Cywilizacja starsza od mezopotamskiej? Kultura Cucuteni-Trypolska

[@mikoajmiscicki3774]

Dziękuję za ten materiał i pracę jaką pan włożył rezultat jest doskonały! Podsumowując, ta cywilizacja nie miała polityków, armii, policji, nie traciła czasu na produkcję nadwyżek tylko jak zrobili tyle ile potrzebują to sobie odpoczywali... A zatem oni byli mądrzejsi od nas i zapewne szczęśliwsi:-)

[@arturkoszykowski9592]

Dla mnie osobiście to egalitaryzm jest bardziej cywilizowanym projektem społecznym niż hierarchia. A materiał pierwsza klasa, serdeczne dzięki.

[@Icantremelmebrm]

Nie bo to komunizm

[@sebsebix1]

Z tym brakiem wzmianek w podręcznikach do historii to jest jeszcze jedna istotna kwestia, mianowicie trzeba zdefiniować historię. Historia bazuje na źródłach pisanych. Z kultury trypolskiej nie ma żadnych źródeł pisanych, w związku z tym historia nie ma możliwości zajmować się kulturą trypolską. I z tym brakiem rozwijania matematyki też można polemizować. Często jest tak, że jak się robi analizy metrologiczne pozostałości po budynkach tych niepiśmiennych kultur, to wychodzi z tego, że ludzie którzy je budowali znali np trójki pitagorejskie. Fajny odcinek, zrób jeszcze kiedyś coś z naszego podwórka.

[@kacpi_tv]

lepiej mówić o grecich bogach a nie o słowiańskich. Jesteśmy przecież barbarzyńcami.

[@sebsebix1]

@Antagoniusz to nie jest kwestia wiarygodności źródeł, tylko ich rodzaju. Historycy pracują z tekstami. Oczywiście można to potem weryfikować innymi metodami.

[@kacpi_tv]

@@sebsebix1Jeśli te ludy pisali na drewnie czy korze, ciężko będzie dziś to udowodnić. A nawet może to być niemożliwe.

[@sebsebix1]

@@kacpi_tvotóż to, i właśnie dlatego historia nie jest w stanie się tym zajmować

[@sebsebix1]

@Antagoniusz no jest ważna, ale nie w kontekście zajmowania się kulturą trypolską, z której źródeł pisanych nie ma. To jest serio takie trudne do zrozumienia? Jak historyk ma badać kulturę, z której nie ma żadnych źródeł pisanych? Nie ważne czy wiarygodnych, czy nie. Po prostu nie ma nic. To co ten historyk ma robić?

[@typowyimperatorbizancjum3754]

Szacunek za omówienie tematu. Myślałem że Cucuteni Trypolje jest znane tylko wśród archeologów, dobrze że powstał film na ten temat.

[@dominiktroc4287]

Wygląda na to że właśnie się przebija do świadomości. Kto wie, może znajdzie się dla niej miejsce w podręcznikach historii za jakieś 20 lat?

[@nandayoo]

osobiscie dowiedzialem sie o tej kulturze z ksiazki (ostatniej przedsmiertnej) Graebera "the dawn of everything"

[@cane1657]

19:30 jak dla mnie świątynia w kształcie świni to piękny projekt równy piramidom. Wyglądają jak obiekty pokroju banana przyklejonego do ściany wystawiane w muzeum sztuki nowoczesnej.

[@michamusia2194]

Świetny materiał - coś rewolucyjnego dla mnie

[@faara663]

Trzeba jakos tą kulture rozreklamowac to moze znajdą sie sponsorzy dla wykopalisk? Cholernie mało wiemy o prehistorycznych i starożytnych kulturach Europy Wschodniej, trzeba by się nad tym dłużej pochylić jak skończy się wojna.

[@woj6380]

Bardzo dużo wiemy. Poczytaj wszystko jest opisane i dostępne

[@Skryptorium]

Wcale nie aż tak dużo. Powstało kilka większych opracowań, i może kilkanaście artykułów. Badania magnetyczne nie są jeszcze ukończone o wykopaliskach nawet nie wspominając...przynajmniej nie wszędzie. Ostatnie 10-15lat to wzrost zainteresowania kultura cr

[@djakmalinakot8568]

​@@SkryptoriumSą jeszcze w Rumunii i Mołdawii, więc można kopać, a jak się wojna skończy to i w ukrainie.

[@marekorentraich454]

Po to jest wojna żeby nie sprawdzić. Pozdrawiam

[@woj6380]

@@marekorentraich454 nie ma żadnego spisku litości

[@Miravie]

Oglądałam właśnie film na ten temat na kanale Dan Davisa. To świetne, że materiały na ten temat pojawiaja sie na polskim YT. Nareszcie do świadomości ludzi wejdzie to, że ogromne kultury nie wzięły się znikąd, a często powstawały na ruinach albo były spadkobiercami jeszcze starszych, o których historia zapomniała.

[@Miravie]

Przykładowo Egipt nie pojawił się znikąd, dziś już wiemy, że tysiące lat wcześniej istniały już kultury wcześniejsze. Mezopotamia również nie wzięła się znikąd.

