

🥰🥰🙏🙏🙏🙏

[@Mikasaackerman-if7bd]

ขอวีรกรรมพระนารายณ์หน่อยครับ

[@gps837]

ตั้งแต่โบราณวังหน้าจะขึ้นเป็นวังหลวง พี่มักจะตั้งน้อง จักรีตั้งน้องเป็นวังหน้าแต่ให้ลูกครองวังหลวงเรื่องมันจึงยุ่ง

[@Sakonji-r6o]

ทุกวันนี้ก็แบบนั้นครับ.. แต่มาในรูปแบบนักการเมือง

[@PanyaRerksakunchai]

ธ.ไทยพาณิชย์ เป็น ของ พระองค์ ราชวงศ์ จักรี ครับ

[@WikoSunny-rs5hf]

ร.11 พระอาทิตย์ 2 ดวงมาชนกัน

[@Toihoi2034]

ทำไมลงคลิปห่างกันจังเลยครับ 😂 เกือบเดือนเลย

[@เรืองเดชคล้ายสุวรรณ]

🙏🙏🙏💕💕💕🙏🙏🙏

[@cchaiyan1]

ช่วยแก้การถอดบทสัมภาษณ์ที่เป็นข้อความข้างล่างด้วยครับ Privy Council ครับ ไม่ใช่ British Council ครับ

[@X119l]

พระปิยะ จักกรี มหาราช

[@kodmusixsomchun5027]

ทำไมเราต้องมีกษัตย์สององค์ครับ ความขัดแย้งมันเห็นๆอยู่แล้ว

[@NONAME-bo6cq]

ทำใมชื่อต้องมีตัวอักษร ส. แปลว่าอะไรหรอครับ

[@godnaja3278]

ทุกคนอย่าไปเชื่อ 100% ครับเขาเล่าว่าแต่ไม่จริงทั้งหมดครับ ยิ่งเสริมเติมแต่งได้คนผู้เขียนอีกทและแนะนำให้ ศึกษาหลายๆบุคคลที่หน้าเชื่อถือครับ

[@เกรียน]

จงอยู่กับปัจจุบันราชการที่10

[@amin_na6488]

เรื่องนี้ ก็ไม่ต่างอะไรหรอก ตอนคณะราษฎร อัญเชิญ ร.8ขึ้นครองราช ทั้งๆเจ้านายที่มีพระชันษาที่แก่กว่า ในหลวงอานันท์ เยอะแยะ ทั้งมีความรู้ แต่ทำไม คณะราษฎรจึงไปอัญเชิญ ร.8 เพราะอะไร ถ้า อ.วิเคราะห์ ก็น่าจะอ่านออก ยิ่งในหลวงพระชันษาน้อย ก็ยิ่งกอบโกยผลประโยชน์ได้มาก ตั้งผู้สำเร็จราชการแล้วทำมาหากินกัน

[@mackgillon5844]

ร.8 เป็นรัชทายาทอันดับหนึ่ง

[@amin_na6488]

@@mackgillon5844 ก็นั้นไง เหมือนกับตอน ร.5ขึ้นครองราช ถึงแม้ว่าพระชันษายังน้อยแต่ก็เป็นโอรสของในหลวงชั้นเจ้าฟ้า

[@mackgillon5844]

มันจะเหมือนกันได้ยังไง คุณบอกว่ายิ่งในหลวงพระชันษาน้อยก็ยิ่งกอบโกยผลประโยชน์ได้มาก ตั้งผู้สำเร็จราชการแล้วทำมาหากินกัน _ใครกอบโกยผลประโยชน์ ใครทำมาหากิน?

[@amin_na6488]

@@mackgillon5844 หลังจาก พ.ศ.2478 ร.8ขึ้นครองราช แล้วมีการแต่งตั้งผู้สำเร็จราชการ+คณะราษฎรบ้างคน+ผู้แทนราษฎรบ้างคน ใช้ทรัพย์สินของแผ่นดิน และทรัพย์สินของพระมหากษัตริย์ มาเป็นของตัวเอง

[@mackgillon5844]

@@amin_na6488 มีใครบ้าง ใช้ทรัพย์สินอะไรบ้าง

[@natapohnt.910]

ได้ความรู้ แต่ ถูกหรือผิด พิจารณาค้นคว้าเอาเอง

[@peeranutpatniboon8306]

เช็คชื่อครับ

[@super_supreme1747]

อังกฤษไม่ได้คับ..ยกย่องอังกฤษใวัคับ

[@สองคนพ่อลูก]

พูดเหมือนเกิดสมัย ร5l

[@1412ถัง]

เรื่อง​ประชาธิปไตย​ 96 หรือ​ 95

[@maggiejourney8487]

ตระกูล บุน.....นี้ไม่ธรรมดา มีอำนาจมาช้านาน ที่สุด กอบโกยไปเยอะ

[@สมพรแจ้งสุทิมล]

ไม่รู้ว่าจะเชื่อ อ. ทั่นนี้ได้อีก? ว่าเรื่องจริงๆเป็นอย่างที่ท่านพูด มีหลักฐานมั้ยครับ .. ไม่ใช่พอผิดแล้วบอกว่าผมอาจจะผิด ผมไม่อ่านอีก..

