Czy Krym zawsze był rosyjski? Skąd na półwyspie wzięli się Rosjanie?

Po aneksji Krymu możemy często spotkać się w sieci z próbami usprawiedliwienia tego ruchu. Ile prawdy jest w stwierdzeniach, że Krym zawsze był rosyjski, jest zamieszkiwany głównie przez Rosjan i został przekazany Ukrainie bezprawnie?
Mój Patronite - patronite.pl/m...
Mój PayPal - www.paypal.com...
Podcast - bit.ly/3dQvB4Y
Kanał autora intro - bit.ly/2QugTqX
Moje książki na lubimyczytac.pl - bit.ly/2G2HG4C
Mój Facebook - dziewiatezycie
Instagram - tenstrzyzewski
Wybrane źródła i lektura dodatkowa:
cyberleninka.r...
cyberleninka.r...
www.consultant....
rg.ru/2004/02/...
en.wikipedia.o...
docs.cntd.ru/d...
lenta.ru/artic...
islam.in.ua/ru...
aillarionov.li...
cyberleninka.r...
docs.cntd.ru/d...
krymology.info/...

[@Rafa-pr5fe]

Panie Marcinie z całym szacunkiem dla Pańskiego spokojnego i zrównoważonego wykładu pozwolę sobie na jedną cokolwiek jednak obszerną uwagę. Historia wojen rosyjsko-tureckich nie zaczęła się w XVIII wieku. Historia ta zaczęła się w wieku XVI za Iwana Groźnego konkretnie w roku 1568 wraz z pierwszą wojną rosyjsko-turecką (moskiewsko-osmańską) w latach 1568-70. Również od mniej więcej tego okresu zaczęła się stała era konfliktów i najazdów w trójkącie Chanat Krymski(z Imperium Osmańskim w tle)- Carstwo Rosyjskie- Rzeczpospolita Obojga Narodów. Pierwszą kampanią wojenną Piotra I była kampania azowska (1695-1696), jeszcze przed wyprawieniem "Wielkiego Poselstwa Rosji" na zachód Europy czytaj podróżą Piotra I na zachód Europy. W tym czasie zresztą była to już bodaj trzecia wojna rosyjsko-turecka. W tej akurat konkretnej Rosja od roku 1686 znajdowała się w antyosmańskim sojuszu Ligi Świętej (czyli monarchii Habsburskiej wraz częścią państw Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego), Rzeczpospolitej Obojga Narodów, Republiki Weneckiej i Państwa Papieskiego zapoczątkowanej w roku 1683 (oblężenie i bitwa pod Wiedniem). Rosja przyłączyła się do niej w roku 1686 po zawarciu tzw.: pokoju Grzymułtowskiego, czyli Pokoju między Rosją a Rzeczpospolitą uznającego ostatecznie za trwałe postanowienia rozejmu w Andruszowie w roku 1667 który kończył wojnę między Rosją a Rzeczpospolitą z lat 1654-1667. To właśnie wtedy dochodzi do trwałego podziału Ukrainy na lewobrzeżną i prawobrzeżną czyli rosyjską i polską który przetrwa aż do roku 1793 czyli do II-giego rozbioru. Oficjalnym celem Rosji po przyłączeniu się do Ligi Świętej było nie tylko dotarcie do brzegów Morza Czarnego ale również zdobycie Krymu i likwidacja Chanatu Krymskiego. Nawiasem mówiąc była to w pewnym sensie realizacja ( choć w wielu wypadkach w skrajnie różnych okolicznościach ) planu wojny krymskiej (tureckiej)z końca panowania Władysława IV. To ten projekt stworzony przez Władysława IV, kanclerza wielkiego koronnego Jerzego Ossolińskiego i hetmana wielkiego koronnego Stanisława Koniecpolskiego oficjalnie przewidywał "ostateczne rozwiązanie kwestii Chanatu Krymskiego". którego bezustanne najazdy w celu zdobycia jasyru nękały zarówno Rzeczpospolitą jak Carstwo Rosyjskie i uniemożliwiały pełne rozwinięcie akcji osadniczej na żyznych obszarach tzw.: Stepu Pontyjskiego. A z kolei wszystkie dotychczasowe doświadczenia zarówno Rzeczpospolitej jak Moskwy przekonały je (co potwierdziły późniejsze wydarzenia) że jakikolwiek sojusz z Chanatem Krymskim przypomina "wychodzenie na spacer z pasikonikiem". Dlatego polska dyplomacja zaproponowała i zawarła tajny sojusz z Rosją w którym Rosja otrzymywała Krym a Rzeczpospolita miała uzyskać kontrolę nad całą długością Dniepru aż do jego ujścia do Morza Czarnego wraz z przyległymi obszarami. Co ciekawe w sojuszu tym widziano też także monarchię habsburską, Republikę Wenecką i Państwo Papieskie, które to ostatnie już zdecydowało się poprzeć i przyłączyć do projektu. Czyli mamy tu prawie dokładnie uczestników Ligi Świętej z 1684. Ten być może jedyny mądry projekt ekspansji terytorialnej z epoki Wazów był jednak realizowany zgodnie ze słowami pewnego rosyjskiego polityka z lat 90-tych XX wieku czyli "Chcieliśmy jak najlepiej ale wyszło jak zawsze". I w rezultacie dostaliśmy powstanie Chmielnickiego sojusz kozacko-tatarski i cały "Początek Nieszczęść Królestwa". Niemniej jednak pomysł by zlikwidować raz na zawsze Chanat Krymski i przekazać Krym Rosji wywodzi się właśnie stąd i od tego momentu kwestia Krym i Rosja zagościła na stałe w europejskiej dyplomacji i w umysłach rosyjskich polityków. A wojna w ramach Ligi Świętej miała jeszcze jeden nieoczekiwany skutek. Otóż po bitwie pod Wiedniem w roku 1683 kwestia wojny z Imperium Osmańskim stała się ponownie od kilkuset popularna w Europie w formie swoistej nowożytnej krucjaty. Rezultatem był napływ zwłaszcza do monarchii habsburskiej wielu ochotników i najemników w tym także z krajów protestanckich jak Szwecja, Holandia czy Anglia oraz protestanckich państw niemieckich a nawet Francji które do tej pory traktowały katolickich Habsburgów jako niemal diabła wcielonego. Kilku znanych wojskowych rozpoczęło na niej swoje kariery w służbie władców Świętego Cesarstwa Rzymskiego z najbardziej znanym i najwybitniejszym Eugeniuszem Sabaudzkim. Ten strumień dzięki dyplomacji habsburskiej skierował się także po roku 1686 do Rosji. To właśnie ta grupa jak byśmy to powiedzieli dzisiaj zachodniego ludzkiego know-how w postaci zachodnich oficerów, najemników , specjalistów, kupców itd.; wraz tymi którzy byli już wcześniej w Rosji wzbudziła zainteresowanie Piotra I i wpłynęła na jego późniejsze panowanie. Jak więc widać Krym w takiej lub innej postaci w dziejach Rosji to co najmniej nie ponad 200 a 300 lat. Proszę by autor kanału jak i inni ewentualni komentatorzy ten mój cokolwiek przydługi komentarz potraktowali nie jako atak na Pana Marcina za jego solidny i zrównoważony materiał ale po prostu uzupełnienie w pewnych kwestiach. Powiedzmy przypis. Pozdrawiam serdecznie autora kanału i wszystkich komentatorów którzy zechcą się podzielić konstruktywnymi opiniami w także krytyką do której każdy ma prawo. Miłego dnia.

