Cynefinoedd Arfordirol yn CNPT

Ar un adeg, roedd llain arfordirol CNPT rhwng Twyni Crymlyn a Thwyni’r Morfa yn cynnal ecosystem fioamrywiol â chysylltiadau da, gyda thwyni tywod, llaciau tywod a ffen arfordirol. Fodd bynnag, gwelwyd bod cynefinoedd cyfoethog eu rhywogaethau wedi dioddef colledion enbyd yn ystod y 100 mlynedd diwethaf, yn bennaf o ganlyniad i ddatblygu diwydiannol. Gwaetha’r modd, mae llawer o’r hyn sy’n weddill hefyd mewn sefyllfa enbyd ac yn wynebu dyfodol ansicr, ac mae datblygu yn fygythiad sy’n parhau. O ganlyniad, mae’r cymunedau unigryw o fywyd gwyllt a’r strwythurau twyni tywod symudol dynamig sydd wedi llwyddo i oroesi yn dal mewn sefyllfa fregus. Mae’r gostyngiad a welwyd yn ddiweddar ym mhatrwm symudiadau Pibyddion y Tywod (ac adar hirgoes eraill) sy’n gaeafu yn Nhwyni Crymlyn hefyd yn achosi pryder.
​
Mae nifer o ffactorau wedi cyfrannu at y newidiadau ym mioamrywiaeth a chadernid ecosystemau arfordirol yn CNPT: (i) diffyg cydnabyddiaeth yn y gorffennol o bwysigrwydd safleoedd megis Twyni Crymlyn a Thwyni Baglan, (ii) diffyg rheolaeth briodol ar gynefinoedd sy’n cynnwys rhywogaethau â gwerth cadwraeth uchel a (iii) peidio â rheoli gweithgareddau hamdden mewn ardaloedd sensitif megis mannau clwydo adar hirgoes yn y parthau rhynglanw. Ar ben hynny, mae nifer o rywogaethau anfrodorol ymledol wedi ymsefydlu yn Nhwyni Crymlyn, gyda rhywogaethau megis Rhosyn Japan, Helygen y Môr, sawl rhywogaeth o Gotoneaster, Eurwialen Canada, Blodyn Mihangel a’r Dderwen Fythwyrdd ymhlith y rhai mwyaf arwyddocaol. Yn wyneb hyn i gyd, aseswyd bod sefyllfa byd natur a chadernid ecosystemau arfordirol yng Nghastell-nedd Port Talbot mewn cyflwr gwael.
www.naturenpt.cymru/cy/coastal