[@เอกบํารุง]

ทำไมใช้คำเป็นคนธรรมดาเลยคะ อายุเยอะแล้วอะไรควรไม่ควรน่าจะรู้นะคะ

[@อิทธิอัฆคสิริวชิรภัทร์อัครมหา]

ศัพท์ว่า สวรรคต แปลว่า เสด็จสู่สวรรค์ ให้อ่านว่า สวรรคต= สวัน ระ คด เพราะว่า ศัพท์ สวรรคต ไม่มี น. หนู แล้วอ่านว่า สวันนะคตได้อย่างไร??? เสียภูมิความรู้ ปัญญาชนจริงๆ

[@nuntapolr2949]

เล่าต่อๆกันมาแต่งเติมไปเลย

[@ฮ่องเต้เสด็จล้าววว-ต2ศ]

ร.6 ไปเรียนที่ ว. เยล

[@นฤดลคุ้มภัย-ผ9ด]

ป๋าๆๆๆ ระวังหลัง เอาปืนจี้หัว วังหลวง เคยมี นะ 5555 เชอะ วิ่งทั้งแกัผ้า

[@นฤดลคุ้มภัย-ผ9ด]

ยุคนี้ วังหน้า วังยากขึ้น เพราะวังหลวงหนี ทั้งแก้ผ้า ต้องระวังหลัง เอาเอง นะ ป๋า ชายา ไง 5555 เชอะ

[@SilasHaslam]

ผมแปลกใจอย่างว่าคนที่อ่านหนังสือมามากอย่างอาจารย์ศ.ทำไมระบบตรรกะบางเรื่องถึงมีจุดโหว่ ไม่เข้ารูปเข้ารอย และวิจารณ์ได้กะพร่องกะแพร่ง เหมือนติดติ่งอะไรสักอย่าง ประหลาดใจที่ความรู้ปรัชญาทั้งทางไทย และฝรั่งก็อ่านมาแล้วพอสมควร (แต่แง่นี้อาจจะ Anglophile มากไปหน่อย ทางฝั่งเยอรมันอาจารย์เหมือนไม่รู้เลย) หนังสือหลายเล่มอย่างโสเกรตีส ผมได้อ่านครั้งแรกก็อ่านจากของอาจารย์แปลอังกฤษมา เรื่องความจำเป็นเลิศ และรู้เกร็ดเล็กเกร็ดน้อยประวัติศาสตร์อันนี้ไม่น่ามีใครกังขาแน่ แต่พอเป็นในทางอะไรที่เกี่ยวข้องกับ “ศีลธรรม” และ”จารีต”ที่อาจารย์ยึดถือเป็นสารัตถะส่วนตนแล้ว จะวิเคราะห์แบบ”ขอไปที”และตัดบทเสียสั้นๆมากกว่า ก็เข้าใจได้ว่านี่มันวิดีโอให้สำหรับคนหมู่มาก ฟังกันตามง่ายๆ แต่บางเรื่องที่ต้องอาศัยความ”เข้าใจ” และ”ปัญญา”ในการกลั่นกรองจนเสนอเป็นแนวคิดที่ลุ่มลึกออกมา อย่างการ”วิจารณ์” ไปจนถึงการ “ปริทัศน์” นี่ การทำแบบขอไปทีนี่ดูจะดูถูกสติปัญญาผู้ฟังมากไปหน่อยมังครับ สิ่งนึงที่ซีรี่ย์สนี้ขาดไปมากๆ มันขาด”แก่น”น่ะครับอาจารย์ เป็นผมจะเรียกว่าอาจารย์มาเล่านิทานประวัติศาสตร์ให้ฟังมากกว่า ผมคงไม่ล่วงเกินไปวิจารณ์งานเขียนสมัยอาจารย์ยังรุ่งๆเมื่อหลายสิบปีก่อน เพราะอ่านงานอาจารย์มาไม่มากพอ แต่มายุคหลังๆเพราะรสนิยม”แดกด่วน”อย่างสมัยนิยม วิธีคิดเชิงจริงจังจากงานของอาจารย์มันก็แทบไม่เหลือหรอเลย มันเฝือน่ะครับ อย่างไรเสียก็ต้องขอบพระคุณอาจารย์ที่มาแบ่งปันเล่าเกร็ดประวัติศาสตร์เหล่านี้ให้ฟัง เพราะหลายอย่างโดยเฉพาะประวัติศาสตร์ยุค 2500 อาจารย์ก็เป็นคนร่วมสมัย ก็ถือเป็นมุมมองของคนร่วมเหตุการณ์จริงที่มีความรู้พอสมควรคนนึง ถ้าไม่มีซีรี่ย์สนี้ก็คงไม่รู้จะไปหาอ่านได้ที่ไหน ขอบพระคุณจริงๆครับ

[@อิทธิอัฆคสิริวชิรภัทร์อัครมหา]

ท่าน ส. ใช้ศัพท์ว่า สวรรคต ผิดตลอดเวลา เพราะว่า ติดเป็นสันดานแล้ว ถ้าอ่านอย่างนั้น ก็แปลว่า ไม่ไปสวรรค์

[@คนหัวโบราณมากๆ]

พระราชอำนาจแบบนี้น่าจะมาใช้ในสมัยนี้นะ คนไทยจะได้ไม่มีสีเสื้อ.

