Czeski język, trudny język. Specyfika czeskiego okiem tłumaczki | opowiada Anna Radwan-Żbikowska

Wiecie, co to jest "kaktus pochodówy"? Albo "gangster koźóchówy"? Tak - zdaniem Czechów - mówi się w Polsce na jeża i pchłę.
Lista wymyślonych nad Wełtawą, rzekomo polskich słów, jest zresztą znacznie dłuższa - pewnie ma podobną długość, jak listy wymyślanych przez Polaków słów czeskich: dřevný kocur itp.
Jak mówi Anna Radwan-Żbikowska, bohemistka i tłumaczka literatury czeskiej - Polacy brzmią dla Czechów trochę jak dzieci z wadą wymowy - charakterystyczne dla języka polskiego głoski "szeleszczące" przypominają bowiem Czechom seplenienie.
Zasadniczo jednak odcinek 42 podcastu Czechostacja, czyli rozmowa z Anną Radwan-Żbikowską właśnie, dotyczy raczej języka czeskiego i przydać może się szczególnie tym, którzy chcieliby się go nauczyć.
Rozmówczyni Czechostacji mówi więc o charakterystycznej i mocno nieintuicyjnej melodii czeskiego języka, która dla polskiego ucha przypomina trochę łagodny śpiew.
Anna Radwan-Żbikowska zwraca też uwagę na duże różnice między czeskim językiem literackim, którego wszyscy się uczą, ale nikt w kontaktach codziennych go nie używa, a językiem ulicy - którego co prawda nie uczy nikt, ale mówią nim wszyscy. Wspólnie wyjaśniamy też, skąd się ta różnica bierze.
Rozmówczyni Czechostacji odsłania też tajniki pracy tłumaczki literatury pięknej. Wyjaśnia, co z czeskiego na polski da się przełożyć łatwo, co trudniej a czego się dosłownie oddać nie da, chociaż przecież nie zawsze jest taka potrzeba.
Z rozmowy dowiecie się też m.in. o tym, czym jest tłumaczenie konsekutywne i co decyduje o tym, jakie książki z obcych języków możecie przeczytać po polsku.
Tak jak w odcinku poprzednim, tym z numerem 41, którego dzisiejsza rozmowa jest kontynuacją, pojawia się w niej kilka książek i jeden film. Oto one:
* Aleksander Kaczorowski, "Czechy: to nevymyslíš";
* Zofia Tarajło-Lipowska, "Kapoan. O czeskim dla Polaków, być może mało zaawansowanych, ale mocno zainteresowanych", "Nowy Kapoan. Strzel i traf do czesko-polskich językowych gaf";
* Karel Čapek, "Dášeňka čili život štěněte";
* Klára Vlasáková, "Wyrwy";
oraz książki Oty Pavla i Petry Soukupovej [Ota Pavel, Petra Soukupová].
W odcinku polecam też nakręcony w 2018 miniserial "Dukla 61" w reżyserii Davida Ondříčka i odwołuję się - tak jak tydzień temu - do odcinka nr 104 podcastu ‪@DROZDOWISKO‬, w którym Teresa Drozda rozmawia z Anną Radwan-Żbikowską o czeskiej literaturze.
W odcinku odwołuję się też od pierszej części rozmowy z Anną Radwan-Żbikowską ( • Nie tylko Szwejk. Prze... ), oraz rozmowy z Karoliną Ćwiek-Rogalską o czeskim odrodzeniu narodowym ( • Czeskie odrodzenie. Ja... ).
-----------------------------------------------------------------
Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc mi go rozwijać, możecie zostać Patronami Czechostacji: - patronite.pl/c...
Na taki krok, czyli dołączenie do grona Patronek i Patronów Czechostacji, w tym tygodniu zdecydowali się:
Łukasz, Marek oraz Piotr
Bardzo Wam dziękuję.
Jest Was już - Patroni i Patronki, wspierających mnie nie tylko finansowo, ale również - co nie mniej dla mnie ważne, radą, siedemdziesięcioro troje.
Jeśli ktoś chciałby wesprzeć moją pracę a nie ma ochoty zobowiązywać się na dłużej, może mi też po po prostu postawić wirtualną ☕ w serwisach:
Suppi: suppi.pl/czech...
lub
Buy Coffee: buycoffee.to/c...
Gdzie Wam poręczniej.
Za wszelkie wsparcie, także to dobrym słowem, łapką w górę, subskrypcją czy komentarzem - także bardzo dziękuję. Mnie to motywuje a dla algorytmów jest sygnałem, że warto pokazać Czechostację również tym odbiorcom, którzy jej dotychczas nie odkryli.
* W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

[@Mic-ir1uc]

Jestem Polakiem całe życie i zawsze wydawało mi się, że przymiotnik jest przed rzeczownikiem. Niech ktoś mnie oświeci gdzie tu jest różnica względem czeskiego. 😛

[@marcinerdmann476]

@@Mic-ir1uc W języku polskim przydawka (przymiotnik) w nazwach własnych zwykle występuje po rzeczowniku. Pozycja przydawki potrafi zmienić znaczenie, np. zachodni Berlin = zachodnia część Berlina, Berlin Zachodni = część miasta (eksklawa) należąca do NRF.

[@mariuszwieczorek8242]

@@Mic-ir1uc ja mam również takie zdanie jak Ty. Jest żółty balonik, a nie balonik żóty. Pozatym w polskim szyk w zdaniu jest przestawny. Można i tak i tak używać. Jak się czuje. Coś tu śmierdzi. Zbyt wielu naprawiaczy kombinuje w języku polskim. Nie dajmy się zwariować.

[@Mic-ir1uc]

@@marcinerdmann476 Hej dzieki, ale to o czym mówisz to bardzo specyficzny przykład wręcz pomijalny bo przeciez chyba nie z podziału Berlina za czasów NRD Czesi podobno się śmieją :). Może ja w jakiejś innej Polsce mieszkam, ale wrzucenie przymiotnika po rzeczowniku brzmi dla mnie dziwnie.

[@Mic-ir1uc]

@@mariuszwieczorek8242 Coś a la ostatni wymysł "W Ukrainie" ;-)

[@anezka479]

Chodzi o to, że przymiotnik może też występować po rzeczowniku np. jeśli ma funkcję klasyfikacyjną albo to nazwa własna np. komunikacja publiczna, egzamin wstępny, Politechnika Warszawska, Góry Sowie, Góry Izerskie, bilet miesięczny, chusteczki higieniczne, konkurs fotograficzny, liceum ogólnokształcące, szkoła podstawowa, praca dorywcza, urlop macierzyński, studia zaoczne, szkoła wyższa itp. W języku czeskim nie ma opcjii, żeby przymiotnik był na drugim miejscu. Szkoła wyższa to vysoká škola, szkoła podstawowa to základní škola, urlop macierzyński to mateřské dovolené, Góry Sowie to Soví hory, Góry Izerskie to Jizerské hory, Morze Bałtyckie to Baltské moře. O tę różnicę chodzi :)

[@psychoticone]

Uczę się czeskiego od początku roku, i na etapie na którym jestem, to co dla mnie jest najtrudniejsze to składnia. Mając w głowie kolejność w polskim zdaniu, czuję się jakbym miał recytować Pana Tadeusza z jego XIX-wieczną, archaiczną i "ozdobną" składnią. Możliwe że ucząc się czeskiego nie znając innego słowiańskiego języka taki "problem" nie występuje, ale za to 100 innych :) Dzięki za Twoją pracę i pozdrawiam!

[@DJ7ful]

Podobnie mam trochę w serbskim. Tam składnia też się wydaje bardziej archaiczna i mi się przez to czasem myli, ale ludzie mnie rozumieją.

