💻 Chip/Slow/Fast - Amigowiec nie powie Ci tego wprost (RG

Chip/Slow/Fast - czyli rodzaje pamięci, w jakie może być wyposażony komputer Amiga. Czym są te typy i co za nimi stoi? Sprawdźmy czym charakteryzuje się każdy z typów pamięci Amigi i ile może być go maksymalnie w komputerze.
💰 WSPARCIE:
/ @retrogralnia
🔴 ZASUBSKRYBUJ NASZ KANAŁ!
www.youtube.co...
🔴SERWER DISCORD RG
retrogralnia.p...
✅ FACEBOOK:
www.FB.com/Retr...
✅ STRONA:
retrogralnia.pl
✅ MUZEUM GRY I KOMPUTERY MINIONEJ ERY:
gikme.pl
#RetroSprzęt #RetroGaming #TheGameIsNotOver

[@marekmarecki6176]

Pamięć CHIP nie jest wolniejsza. Wolniejszy jest do niej dostęp ponieważ CPU i układy specjalizowane robią to tymi samymi kanałami DMA. Amiga posiada kontroler dostępu pamięci który zarządza który układ w danym momencie może pobrać / zapisać dane. Układy graficzne, dźwiękowe, pamięć zewnętrzna (dyski), zegary etc. mają wyższy priorytet w dostępie i dlatego CPU czeka aż zwolni się slot aby móc pobierać / zapisywać dane. Pamięć FAST nie jest szybsza. Do niej CPU ma swobodny i bezpośredni dostęp, dlatego komputer działa z normalną prędkością. Mówiąc inaczej, prawidłowa perspektywa zagadnienia jest taka że dostęp do CHIP spowalnia CPU a dostęp do FAST nie spowalnia. Dlatego nie powinno się mówić że 'FAST przyspiesza', raczej że 'CHIP spowalnia CPU'. Całe niezrozumienie tematu przez osoby powierzchownie znające system Amigi wynika z mylącej nazwy 'FAST'. Można przyspieszyć dostęp CPU do danych zapisanych w CHIP przez wyłączenie kanałów DMA obrazu, dźwięku, dysku, blittera i robi się to rejestrem DMACON ($DFF096) lub wyczekanie na przerwę pionową i dostęp do danych podczas przerwania gdy obraz nie jest wyświetlany. W Amigach AGA można zmniejszyć obciążenie DMA dla danych obrazu dwu lub czterokrotnie dzięki nowemu trybowi pobierania danych FMODE ($DFF1fC). Ciekawe jest to że w emulatorach można skonfigurować Amigę 1200 z 4MB chip i oryginalny system oraz ROM wszystko normalnie obsługuje. Ponieważ programy przechowują adresy i tak zawsze w rejestrach 32-bit więc to musi działać. Emulowana szyna adresowa ma co najmniej 23 bity i nie zdziwiłbym się gdyby prawdziwą A1200 też dało się w ten sposób rozszerzyć.

[@sanjyuu2298]

Twoje wypociny są prawdziwe tylko w jednym przypadku, kiedy nie ma w Amidze karty turbo.

[@marekmarecki6176]

@@sanjyuu2298 Według Borga Amiga z kartą turbo na której można np. odpalić Dooma czy Quake to już nie Amiga a "słaby pecet" więc nie dotyczy to tematu.

[@sanjyuu2298]

@@marekmarecki6176 A co to ma do rzeczy? Myślałem, że trzymamy się faktów, a nie abstrakcji wykreowanych przez osąd Borga, a fakt jest taki, że z punkt widzenia procesora pamięć CHIP jest wolniejsza niż Fast, a precyzyjniej, to dostęp do tej pamięci i staje ona się tym "wolniejsza", im więcej kolorów na ekranie i im większa rozdzielczość, to jest jeden z powodów, przez które gry na ECS w 64 kolorach są niezwykłą rzadkością, najczęściej to 16 kolorów + triki z podmianą palety. W A1200 jest to o tyle widoczne, że nawet włożenie 16-bitowej karty pamięci na PCMCIA ustawionej na 100ns daje 50% przyrost prędkości w testach syntetycznych, a pamięć CHIP jest w A1200 jest przecież 32-bitowa.