[@praiwanchanchang1915]

ฟังอย่างเกียวใม้รุ้เรือ่งหรอกครับ

[@โชคชัยแดงเสนาะ]

5555

[@มุมมองใหม่ไทยแลนด์]

หน้าปกแอบเหมือนบัวขาว🥊

[@สุเมธมุกภักดี]

555 .

[@บัวขวัญแสนงาม]

แล้วร.5ไม่ใช่ลูกพระปิ่นเกล้าหรือ2มุมนะครับ

[@กะดอกะเอิน]

ดุสิตธานีล่ะ

[@กูเกิลนักค้นหา]

เหมือนเกิดทันเลยเนอะ

[@custardcat5185]

มันเป็นประวัติศาสตร์ง่ายๆเองครับ หาในหนังสือทั่วไปได้ แต่พวกคุณไม่เคยอ่านผมรู้

[@dor-dew3893]

มันมีใน จดหมายเหตุกรุงรัตนโกสินทร์ ไปลองค้นหาอ่านดูให้เหมือนชื่อที่ตั้งด้วยนะ

[@ควยตู่กู้แต่เงิน]

โง่แค่เงียบ ไอ้ขวย

[@savemee8068]

ไม่งั้นในมหาลัยเค้าจะตั้งคณะหรือสาขาประวัติศาสตร์มาให้ได้เรียนกันเหรอคุณ 555 รู้จักไหมการศึกษา

[@MTFKZ2023]

เอ้า มีคนหายยย5555+ สม!!! ชื่อยังกูเกิล แสดงว่าชีวิตนี้คิดอะไรเองไม่ค่อยเป็น😅

[@ไก่กับไข่-พ2ว]

ฟัง แล้วรู้สึกว่า มโนมากกว่าอิงความจริง 5555

[@วรวุฒิวุฒิสาร-ด4ผ]

อ่านเยอะๆ พหูสูตร แล้วคิดอย่างเป็นเหตุผล เหมือนพุทธองค์ สอน

[@pawaris5089]

การที่คุณไม่รู้อะไรเลยเกี่ยวกับประวัติศาสตร์เลย,แล้วคุณมาฟังเขาเล่าแล้วคุณไม่เข้าใจคุณก็ไปกล่าวหาเขาว่ามโนมันถูกต้องแล้วหรือ?

[@heeromam8674]

ไม่น่า ให้ความสำคัญ ส. ศิวลักษณ์เลยบรรลัย

[@MrVakin999]

ผมก้อพูดได้คับแบบนี้...

[@Milo-cf9vz]

มโนไปเรื่อย

[@heeromam8674]

ใช่หมาส.จัญไรจ้า

[@วรวุฒิวุฒิสาร-ด4ผ]

พวกมีอคติ หนังสือไม่อ่าน จมอยุ่แต่กับปลัก คำก็กีบ สามกับ พวกสองเขา เบาปัญญา

[@nontawatprongchit511]

แสนรู้น่ะนี่

[@อุทัยวรรณรัตน์-ข2ฃ]

อ่านเยอะก็รู้เยอะ จริงบ้างไม่จริงบ้าง ก็ฟังได้

[@โต้งวิทวัส]

รู้ไปไม่เกิดประโยชน์เลย บอกว่าสมุนไพรตัวไหน รักษาโรคอะไร แบบนี้มีประโยชน์ครับ

[@ชูชาติพุฒชา-ษ3ม]

หยุดเพราะไม่มีข้าวกิน..อดๆๆๆๆทน.. ทนๆๆๆอด

[@ดีนหวัง-ง5ข]

เพราะ ร5-ร7 ไอ้ ร10 จึงสบาย

[@ชูชาติ-ต8ฃ]

ฉันก็คนธรรมดาที่ต้องหาอาชีพเลี้ยงชีวิต..ไม่ใช่เลี้ยงตน..

[@papapayu8291]

พูดให้มันแตกแยกให้ได้ร5เป็นเจ้าก็ถูกต้องจะเอาลูกน้องเจ้ามาเป็นเจ้ามันใช่หรือแสนรู้นะ

[@กิติพันธ์จินะ]

สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ห้าไม่ถูกกันในสมัยนั้นกับพระขุนนางครับ

[@กิติพันธ์จินะ]

พระมหากษัตริย์สมัยก่อนประวัติศาสตร์สมัยรัตนโกสินทร์ทำไมไม่ถึงถูกใจกันมากครับ