[@pawesikorski4596]

Jakże miło posłuchać takiego podcastu w dzisiejszych czasach ❤ Bez napięć i bez złych emocji 😁 Luz i sympa - powodzenia dalej 🫶😄

[@jakubhass1228]

Bardzo przyjemnie słucha się ludzi którzy się lubią, szanują i pięknie mówią❣

[@marcinerdmann476]

U nas na Kaszubach też rodziny są dwujęzyczne. Babcia mówiła do mnie po kaszubsku, a mama po polsku. Ze sobą rozmawiały wyłącznie po kaszubsku. Skutek jest taki, że myślę po polsku, ale śnię po kaszubsku.

[@pawezielinski2781]

Dobrze, że wasz dialekt przetrwał jak i Śląski, dzięki socjaluchom i Warszawie niemal wyginęły takie jak Mazowiecki czy Wielkopolski, bo to "wiocha i smoła z butów" ... gwary miejskie mają nieco lepiej, ale nie najlepiej...

[@marcinerdmann476]

@@pawezielinski2781 Język kaszubski miał się za tzw. komuny dużo lepiej niż teraz, gdy oficjalnie panuje na niego moda i jest dotowany przez UE. Kiedyś w miejscowości Borowy Młyn na Gochach 99,9% mieszkańców mówiło po kaszubsku. Wyjątkami byli nauczyciele, ksiądz i lekarz. Obecnie trudno tam znaleźć osobę, która w codziennej komunikacji używałaby języka kaszubskiego. Wszystko teraz "polaszy".

[@pawezielinski2781]

@@marcinerdmann476 Ale ludność jest rdzenna?

[@marcinerdmann476]

@@pawezielinski2781 W przeważającej większości tak. Młodsze pokolenia już nie chcą używać języka kaszubskiego, nie licząc festynów i akademii z okazji lokalnych świąt. Jednym z głównych problemów jest to, że w szkołach naucza się sztucznego kaszubskiego (urzędowego), który powstał na biurkach gdańskich urzędników, gdy UE uznała kaszubski za samodzielny język. Standardowa wersja języka kaszubskiego powstała w oparciu o dialekty północne i znacząco różni się od dialektów południowych Kaszub. W rezultacie język uczony w szkołach nie integruje Kaszubów.

[@pawezielinski2781]

@@marcinerdmann476 Trochę się interesuję kaszubszczyzną, bo choć jestem z Kuj Pom to mam rodzinę na Kaszubach ( siostra ojca z mężem tam osiadły) i wiem że tych gwar dialektu kaszubskiego trochę jest... tylko że trudno by było w każdej wsi uczyć innej gwary lokalnej.

[@marekrejko]

Mnohojazyčné rodiny, od narodenia, poznám takých množstvo (vrátane mojej). Je to vzácny dar. Odporúčam všetkým!

[@LMB222]

Mój syn nie chce mówić w języku matki…

[@marekrejko]

@@LMB222 przykre, ale zdarza się. Często dzieci znają język pasywnie, rozumieją, ale nie mówią. U mnie w domu mamy językowe dni, czyli w pewnych dniach mówimy wszyscy w jednym języku i pilnujemy poprawność. Nauka w pewnym wieku musi być już ukierunkowana i celowa (np czytanie itp.). Często pomagają rówieśnicy z danym językiem. Warto podjąć walkę! Dzieci są w stanie opanować nawet 4-5 języków.

[@anezka479]

@@LMB222 a jaki to język? Gdzie mieszkacie?

[@dariuszb.9778]

@@LMB222 Synowie, w przeciwieństwie do córek, wolą mówić językiem ojca. To dość typowe (dzieci starają się wchodzić w dorosłą rolę; język ojca brzmi im bardziej męsko, a matki - kobieco). Bachleda-Curuś zna ten ból.

[@magorzatamatysiak3561]

Bardzo lubię brzmienie czeskiego języka, żałuję, że już nie można odbierać czeskiej TV i jestem zachwycona tym jak pan Jakub przechodzi w jednym zdaniu z polskiego akcentu na tę czeską melodykę. To fenomenalne :) A jeśli chodzi o zabawność wzajemną to doświadczyłam tego lata temu na jakimś koncercie punkowym gdzieś w okolicach miasta Frydek Mistek. Siedzieliśmy z kolegą przy barze, a barmani wyraźnie rozbawieni naszą rozmową zapytali o to jak nazywamy to coś czym się lata. Na słowo "samolot" zaczęli turlać się ze śmiechu :). My oczywiście o mało nie spadliśmy z hokerów, słysząc, że dla Czechów to "letadlo" :) Pozdrawiam serdecznie i czekam na kolejne audycje :)

[@Czechostacja]

Dziękuję ❤️

[@patrolowaty]

ja w swojej szczytowej formie potrafiłem mówić trzema językami i za każdym razem jak mówiąc coś po angielsku, czy hiszpańsku miałem dodać np polskie słowo, czy nazwę, albo musiałem robić przerwę, albo wypowiadałem je z dziwnym akcentem. Też zwróciłem uwagę, jak płynnie i bezproblemowo prowadzący skacze po językach, zresztą jego rozmówczyni również robi to całkiem sprawnie

[@Darrrek74]

Na KZbin jest ceska tv

[@MateuszKrakowski]

31:57 Nie zgodzę się, germanizmy w polskim języku istnieją od wielu lat i to nie tylko na Śląsku czy w Wielkopolsce. Jest ich bardzo dużo, czasami nawet nie zdajemy sobie sprawy jak dużo.

[@mirekbiek534]

tak, choćby urlop. spacerować, dach itd. Mnóstwo.

[@Glemigobles]

Podobno łańcuch to też germanizm

[@gloowacz]

żeby daleko nie szukać, "wihajster" który jeśli ktoś rozumie źródłosłów jest aż żenującym zapożyczeniem xD

[@mirekbiek534]

@@gloowacz no wiadomix: "wie heisst er" - "jak on się nazywa", czyli wihajster jest dobrą alternatywą jak się nie wie jak dany przedmiot się nazywa. 🙂

[@mirdallke2]

wikszosc tych "germanizmów" nazywane jest gremanizmi bo niecy dawno dawno temy przyjeli polonizmy czy tez słowianiazmy "

[@mirdallke2]

Kiedy chcemy wskazać na jakąś jednostkową, doraźną cechę osoby, przedmiotu lub zjawiska, wówczas przymiotnik stawiamy przed rzeczownikiem, a zatem powiemy: To jest wesoła dziewczyna, Nowa sukienka została zapakowana, Czerwone słońce wznosiło się ponad horyzontem. Jeżeli natomiast chcemy wymienić cechę gatunkową, trwałą, wyróżniającą dany typ obiektu spośród innych, wówczas przymiotnik powinien znaleźć się po rzeczowniku, np. samochód ciężarowy, woda mineralna, szkoła podstawowa, wiatr halny, cukier trzcinowy, makaron bezglutenowy.

[@Dadas0560]

Jeszcze taka anegdotka: Onego czasu, siedzę z Czechem i pijemy wino. Rzecz się dzieje w Niemczech na takiej większej, międzynarodowej imprezie. I gadam z tym Czechem, każdy po swojemu, jakoś nam idzie. Podchodzi do nas Holender, taki ważniejszy szef, i tak chwilę słucha, i pyta jak my się dogadujemy. Ja odpowiadam - Wiesz, ja rozumiem 60%, on rozumie 60%, to razem rozumiemy 120%... 🤣

[@Czechostacja]

😂

[@jurajkunak9915]

Ďakujem za príjemné počúvanie. Pozdravujem z Bratislavy.

[@Czechostacja]

Rádo se stalo

[@monikagarnys4077]

Uwielbiam atmosferę Waszych rozmów.😊

[@olowrohek9540]

Ale super 👌 dzieki za material. Pochodze z okolic Katowic jako dzieci wkladalismy widelec do anteny telewizora I odbieralismy Czeskie kanaly he he. To bylo w latach 80 tych do dzis nie wiem jak to mozliwe.