[@marekmarecki6176]

@@sanjyuu2298 Amiga tylko z pamięcią Chip to tak jakby w pececie nie włożyć żadnej kości pamięci na płytę a procesorem korzystać z pamięci karty graficznej. Mówienie w takiej sytuacji że dołożenie sima na płytę przyspiesza komputer to postawienie sprawy na głowie.

[@rafachya9834]

@@marekmarecki6176 No i goła Amiga właśnie tak się zachowuje, procesor korzysta z pamięci "graficznej" bo w podstawowej ekonomicznej konfiguracji innej nie ma, nic nie jest stawiane na głowie, to czyste fakty, którym nie możesz zaprzeczyć niezależnie od tego jak głupio wyglądają, a w dodatku Amiga nie przyśpiesza, tylko zaczyna pracować z 100% wydajnością, ponieważ.... pamięć CHIP jest dla procesora wolniejsza? To oczywiste, że PC w którym jest tylko pamięć graficzna przyśpieszy po włożeniu simma, jeśli pamięć graficzna w jakikolwiek sposób dławi procesor (a w Amidze dławi), ten przykład przecież udowadnia moją rację.

[@rstroz01]

Ja tam widzę jeden błąd w filmiku... mianowicie pamięć SLOW Ram nie była alokowana w tej samej przestrzeni co CHIP. Problem z nią jednak był taki że chipset blokował do niej dostęp podobnie jak przy pamięci chip. Zresztą to był częsty powód nie działania gier na A500+/A600 bo A500 miała domyślnie 1Mbchip i rozszerzenie pod tzw. klapką adresowało drugi MiB pamięci chip. W A500 domyślnie było adresowana pamięć CHIP (Nie wiem czy to nie zależało trochę od od wersji płyty głównej bo ostatnie wersje płyty były identyczne jak w A500+ tylko Commodore wkładało starą Paulę i KS1.3 512KiB ram. W tej wersji dało się dolutować 512KiB ram + jakaś zworka i pod klapkę kolejne 1MiB chip ram (wymiana ROMU + dolutowanie RTC i prawie 500+ z wyjątkiem w sumie bezużytecznego tryby super-hires - chociaż to też pewnie było losowe co za Paula w ostatnich sztukach była montowana). Do zwykłych amig były rozszerzenia 2MiB dodawały 512KiB Chip + 1.5MiB CHIP RAM - do tej konfiguracji była specjalna podstawka pod Garego żeby dostać się do niezbędnych sygnałów. Jednak z filmiku wynika że SLOW ram a w zasadzie (Pseudo FAST) jest alokowany gdzieś zaraz za pamięcią chip. No i pseudo fast w przestrzeni adresowej już poza pamięcią FAST. Czyli jest jakoś tak | CHIP | FAST ZII | zastrzeżone + CIA | SLOW | zarezerwowane, rejestry CHIPSETu, kontrolery SCSI. - adresacja powyżej jest dostępna dla maszyn z adresacją 32bit A3000/A4000 i całą reszta z niektórymi kartami turbo.

[@C64Lover]

Kurła potrzebuje kogos z taka wiedza praktyczna aby sobie amiga 500+ skonfigurowac tak, aby 1MB onboard wspoldzialal z 512k elboxu, tudziez zrobic upgrade do 2MB CHIP onboard podlug tutorialu na retrohax

[@snakeplissken6344]

Moja Amiga 500 miała na początku 512 kB chip i 500 kB slow. Potem jakiś mądry pan zrobił w niej przełącznik chip/slow i nowsze gry wymagające 1 MB chip zaczęły działać.

[@MrLukMaj]

Też tak mam w mojej amidze 500 i takie Franko nie chce chodzić obojetne na co przestawie ten przełącznik :(

[@maciekmularczyk6427]

Na gołej A500+ granie w Mortal Kombat 2 to była udręka. Jak dobrze pamiętam, poza ciągłym tasowaniem dyskietkami, nie było też muzyki? Ale na dodatkowej kości pamięci i dodatkowej stacji dyskietek gra dostawała dobrego kopa. Aż przyjemnie się grało.