[@Yetizrach]

Dziękuję za materiał o Cucuteni-Tripilia :-) Mało kto wie, że tuż obok polski była tak starożytna cywilizacja.

[@typowyhondziarz4845]

przecież podsumowanie zweryfikowało że to nie cywilizacja

[@Yetizrach]

@@typowyhondziarz4845 skomentowałem zanim obejrzałem, myślałem, że spełniają warunki, żeby ich uznać za cywilizację

[@daoway2019]

@@typowyhondziarz4845 Był to zalążek cywilizacji, który nie mógł się narodzić, ponieważ zmienił się klimat, a ludzie przeszli na bardziej prymitywną formę gospodarki

[@KamiJ-xx6qm]

Bardzo dobry materiał. Kudos za opisanie tej całej otoczki archeologicznych badań i wyjaśnienie kryteriów nazywania kultury "cywilizacją".

[@gieroj2848]

Naprawdę ciekawa kultura. Pierwszy raz słyszę o niej.

[@Quixy23able]

Film swietny merytorycznie, montaż jeszcze lepszy

[@padamnaryj2297]

Pisałem ten komentarz kilka filmów temu ale warto to powtórzyć. Najlepszy kanał historyczny

[@noxplayer-rt9tj]

O nieco starszej europejskiej kulturze VINCA już słyszałem, ale pierwszy raz słyszę o kulturze Cucuteni. Dzięki za materiał, to bardzo ciekawe.

[@Matthew_080]

Ciekawe, nigdy nie słyszałem o tej kulturze Cucuteni-Trypole. Dzięki Tobie teraz zrozumiałem, jak niedoceniony jest okres paleo- i neolitu. Dziękuję za ten film! 🙂

[@wscbpl2702]

uwielbiam filmiki o wczesnej starożytności oraz późnej pre historii, niestety nie ma ich wielu na youtube

[@jankedzior8199]

Super, bardzo zależało mi na takiej tematyce. Więcej o najstarszych miastach w Europie i na bliskim wschodzie

[@szyc963]

Najlepszy materiał jaki widziałem na ten temat. W inne wogle powątpiewałem czy mówią prawdę a tu argumentacja jest naprawdę profesjonalna. Polecam przetłumaczyć ten film na angielski.

[@jajkomaster]

Fragment o Związku Radzieckim całkowicie chybiony; aż wstyd, że w taki sposób podważasz wiarygodność swoich materiałów. Poza takimi drobnymi wpadkami to naprawdę świetny kanał pełen ciekawych materiałów, także sub zostawiony, pozdrawiam.

[@kamilkamil2219]

Świetny materiał, poruszacie ciekawe tematy. Dobrze że odkryłem kanał jakiś czas temu

[@TheApokalipsa88]

Niesamowicie ciekawe chciałbym żyć w takim miejscu. Jak ze tam musiało być spokojnie i życzliwie.

[@r1a1_lactose_enjoyer]

Dopóki nie przyszli yamnaye 😂

[@argongas3536]

Nie sądzę, aby było spokojnie. Gdyby było spokojnie, po co marnowaliby tyle wysiłku w wyszukanie odpowiedniego miejsca, oraz budowę umocnień? Cywilizacja, której nic nie grozi nie buduje palisad, (ładnie to widać bo cywilizacjach na Pacyfiku, na małych wysepkach).

[@wiura]

Temat bardzo ciekawy, zostawiam komentarz dla statystyk

[@xanoo7734]

Super odcinek czekam na materiał o Göbekli Tepe

[@jarosawkozlarek1284]

Też bym chętnie obejrzał, bo w polskim yt większość materiałów jest od paleoastrologow 😀

[@kaboolchuck]

Dzieki za film, wyczekany ale zdecydowanie warto

[@Ivuk7]

Dziękuję za dający do myślenia materiał :)

[@andrzejcisowski6308]

W zasadzie starożytnych cywilizacji , które sa malo znane jest sporo . Archeologia jako dział niedofinansowany właściwie ma bardzo dużo do odkrycia . Na długie lata. Usłyszałem kiedyś takie zdanie że: gdyby archeologia dostała finanse 1 roku , ile świat wydaje na zbrojenie ,wiele zagadek historii byłoby wytlumaczonych.

[@neativ13]

Niestety wojsko jest potrzebne.

[@maggiemay3520]

​@@neativ137:35 i lemingi

[@neativ13]

to też@@maggiemay3520

[@inkaziolowa]

​@@maggiemay3520😂

[@inkaziolowa]

Niestety archeolodzy jak cała reszta tańczy jak im zagrają. Nie wychyli się z inną informacja niż ta zapodana w widełkach, bo kasę straci, bo robotę straci. Dlatego tylko miejsca kultu i pochówku "odkrywają*

[@syynti]

Dzięki za ten interesujący odcinek. Świetnie spędzony czas!

[@Toff1210]

Bardzo szanuję za merytorykę i nakreślenie metodologii na początku. I za śmieszki na końcu xD

[@krystianniedzwiecki1296]

Super odcinek, dzięki!