[@romankokocinski3512]

kolega z Czech zaprasza w Kwietniu na ognisko i zaczynają się schody bo w Polsce to Maj

[@dariuszb.9778]

W języku polskim przymiotnik stawiamy PRZED rzeczownikiem. W tych mniej licznych przypadkach, gdy robimy to odwrotnie, przymiotnik pełni inną niż zwykły atrybut rolę, tj. zmienia znaczenie rzeczownika zawężając jego znaczenie do podklasy lub nazwy własnej (np. "zbiornik przeciwpowodziowy" to podklasa zbiorników, zaś "duży zbiornik" to zwykły zbiornik, tyle że duży; "biały orzeł" to zwykły orzeł koloru białego, "orzeł przedni" to konkretny gatunek orła czyli jego podklasa, a "Orzeł Biały" to nazwa własna godła narodowego). Jeśli Czesi szukają języka w którym przymiotniki stawia się za rzeczownikami, niech jadą do Hiszpanii lub Watykanu. P.S. A słynna "láska nebeská" to niby po jakiemu?

[@Czechostacja]

Słownik języka polskiego musi się mylić a Czesi niech jadą do Watykanu: sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/szyk-przymiotnikow;12630.html

[@SzalonyKucharz]

​@@CzechostacjaNo i słownik dokładnie mówi to samo, co przedmówca. Przymiotnik stawiany za rzeczownikiem pełni funkcję taką jak nazwisko stawiane za imieniem, a więc tworzy coś na kształt dwuczłonowego rzeczownika. Samochód osobowy to nie po prostu samochód, który tak się złożyło, że jest osobowy, ale samochód-osobowy, coś innego niż na przykład samochód ciężarowy. Kolor takiego pojazdu to już cecha dodatkowa (przymiotna) i tę zazwyczaj umieszczemy przed rzeczownikiem. Niebieski samochód osobowy brzmi poprawnie, natomiast osobowy samochód niebieski sugeruje, że istnieje coś takiego jak 'samochód-niebieski', odrębny od innych typ pojazdów, który przy okazji może być osobowy, ale to nie aż tak istotne. Czeska Republika brzmi jako jedna z wielu republika, która przy okazji jest czeska, natomiast Republika Czeska to co innego: konkretny kraj Republika-Czeska, gdzie pierwszy i drugi człon są równie ważne. Morze Bałtyckie to nie taka tam sobie morze, którą przy okazji jest Bałtyckim, tylko Morze-Bałtyckie (jednosłownie Bałtyk), które przy okazji może być brudne, głębokie, wzburzone i wtedy jest 'brudne, głębokie i wzburzone Morze Bałtyckie', ale nie 'Bałtyckie Morze brudne, głębokie i wzburzone', co choć poetycko dopuszczalne, jednak sugeruje że 'Morze Brudne, Głębokie i Wzburzone' to nazwa własna akwenu, natomiast bałtyckie to jakaś jego (niekonieczna) właściwość. Tak, w języku polskim istnieją przymiotniki zarzeczownikowe wieloczłonowe, np. Słownik wyrazów obcych Państwowego Wydawnictwa Naukowego, a nie Państwowego Naukowego Wydawnictwa obcych wyrazów słownik. Jeśli można by posłużyć się analogią z angielskiego to ten przymiotnik zarzeczownikowy najlepiej przełożyć jako 'the [noun] of something', np: Król Polski = the king of Poland; Republika Czeska = the Republic of Czechia. Tylko w ten sposób mogła zafunkcjonować monarchia elekcyjna w dawnej Polsce i nikt nie miał problemu ze zrozumieniem określenia 'francuski król Polski'.

[@lukask7445]

Bardzo słuszna i ważna uwaga. Flagowym językiem, gdzie przymiotnik jest drugi, jest francuski (moulin rouge, haute couture, maison blanche).

[@SzalonyKucharz]

​@@lukask7445No z tym 'haute couture' to nie trafiłeś, bo akurat tu przymiotnik jest na przedzie.

[@shreder221]

Łoł. Świetny wątek. Nigdy o tym nie myślałem że niby używamy przymiotnika z obu stron rzeczownika ale każda strona implikuje co innego

[@jarekw1224]

Najlepsza komedia jaka w zyciu widzialem. -- Rambo z czeskim dubbingiem.

[@marcinerdmann476]

Jako tłumacz literatury pięknej (szwedzkiej) zwykłem mawiać, że tłumacz dzieła literackiego jest tak naprawdę jego współautorem, ponieważ daje mu nowe życie w innym języku.

[@Rolando95]

oo Szwecja niebo a Czechy to piekło dla Polaka

[@mirekbiek534]

@@Rolando95 Szwecja to niebo? Czemu? Nie rozumiem przesłania. 🙂

[@Rolando95]

@@mirekbiek534 w kontekście jak się traktuje Polaków

[@marcinerdmann476]

​@@mirekbiek534Może jeszcze w latach 90 Szwecja miała w sobie coś z nieba, ale teraz to zupełnie inny kraj...

[@mirekbiek534]

@@Rolando95 a to nie wiem, bo nie mieszkałem ani w Szwecji, ani w Czechach. Jedynie mogę się wypowiedzieć na temat UK, gdzie mieszkałem półtora roku i na temat Norwegii, w której mieszkam od szesnastu lat.

[@WładysławBednarz-p7q]

Nie zdawałem sobie sprawy z melodyjnosci czeskiego. Bardzo to ciekawe.

[@DonatanDolomit]

Widać że nie oglądałeś żadnego czeskiego filmu XXX 😂

[@jdjdjsjcnfksnsjfnsjdnsd2868]

Ostatni mem z czeskim językiem w Polsce, to Wiadomości, "Polacy mają lepiej niż Czesi" Komentarz Czecha "Kurevsko nedobre novinky"

[@ryszardbill4034]

Pani Anna jest wspaniała. Dzięki

[@vlad1209palovic]

Jestem dopiero w 7-mej minucie, a już mam dwie rzeczy do skomentowania. Pierwsze to oczywistość - wzajemna śmieszność wynika z bliskości języków. Są na tyle podobne, że mamy możliwość używania do drugiego języka własnych "matryc językowych", a że to nie zawsze działa, to wzbudza konfuzję, którą łatwo obrócić w śmiech. Nie śmieszy nas np. dziwność liczebników w języku niemieckim, czy francuskim, bo dla większości Słowian jest to po prostu trudność (może dziwactwo) w zupełnie innym języku. Drugie, to spostrzeżenie, że ta śmieszność sama się pompuje poprzez odbijanie/kopiowanie żartów w drugą stronę. Wiele żartów o języku czeskim używa (dla nas także "dopuszczalnej, acz niekoniecznie preferowanej") struktury rzeczownik+przymiotnik. Przez tego typu przeróbki, przez długi czas wydawało mi się, że ten śmieszny zwyczaj używania odwróconej kolejności jest typowy dla języka czeskiego. A to właśnie z tego oni się śmieją, bo u nas jest to dużo częściej używane niż u nich, ale to już kwestia stylistyki i praktyki językowej, bo gramatyka się w tym temacie nie wypowiada.