[@obodziog]

Super materiał, zawsze się zastanawiałem co to jest ta pamięć SLOW

[@geekyprojects1353]

Dobre wyjasnienie

[@epromenator]

Bardzo fajny materiał. Przerabialiśmy z kolegami nasze Amigę 500 za pokocą jumperów na płycie głównej, tak żeby maksymalnie powiększyć pamięć chip, rezygnując tym samym z fast. Po co? Można było tym zabiegiem powiększyć pamięć na sample w ProTrackerze. Na zewnątrz wyprowadzaliśmy przełącznik, tak żeby móc wrócić do pierwotnej konfiguracji jeśli chcieliśmy pograć Moonstone :)

[@Promilus1984]

A500 nie ma fast. Jumpery na płycie nie blokują fast. Pamięć w C00000 (pod klapką) to SLOW właśnie, raportowana we wcześniejszych wersjach programów diagnostycznych jako fast ;) Można zworkami zmienić by było na 080000 czyli CHIP. Dołożyłbyś z boku prawdziwy FAST z autoconfigiem i byś miał 8MB FASTu ;) Niezależnie od zworek na płycie.

[@epromenator]

@@Promilus1984 to było 20 lat temu, więc pewnie pamięć zawodzi, ale patent był przedni, bo można było robić więcej muzyki na PT :)

[@-IFFTI-]

@@epromenator to była pierwsza rzecz, którą zrobiłem po zakupie rozszerzenia pamięci pod trap door w A500. ;) Dodatkowy RAM do PT jest na wagę złota, a raczej na wagę dodatkowych sampli i ich większej długości. :D

[@vvk919]

Fajnie by było jak byś nagrał byś filmik jak zrobić Amigę na emulatorze WinUAE (bo to cyba najlepszy) z dyskiem HDD i jak na ten dysk wgrać programy i gry no i inne ficzery bo jak oznajmiłeś Amiga i Amiga z dyskiem to dwa różne komputery. Chyba że macie namiary na taki film.

[@mariannowicki3185]

4:25 ten sam błąd. Przyśpieszenie zależy od rozdzielczości i ilości kolorów. W wyższych rozdzielczościach ten sam cpu w Amidze może działać nawet pięć razy szybciej na pamięci fast.

[@Jacek-Sz]

Dzięki. Nigdy nie miałem Amigi - tylko u kumpla grałem. Obecnie bawię się WinUAE, i tam można skonfigurować sobie te poszczególne pamięci. Teraz wiem o co kaman.

[@Grzegorz54321]

Pamiętam jak przeznaczyłem swoje kieszonkowe na 1.5 MB RAM do Amigi 500 aby mieć dodatkowe efekty dźwiękowe w takich grach jak "The Settlers" czy też "Hired Guns" :D

[@djaccount5458]

Tak, mi ojciec kupił, bo rozczarowałem się że Rise of the robots się nie uruchomił bez 2 MB.

[@ArcadeFan77]

Za dzieciaka gdy miałem Amigę 500 to zrobiłem sobie taki przełącznik SLOW/CHIP RAM. Nie pamiętam na jakiej rewizji płyty. U mnie to działało i miałem pełne 1MB CHIP RAM. Wykorzystywało się to do różnych przeróbek gier albo po to żeby do pamięci można było wgrać więcej. Kolega który też miał Amigę 500 miał inną rewizję płyty (chyba starszą) która miała inny układ jumperów i tam już nie wiedziałem jak zrobić ten przełącznik.

[@myretrohobby2750]

Dobry materiał! Dzięki! ;-)

[@project_x_light_years]

Ciekawy material. Obecnie istnieje wiele rozszerzen do naszych poczciwych Amig przez co mozemy korzystac z dobrodziejtw WHDLOAD co czyni Amige extrelamnie sybka pod wzgledem wczytywania gier.

[@RetroGraciarnia]

Bardzo fajny materiał. Brawo Borg. Pozdrawiam.

[@mariannowicki3185]

1:05 pamięć chip ciut wolniejsza. W niskich rozdzielczościach. W wyższych układy graficzne zabierają dostęp i pamięć może być nawet pięć razy wolniejsza niż jakby miał do niej dostęp tylko cpu.