[@itatuk]

Ależ ta muzyczka z Twierdzy pięknie pasuje do tego kanału

[@ficuslyrata6099]

ciekawa kultura i bardzo ładna ceramika

[@olowrohek9540]

Super 👌 praca I material A co wiemy o Kulturze Pucharow Lejkowatych na naszych ziemiach juz 6000 lat temu budowano liczne megality I znano kolo. Malo kto o tym mowi ciekawe dlaczego?

[@argongas3536]

Zakładam, że taki sam powód jak o kulturach Iberyjskich. Brak archeologicznych znalezisk z pismem. Pismo zapewnia kulturze nieśmiertelność, jego brak skazuje albo na zapomnienie, albo na propagandę tych, którzy to pismo znają. Np. o Celtach wiemy tylko tyle, ile sami Rzymianie raczyli nam przekazać.

[@olowrohek9540]

@@argongas3536 ok ale gestosc zaludnienia i liczba megalitow 6000 lat temu byla niesamowita. Dopiero w poznym sredniowieczu byla taka gestosc zaludnienia bardzo ciekawe?

[@argongas3536]

@@olowrohek9540W przypadku plemion niepiśmiennych to gęstość zaludnienia jest estymacją. Skąd archeolodzy mieliby poznać dokładną wartość? Co do budowli megalitycznych... no wiesz Rzymianie czy nawet Grecy mieli trochę większy kunszt budowniczy.

[@Sattivasa]

@@argongas3536 Trochę😁

[@li53cz3k]

śWIETNY ODCINEK!

[@neverforgettimomsspaghetti6309]

Pozdrawiam i polecam.

[@olowrohek9540]

Super 👌 praca I material

[@jarosawkozlarek1284]

Uczciwie przyznam, że zawsze czekam i sprawdzam czy już wrzuciłeś coś nowego.

[@Egros74]

Dziękuję

[@panropuch1741]

Bardzo ciekawy temat.

[@argongas3536]

Sądzę, ze na historii takiej podstawowej, trudno byłoby coś więcej powiedzieć. Wpływ tej cywilizacji na naszą kulturę zdaje się być zerowy, a prehistoria to lekcja na której omawia się w ciągu jednej triady kwadransowej australopiteka, neandertalczyka, rewolucje neolityczną, oraz pierwsze cywilizacje mezopotamskie. Czemu akurat te? Bo jakiś wpływ istnienia tam cywilizacji miał na nasze postrzeganie świata. Grecy stawiali opór Kserksesowi, Aleksander Wielki podbijał te ziemie, później Cezarowie rzymscy chcieli być jak Macedończyk, który stał się jakimś wzorem. Władcy średniowieczni chętnie porównywali się z Juliuszem Gajuszem. Nie mówię, że wpływ pierwszych cywilizacji był duży, jednak jakiś był. Jeśli chodzi o proto-cywilzacje europejskie, to poza genami nie dały nam nic.

[@elzbietaziabkowska5365]

Bardzo ciekawy materiał.

[@jacekwozniak9346]

Wyśmienity odcinek. Pokazuje, że nasza wiedza i zadufanie w niej jest śmieszne bo tak jeszcze wiele do odkrycia.

[@Johnny3Batony]

Bardziej zadufanie zachodziarzy, bo to oni zawsze myślą, że wszystko wiedzą i wiedzą lepiej. Co najsmutniejsze, wielu rzeczy się zapewne nigdy nie dowiemy, bo zostały zniszczone. Szczególnie na Bliskim Wschodzie.

[@hamilkarbarkas800]

​@@Johnny3Batonypomyliłeś zachód z wschodem ale każdemu się zdarza

[@Johnny3Batony]

@@hamilkarbarkas800 Nic nie pomyliłem. Mówię tu o Angielskich, Niemieckich i Francuskich uczonych, którzy zjadli wszystkie rozumy i powołują się na dogmatyczne bzdury z XIX wieku. Na Bliskim Wschodzie natomiast, wysadzane są w pył antyczne i starożytne miasta.

[@Sattivasa]

@@Johnny3Batony Tak dokładnie ten bełkot miał o czym być?

[@dominikmodelski4401]

Za podklad muzyczny z Age of Mythology szacun❤

[@kamilolech5847]

Super materiał, Skrybo.

[@zbigniewgotkiewicz]

Mam pomysł, żeby zrobić serię filmów pokazujących miejsca rewolucji neolitycznej i jej bezpośrednie skutki. Czyli zacząć od Turcji i okolic a potem pojechać w wszystkie te miejsca w które udali się potomkowie rolników anatolijskich. W wielu z tych miejsc już byłem, ale mogę jechać jeszcze raz jeśli będzie do tego fajna idea na pokazanie tamtego procesu. Oferuję transport :)

[@Skryptorium]

Bardzo dziękuję za propozycje. Swoim rzęchem do Turcji bym nawet nie dojechał. Ale jeśli ma Pan jakieś nagrania/zdjęcia ze swoich wypraw to chętnie wykorzystam w następnych materiałach bo cierpię na chroniczny brak materiałów foto wideo.

[@zbigniewgotkiewicz]

@@Skryptorium zrobię album, ale wszystkie nadmiary na niego jutub usuwa z komentarzy.