[@jaarturek]

Najpierw musimy mieć jakąś rzecz, żeby móc ją w ogóle opisywać. Co z tego że powiem "piękny", ty myślisz że mówię o tobie, a ja o twoim psie mówię. Najpierw muszę wiedzieć o czym mówię żeby móc się zapytać "jaki". Nie mogę się zapytać "jaki" skoro już powiedziałem, ze "piękny". Mnie by to wkurzało, że opisuje coś a nie wiem, co opisuje. Język polski jest najbardziej poetyckim językiem na świecie, bo mogę przymiotnik powiedzieć tak jak Czesi przed rzeczownikiem i po rzeczowniku. I mogę przenieść muzykę, odgłosy natury itp. w języku polskim. Czy Czesi w ogóle wiedzą, co to jest szelest, bez "sz", albo szurać bez "sz" i "ć", albo dzwonkiem dzwonić bez "dz" itd. polski język jest najbardziej logiczny ze wszystkich języków, a Czesi, sorry Czesi, język czeski jest językiem dzieci i się jeszcze nie rozwinął ;)

[@andrzej813318]

Każdy język śmieszy, ale jest tylko jeden język, który śmieszy TOTALNIE, to właśnie czeski. Jeden, jedyny.

[@MateuszKrakowski]

Panie Jakubie może kiedyś jakiś temat o czeskich kompleksach. To, że Polacy są zakompleksieni (na szczęście coraz mniej) względem zachodu, to wiemy, ale wydaje mi się, że Czesi są niedaleko za nami w tej konkurencji. Czytając międzynarodowe fora, na których wypowiadają się Czesi w języku angielskim, można natrafić na litanie żali o to, że ktoś nazwał Czechy Europą Wschodnią, a nie Centralną, a także szereg innych pretensji o to, że Czechy w dalszym ciągu są w tzw. przedsionku krajów zachodnich. Mój ulubiony watek to ten, w którym Czesi mówią, że Praga jest połozona bardziej na zachód od Wiednia, co ma udowadniać, że Czesi nalezą do krajów cywilizowanych i zachodnich. Wydaje mi się, że tak jak Polacy mają traumę po rozbiorach i II wojnie światowej, Węgrzy po traktacie z Trianon, tak Czesi mają traumę po utracie niegdysiejszego dobrobytu z czasów austriackich (za sprawa komuny, ale nie tylko) i że zachód postrzega Czechy w dalszym ciągu jako ten gorszy kawałek Europy.

[@ukaszbien1293]

O to, że wielu Czechów burzy się o Europę Wschodnią, zupełnie się nie dziwię, bo to jest w zasadzie „wynalazek” z czasów Żelaznej Kurtyny. Przecież oni byli przez wieki częścią Rzeszy, więc co to za Europa Wschodnia...

[@MateuszKrakowski]

@@ukaszbien1293 Ale ja to wiem, że oni mają tyle wspólnego z Europą Wschodnią co Rosjanie z Europą Zachodnią. Chodzi o to, że mają nieprzepracowane bóle fantomowe po komunie, która zdewastowała ich kraj. Wielu Czechów żyje jeszcze w czasach, kiedy ziemie czeskie były najbardziej rozwinięta gospodarczo częścią Austrii i nie chce przyjąć do wiadomości, że ktoś na zachodzie może nie zdawać sobie sprawy z historii tych terenów. Widać to bardzo mocno w wielu wypowiedziach Czechów, którzy czują nieskrywaną wyższość nie tylko w stosunku do Rosjan, ale nawet Polaków, którzy notabene jak tak dalej pójdzie za chwilę ich przegonią gospodarczo.

[@ukaszbien1293]

​@@MateuszKrakowskiCoś w tym rzeczywiście jest. Czechy jak mało który rejon w naszej części Europy muszą przeklinać, jak się cofnęli w rozwoju za komunizmu, i to jeszcze mniej lub bardziej odizolowani od Zachodu.

[@wajtek944]

Halo, halo hokej w Polsce, chociaż zdycha, to żyje! Był, będzie, jest TYSKI GKS! Odcinek miód i orzeszki jak zwykle, świetny Gość! Pozdro hokejowe świry 😀

[@barteklesko]

O super, dobrze wiedzieć! Jestem z Rybnika i chcialem pójść z synem gdzieś na mecz hokeja. Tychy blizej niż Czechy. Do Rybnika zapraszam na żużel i baseball :p

[@wajtek944]

@@bartekleskogratulacje z okazji awansu do Ekstraligi!

[@marcinerdmann476]

Kiedyś będąc w Pradze, usłyszałem, jak babcia mówi do wnuka po czesku "nie płacz". Poczułem się jak na Kaszubach, bo zabrzmiało to bardzo po kaszubsku, i tylko najbardziej wprawne ucho mogłoby usłyszeć różnicę.

[@Eyes_On_America]

Ja to chyba nienormalna jestem, ale przecież po polsku mówi się: duży dom, kolorowa czapka, drogi interes. Inna kolejność jest tylko w szczególnych przypadkach...

[@gonzogorf7019]

Daszenka miała świetną ekranizacje, lecialo u nas w latach 70/80 jako wieczorynka

[@EyeScreamPL]

Pamiętam tę wieczorynkę!

[@tom99pek]

Dlugie i krótkie samogłoski to coś czego do dzisiaj nie umiem rozróżnić. Bardzo ciekawa była perspektywa pani Anny na temat uczenia się języka czeskiego w Polsce. Na początku jak przyjechałem do ČR cały mój zasób słów brałem z etykiet, to był pierwszy i ostatni raz kiedy użyłem słowa "nyní" 😅 potem w użyciu usłyszałem je raz 4 lata później gdzieś na KZbin. Za to "melodia" przyszł mi dosyć łatwo przez to, że 90% mojej nauki to było po prostu rozmawianie z ludźmi w pracy.

[@imienazwisko9322]

Nie rozumiem, czemu do nas tak malo dociera czeska kultura. Czemu na platformach telewizyjnych brak czeskich programow tv?

[@michalwojtass1769]

Już kilka razy pytałem ale nikt z vlogerów nie podjął wyzwania więc może tutaj. Moje pytanie dotyczy tego dlaczego współczesny czeski jest tak daleko od staropolszczyzny która do XV wieku była (wg żródeł które czytałem) bardzo zbliżona do ówczesnej czeszczyzny( wcześniej wręcz identyczna) . Dokładniej więc chodzi mi czym kierowali się XIX wieczni odnowiciele tego języka że jest on teraz tak bardzo odmienny (w wielu aspektach bardziej podobny do rosyjskiego co pod względem językowym jest absurdem bo rosyjskiemu daleko do słowiańskiej "wzrorcowośći")

[@shreder221]

Nie znam wgl. Czeskiego ( zresztą staropolskiego też) ale jak usłyszałem jakie jest pochodzenie literackiego czeskiego to od razu sobie pomyślałem ooo to ten język musi być prawie identyczny jak naszych przodków 😂 A tu mówisz że tak nie jest?

[@annakubacka]

Czeski nie jest trudny. Raczej dla osób,które nigdy się z tym językiem nie spotkały. Wychowałam się blisko granicy,od dziecka oglądałam czeską TV,bajki. Wystarczy zrozumieć kilka reguł rządzących tym językiem,kilka kluczowych słów, rytm i logikę a potem już samo idzie.

[@lukask7445]

Dla kogoś, kto od dziecka ma kontakt, polski też nie jest trudny. 🙂

[@4BOARD]

Ta melodia to jest właśnie zdrobniałe pieszczenie się małego dziecka

[@grzegorzwojcik807]

Ja dowiedziałem się co znaczy "szukać" po czesku jak wzbudziłem ogólną wesołość w towarzystwie Czechów pytając się co tam szuka kolega na ziemi. Kolejny raz wzbudziliśmy śmiech Czeszek siedzących przy stoliku, prowadząc poważną rozmowę o "szukaniu" pracy. W tym wypadku Czeszki przyznały, że wiedziały co znaczy szukać po polsku, ale nie mogły się powstrzymać się od śmiechu słysząc naszą rozmowę prowadzoną w poważnym tonie. Opowiedziały, że jako dzieci uważały, że Polska to dziwny kraj bo oglądały w polskiej telewizji bajkę "Mamut szuka mamusię". Z kolei koleżanka spowodowała, że zagadnięty policjant spurpurowiał - zaczęła od tego czy mógłby pomóc bo "szuka drogi".