[@Rafa-pr5fe]

Pozwolę sobie na jeszcze jedno uzupełnienie w obliczu możliwych wątpliwości lub uwag. Oczywiście Francja nie była państwem protestanckim. Niemniej jednak jej rywalizacja z dynastią Habsburską zapoczątkowana wraz z początkiem wojen włoskich (1495) ustawia ją po stronie antyhabsburskiej co będzie trwało aż do roku 1756 czyli początku Wojny Siedmioletniej czyli pierwszej "wojny światowej" z udziałem Rosji i tak zwanego " Odwrócenia przymierzy". Szczytem tej rywalizacji z Habsburgami była Wojna 30-letnia. W mojej i wielu innych historyków konflikt bez którego nie da się zrozumieć historii Europy po roku 1648 w tym historii Rosji. Jak już wspomniałem w roku 1756 ma miejsce słynne "odwrócenie przymierzy". Faktyczne jednak "odwrócenie przymierzy" następuje właśnie około roku 1684 gdy na fali wojny Ligi Świętej Habsburgowie staną się akceptowalni dla mocarstw protestanckich jak Anglia, Holandia lub Szwecja.

[@dasboot5903]

Jak zwykle szanowny kolego, starasz sie w sposob jak najbardziej obiektywny, przedstawiac historie ... za co wlasnie ciebie bardzo szanuje i pozdrawiam.

[@igorbaszczyk6180]

Chętnie bym obejrzał Twój wykład na temat marszałka Rokossowskiego :)

[@biletomat9360]

Dobry pomysł na odcinek!

[@footballvostokPL71]

@@MrBaluba53 no jak miał dobrze mówić jak większość swojego życia spędził na obszarze rosyjskojęzycznym. I tak mówił świetnie na to, ile miał czasu oswoić się z językiem. W końcu to Polak urodziny w Warszawie. Polak, który zatrzymał Niemców w jednej z najważniejszej i najkrwawszej bitwie II WŚ (stalingradzkiej)! 🎖️🇵🇱

[@footballvostokPL71]

@@MrBaluba53 w Warszawie urodziny. Krew polska. Tym bardziej duma, że w tamtym podał się za Polaka! Zwłaszcza, że prawdopodobnie był to jedne z "zarzutów" stalinowskiej polityki czystki! Proszę przeczytać o akcji w wymierzonej w naród polski w ZSRR w latach 1936-39! W 1941 uwolniony po torturach, stanął na czele RChAC i bronił ostatnich bastionów Europy przed faszyzmem i ideologią nienawiści! Z WIELKIMI SUKCESAMI! Później dział w Polsce, reformował WP, był ministrem MON, posłem na sejm i marszałkiem Polski!🇵🇱🎖️

[@xxxxxx400]

Katarzyna Wielka świetnie mówiła po polsku. Przecież urodziła się w Szczecinie!