[@zbigniewgotkiewicz]

@@Skryptorium zacząłem przeglądać zdjęcia. Mam tego trochę. I z Gobekli Tepe i z Catal Höyük i z wielu innych stanowisk. Tylko nie wiem jak udostępnić te albumy.

[@Skryptorium]

Jeżeli tylko ma Pan ochotę i możliwości, to proszę o kontakt pod [e-mail]

[@michamusia2194]

Muzyka z Age of mitology - najlepsza gra na świecie 😃

[@michamusia2194]

Grałem jako dziecko, wracałem do niej co parę lat i w miarę dojrzewania udawało mi się coraz dalej przechodzić kampanię aż pewnego razu doszedłem do końca 😆

[@Jakqa]

ej ale te wzorki na dzbanach zarąbiste, na moje oko cywilizacja ❤

[@spetsnaz4122]

Co się tyczy fragmentu o polityce ZSRR to archeologia była powszechna w finansowaniu oraz w rozwijaniu po 2WŚ, np nad kulturą zarubiniecką. Również przed wojną w ZSRR prężnie rozwijała się archeologia nad ziemiami Nowogrodu. I co się tyczy ważności to takowa jest bardzo ważna również w istocie filozoficznej i ideowej chociażby dla badania tezy komunizmu pierwotnego. W dużej mierze po prostu nie spodziewano się większych skupisk dawnych kultur neolitycznych w południowej Ukraińskiej SRR, a więc i sami archeologowie radzieccy zajmowali się ludami lepiej poznanymi. Podobnie jak właściwie przez przypadek poznana kultura cywilizacji Indusu przez brytyjskiego dezertera z Kompanii Wschodnioindyjskiej ;)

[@athalbereht9022]

Zgadza się. To w komunie wydano najlepsze do tej pory książki o Scytach, Sarmatach czy Dakach.

[@niepodam1521]

Problem rozpoznania wielkości dawnych osad polega na tym, ile z osad mamy przebadane w całości? Przeważnie znikomą ilość. W efekcie wszelkie informacje o liczbie domostw są szacunkowe. Dodajmy do tego, że nie wszystkie znalezione budynki były sobie współczesne.

[@GokuRoman008]

Siemka, w kolejnym materiale

[@mateon2462]

Nie rozumiem, jak można dać łapkę w dół, za taki dobry materiał.

[@twojstary1316]

Kozak soundtraczek z AOM 😉

[@ayyygfym8245]

dzieki wielkie za to co robisz :)

[@ArturBiaosiewicz]

Swietny odcinek

[@slawomirslyk]

Jeśli na poważnie przyjąć teorię o Turbosłowianach to ślady cywilizacji na tych tereymogli pozostawić mogli Et Ruskie w drodze z terenów obecnej Moskwy na Półwysep Apeniński, gdzie dużo później został poświadczony lud Etrusków. Parafrazując kladyka "na wschodzie musiała być jakaś cywilizacja".

[@PiotrOledzki-fq1ox]

Coraz to nowe zaskakujące odkrycia 🤔Może ktoś w końcu zamknie usta perfidnym szydercom premier Kopacz i potwierdzi jej przełomowe odkrycie o ludziach, którzy rzucali kamieniami w 🦕🦖

[@bartomiejmenazyk7466]

Podziwiam ;)

[@krzysztofzabek8905]

Dzięki za wedę.

[@niepodam1521]

Na podstawie niektórych, bardziej złożonych wątków zdobniczych, niektórzy badacze próbowali doszukiwać się protopisma - czyli stałych, powtarzalnych symboli przekazujących pewne koncepcje, czy pojęcia (ale to tylko niesprawdzalna hipoteza). Generalnie zespół ceramiki malowanej, z którą niekiedy łączy się oprócz Cucuteni i Trypole, także kultury Gumelnita, a także Karanowo 6 i Kodżadermen (a więc sięgamy tutaj na północne i wschodnie Bałkany) określa się często "protocywilizacją". I chyba jest to niestabilny moment rozwoju ludzkiego, po którym mamy przyspieszony rozwój, albo zanik. Niekiedy o kulturze lateńskiej (kulturze przypisywanej kontynentalnym Celtom w epoce żelaza) też mówi się jako z protocywilizacji z jej wyspecjalizowanymi rzemieślnikami, handlem, zaczątkami mechanizacji (żniwiarka), protomiastami (oppida) i także w tym momencie (2 połowa I w. Przed Chrystusem) mieliśmy szybki zanik dalszego rozwoju - ze względu na najazdy sąsiadów. W materiale trochę brakuje mi odpowiedzi na pytanie, co się z kulturą (czy tez zespołem kultur) z ceramiką malowaną stało. W dawniejszej literaturze wskazuje się najazdy stepowców z pod znaku kultury grobów jamowych. Ale dokładniejsze badania wskazują na warunki kryzysowe poprzedzające pojawienie się fali (indoeuropejskich prawdopodobnie) przybyszów. W takim ujęciu osuszenie klimatu (to ten moment dziejowy, kiedy Sahara pustynnieje na dobre) w połączeniu z olbrzymią presją środowiskową ze strony wielkich zbiorowisk ludzkich prowadziła do klęsk głodu, a te na dłuższą metę skutecznie niszczą podstawy każdego systemu społecznego. Po prostu w zmieniających się realiach, niższa produktywność środowiska doprowadziła do rozpadu społeczności na mniejsze jednostki - pytanie na ile taki proces przechodził pokojowo (co raczej nie jest regułą). I w takich, zanarchizowanych realiach pojawiła się dodatkowo fala stepowców ze wschodu (których ruch na zachód także spowodowany był zmniejszeniem pojemności ekologicznej ich dotychczasowych siedzib), by przypieczętować upadek tego fenomenu kulturowego.