[@wlodekkrajewski5826]

a droga to narkotyk

[@marekrejko]

Listopadek? Upadek w listopadzie.

[@ajuc005]

Listospad proponuję :)

[@robertab929]

min. 48:35 Co do tłumaczenia tytułu książki (autor: Alena Mornštajnová) to może tak: (1) Czeski -- *Listopád* Polski -- *Długi listopad* (listopad, który się dłużył, w momencie upadku marzeń o wolności) (2) Czeski -- *Listopád* Polski -- *Listopadło* (3) Czeski -- *Listopád* Polski -- *ListopAd*

[@ytseJan]

Lubię jeździć w Słowackie Tatry, gdzie też jest dużo Czechów. Z Słowakami dogadujemy się bez problemu w swoich językach, zato z Czechami czasami łatwiej jest dogadać się po angielsku niż w naszych ojczystych językach. Dodam że Czesi bardzo dobrze mówią po angielsku nawet ci starsi.

[@marcinerdmann476]

Czesi mówią po angielsku i w każdym języku ze straszliwym czeskim akcentem.

[@shreder221]

Bo Słowacki słynie jako najbliższy Polskiemu z języków narodowych. Zresztą nie bez powodu nazwaliśmy ich bratankami. Bo pierwotnie to powiedzenie dotyczyło identyfikujących się z węgrami plemion słowiańskich na północy Węgier. A Czesi jednak od xv w kiedy mówili prawie tym samym językiem co Polacy wybierali przeciwne znaczenie słów gdzie tylko mogli 😅

[@monikagarnys4077]

Bardzo podoba mi się polszczyzna Pani Ani

[@rp6762]

Owszem. Mnie tylko osobiście nie podoba się, że lekceważy nosowość głoski "ą". A to taka piękna głoska jest...

[@monikagarnys4077]

Spodziewałam się, że mówiąc o różnicach w wymowie , natychmiast podacie kilka przykładów. Byłoby to bardziej interesujące.

[@elerike]

Ja bardzo lubię czeski. Właśnie wróciłam z kolejnego pobytu i moja love do języka i kultury czeskiej pikuje. Prohlidky na zamkach biore tylko z czeskimi przewodnikami i ku swojej radości wszystko kumam, gorzej z mowieniem😊 Mi naukę wypowiadania sie utrudnia fakt, że to czwarty słowiański język w mojej karierze i chcąc nie chcąc wkradają mi się słówka, najczęściej serbskie...

[@dezorientacja2371]

Co znaczy słowo pikować? Gdy samolot pikuje, to szybko leci, kierując przednią część w dół. W sensie metaforycznym pikują jakieś wskaźniki (np. giełdowe, statystyczne), co oznacza, że spadają (na ogół szybko), zmniejsza się ich wartość.

[@rmbt]

Twoja co?

[@ondrejlukas4727]

Brněnská 'Šalina' (tramvaj) od německého 'Elektrische Linie' ;) Mimochodem, neumím Polsky, ale celkem rozumím, protože mě ten jazyk baví... a ano, že je legrační a směšný :) A také, že se snažím poznat všechny ty pastičky, 'falešné přátele' kteří můžou zcela obrátit význam věty. A děkuji, zase jsem jedno takové slovíčko díky Vám našel: Pomlouvat (CZ) oznacza Szkalować (PL), co brzmi jak Škálovat (CZ), co oznacza Skalować (PL), co brzmi jak Skalovat (CZ), co brzmi jak źle po czesku Zakalovat (CZ), lub Kalit (CZ), což jest Hartowanie (PL), lub Zmącić [wodę] (PL). Hartowanie nie wiem, i Zmącić wodę to jest takove dziwne. Brzmi jako Ubić Wodę, lub Zwilżyć Wodę :D

[@Czechostacja]

A nebo take: "Zkomolením německého Scheisse Linie. tedy "pokálená, posraná trasa", plynoucí z hanlivého pojmenování německým obyvatelstvem původní (neuklízené a zapáchající) koňské dráhy v Brně."

[@ondrejlukas4727]

@@Czechostacja Slyšel jsem ve videu, ale nikdy jsem o tom nečetl a neslyšel a zní mi to, jako když přátelé průvodci začali z nudy turistům historii 'přibarvovat' :) A ano, zní to vtipně :)

[@Czechostacja]

Samozřejmě netvrdím, že vše, co je na Wikipedii, musí být za každou cenu pravda, nicméně i ta verze s „posranou linkou” tam je, zvukově se to take podobá 😀 cs.wiktionary.org/wiki/%C5%A1alina

[@annabohun9105]

Dziękuję.

[@annabohun9105]

@czechostacja, p. Jakubie szczerze lubię kanał, poruszane tematy są ciekawe, w sposób przystępny prezentowane. Bez zbędnej pompy, efekciarstwa i wrzutek pobudzających jakąkolwiek reakcję. Pięknie dziękuje za Pana czas poświęcony na wydanie kolejnego odcinka. Przyjemność po audycji psują mi niektóre, zbyteczne komentarze. Przepełnione negatywnymi emocjami, kompleksami itd. Czy można je usuwać? Powoli zaczynam ignorować cześć,,komentarz", bo niepotrzebnie podnosi mi ciśnienie.

[@lukask7445]

34:55 ekonomia; Czesi mają lepszą ortografię, mają jedną literę, która jest tyle warta co polskie albo angielskie dwie; nie dziwi mnie, że wolą używać swojego š

[@tymonzarski1685]

Jest coś w tym ignorowaniu tych kreseczek. Uczę się dopiero kilka miesięcy, ale nadal to dla mnie najtrudniejsze. Byłem w tym miesiącu w CZ i niby wiedziałem, że po coś to jest, ale ze zdumieniem odkryłem, że np. Jaromer to nie Jaromer, a bardziej Jaromierz itd.

[@patrolowaty]

moje doświadczenie z Czeskim jest minimalne, ale jakieś jest. Rozmawiałem kiedyś za to z kolegą Czechem i żalił się, że nie potrafi wyznać miłości. Że można powiedzieć, że się kogoś "lubuje" co w sumie można znaczyć, że się go poprostu lubi i tyle, albo, że się kogoś "miłuje" a to z kolei brzmi, jakby się urwał ze średniowiecza, albo cytował poezję, czy książkę. To prawda? Zazdroszczę Czechom rozdzielenia rz i ż oraz ch i c... u nas już ledwo słyszalne jest ch i h, ale rz i ż już nie ma żadnej różnicy niestety

[@Czechostacja]

O tym właśnie konkretnym przykładzie nawet opowiadamy w rozmowie, rzeczywiście to dość złożone

[@patrolowaty]

@@Czechostacja tak... Słuchałem, zatrzymałem, napisałem komentarz, a potem puściłem dalej i aż się śmiałem, że trochę mi odpowiedzieliście nie wiedząc o pytaniu:)

[@Time0n]

Co do Rz i Ż, kiedyś nagrywałem korpus tekstów i słów (bardziej słów) z tymi głoskami i później je analizowałem. Wychodziło, że „Rz” jest wymawiane trochę dłużej i jest leciutko bardziej (praktycznie niezauważalnie) miękkie (wyższe) względem „Ż”. Różnica w długości wymawiania była też u innych osób, które prosiłem, ale nie wiem jak z miękkością, bo nie nagrywałem ich. Oczywiście tutaj problem jest taki, że najdokładniej przeanalizowałem, to co mówiłem ja, więc może to być zanieczyszczone moim osobistym wariantem polszczyzny, czy wadą wymowy. (nawiasem mówiąc teraz zaprzągłbym do tego jakiś język programowania, a nie hobbystycznie patrząc w grafy słuchał słów typu: żaba, żuk, rzeka, morze, może. Przez pół dnia).