[@footballvostokPL71]

@@xxxxxx400 Szczecin był miastem w tym czasie, którym mieszkała ludność niemiecka. Polscy pojawili się tam dopiero 200 lat później, podczas akcji masowych przesiedleń po II WŚ. Caryca była Niemką. Nie miała kompletnie nic wspólnego z Polską w dzieciństwie. Zachęcam do poczytania i myślenia.

[@tkowalik839]

Nadal chętnie obejrzę film o rządach Mikołaja II i o tym jak rozpadało się Imperium Rosyjskie. A film pierwsza klasa :)

[@annak2282]

Kolejny odcinek za mną i kolejna solidna dawka wiedzy - i nadal brzmi to wszystko ciekawie 😉 Ten kanał to przykład na w miarę obiektywne przedstawienie niełatwej historii w przystępny sposób 👍

[@Antoni13061953]

Dziękuję za rzeczowy i obiektywny, jak się zdaje, materiał, w tej ważnej kwestii i bardzo powściągliwą i, z olbrzymią kulturą wyrażoną, co rzadkie, krytykę aneksji Krymu. Kiedy następował ten akt, w 2014 roku, też odniosłem wrażenie, że Putin żyję jeszcze w rzeczywistości przełomu XIX i XX w. Nie znaczy to, że współcześnie państwa nie dominują jedne, drugie, ale robią to znacznie finezyjniej! Przede wszystkim gospodarczo. Putin chcąc utorować sobie drogę do autorytarnej, długotrwałej władzy musiał przemówić do swoich zwolenników w zrozumiały dla nich sposób i to zrobił, sięgając do zrozumiałego dla nich instrumentarium. Aneksję Krymu. Dziś Rosja jest typową dyktaturą trzeciego świata. Ma do zaproponowania surowce i siłę militarną. Rozwój i innowacyjność zbrojeniowa, może być znaczącą siłą napędową gospodarki, ale nie wtedy, kiedy stoi za nią autorytarne państwo. Uzbrojenie i wynalazczość zbrojeniowa była w ZSRR na wysokim poziomie. Co z tego, jeśli, w przeciwieństwie do Zachodu, wszystko to było TAJNE. Nie przenikało do innych dziedzin gospodarki kraju. Efekty - wielki kraj o strukturze gospodarki trzeciego świata - surowce i armia. Nawet państwa arabskie, rozumiejąc to, zamieniają zyski ze sprzedaży ropy w wieloraki rozwój - Rosja - NIE.

[@Jakub.z.Kostrzewia]

Wcześnie rano, mam iść spać, myślę sobie, puszczę jakieś wypowiedzi mądrych ludzi to się będzie przyjemniej usypiać. Patrzę a tu nowy filmik Pana Strzyżewskiego, pierwsza myśl, "jezu jak ja lubię tego gościa". No i chciałem się tą spontaniczną myślą podzielić. Robisz Pan fajne filmiki i dobrze się tego słucha, pozdrawiam!

[@Arpa61]

O "jezu", Panie, masz Pan w wykształceniu PODSTAWOWE?

[@BartekSychterz]

@@Arpa61 O co ci chodzi?

[@andrewhamaza772]

Dziękuję za odcinek jest bardzo ciekawy :)

[@-Chudini]

A po odcinku Marcina pójdziemy na Krymówki

[@xtreme3318]

Gdzie leży Krym? Na ciostku.

[@-Chudini]

A jaki jest ulubiony serial mieszkańców Krymu? Kryminalni

[@orestmakar8562]

Panie Marcinie bardzo pozytywnie zaskakuje mnie poziom przygotowania Pana filmików. Temat jest mi znany ale dowiedziałem się sporo nowych faktów, ponadto osobno muszę pochwalić bardzo przejrzyste usystematyzowanie informacji, gdyż jest to sztuką samą w sobie.👏👏👏 Szczególnie podobała mi się puenta o stosunku krajów autorytarnych do prawa, jego przestrzegania i interpretacji a raczej naciągania prawa na działania partii. Niestety we współczesnej Rosji nic za bardzo w tym zakresie się nie zmieniło. Jak trzeba to władza znajdzie „paragraf” lub odpowiednio zinterpretuje prawo wbrew wszelkim zasadom wykładni w celu realizacji swoich zamiarów. Najbardziej przeraża mnie w tym wszystkim bierna akceptacja takiego porządku rzeczy, który bardziej wydaje się wynikać nie z braku wiedzy a z braku chęci wiedzy. Ludzie nie chcą myśleć o czymś co morze spowodować moralny dysonans poznawczy i wybierają świadomy brak zainteresowania danym tematem dobrze wiedząc do jakich wniosków dojdą kwestionując „oficjalne stanowisko lub oficjalną interpretację”.