[@mariuszmajor9552]

Ten etap zakończył się, prawdopodobnie przez silne, około 600 letnie ocieplenie klimatu w neaolicie europejskim środkowym ?), co, prawdopodobnie ze względu na susze i zestepowienie, zastopowało rozwój wszystkich kultur megalitycznych, poza śródziemnomorskich. Te zmiany były też przyczyną przesunięcia się ludności kaukaskiej na Zachód. (?)

[@Sakyure]

Ja bardzo proszę o jakieś materiały z Azji. Bo na temat historii Azji na polskim yt na przodujących kanałach historycznych jest niewiele.

[@Skrajne_centrum]

Bardzo ciekawe, bardzo, to z jakiego pisma korzystała ta niesamowita cywilizacja skoro w obudzeniu porównujemy ją do Mezopotamii?

[@Skryptorium]

Z żadnego. Dlatego właśnie nie jest godna miana cywilizacji w ramach, które nakreślono dziesiątki lat temu. Ale cywilizacke prekolumbijskie potwierdziły ze nie potrzeba pisma aby rozwinac wysoko funkcjonujace spoleczenstwa. Zdaniem wielu to szufladkowanie wedle sztywnych kryteriów jest nieco krzywdzace i przestarzałe.

[@Skrajne_centrum]

@@Skryptorium tylko która cywilizacja prekolumbijska nie posiadała pisma? Tylko plemiona Olmeckie przez większość swojej historii, by pod koniec istnienia stworzyć (najprawdopodobniej) formę pisma które nie zostało rozszyfrowane. Dlatego o cywilizacji Olmeckiej możemy mówić dopiero pod koniec istnienia tamtejszych plemion.

[@Skryptorium]

Choćby inkowie, ktorzy posługiwali sie kipu, a tego pismem nazwać nie można. Nawet proto-pismo to za duże słowo dla tego systemu zapisu.

[@Skrajne_centrum]

@@Skryptorium skoro przekazywano i utrwalano w ten sposób informacje, to w czym ustępuje innym systemom? W czym rzecz, tak jak film był bardzo ciekawy, a omawiane społeczeństwo fascynujące, to stawianie jej na równi z państwami Mezopotamii jest ostrą przesadą. Gdybyśmy bowiem szli w tą stronę, to pierwsze cywilizacje powstawały tysiące lat wcześniej. Był to konieczny etap ale nie był równorzędny z późniejszymi etapami.

[@Skryptorium]

Analiza konsekwencji: jeśli kultury przedsumeryjskie i niepiśmienne są niegodne miana cywilizacji to to samo możemy powiedzieć o inkach bo kipu to nie pismo. To zapis mnemotechniczny, tak samo jak kości z wyrzezbionymi w nich szramami, ktore pomagały w zapamietywaniu/liczeniu homo sapiensowi juz z 50.000 lat temu. Docieramy powtórnie do punktu wyjścia. Pismo lub jego brak wcale nie musi byc wyznacznikiem poziomu cywilizacyjnego. Problem jest właśnie taki jak go nakreśliłeś. Nic nie dorówna cywilizacjom mezopotamskim bo to właśnie one posłużyły nam do tego by określić co pierwsze było cywilizowane. Pojecie cywilizacji zostało odrysowane od poziomu cywilizacyjnego na podstawie cywilizacji sumerów. A nie wyznaczone w oderwaniu od niego.

[@edwardpenetrator9407]

11:37 no piramidy to nie są stożkowe budowle, tylko czworościenne, ale to taka drobna pomyłka

[@Skryptorium]

"takie tam stożki", Juliusz Cezar do Kleopatry, chwalacej się osiągnięciami Egiptu.

[@edwardpenetrator9407]

@@Skryptorium cóż nie wyłapałem follow upa

[@szalinsky93]

19:34 - ciekawe czasy, że oddawali wtedy cześć takim bóstwom jak Spurdo Spärde i Gondola xD

[@indrickboreale7381]

Im więcej rzeczy się zmienia, tym więcej rzeczy pozostaje takich samych. Jestem absolutnie pewien, że wiele prehistorycznych dzieł sztuki powstało w zasadzie bez żadnego celu czy powodu, ponieważ pewien człowiek miał taki kaprys, kiedy archeolog mądry próbuje zgadnąć co autor miał na myśli

[@mariuszmajor9552]

Czy używali węgla drzewnego i czy stosowali już glazurę?

[@kacpi_tv]

No i to są dowody na Mangne Lechiae!