[@zbigniewbulka]

Dziękuję za tą rozmowę - uświadomiła mi, jak trudno jest tłumaczyć na żywo pomiędzy jednak podobnymi do siebie językami. Co do nauki czeskiego - mam w takim razie pytanie - jak rozpocząć naukę tego "właściwego" - ludzkiego? ulicznego? czeskiego, będąc na stałe tutaj, w Polsce? Do Czech jeżdżę odpocząć, znam około 200 słów, dogadam się w hotelu, knajpie czy na szlaku, ale chciałbym trochę więcej - jak zacząć? Wszystkiego dobrego i - po raz kolejny - dziękuję Panu za ten kanał!

[@Czechostacja]

Warto próbować oglądać filmy w oryginale, z napisami, podobnie jak przy nauce angielskiego

[@dariuszrogowski8609]

Dziękuję za materiał❤ Nie będę próbował pisać po czesku, bo nie umiem. Usłyszałem w latach 80, kiedy my odpowiedziałem, jak potrafiłem, od czeskiego żołnierza lub celnika ,krótkie morawskie zęby,

[@albertopiergiorgi5980]

Czeskie "knedliky" są nie do pobicia. Pamiętam z pobytu na tzw. koloniach letnich dla dzieci. Pamiętam nawet nazwę miejscowości : Tavikovice koło Znojma. Było tam kąpielisko na przyszkolnym, odkrytym basenie , gdzie wygrałem w zawodach pływackich w stylu klasycznym. Duma mnie rozpierała, bo kultura sportowa była wtedy wśród czeskich dzieci dużo wyższa, niż u polskich.

[@micha1340]

Dziękuję za ciekawą rozmowę! Mała uwaga germanistyczna. W niemczyźnie (głównie w dialektach południowych i wersji austriackiej) istnieje jak najbardziej słowo Erdapfel (ziemniak). :)

[@Czechostacja]

Tak ma Pan oczywiście rację, ziemne jabłko jest ludowym określeniem kartofla w Austrii głównie ;)

[@damiancold-ash7092]

W przeciwieństwie do wkładu Braci Czeskich do zachowania ich języka ojczystego, Bracia Polscy zostali wyrugowani z polskiej historii a co bardziej znamienici mający wkład w rozwój polskiej literatury obecnie są opisywani w najlepszym przypadku jako kalwini. To wszystko oczywiście za pacyfizm i zniesienie poddaństwa feudalnego na swoich ziemiach, zamienionej głównie na "czynsz" za wynajęta ziemię itp.

[@Czechostacja]

Tak, wkład Arian w dzieje Polski ogromny i zupełnie wyparty przez magnackie warcholstwo

[@ksze2ksze]

No, čekal jsem na další díl.

[@Weryl]

Czyli język czeski nie był odtwarzany na podstawie Języka Polskiego z przed reformy językowej który miał bardzo dużo zapożyczeń z czeskiego tylko z posthusyckiej Biblii? 😮‍💨

[@Trismegistos7]

Ostatnio w wakacje byłem w Pradze i w pierwszej chwili miałem wrażenie, że otaczają mnie jakimś cudem sami Polacy. Dopiero po wsłuchaniu się zauważyłem, że zmyliło mnie pewne podobieństwo prozodii i w rzeczywistości był to język czeski. Inaczej jest z językami wschodniosłowiańskimi, od razu np. słychać różnicę pomiędzy polskim i rosyjskim, nawet gdy nie rozróżnia się jeszcze słyszanych słów. W ogóle to zawsze gdy jestem w Pradze to dopada mnie lekka obsesja na punkcie nazwy którejś ze stacji metra, kiedyś była to stacja Anděl (za diabła nie mogłem tego prawidłowo wymówić), teraz Depo Hostivař (tym razem chodziło o znaczenie, nigdzie nie mogłem znaleźć). Wie ktoś może co jest to Depo?

[@milooiler9611]

From french dépôt or English depot, warehouse or railway or a bus station

[@wlodekkrajewski5826]

Zajezdnia

[@Glemigobles]

Czyli coś jak polskie "depozyt"

[@Aye-Aye136]

Fascynujący odcinek na podcaście

[@robertab929]

Nie ma czegoś takiego jak język śląski. To jest dialekt j. polskiego. Podobnie jak gwary morawskie są częścią j. czeskiego. Z kolei gwary laskie są gwarami przejściowymi między czeskim i polskim.

[@PominReklamy]

Śląski to jest wersja staropolskiego. Ślązak rozumie o wiele więcej z Kochanowskiego, Reja czy Psałterza Świętokrzyskiego niż przeciętny Polak, który potrzebuje przypisów.

[@grimperpl]

Pod Opolem jest wydawnictwo Silesia Progress wydające książki o Śląsku, o Śląsku i Františka Kotletę, który chyba jest kultowym autorem w Czechach

[@Czechostacja]

Właściwie Leoš Kyša (Kotleta to pseudonim), owszem, popularny autor, zresztą w poprzednim odcinku wspominamy zarówno jego najnowszy Sudettenland jak i wcześniejsze SF/fantasy kryminały

[@grimperpl]

@@Czechostacja Tak. Po polsku wyszły Underground, Opad i właśnie Sudetenland. Leoś regularnie bywa w Katowicach i Chorzowie na premierach książek i promocji. Bardzo miły człowiek.

[@annabohun9105]

Wow, dzięki za wskazówkę! 🎉

[@agatakowalik9457]

Nie znam czeskiego, ale lubię piosenki Nohavicy i to w wersji czeskiej. W polskich tłumaczeniach zanika jakoś melodyjność i poetyckość tych tekstów i brzmią twardo. Tylko „Petersburg” brzmi lepiej w polskiej wersji. No i kongenialne tłumaczenie Cieszyńskiej Artura Andrusa- obie wersje polska i czeska mają świetny klimat.

[@longinzaczek5857]

W polskim przymiotnik może stać przed rzeczownikiem lub za rzeczownikiem ( ustawienie za rzeczownikiem jest zaczerpnięte zapewne z francuskiego). Zasadniczo przed rzeczownikiem przymiotnik pojawia się gdy określa cechę zmienną rzeczownika - niebieski autobus, czerwony autobus, natomiast za rzeczownikiem wtedy, gdy razem z rzeczownikiem stanowią zwrot nazywający określony typ obiektu - samochód spalinowy, samochód elektryczny. Można powiedzieć, że Czesi mają tutaj uboższą gramatykę, która nie pozwala na takie subtelne rozróżnienia.

[@gumishq]

jeśli idzie o to, że przymiotniki w języku polskim występują po rzeczowniku, nie jest to do końca prawda - może nawet nie jest to pół prawdy - nikt po polsku nie powie "chłopczyk mały", "dziewczyna śliczna", "kolory jasne"

[@Czechostacja]

No, jeśli o chodzi o przymiotniki kategoryzujące, czyli z punktu widzenia znaczenia ważniejsze, to według reguł języka polskiego są zawsze po rzeczowniku; jakoś nikt raczej nie powie polarny niedźwiedź, ciężarowy samochód czy elektryczna lokomotywa, nieprawdaż?

[@andrzejx8805]

LISTOPADŁ proponuję.

[@grelpawe]

Kurde… totalnie się nie zgadzam z tą pozycją przymiotnika - przecież polska norma to totalnie przymiotnik przed rzeczownikiem… bardzo rzadkie są wyjątki kiedy przymiotnik występuje po rzeczowniku

[@olowrohek9540]

Super 👌 Moje obserwacje he he Pozor Potok Odchody Autobusove Denny Bar Vycap piva Voda pitna Cenova Bomba

[@Glemigobles]

Nadupany borec😅

[@noodleppoodle]

Panie Kubo, jestem ciekawy jak to się stało że pański dom też mółgby być dwujęzyczny a nie jest. Ja bym to rozwinął. Tzn. że mówicie tylko po polsku?