[@CommanderM2]

świetna pointa, nie jesteśmy w średniowieczu i nie możemy wszystkiego uzasadniać tym, że kiedyś tam mieliśmy taki teren i on nam się należy. w taki sposob można by było wszystko uzasadnić.

[@monikaj1878]

Marciniak fajny odcinek i piękny spokój włos bardzo dziekuje

[@BadBabcia]

Krym jako miejsce strategiczne i niezatapialny lotniskowiec który ma w zasięgu działań operacyjnych cały rejon morza czarnego zostanie z Rosją już na zawsze. To jest zbyt cenny kąsek + flota czarnomorska stacjonowała na Krymie jeszcze przed 2014 rokiem. Gdy na Ukrainie doszło do euromajdanu to szczerze Rosjanie nawet za bardzo nie mogli sobie pozwolić żeby utracić to miejsce.

[@krzysztoflanger6015]

odcinek świetny. Dziękuję!

[@prsz4267]

Kiedyś na nocce w pracy gadałem z współpracowniczką z Ukrainy i kiedyrozmowy zeszły nam na Krym i to co się tam dzieje, to ona powiedziała że "oni od zawsze uważali Krym za bardziej rosyjski niż ukraiński".

[@jaros69]

Będąc na Krymie widziałem miejsca, gdzie dla Carycy Katarzyny Wielkiej ( błogosławionej jak mówią o niej Rosjanie) były miejsca postojowe dla jej orszaku, gdzie mogła odpocząć a służba zmienić konie. Byłem na Krymie kilka razy ( ostatnio 2007 ). Jednak nie spotkałem żadnego Ukraińca. Nawet policjant mówił po rosyjsku, a na hrywne w każdym sklepie mówili RUBEL. Trzeba pamìętac, że na Krymie było ( i jest ) kilka potężnych baz rosyjskich. Ich rodziny w kolejny pokoleniach to duży procent "autochtonów "

[@lukaszch6334]

Mój ulubiony kanał historyczno gospodarczy, szacun Marcinie za pracę. Pozdrawiam serdecznie Łukasz

W sumie sam nie wiem, czy to kanał historyczno-gospodarczy. Lubię o nim myśleć, jako kanał popularyzatorski, a w sumie moją ambicją jest zachęcać do dalszego zgłębiania tematu

[@zwodniczymotorniczy]

Jak zwykle kawał świetnej roboty. Pozdrawiam

[@Kasjor]

Bardzo fajny film, przypomina mi historię w 5 minut :)

[@johnsmith-vz3vr]

Szefie, Alaska też była rosyjska, a Syberia też nie jest zamieszkana przez rosjan.

[@grot7x603]

Cichosza, Alaska rosyjska? Toż to pomówienia! Tylko zachód ma prawo do zaprowadzania swojej wersji pokojowej demokracji!

[@johnsmith-vz3vr]

@@grot7x603 Porządek w wersji rosyjskiej wszyscy znają. Jego efekty można podziwiać w całej rosji, i emerytury wypłacane na 4 raty ....

[@grot7x603]

@@johnsmith-vz3vr bo Rosja od wielu lat jest wasalem zachodu. Już w latach 30. większość zbóż eksportowali do USA, i wiemy do czego to doprowadziło ówczesny obszar Ukrainy... A ten cały niby konflikt zimno wojenny to pic na wodę fotomontaż, by legitimizować podział wpływów na świecie i roli USA jako współczesnego Imperium Rzymskiego. Oligarchia utrzymuje stabilność, by w Rosji i ogólnie wschodzie Europy (i Syberii) pełnym bogactw naturalnych utrzymali się u władzy odpowiedni ludzie. Taka jest moja opinia na temat zagmatwanej geopolityki :-)

[@jozefmolawka7190]

Ale masz temat jezyk rosyjski to rosja gosciu z bjudka pieprzysz bzdety izraela tez nie bylo byla plestyna takie tema t y nic db nie wroza

[@mariuszwieczorek8242]

Królestwo Kaffy poprosiło polskiego króla o przyłączenie do Rzeczypospolitej. Dlatego Krym powinien być polski.

[@gregszy8575]

Jak będziemy mieli wielka i nowoczesną armię i bardzo wojowniczo patriotycznych przywódców to napewno to sie stanie. Polska będzie od morza do morza. No ale to tylko tak żartem. Na razie mamy w Polsce przywódców antypolskich i antypatriotycznych. Armia słabnie z roku na rok. Tak jak te okręty podwodne co to nie powinny sie zanurzać bo mogłyby się nie wynurzyć. Nie matwcie się. W Kanadzie w której mieszkam od ponad 30 lat rząd kupił używane okręty podwodne od Wielkiej Brytanii . Nie pamiętam czy 2 czy cztery sztuki. Jednen z nich ma wgnieciony kadłub i w ogóle nie może pływac i z innymi też sa jakieś problemy i nie powinny sie zanurzać. Polska sąsiaduje z Rosją a Kanada z USA. Efekty sa podobne.