[@Miravie]

Nie, nie są. Ba, świadczą wręcz przeciwko niemu, zwłaszcza mnogość kultur przed Słowianami.

[@kacpi_tv]

@@Miravie Ironia. Lechia nie istniała.

[@JackRibb877]

👍🏻👍🏻👍🏻

[@januszkowalski314]

Ciekawe i dobrze zrobione. Tylko, że kultura ta nie spełnia warunków pozwalających nazwać je cywilizacją! A definicja jest prosta - pismo! Dla tego najstarszymi twórcami cywilizacji są Sumerowie i Egipcjanie!

[@darekradek2072]

👍

[@emvogueiwogole4989]

Ładne te garnki lepili. Ten model cywilizacji, gdzie priorytetem byl zrównoważony rozwoj nie potrzebował elit, które czerpiąc korzyści ze swej pozycji, miałyby czas na pisanie, rachunki czy wyrafinowaną sztukę. Samowystarczalność była bardziej praktyczna niż handel, a budowle "rzadowe" mniej potrzebne niż wały obronne.

[@jarosawkozlarek1284]

Ale to było możliwe tylko w niedużych skupiskach. Im więcej ludzi, tym większa potrzeba zarządzania.

[@emvogueiwogole4989]

​@@jarosawkozlarek1284 Nie zakładam, że panowała tam anarchia. Decyzje zapewne zapadały w szerszym gronie, przez co były skuteczne. Nie znamy okoliczności w jakich owe społeczności funkcjonowaly, a taką która mogła by wymusić tworzenie centów decyzyjnych są wojny, zew. zagrożenie.

[@not2pun]

Przed kim się bronili? Tak duże osady były przez kogoś atakowane? To sugeruje iż nie byli jedyni w okolicy, do tego były tam ludy na tyle duże iż im zagrażały, są po niech też ślady? Czy kultura ceramiki malowanej była przed czy po pucharkach lejkowatych? Czy to ta sama? Materiał ciekawy jak zawszę odkrycia dają więcej pytań jak odpowiedzi, teraz też mnie zastanowiło jak oni mięli się np do ludów z dogerland.

[@r1a1_lactose_enjoyer]

Migracje protoindoeuropejskich yamnayów na zachód

[@piotrqpl]

Świetny i bardzo ciekawy materiał. Obawiam się, że nie załapałem jednej rzeczy: to była cywilizacja 'przed wynalezieniem pisma', tak po prostu? W tym sensie, że nie zostawili nic 'pisanego' po sobie bo po prostu pismo nie istniało jeszcze, czy akurat ta cywilizacja nie była piśmienna, czy żadne pisma się nie zachowały lub nie zostały znalezione? [pięknie zdobili ceramikę, to może chociaż tam emotki rysowali? ;) ] DZIĘKI!

[@Skryptorium]

Ja może tego nie wyłuszczyłem dostatecznie tak mocno, jak bym chciał. Wkład Gordona-Childe w archeologię jest niepodważalny, ale samo mówienie "to jest cywilizacja, bo spełnia 10 arbitralnych warunków" jest absurdalne. Dlatego dzisiaj się już od takiego sztywnego myślenia odchodzi, acz te sztywne, narzucone przez niego ramy są nadal żywe. Cywilizacja musi pisać, musi mieć warstwy społeczne... Badania nad innymi społeczeństwami pokazują, że można być zaawansowanym w jakiejś dziedzinie a zacofanym w innej. Granice są płynne, a wiele z tych rzeczy (10pkt Childe, na końcu materiału) nie jest wcale niezbędne do istnienia wysoko funkcjonujących społeczeństw. Wszystko sprowadza się do tego, jak bardzo sztywno zdefiniujemy sobie wyraz 'cywilizacja' i co w ogóle za cywilizowane uważamy. My dzisiaj kogoś kto nie używa prądu możemy nazwać niecywilizowanym. To pojęcie zawsze zależy od perspektywy.

[@piotrqpl]

@@Skryptorium Dziękuję. To jest jasne i dość dobrze wybrzmiewa w materiale. Mi chodzi o bardziej podstawową rzecz: czy ta cywilizacja zupełnie nie umiała pisać (nie wynalazła pisma)? Czy po prostu nic się nie zachowało? Przepraszam, ja nie mam pojęcia która cywilizacja i w którym wieku zaczęła pisać jako pierwsza. (i czy potrafimy to jednoznacznie stwierdzić).

[@Skryptorium]

No to niestety tak, skoro nic nie odkryliśmy to uznajemy że nie ma. Zdaje się, że na jakiejś ceramice odkryto jakieś 3-4ideogramy, ale to mogą być równie dobrze wzory i czysta estetyka. Dowodów na istnienie pisma brak

[@JanekR-nt4fb]

Wiele osób twierdzi tutaj że to nie mojla być cywilizacja bo ci ludzie nie znali pisma, tymczasem możemy najwyżej stwierdzić że pozostałości pisma nie znaleziono. Należy być ostrożnym bo za kilka lat np. takie mogą zostać odnalezione. Wiele osób także pisze że nazwa kultury jest niepoprawna, chociaż często takie znaleziska i związane z nimi terminy zyskują nazwy odmiejscowe i to zazwyczaj współczesne momentowi gdy zostały odkryte... taki Neandertalczyk raczej nigdy Neandertalczykiem by się nie nazwał.