[@LMB222]

Czasami dzieci robią ogromne opory, jak u mnie.

[@marcinsznn]

W następnym roku (jak się uda) chciałbym odwiedzić Pragę i Brno (to drugie z powodu powracającego wyścigu MotoGP) i trochę wpadło przerażenie - skoro jak nauczę się podstaw z samouczka, to Czechów w Pradze czy Brnie nie zrozumiem, to skąd się uczyć takiego języka by móc się z nimi dogadać w podstawowych rzeczach bez wrażenia bycia ufo dla nich ?

[@Czechostacja]

Proszę się nie martwić, w zakresie podstaw z samouczka zrozumie Pan, aż tak tragicznie nie jest 🙂

[@zahradnikovi8756]

Proboha, nebojte se, ten rozdíl je fakt minimální, klidně se učte spisovnou češtinu. Že místo 'malý' se říká ' malej' není přece jiný jazyk. A Moraváci mluví spíš spisovně. Poslouchala jsem tento skvělý podcast, ale ty rozdíly ve psaní a v mluvení mi přišly přehnané.

[@Czechostacja]

@@zahradnikovi8756 no, já to bral hlavně z hlediska Prahy, my cajzlové to máme dost přehnaný 😁 Ale Ana v rozhovoru podotýkala, že na Moravě mluvíte hezky a srozumitelně

[@arkadiuszkusa7569]

Odnośnie mowy czeskiej z Ostrawy to faktycznie mówią tak krótko jak my, nie są te słowa tak wydłużane i śpiewne Oglądam czasem na YT kanał czeskiego małżeństwa Život vesničana i całkiem inaczej ten czeski brzmi, i nawet sporo rozumiem

[@Czechostacja]

Poza tym w wariancie ostrawskim, czy szerzej - północno-morawskim jest generalnie dużo słów, które są wspólne dla tego dialektu czy języków polskiego i śląskiego

[@arkadiuszkusa7569]

@@Czechostacja to prawda, wychwycilem kilka słów po śląsku, mieszkam w województwie śląskim więc wychwycilem kilka słów oglądając ich

[@vitroznovsky9482]

Drevokocúr je v listě slów wymyszlonych pro slovenštinu

[@awbinn3377]

Ciekawe z tym przezwiskiem 05:05 "przonki" na polakow. Swego czasu duzo jeździłem na wschód i rosyskojezyczni mowia na polakow "przeki" z.. tego samego powodu.

[@tom99pek]

Pšonky

[@magdalenaciesielska1282]

Aardappel jest z holenderskiego. Oni mają jabłka, jabłka z ziemi - czyli ziemniaki i jabłka z Chin (sinasappel) - czyli pomarańcze 😉

[@kacpersuski4459]

A holendrzy z francuskiego pomme de terre :)

[@SzalonyKucharz]

Pomarańcza, czyli z włoskiego 'pomo arancia' = jabłko oranżu (z perskiego naranga)

[@magdalenaciesielska1282]

@@SzalonyKucharz stąd pewnie w holenderskim oranje na określenie koloru pomarańczowego

[@tkotyla]

Zaczynam rozumieć dlaczego z niektórymi spotkanymi Czechami jako tako się dogadywałem, a innych nie rozumiałem kompletnie. Trochęnie mnie Państwo przestraszyli. Przed kilku laty kupiłem podręcznik języka czeskiego. Jak narazie to leży i dojrzewa. 😊 Widzę że nauka będzie trudniejsz niż myślałem kiedy się w końcu za nią zabiorę. Bardzo dziękuję za kolejną ciekawą rozmowę.

[@jezalb2710]

Dojrzewa

[@Dadas0560]

Moment, gdzie jest napisane, że "czerwony fiat" jest poprawnie, a "fiat czerwony" już niepoprawnie? Obie formy są poprawne, tylko od kontekstu będzie zależało, której formy użyjemy!

[@Czechostacja]

A ten kontekst dokładnie opisują reguły języka polskiego, ujęte chociażby w SJP PWN, w części dotyczącej przymiotników, cech generalnych rzeczowników itp.

[@Dadas0560]

@@Czechostacja NO TO CO - Po ten kwiat czerwony W tej samej piosence jest więcej takich przykładów.

[@OdCzapyZestaw]

35:10 Zdziwiłem się że w Czechach uzywam sie defacto angielskich określeń na okres dojrzewania czy nastolatków. Myślałem że takie zjawiska jak zapożyczanie mają raczej miejsce gdy zjawisko/rzecz jest nowa.

[@Czechostacja]

Ale to też jest trochę pokłosie odtwarzania języka w Odrodzeniu - w tym sensie słowa, które wchodziły do użycia powiedzmy w ciągu ostatnich 100 lat, czy mniej, są - w jakimś tam sensie, dla czeskiego nowe

[@ukaszbien1293]

Puberta? Raczej bardziej z niemieckiego albo francuskiego, ale „słowiańskie” rzeczywiście nie. ;) Nasz „nastolatek” też jest dość nowy, od kilkudziesięciu lat. Szczęśliwie i zgrabnie ktoś dosłownie przetłumaczył „teenagera” i przyjęło się (chociaż nie jest to dokładnie to samo, co w angielskim - taki dwunastolatek „teenagerem” przecież nie jest). „Nastolatka” nie do końca chyba dawniej po prostu potrzebowaliśmy. Były dzieci, ewentualnie młodzież, dorośli i... tyle.

[@anezka479]

@@ukaszbien1293 Ciekawy komentarz. Dodam, że ostatnio używana jest też wylansowana przez media forma "nastolatkowie". Ja czekam, aż w języku polskim pojawi się odpowiednik angielskiego "toddler". Mam 4 letnie dziecko i bardzo brakowało mi wyrazu, żeby opisać je jednym słowem, jak przekroczyło rok. Można powiedzieć małe dziecko albo kilkulatek, ale to nie oddaje tego znaczenia. Pozdrawiam :)

[@SzalonyKucharz]

​@@anezka479Czasem żartobliwie mówiło się na małe dzieci 'pędraki', co poniekąd odwołuje się do lokomocyjnej nieporadności, jak w słowie 'toddler'.

[@anezka479]

@@SzalonyKucharz nigdy tego nie słyszałam. Słyszałam "brzdące", ale to nacechowane słowo, a chodzi mi o takie bardziej neutralne.

[@maciejlesniara3317]

Lubie Czechow.. Nie wiem dlaczego, ale jak poslucham Jarka Nohawicy to jest piekno ktorego nie umiem wyjasnic

[@blase777]

Nohavica to ruska onuca

[@marekpiwonski4286]

Tytuł Listopada, powinien oddawać skojarzenia i kontekst walki także przegranej? No to Noc Listopadowa. Dziękuję za uwagę :). PS. Albo zeby juz zmitologizować te przymiotniki to: Listopadowa Noc :)

[@andrzejjastrzebski6023]

A może tytuł matematyczny ,,Listo(u)pad(ek)" Jeszcze kolorem lub rodzajem czcionki skryć litery w nawiasach, aby z dala było widać listopad, a z bliska że w tytule coś się kryje, tj. drugi sens. Trzeci sens to prymitywne pozorowanie czechizmu ,,listoupadek,, Chyba przekombinowane ale prosiliście to macie😅

[@mariopigwa8538]

Kaktus pochodovy jest śmieszny ale śmieszniejsze jest gdy mówią, ze szczur po polsku to: gangster kanalovy.