[@mariuszwieczorek8242]

@@dariuszkontor7748 wszystko zależy od wychowania. Obecnie nie wychowujemy narodu patriotycznie.

[@BartekSychterz]

Ale bzdury gadasz. Mam nadzieję że to żart.

[@BartekSychterz]

@@dariuszkontor7748 Ale mi nie chodziło o ciebie.

[@jjoej6600]

brzmi logicznie

[@karolkrawczyk469]

Marcin jak zwykle swietny material :)

[@alfredazabloka9535]

Bardzo ciekawy wykład Pozdrawiam i czekam na dalsze

[@joyce120564]

To jest konsekwencja ustaleń między narodowych o "neutralności" Ukrainy wobec przynależności do paktu NATO i współpracy z nim. Proste a skomplikowane.

[@jacekolejniczak8726]

Proste będzie jeśli nauczysz się pisać po polsku.

[@marekglowacki2607]

Taka ciekawostka: genueńska Kaffa przez parę lat za panowania Kazimierza Jagiellończyka była jego nominalnym lennem

[@krzysztoflanger6015]

Tak, Rzeczypospolita w XV w. była naprawdę od morza do morza

[@BartekSychterz]

@@krzysztoflanger6015 Nie była. Lenno to osobne państwo. Zależne ale osobne. Poza tym Wielkie księstwo litewskie, było tylko w uni personalnej.

[@krzysztoflanger6015]

@@BartekSychterz Litwa była osobnym państwem, prawda, ale Kazimierz Jagiellończyk był jednocześnie wielkim księciem litewskim i królem Polski i de facto rządził samodzielnie i Polską i Litwą. Krym był tylko lennem, ale możemy powiedzieć, że Polska była od morza do morza, może tylko w przenosni, ale jak to brzmi🙂

[@BartekSychterz]

@@krzysztoflanger6015 Jak w przenośni to zgoda. Widać że znasz trochę historii ;-) 👍

[@krzysztoflanger6015]

@@BartekSychterz dziękuję za docenienie 👍🙂 lubię historię, a jak dobrze znamy przeszłość, to czasem łatwiej nam zrozumieć teraźniejszość.

[@xxxxxx400]

Fajna ta konstytucja ZSRR, taka nieużywana 😁

[@krzysztofg12345]

Jak zwykle dobry odcinek. Pozdrawiam.

[@marekchudy8893]

Dziękuję I pozdrawiam

[@kamilocwieja4847]

Jesteś Nr1 w opisywaniu ciekawostek na temat Rosji. Tak trzymaj i czekamy na kolejne odcinki 👍👍👍

Dziękuję

[@swietoslaw]

Ja tylko chciałbym zauważyć że kryterium etniczne nie musi samo w sobie dużo mówić bo jak wielu Ukraińców czy tatarów myślało o sobie po prostu jako obywateli Rosji czy ZSRR? CO swoją drogą jest częścią problemu na Krymie wschodzie Ukrainy. Powinni się byli z tym dogadać bo Krym powinien być rosyjski ale wyszło jak zwykle w Rosji ;)

[@jadwigakrawczyk1021]

Cześć dalekiego Wschodu, aż po Wladywostok, należały do Chin. Czując słabość Rosji, Chiny się o te tereny upomną.

[@ferdynandkowalski1986]

Nic nie wspomniałeś o związanych z nuklearnym rozbrojeniem Ukrainy umowach? ;)

[@wadszcz]

Dokładnie, tam też było o nienaruszalności granic.

[@ferdynandkowalski1986]

@@wadszcz Tym bardziej iż to ten pakt jest podstawą dla nieuznawania aneksji Krymu przez Rosję, a nie dwustronne umowy ukraińsko rosyjskie. Owa umowa dwustronna przywodzić jedynie może porównanie, co w obecnej Rosji umowy traktowane są tak jak w nazistowskich Niemczech ;)

[@janjankowski7598]

@@ferdynandkowalski1986 W 2014 roku Ukraina skłaniała się ku NATO -więc ,żeby strategiczny Krym nie stał się bazą natowską ,zajęli go Rosjanie .

[@ferdynandkowalski1986]

@@janjankowski7598 Sugerujesz że rosyjski model dyplomacji niewiele rożni się od sowieckiego? :)))

[@janjankowski7598]

Nic nie sugeruję ,aczkolwiek te ruchy odnośnie Krymu były do przewidzenia - a po drugie widocznie Rosjanie mieli podstawy by prewencyjnie zająć ultra strategiczny i w dodatku od 1783 roku ich Krym .

[@czwartek565]

Krym to jedno z tych ciekawych miejsc dla historyków. Tak wiele kultur, państw, architektóry. I interakcji między kulturami. W sporej części niewykorzystany potencjał w sztuce. Polecam Historia Krymu TrashingMada

[@alauda1840]

Złota orda to też mongołowie.Tak jak Chanat Krymski.