[@MrSTEMI]

Czekałem na komentarze o wielkiej lechi i komunizmie😆 Materiał prima sort

[@robertjakubczak9437]

No przecież ci cucutemi to wypisz wymaluj lewacy czyli takie komuchy 🤣🤣🤣

[@krzysztofkowalski4949]

11:43 czyli piramida ma w podstawie okrąg? 😅 Chciałeś powiedzieć raczej "ostrosłup".

[@januszlepionko]

Z okręgiem w podstawie to stożek, nie ostrosłup.

[@krzysztofkowalski4949]

@@januszlepionkoTak, bo piramida jest ostrosłupem, a nie stożkiem.

[@januszlepionko]

@@krzysztofkowalski4949 Masz całkowitą rację. Nie mam pojęcia czemu - mimo że podałeś timestamp - umknęło mi, że Skryba się walnął mówiąc „stożkowe budowle”, gdy miał na myśli piramidy.

[@Skryptorium]

:D. Nie walnąłem się. Z premedytacją nazywam piramidy stożkami. Ot takie kulturowe nawiązanie do cezara z "asterixa i obelixa:Mk".

[@AnarchyDusha2137]

Ah no tak. Egalitaryzm jako wyznacznik prymitywizmu :') Tak bardzo biały bogaty człowiek wizja świata

[@Kangurek-Kao]

Muszę się przyczepić, używanie terminu zakładu produkcyjnego jest niewłaściwe dla ówczesnych miejsc wytwarzania przedmiotów, wyrobów itp. Już lepiej użyć słowa warsztat albo nawet manufaktura (choć ten mocno naciągany). Zakład produkcyjny z założenia jest częścią przedsiębiorstwa, które posiada usystematyzowane kwestie logistyczne, produkcyjne czy dystrybucyjne. Naturalnym jest też oczywiście utrzymanie takiego miejsca, a przecież wiemy że w każdej ówczesnej cywilizacji istniała wymiana dóbr, "pieniądz" i system walutowy praktycznie nie istniał. Nie mówiąc o tym że człowiek kontrolujący taki zakład miałby de facto status władcy lub jednego z najwyżej postawionych ludzi w takiej osadzie. Możemy sobie więc zadać pytanie, czy we wczesnym okresie starożytności tj. do końca epoki brązu, jakakolwiek cywilizacja, która wtedy istniała, miała możliwość wykreowania takich zakładów produkcyjnych? PS. Cały materiał bardzo fajny i ciekawy, leci sub.

[@Skryptorium]

Co do użycia terminu zakład pracy w kontekście produkcji ceramiki osadach kultury cucuteni-trypole pełna zgoda. Niefrasobliwy dobór słownictwa. Ale gdzie indziej rzeczywiście słowo zakład produkcyjny może mieć sens. Odsyłam też do swojego materiału pt. Rewolucja przemysłowa w Mezopotamii :) Pozdrawiam

[@Kangurek-Kao]

@@Skryptorium Dlatego dałem zakres do wczesnej starożytności :D. Później wiadomo, można już niekiedy podpinać zakłady produkcyjne do miejsc wyrobu wszelkiej maści rzeczy lub żywności xD. Polecam temat latyfundiów w starożytnym Rzymie, fascynujący temat. Zajawka do tematu jest w podręczniku Tadeusza Manteuffla (na początku) do historii średniowiecza i w podręczniku do Historii starożytnej tzw. trojaczku.

[@Skryptorium]

Zerkne, może się zainspiruje. Dzięki!

[@djakmalinakot8568]

To nie jest do końca wczesna starożytność. Starożytność zaczyna się z wynalezieniem pisma, pismo klinowe powszechnie uważane za najstarsze powstało kiedy ta kultura chyliła się ku upadkowi.

[@athalbereht9022]

Na Ukrainie ogłoszono już, że ta kultura to starożytni Ukraińcy. Jeden facet wydał nawet książkę "20 000 lat historii Ukrainy"

[@lukaszslowikowski1001]

W temacie budowli tej kultury to w miejscowości Nebelivka na Ukrainie odsłonięto świątynię o wymiarach 60 na 20 m.

[@Zielq3]

No dobra. To pytanie w takim razie czy ktoś według tych punktów Sumer jako najstarszą cywilizację przebił? O najstarszych miastach mówi się w Turcji czy Jerychu itp, ale czy to były cywilizacje porównywalne z Mezopotamią?

[@Skryptorium]

Nic nie przebije Sumeru wlasnie ze wzgledu na to ze sumer był podstawa do modelu cywilizacji. A nic rownie zaawansowanego potem juz nie odkrylismy. Ile z tych 10 warunków Panu wystarczy aby uznac cos za cywilizowane? Bo to tak naprawde kwestia arbitralna.