[@mattx5499]

W FS-UAE można sobie ustawić A500 z makymalną ilością wszystkich tych rodzajów pamięci. Nie wiem czy to jest błąd emulatora, ale jak włączam pamięć Fast w A500 to jak uruchamiam np. Workbencha to wysokość okna jest jak w Amidze w standardzie NTSC i na dole ekranu pozostaje niewykorzystana przestrzeń zajmująca w poziomie jakąś 1/4 jego wysokości. Ciekawe czy w prawdziwej Amidze 500 z rozszerzeniem Fast RAM też było coś takiego.

[@atariretrofan]

Siemanko :-) Nie wiem czy wiesz Borg ale zostałem Amigowcem :-) Rozjaśniłeś mi tym materiałem trochę sprawę :-) Ale i tak na razie wiem o przyjaciółce tyle co nic hahaha

[@RetroGralnia]

A mówili, że przecież "każdy to wie" :P Tylko niby skąd ma? :D

[@TekTesters]

Hej! Materiał bardzo fajny, klarownie wszystko wyjaśnione, ale mam takie pytanie - czy Amiga 500 jest w stanie użyć więcej niż 1MB pamięci Slow? Pytam, bo zainstalowałem rozszerzenie 2MB (w miejsce klasycznego pod klapkę), które po drobnym modzie na płycie dało 0,5MB pamięci Chip więcej i 1,5MB pamięci Slow. I teraz nie wiem czy dobrze zrozumiałem kwestię z adresacją, ale tak to mi wygląda, że z tego 1,5MB komputer użyje tylko 1MB, mimo że "widzi" całość. Dobrze myślę?

[@RetroGralnia]

Takie rozszerzenia często mają zworki do konfiguracji i mogą działać zazwyczaj jako 1 MB chip, albo 0,5MB chip + 1,5 MB FAST. To jednak zależy od modelu rozszerzenia. Ja mam Amigę z 2.3MB RAMu w konfiguracji 0,5+1,8.

[@perinoid]

Oj, oj... Jak w takim razie na wiesz ten slow, który można mieć w przypadku A500 i rozszerzeń typu +2MB pod klapkę z adapterem pod Gary? One pozwalają uzyskać 1MB chip +1.5MB slow - w sumie jest 2.5MB i to nie ma szansy się zmieścić poniżej adresu 2MB. Co więcej, pamięć slow ma swoją przestrzeń adresową, bodajże od adresu $C00000. Tak na prawdę to podział jest inny - chip jest ponizej adresu 2MB, pamięci fast może być max. 8MB i to też jest bardzo konkretny przedział adresów (to się nazywa bodajże Zorro II), a wszystko inne to slow, ROM lub przestrzenie adresowe poszczególnych kości dedykowanych. W maszynach w pełni 32-bitowych fastem jest też pamięć powyżej 16MB (przestrzeń Zorro III)

[@C64Lover]

Niestety w materiale brakuje jasnej i klarownej informacji o tym, ze te pamieci moga byc na roznych SZYNACH, niby jest powiedziane, ze SLOW to jest pamiec niedostepna dla ukladow scalonych chipsetu (bo agnusy sa te rozne, co umieja adresowac 512/1024/2048k) ale fizycznie dostep do niej jest realizowany na takich zasadach jak CHIP a nie jako fast, ktory w amidze 500 mozna dodac wylacznie przez zlacze z szyna CPU po prawej stronie komputera lub dzieki "przekladkom" pod procesor. Zaczalem sie ostatnio interesowac tematem bo chcialem jakos delikatnie ulepszyc moja amiga 500+ ale bez naruszania jej oryginalnego charaktreu i zarazem doklaania rozszerzen, ktore wydrenuja portfel a i tak nie dadza spodziewanego efektu lub nie bede ich uzywal (68030@50 + cf@IDE kusi!). Poprzestane prawdopodbnie na poszerzeniu chip do 2MB i dorzuceniu drugiego goteka.