[@mirdallke2]

Przymiotnik oznaczający cechę doraźną, a także cechę trwałą, ale nieistotną dla kategoryzacji danego pojęcia stawiamy przed rzeczownikiem, np. biały niedźwiedź (może tu chodzić o niedźwiedzia o białej sierści, ale także o jakiegokolwiek niedźwiedzia przysypanego białym pyłem).9 gru 2011

[@gumishq]

je to pro zasahy ;)

[@ewaruggieri4087]

W polszzyznie przymiotnik stoi PRZED rzeczownikiem. "Dzien dobry" jest wyjatkiem, jest pare innych.

[@Czechostacja]

Aha, a Słownik Języka Polskiego PWN się myli: "Przymiotnik oznaczający cechę doraźną, a także cechę trwałą, ale nieistotną dla kategoryzacji danego pojęcia stawiamy przed rzeczownikiem. Przymiotnik oznaczający cechę trwałą, mający funkcję kategoryzacyjną, umieszczamy po rzeczowniku. W sytuacjach, gdy dwa przymiotniki mają charakter kategoryzujący, po rzeczowniku stawiamy ten, który w kategoryzacji uważamy za ważniejszy."

[@natural76]

To zależy a co ma na ten temat do powiedzenia mistrz statystyki? "Położenie przymiotnika względem rzeczownika w języku polskim zależy od kilku czynników i nie ma jednej, zawsze obowiązującej reguły. Jednak możemy wyróżnić kilka tendencji: Przymiotniki jakościowe: Przed rzeczownikiem: Zazwyczaj podkreślamy tym samym indywidualną, chwilową cechę. Przykład: piękna dziewczyna, nowy samochód. Po rzeczowniku: Częściej wskazujemy na cechę stałą, gatunkową. Przykład: samochód osobowy, woda mineralna. Przymiotniki dzierżawcze: Zazwyczaj stoją przed rzeczownikiem. Przykład: moja książka, twój pies. Przymiotniki wskazujące: Mogą stać zarówno przed, jak i po rzeczowniku. Przykład: ten dom, dom ten. Przymiotniki pytające: Zawsze stają przed rzeczownikiem. Przykład: jaki kolor?, która książka?. Dlaczego tak się dzieje? Akcent: Często chcemy podkreślić konkretną cechę, stawiając przymiotnik na początku wyrażenia. Znaczenie: Czasami kolejność wpływa na znaczenie całego wyrażenia. Porównaj: stary przyjaciel (długotrwała znajomość) vs. przyjaciel stary (osoba w podeszłym wieku). Styl: Czasami wybór miejsca przymiotnika zależy od stylu wypowiedzi, np. bardziej formalnego czy potocznego. Ważne: Dłuższe połączenia przymiotnikowe częściej stawiamy po rzeczowniku. Przykład: kobieta z długimi, brązowymi włosami. W niektórych przypadkach kolejność jest ustalona przez tradycję lub zwyczaj. Podsumowując: Chociaż nie ma jednej, żelaznej reguły, warto pamiętać o tych ogólnych zasadach. Pamiętaj też, że język jest żywy i czasem warto odchylić się od normy, aby uzyskać ciekawszy efekt stylistyczny."

[@ewaruggieri4087]

@@natural76 "kobieta z dlugimi brazowymi wlosami" to zly przyklad. Dlugie i brazowe odnosza sie do wlosow, nie do kobiety. No i stoja PRZED rzeczownikiem "wlosy"

[@JakubRaciborski]

Listopadł?

[@BogodarBonczar]

2:17 jakoś tak dziwnie wymawia się u Was słowo "elektrische" ;) Odcinek zwyczajowo już pierwsza klasa

[@damianostrowski472]

Listo pad , listo padł

[@AdrianuX1985]

32:30.. Uniwersalne słowo: KURWA. ;-)

[@janmatejka8241]

Dokładnie 😂

[@eugeniuszonufryjuk2184]

Ale po niemiecku (przynajmniej w Austrii) na ziemniaka właśnie mówi się Erdapfel, co z kolei jest kalką z francuskiego pomme de terre

[@rodzioh3395]

36:00 w jakiejś części Niemiec albo Austrii rzeczywiście mówi Erdäpfel zamiast osławionego Kartoffel

[@Czechostacja]

W Austrii, ale bardzo lokalnie

[@milooiler9611]

Pomme de terre

[@xxxxxx400]

@@Czechostacjawłaśnie wracam z Wiednia i tam wszędzie widziałem Erdapfel.

[@arkadiuszkusa7569]

A tak propo czeskiego rapu Można jakieś linki do fajnego czeskiego rapu Ewentualnie napisać nazwy zespołów żebym sobie na YT wysłuchał

[@DJ7ful]

35:00 Serbowie robią tak samo. Wszystko zapisują fonetycznie. Michael Jackson, to nie Michael Jackson, tylko Majkl Đekson (Мајкл Џексон).

[@adammehring7542]

A jeszcze fajniej robią Łotysze, tam nie dość, że fonetycznie, to jeszcze trzeba dostosować do gramatyki stąd np. Gžegožs Krihovjaks, Džordžs V. Bušs.

[@Rolando95]

kiedyś w Brnie młode 2 Czeszki źle mnie zrozumiały. Mówiłem, że współpracowałem z Niemcami. Zrozumiały, że jestem Niemcem ( oczywiście znajomość angielskiego w Czechach bardzo słaba) No i zaczęły swoją służbę. Musiałem im wydać rozkaz w stylu niemieckim, że mają sobie iść bo inaczej bym się od nich nie uwolnił. Analogicznie gdybym powiedział, że jestem Polakiem to pewnie by szybko zniknęły. Warto mówić Czechom, że jest się Niemcem. Zobaczycie jak będą wam służyć.

[@jarekjaroslaw3307]

Proponuję na tytuł "Listopadło" , "Listupadek"

[@adamszewc2622]

Mam w pracy wielu kolegów Czechów i wolę z nimi rozmawiać po niemiecku bo ja ich kompletnie nie rozumiem. Dla mnie czeski jest sto razy trudniejszy do dogadania niż rosyjski.

[@spookyscaryskeleton4723]

Listopad - listo(s)pad

[@damiano4557]

Erdapfel funkcjonuje w Austrii

[@HannaARTzink]

Po Polsku też przymiotnik leży przed rzeczownikiem, poza poezją.

[@Czechostacja]

I dlatego po polsku mówi się polarny niedźwiedź, ciężarowy samochód czy siwa czapla, prawda? Według reguł języka polskiego, zawartych między innymi w Słowniku Języka Polskiego PWN, przymiotnik kategoryzujący, określający generalną cechę rzeczownika, w języku polskim znajduje się za nim.

[@bartomiejpotocki8299]

Ptoponuję listopadł

[@wlodekkrajewski5826]

Dodał bym w "obecne češtině" uzywanie archaicznych germanizmow w celu osiągnięcia ekspresji, np. stokrle, stamprle, jak inaczej brzmi koberec a teppich😅

[@Krzysztof-d7k]

Zavadlo- walizka, pridupnik- to je nepravda-nie narzeczony (z Wańkowicza). Pani mi poszuka w hotelu tego. Polski turysta.

[@Krzysztof-d7k]

Kralovec je cesko.

[@M-My-Tube]

45:53 -> Dystopad

[@sempermalus2674]

Listo-pad Listopadł

[@dziczku]

No w sumie czemu nie ci "Listopadli" albo nawet "Listopadowi"

[@mirdallke2]

Po polsku mówimy biały dom, a po czesku do biały? GT mói Bílý dům

[@123sssfddd]

ROZMOWE MOZNA BY BYŁO PRZEPROWADZIC Z RODOWITYM CZECHEM BYŁO BY BARDZIEJ WIARYGODNIEJ..ALE I TAK JEST DOBRZE ...