[@fideasu3690]

Uznawanie kultury darów za prymitywną mówi więcej o naszej cywilizacji niż o ich 😢

[@ficuslyrata6099]

piramidy w Egipcie to ostrosłupy, a nie stożki 😊

[@djakmalinakot8568]

To może teraz o kulturze Vinča

[@panzerwaffel3261]

Teoretycznie zamiast jednego władcy mogła być rada starszych.

[@DutchVanDerLinde-s6n]

Może Film o Dyskryminacji Pogan

[@romangodyn1546]

ciekawostka

[@nejzk2026]

Nie ukrainy tylko polski, świetny materiał

[@djakmalinakot8568]

Ta, Podola.

[@pazyfae5309]

Nie no z całym szacunkiem, ale owej kulturze wiele brakuje do miana cywilizacji

[@Skryptorium]

No tak, według najbardziej popularnych definicji tak. Pytanie należy zadać, co uznajemy za cywilizację i jak szeroka ustalimy sobie jej definicje.

[@matrixks666]

uderzyła nostalgia, soundtrack z Age of Mythology przypadkowo czy celowo?

[@Skryptorium]

Wiadomo, AOM to złoto. Prostagma

[@scalvanus]

Standardowy comment zasięgowy dla Algorytmu: Blood for The Blood God! A worthy sacrifice to the algorithm throne. I'm just Saiyan

[@krzysztofkowalski4949]

1:40 wygląda podobnie do figurek z Ubaid

[@janinakowalska5558]

Najwcześniejsze ludzkie cywilizacje najczęściej są nam przedstawiane ,te europejskie szczególnie.. jeżeli już, poubierane w skóry i z włóczniami w rękach , co wydaje mi się bzdurą i nadinterpretacją mającą na celu poniżenie białego człowieka.

[@arturbilik9785]

>poniżenie białego człowieka Jezusie, co za bzdurne gadanie xd

[@Icantremelmebrm]

Bialactwo samo się poniża zachowaniem takim jak twoje

[@chlor4955]

Moze po prostu mieli prawdziwą demokrację? Wszyscy równi? To pewnie nikomu do tej pory do głowy nie przyszło.

[@djakmalinakot8568]

Tak, komunizm

[@ArturZagaj-Izraelita]

Jajie są dowody że przed potopem w Ziemi była cywilizacja? #pytam

[@djakmalinakot8568]

Którym potopem?

[@mrfear1747]

@@djakmalinakot8568 Sienkiewicza XD

[@John_Revolta]

Putin opowiadający w wywiadzie dlaczego Ukraina nie istnieje:

[@Nuada_silverhand]

Hahaha

[@maggiemay3520]

8:38

[@athalbereht9022]

Nie zgodzę się z tym "dzielono się bezinteresownie" Ludzie zawsze byli interesowni i wszystkie interakcje międzyludzkie są obliczone na określone korzyści. Albo dzielono się aby wymienić produkt który ktoś miał w nadmiarze na te których brakowało, albo dzielono się aby uzyskać określoną usługę, pomoc w pracy, albo żeby sobie kogoś zjednać albo żeby kupić żonę itd. zawsze jest jakiś interes.

[@ULBUwagaLewackiBełkot]

Nagraj coś może o cywilizacjach egalitarnych jak w Indiach było miasto bez armii bez władzy były tam równe domki brak śladów klasy bogatej, więc przy tak dużym mieście musieli żyć w jakiejś komunie jeśli mogli przeżyć w w miarę ułożonej cywilizacji... Podobne coś było u Inków Ciekawią mnie takie cywilizację, bo jestem niewątpliwie socialistka hihi

[@kamiljanecki6443]

A na drzewach, zamiast liści...

[@ULBUwagaLewackiBełkot]

@@kamiljanecki6443 keep your safety

[@Xerxes370]

Bij bolszewika w każdej go postaci...

[@xanoo7734]

polecam poczytać mahabharata i zobaczysz jaka wielka równość była i w sumie jest w indiach xd byłeś cieślą masz być cieślą, stary twój był parobkiem to ty też masz nim być. tam od zawsze była duża stratyfikacja społeczeństwa

[@ULBUwagaLewackiBełkot]

@xanoo7734 kiedyś słyszałam o jednym mieście państwie w Indiach, gdzie był anarcho komunis I równe domki brak pałacy i sił zbrojnych xD

[@AdamMańkowski-q7n]

Mnie tylko ciekawi czemu nie zajeli żyznych wybrzerzy morza czarnego myśle rze zasięg tej kultury mugł sięgać aż po krym tylko że dowody archeologiczne zostały zniszczone

[@marekostrowski1162]

Tego na bank nie napisal człowiek...jak można....rze?

[@djakmalinakot8568]

A może nie byli jedynymi ludzimi w okolicy? I kiedy chcieli zasiedlić żyzne wybrzeża morza czarnego, to dostali kościanym toporkiem i włócznią z brązu w łeb?

[@mariuszmajor9552]

Co z Maltą ?

[@hubcyn4631]

Pierwsza prawie cywilizacja europejska.

[@SyliaZuber]

Pytanie czy warto być oskarżonym o bycie cywilizacją 😅

[@BartoszGrodny]

Musiało minąć 7 lat, żeby wiedza popularyzowana przez Krzysztofa Karonia została powielona na yt.