[@Dydzio]

Borg, wyjaśnij mi jedna rzecz odnośnie pamięci slow: dlaczego przesunięcie danych z chip do slow pozwala zaoszczędzić miejsce na lepszą grafikę, skoro układ specjalizowany jak GPU tej pamięci nie widzi? Rozumiem, że dostęp do niej ma tylko CPU, więc żeby z niej korzystało GPU to CPU musi dane z tej pamięci przeniesc spowrotem do chip, a to strata czasu (pewnie dlatego slow). Rozumiem wykorzystanie jej na dane ze stacji dysków (bufor?) ale każde inne nie ma chyba sensu?

[@C64Lover]

pamiec CHIP to jedyna pamiec, z ktorej uklady od dzwieku i grafiki sa w stanie pobierac dane. Jesli komputer ma jedynie chip, to sa tam tez dane, na ktorych operuje CPU (program, dane inne niz audio/video) a jesli dodatkowo do komputera podlaczy sie pamiec, ktora CPU widzi jako "swoja", to system operacyjny laduje dane programu/cpu do slow/fast a CHIPu zostaje tym samym automatycznie wiecej dla danych audio/video.

[@ckjretroint6052]

Witam Widzę ,że znów coś fajnego zmontowałeś, ale ja cały czas czekam na filmik z odbudowany PC OPtimus . Pozdrawiam z DE i zapraszam do mnie , wiem nie sa moje produkcje tych samych formatów co twoje Borg, ale nie robę tego dla sławy, a przy okazji by dzielić się mą pasją z innymi.

[@RetroGralnia]

Ten komp leży i czeka, aż dokończę instalacje gier. Miał iść do Muzeum, ale przyznam się, że obecna sytuacja (zamknięte muzeum, mało ludzi wcześniej i tak), trochę mnie zniechęciła i nie mogę zebrać sił moralnych, na dokończenie tego projektu.... :( PS. Ciekawy ten minNesSnesHDMI co pokazałeś u siebie :)

[@ckjretroint6052]

@@RetroGralnia mnie też zaciekawił , jeszcze będę miał coś podobnego dobrego z platformami Amigi i Atarii.Jak dojdzie.

[@InformersPl]

Dobry odcinek. Pamiętam, jak jeździłem do znajomego na weekendowe copy-party. Wyciągałem swoje 512K z 500tki, on miał 600kę. Nie zapomnę, jakie dawało to możliwości, właśnie przy grach 3-5 dyskietkowych znacząco odczuwalna ilość tasowania dyskietek, nie ubijanie systemu podczas XCopy. Przełącznik Fast/Slow się przydawał do zgodności dla programów/gier. Przy 1200tce to już było szaleństwo, bo niezapychalne 750MB dysku, sformatowany w AFS, 4MB fastramu w szufladzie... kosmos. Potem samplem, mikser obrazu, grabber obrazu, drukarka kolorowa, 2 magnetowidy, Scala i ... pojechali. Ale na tamte czasy to już była inna galaktyka. Jest gdzieś jakiś materiał na temat specjalizowanego układu graficznego, który był montowany i nie używany w CDTV, a zbrakło go w 1200? Zamiana chunky-planar, chyba AKIKO zwany... Chętnie bym posłuchał co umknęło w latach 90tych. Magia pierwszych8/16bitowców działa. Szczęśliwego Nowego Roku.

[@C64Lover]

Akiko byl w CD32

[@InformersPl]

@@C64Lover Tak, o to mi chodziło (skrót myślowy). Na wiosce tylko jedna osoba miała taką. Widziałem ją 2x po kwadransie na oczy. Ja od początków komputerowania siedziałem raczej w użytkach (nie licząc Settlersów i Battle Squadron na 2myszki/jojsticki), widać to po akcesoriach, jakie do 1200 dokupowałem... Kończąc informatykę pisałem prace na temat akceleracji w kartach graficznych. Trochę wstyd, że nic nie wiem o tym układzie, jakie gry i programy miały z niego pożytek, a jeżeli już to jaka była skala zjawiska (ma się te nerwicę natręctw :). Czy ten układ był tak zaawansowany/drogi, że nie trafił do 1200tki czy straszny niewypał..? Może ktoś gdzieś widział jakieś porównania z i bez. Chętnie bym uspokoił moje wszystkie dwie szare komórki chip i slow.

