Рет қаралды 110,387
#nsndbachtuyet #cailuong #nsutminhphung
Có một Hoàng tử Bé - Minh Phụng
Giỗ Tổ năm nay trùng vào ngày Thất thứ ba của tác giả Lê Duy Hạnh. Tôi tưởng niệm người thầy, người bạn nghề của tôi bằng những phút giây nghe lại những tác phẩm của Hạnh. Trong số ấy, có trích đoạn Trần Nhân Tông trong vở diễn cùng tên mà Hạnh đã viết và trao nguyên tác đầu tiên cho tôi, cách nay tròn 20 năm.
Không dưng, tôi gặp lại Mẫn Văn Lâu của tôi nhưng trong phục trang tuồng cổ, là nghệ sĩ Minh Phụng trong vai vua Trần Nhân Tông - cháu của công chúa An Tư. Một trời ký ức ùa về. Sau khi vượt qua cửa tử năm 2005, đây là lần trở lại thứ 2 của anh cùng tôi. Lẽ ra, với nội dung đề cao vai trò và sự hy sinh thầm lặng của công chúa An Tư, do kế hoãn binh, từ tháng 2/1285, vua Trần Thánh Tông bất đắc dĩ sai dâng em gái út là An Tư cho Thoát Hoan thì trích đoạn này được dành để ngợi ca vị công chúa nhà Trần.
Nhưng, sự trở lại và có mặt của nghệ sĩ Minh Phụng và tinh thần “Hào khí Đông A” vốn là mạch ngầm yêu nước của triều đại nhà Trần nên tôi - với tư cách đạo diễn - đã chọn vẫn giữ tên Trần Nhân Tông cho trích đoạn này.
Và đó là lần cuối cùng tôi đứng chung sân khấu với nghệ sĩ Minh Phụng, được nghe, được nhìn ngắm và cùng anh hợp diễn, hòa ca bản Nặng tình xưa, Đảo Ngũ cung… Một kỷ niệm đẹp và đầy ân tình nghề nghiệp.
Trong niềm tiếc thương, nhung nhớ về những linh nhân đi qua đời mình, tôi lại lần giở và rất tình cờ, mãi đến tận hôm nay tôi mới tận mắt nhìn thấy để rồi tự mình xâu chuỗi thành một ký ức - một dòng thời gian đã và đang hiện hữu không thể đẹp hơn, không gì quý bằng về Đạo nghề, đạo làm người của nghệ sĩ cải lương.
Đó là ngày anh kép trẻ Minh Phụng được bầu Long ký giao kèo với mức giá kỷ lục mời về Kim Chung 2, thay thế ngôi sao và cũng là thần tượng của Minh Phụng, là danh ca Minh Cảnh vừa rời đoàn, hát cạnh cô đào đang rực sáng Lolita Mỹ Châu. Bỡ ngỡ, lo sợ là điều có thật ở Minh Phụng. Nhưng với một Mỹ Châu luôn mang ơn người đã từng không nề hà vị thế ngôi sao, là danh ca Minh Cảnh đã sẵn sàng chỉ dạy cách nhấn nhá, luyến láy trong bài ca cho cô đào trẻ ngày nào thì nay, cô cũng học cái đức tính ấy để hợp cùng bạn diễn mới, Minh Phụng. Họ trở thành một cặp đào kép sáng giá bậc nhất những năm 1965 -1966.
Sau này, chính Minh Phụng đã nhiều lần nói với báo chí “Đời nghệ thuật của tôi, tôi mang ơn hai người nghệ sĩ lớn là Mỹ Châu và Lệ Thủy, tôi nhờ cặp theo hai chị mà được sáng và vững lên theo”.
Đức khiêm cung và lòng sau trước ấy, là bản tánh con người Minh Phụng.
Để ngày anh nằm xuống, phút giây cuối cùng còn hiện diện bằng thể phách trên đời, chính NSND Lệ Thủy là người ngồi trang điểm cho anh, là Hồ Như Thủy ngồi đó chăm chút dung nhan sau cùng cho Âu Thiên Vũ. Không gì có thể xúc động hơn, thiêng liêng hơn.
Nhân nói về Âu Thiên Vũ và Hồ Như Thủy của Minh Phụng - Lệ Thủy, nó gần như là một loại “nhạc hiệu chương trình” cho bất kỳ đoàn hát, gánh hát, rạp hát nào khắp mọi miền trước giờ mở cửa. Và người ta nghe vẳng lên từ đầu đường đến cuối xóm “Ta đưa tiễn ai bước lên xe hoa về đâu/ Trông theo bóng ai/Nghe dòng lệ máu tuôn rơi/Mình đôi nơi/Tình đôi nơi/Người ơi tình ta giờ đôi nơi
Tiễn đưa người nghe sầu..nặng...mi” rồi vào Vọng Cổ “Thuỷ ơi có lẽ Thượng đế sinh ra ta là đặt ta nhầm ngôi sao xấu, vì thế nên cuộc đời ta lao đao khốn khổ chỉ xin được một lần yêu nhau mà không được nói..bao...giờ”…
Tiếng ca vút cao, vừa trong vừa sắc vừa đượm cái nồng nhiệt, say mê của một kẻ si tình ấy cứ len qua mọi ngõ ngách, phố phường để làm đắm say, mềm lòng bao người mộ điệu. Tiếng ca ấy lại cất lên từ một khuôn mặt đẹp, đẹp từ đường nét đến vóc dáng; đẹp trong phong thái vừa lãng tử, phong trần vừa nồng nàn, bặt thiệp; đẹp cả cung cách đối đãi với bạn diễn, nó ân cần, say đắm, nghiêm túc.
Sức hút của nghệ sĩ Minh Phụng là làn hơi độc- lạ, nó trong vút, khi kết hợp với hai chất giọng Mỹ Châu vốn sở hữu dây Mỹ Châu, trầm, thấp hiếm có; hay chất đồng - thổ quyện đặc của Lệ Thủy thì lại nâng bổng nhau, thăng hoa cùng nhau.
Nếu sự kết hợp với Lolita Mỹ Châu ở tuổi 16 - 22 đã mang lại cho sân khấu cải lương một đôi trai tài gái sắc hoặc hoán đổi đầy đủ cho cả hai, vừa sắc vừa tài với vẻ đẹp chớm vào đời, thanh xuân, nồng nhiệt thì đến thập niên 1970 - 1974, trên sân khấu Kim Chung 5, “cặp bão biển” Minh Phụng - Lệ Thủy lại có sự trưởng thành và phong trần hơn nên cũng nồng nàn hơn. Với những tác phẩm đỉnh cao của các soạn giả Yên Lang, Nguyên Thảo đã thật sự định danh một trong những cặp tình nhân đẹp nhất trên sân khấu cải lương kiếm hiệp.
Tôi không có nhiều cơ hội hợp cùng sân khấu với Minh Phụng, nếu có thì hiếm hoi qua ống kính nhưng cũng đủ mang đến một làn gió mới trong sự nghiệp của tôi với Mùa thu lá bay, với một Mẫn Văn Lâu mà nhiều khán giả đã luôn nhắc nhớ đến anh - có tôi.