[@BartekSychterz]

Nie do końca. Tatarzy to: Mongołowie+ludność tubylcza, oraz jej kultury

[@Ouroborosus]

@@BartekSychterz tatarzy to było plemie ze stepów przybyłe z ordą mongołów. NIe jestem pewien czy nawet jan długosz nie pisał o tatarach

[@kolo4852]

Złota Orda to było państwo założone przez Mongołów i stanowili oni rządzącą elitę ale byli tam małym procentem całej ludności, ale skład ludnościowy Złotej Ordy jako takiej to już inna kwestia, bo byli tam Połowcy, Pieczyngowie, Chazarowie, Bułgarzy, Ugrofinowie i wiele innych

[@BartekSychterz]

@@Ouroborosus Nie. Tatarzy to mieszanka. Mongołów i plemion pobitych i wcielonych do ordy.

[@BartekSychterz]

@@kolo4852 Koktajl etniczny.

[@albertofernandez2490]

jakby mnie przesieldili na Krym to bym się nie obraził. Dokąd oni uciekali?

[@tomaszlewy8827]

Krym należy do Cesarstwa Trebizondu, dziękuję dobranoc. XD

[@jacekbialy6105]

Gdańsk też był w większości niemiecki, co nie uprawomocniało Hitlera do wszczynania wojny.

Konkluzja tego odcinka też jest taka, że przejmowanie terytorium siłą nie jest dobrym rozwiązaniem

[@SuperPomaranczowy]

Mam prośbę, kiedy podajesz dużo data lub liczb jedna za drugą to czy mógłbyś umieścić w tle? Przyznam że czasem idzie się pogubić i trzeba się mocno skupiać a zazwyczaj oglądam Cię do obiadu :)

[@kamilkramek9636]

Bardzo ciekawy odcinek 😎

[@vdovichenkovadim8225]

Дякую, Вам, пан, Марчін.

[@rafalmoszynski889]

Kaliningrad/Królewiec też zawsze był Rosyjski ?? ;))

[@baltofarlander2618]

Już wkrótce: Droga Mleczna zawsze była rosyjska xD

[@bogdanxperia8277]

😂😂😅😅😂😅

[@mattich.1778]

Panie Marcinie, miło będzie zobaczyć filmy o wojnie krymskiej i rosyjsko-japońskiej w 1905r. Największe porażki rosjan w histori.

[@merton2438]

Gdyby ktoś zastanawiał się jak duży jest Półwysep Krymski. Jest on o nie całe 2 tysiące km^2 większy od Województwa Lubelskiego i ma zbliżoną gęstość zaludnienia(Półwysep Krymski chyba minimalnie większą), choć ciężko o dokładną ilość mieszkańców półwyspu

[@krzysztofmalesza2476]

Witam czy możesz zrobić materiał na temat studiów w Rosji?

[@Lukas14XxX]

Jejku jaki bardzo wartościowy materiał o Krymie. Szkoda że tak późno bo tego typu omówienie tła historycznego i pewne własne zdanie, wyrażenie opini pod koniec bardzo by sie przydało polskiej debacie publicznej te parę lat temu. Niemniej super odcinek oby więcej!

Dziękuję

[@grot7x603]

Krym na pewno dłużej był w rękach rosyjskich, niż ukraińskich. Ale co to ma do rzeczy, wszystko zależy od aktualnej polityki dziejowej prowadzonej w danym miejscu, patrz Kosowo i wpływy Osmanów.

[@grot7x603]

@Vince malum bono oj, nie przyglądałem się historii tych krain. Wiem tylko, że w XVIII wieku wschodnie krańce wybrzeża Bałtyku znalazły się w rosyjskich rękach (Ingria, Estonia, Karelia i część Inflant). A po 1815 cała Finlandia.

[@wawrzynzatorski5631]

A co z kopalną węgla kamiennego przy Bugu zabraną nam przez krwiopijce Józefa.

[@wawrzynzatorski5631]

@@dzikibill2652 Dawno porzucona jeszcze za ZSRS

[@morgenszter5573]

Panie Marcinie, czy o Konwoju z czasów carskiej Rosji dałoby radę zrobić materiał?

[@iring5903]

a może podobny film o kaliningradzie?

[@edwardlewandowski5473]

Skomplikowana sytuacja prawna,religijna, narodowościowa🤔profesjonalny program, dlatego zapytam::jak unormować ten,,stan,, pokojowo?**wydaje się, że zadowolić wszystkich, to marzenie krasnoludka🎀good luck i zdrówka moc wszystkim

Doskonałe pytanie, choć obawiam się, że ciężko faktycznie byłoby zadowolić w tej sytuacji wszystkich.

[@typowynietypowy4559]

Może odcinek o "Archipelagu GUŁag" Aleksandra Sołżenicyna (zwłaszcza o jego wiarygodności historycznej)?

[@BartekSychterz]

O! I to jest dobry pomysł. Popieram.

[@wektorwg7039]

Już było o Gułagu

[@BartekSychterz]

@@wektorwg7039 Nie. To był tylko argument że władcacebuli (troll zbanowany);kłamał.