[@C64Lover]

@@InformersPl Te wszystkie suche fakty co z tym akiko smigalo sa w internecie takze nie spinajmy sie, ogolnie dodanie tego do amigi 1200 podnosilo by koszty, podobnie jak zrobienie z amigi komputer dzialajacy 2-2.5x szybciej przez dodanie jakiejkolwiek ilosci FAST :) akiko jedyne co robilo, to zamiana trybow pokawalkowanych bitowo na jednolite, nie nazwalym tego akceleracja, slyszalem glosy, ze przy procesorach 68030 wzwyz nie robilo to juz potem wiekszej roznicy czy robil to dodatkowy specjlaizowany uklad czy CPU ale ja sie tak naprawde dobrze na amidze nie znam, jestem czlowiekiem od commodore 64 a amige dopiero poznaje praktycznie, za to duzo sie o jej hiustorii i technikaliach naczytalem

[@marcinrojek8995]

Czyli że co ta dodatkowa pamięć pod spodem to fast tak?

[@Tita_007]

Chyba pomyliłeś megabajty z gigabajtani... Żarcik.😉

[@charonunderground8596]

No stary, znów amibaranom chcesz podpaść :)

[@dawidsiek8921]

Na 2mb ram nie trzeba machać dyskietkami w grze wings

[@zenekryczka8007]

opowiedz coś o A530 bo niewiele tego jest

[@kocvrdesign]

Wyciągnij mordko kamere z gabloty, albo nie zamykaj drzwi, bo Ci się paski ledowe odbijają XDDD

[@Dydzio]

Kamera ma kwarantannę :P

[@1kcal915]

Pamięć SLOW to złośliwe określenie pamięci na rozszerzaniach do A500 o 512MB. Była w zakresie adresowym CHIP RAMu, ale z dostępem tylko dla procesora. Można było ją przerobić na prawdziwy CHIP RAM, ale życie wymagało posiadanie pstryczka do przełączania pamięci. Ze względu na kompatybilność wsteczną z A1000 dużo gier wymagało tej pamięci jako SLOW RAM. Były też rodzynki co nie tolerowały tego rozszerzenia.

[@sebastianbort8512]

Kolego jednostki mylisz :P

[@1kcal915]

@@sebastianbort8512 W czym się mylę? Wiem co miałem.

[@sebastianbort8512]

@@1kcal915 w tym ze amiga 500 nie adresuje 512 megabajtow pamieci.

[@1kcal915]

@@sebastianbort8512 A gdzie coś takiego napisałem?

[@sebastianbort8512]

@@1kcal915 nie wiem czy udajesz czy co, ale wyraznie pisales o "512MB" :p wiadomo ze to przypadkowa pomylka jednostek

[@maciektrybuszewski9964]

Co to jest adresacja?

[@przemekbundy]

@、ヅ $D020 $D021

[@lucassdmsiudym7707]

Gdyby A1200/4000 miała przynajmniej 1MB Fastu na płycie to i może ID pomyślało by o Wolfie3D na AGA'ach.

[@SkippOne]

Każda A4000 (D/T/CR) ma 4 podstawki pod SIMM na płycie głównej i tym samym daje możliwość używania FastRAM (max. 16MB) bez żadnych dodatkowych rozszerzeń.

[@Maxsoft9]

ID nie wydało gier 3D na amigach z racji tego że było zbyt mało użytkowników dopalonych amig. 90% Amigowców bujało sie wtedy na A500 600 i 1200 z fastem lub bez lub z 68030. To za mało. Nie opłacało im sie wydawać gry na amisie. Kokosy zbili na PC i konsolach gdzie ich użytkowników było bardzo wielu i był to pewny strzał.

[@lucassdmsiudym7707]

@@Maxsoft9 O tym pisze - Fast na płycie 1200 byłby już sporą dopałką na starcie.

[@franciszek5831]

Zacna pigułka informacja! Teraz czas na przegląd pamięci w ejbiemach! :-)

[@0.v.0]

ABM ? ;)