[@typowynietypowy4559]

@@wektorwg7039 Ale nie o książce Sołżenicyna

[@oskardumanski8538]

Znakomity odcinek!!! Jeden z najlepszych, bo końcówka niesie ze sobągłębokie przesłanie. No I wisiena w postaci "internetowego folkloru". Kupuje! Ja osobiście (w ramach internetowego folkloru) skłaniam sie do tezy drugiej, choć nieco poszerzonej, czyli przyłączenie Krymu do ukrainy było podyktowane ekonomicznymi ułatwieniami. Panie Marcinie! Dzisiaj szacun za dobrą robotę 10! Pije właśnie wóde, Pańskie zdrowie!

Biorąc pod uwagę, że zwykle zgłaszasz problemy, podwójnie doceniam tę opinię;-)

[@oskardumanski8538]

@ Marcin. Jakie problemy?! Buźko, Ty kochasz Rosjan a ja już tego nie potrafię. Taki jestem, wyrosłem w komunie, stary był esbekiem, więc mogę mieć trudności z wyartykuowaniem myśli. Do tego życie na emigracji I odkrywanie innych punktów widzenia, ale staram się być coraz lepszym człowiekiem. Ostatnio przeżywałem nawet wyrzuty sumienia, że na chama staram się dokuczyć pewnej youtuberce z Krymu, za to, że wyrosła w środowisku takim jak ja tyle że rosyjskim. Położę więc chyba na to lachę tymbardziej, że pośród młodych Rosjan dostrzegam parcie w kierunku humanizmu. Pozdrawiam serdecznie I toaścik za Twoje zdrowie!

@@oskardumanski8538 ja ogólnie traktuje każdego człowieka indywidualnie i póki czegoś nie zrobił złego osobiście, to nic do niego nie mam.

[@oskardumanski8538]

@ Zgadzam się, ale... Jeżeli w odkrywaniu idywiduum doświadczasz zawodu w ośmiu na dziesięć przypadków, to stereotypy powstają bezwolnie. Ten zawód nie musi oznaczać osobistej krzywdy, lecz może odnosić się do potencjalnej krzywdy wobec innych, np. deklaracji postawy wobec Ukraińców, Amerykanów, homoseksualistów, czy opozycjonistów we własnym kraju. W kontraściei stoją doświadczenia z innymi nacjami (bardzo nie lubię pojęć nacjonalistycznych), gdzie tylko sporadycznie dostrzegasz, jeśli w ogóle, postawy w opozycji do szeroko pojętego humanizmu. I tu niestety jestem skłonny do "zdrady" własnego narodu, nie szczędząc mu krytyki za chociażby niechęć w spłacie kredytu wobec innych, który ja otrzymuję od lokalnej społeczności.

[@dzingishan640]

Taktyczny komentarz dla zasięgów

[@dzingishan640]

@9 99 no dobra... coś tam mi sie uszy obiło hehe

[@chachelisbed6507]

wychodzi na to ze ukraincy uczestniczyli,pomagali w wysiedlaniu miejscowej ludnosci

[@BartekSychterz]

Na logikę twoją, to Rosjanie też.

[@Tankietka2137]

Ja bym chciał zobaczyć materiał o losach podzielonych krajów i ich połączeniach lub podzieleniach. Typu Wietnam, Korea, Niemcy lub nawet takie małe coś jak Osetia ❤️

[@sav2236]

Dziękuję za ciekawy film.

[@michalc9110]

Jeśli Rosjanie twierdzą, że Krym był zawsze ruski i mogli go zająć to ja się pytam, co oni robią w od zawsze polskim Kaliningradzie!?

[@janjankowski7598]

Gdyby Konrad Mazowiecki nie sprowadził Krzyżaków - to być może Kaliningrad byłby dziś polski a Polska byłaby dziś po dolny Niemen .

[@zbigniewgotkiewicz]

Czy Rosja prowadziła politykę kolonizacji podbitych ziem.

[@michagiedrojc5513]

15:00 smutny epizod = radziecka zbrodnia?

[@freddiemercury2626]

Ukraińcy to nacja która potrafi wszystko , nie ufam im

[@alicjakowalska5529]

Czy nagrywałeś może materiał o ukraińskiej państwowości? Często pojawia się zarzut, że to żaden naród i tak dalej - trochę podobnie jak wobec Palestyńczyków. Czy może mógłbyś przybliżyć, jak wyglądało to w przypadku naszych sąsiadów i jak rodziła się ich narodowość?

[@leonsalomon2967]

jingis han tez go zdobyl tak jak alexander wielki czy rzymianie ! znaczy ze wszyscy ci maja do niego prawo ?!

[@michagiedrojc5513]

Z kim sąsiaduje rosja? Z kim chce!

[@kompik3605]

Dziękuję za odcinek, bardzo ciekawy. Teraz mam nadzieję że następny będzie o zasiedlaniu obwodu Kaliningradzkiego po 2 wojnie przez Rosjan

[@gregszy8575]

popieram ten pomysł choć tu nie ma az takich tajemnic. Trzba o tym mówić.

[@teodorw.8398]

W sumie ciekawe co Rosjanie o tym mówią. Czy też Królewiec był zawsze rosyjski, czy w jakiś inny sposób wywodzą prawo do zasiedlania tych ziem. Żeby nie było, ja im za złe wywalenia Niemców stamtąd nie mam, nagrabili sobie i na własne życzenie wylecieli, tak jak i z moich stron.

[@teodorw.8398]

@@haimcukerman1012 Po pierwsze, to nie są żadne odwiecznie niemieckie zimie. Po drugie, należą się Polsce jako jakaś tam forma rekompensaty za morderstwa i złodziejstwo niemieckie. Po trzecie, marne prowo, ale daję 3/10 bo odpisałem.

[@joyce120564]

@@haimcukerman1012 Po twoim linku widać że słodki człowieku nie wiesz co piszesz. Rewizjonista z Izraela.

[@WOJERZY]

Królewiec ...

[@frankdrackman7978]

No to teraz warto by wspomnieć o projekcie Nowa California.

Mówiłem o tym w tym filmie

[@frankdrackman7978]

@ napisałem komentarz zanim obejrzałem do końca. Pozdrawiam.

[@wadszcz]

A czy to prawda, że było też przekazanie części terenów na wschodzie Ukrainy Rosji?

[@husaria1953]

Bardzo ciekawy wykład . !Sojuz rozpad się na państwa niepodległe podobnie jak kolonialna Afryka .

[@kopanang]

Dzieki.

[@lares3244]

W 1795 na Krymie mieszkało 150tys ludzi, w większości Tatarów. W 2014 2mln i większości Rosjan.

[@grzegorzszubrycht7030]

Dzięki za materiał, wiedzę i czas , który poświęciłeś. Fajnie, że " Konstytucja" się jeszcze władzy przydaje, szkoda, że tylko wygodne dla nich artykuły.

[@PanCajst]

I tak Rosjanie mieli lepszy pretekst do zajęcia Krymu niż Żydzi do zajęcia Palestyny. P.S. Jak zwykle świetny materiał :)

[@Arpa61]

Rosjanie w ogóle mają zawsze najlepsze preteksty do zajmowania.

[@BartekSychterz]

Problem, nie jest to że czy mają dobre preteksty czy nie. Ważne jest że zajęli siła. Tu jest problem. I mówię zarówno o Izraelu i Rosji.

[@spruciak]

Haha oglądałem kilka lat temu film o tym samym tytule na Histrora w 5 minut i TrashingMadPL więc znam odpowiedz zawartą w tutule filmu :D

[@mateuszk2635]

Trashingmad to chyba 1 klasa jeśli chodzi o polskie kanały historyczne.

[@ansuz3653]

@@mateuszk2635 ...na pewno pod względem graficznym a merytorycznie jest średni z plusem. ;)

[@Hegu-]

prawo generalnie jest głównie po to by służyć władzy, jak i chronić obywateli przed tą władza. Natomiast łamanie prawa prawie nikomu nigdzie nie przeszkadza, szczególnie w przypadku władzy autorytarnej nie mówiąc już o silniejszej. No chyba iż obrona złamanego prawa akurat się przysłuży to wtedy podniesie larum nawet największy autokrata. Takich Krymów jest wszędzie pełno, i to otwieranie puszki pandory. Choć w tej skali i problematyczności to ostatnim czasy chyba tylko z Kosowem nagmatwali i to też łamiąc obowiązujące prawo..

[@ukasz4216]

Krym jest polski gdyż złożyli hołd lenny koronie polskiej więc niech nikt sobie nie rości do niego prawa gdyż Polska reka sprawiedliwości

[@Arpa61]

😂

[@BartekSychterz]

Lenno, to nie część państwa suwerenna, ale obszar zależny. Satelita. Jak PRLdo ZSRR. I być może to był żart z twojej strony. Jeśli tak, to nawet zabawny. Ale na serio, to Polska nie miała z tym terenem wiele wspólnego, a nawet nic.

[@eneuel]

1:00 Oficjalnie ponoć Krym miał własny (niekwestionowany) parlament w przededniu aneksji 2014 roku -- ten parlament ponoć zadecydował o odłączeniu Krymu od Ukrainy i przyłączeniu do FR. Jeśli to kłamstwo -- proszę o korektę.

27 lutego - parlament Krymu został zajęty przez uzbrojonych ludzi bez znaków rozpoznawczych eurobelarus.info/news/world/2014/02/27/parlament-kryma-zahvachen-vooruzhennymi-lyud-mi.html 27 lutego - parlament Krymu ogłasza referendum dotyczące przynależności państwowej Krymu www.bbc.com/russian/international/2014/02/140227_crimea_parliament Nie mam pojęcia, do czego ktoś mógłby się tutaj przyczepić. Demokracja w czystej postaci

[@eneuel]

@ Czy przed zajęciem (przez uzbrojonych ludzi pozbawionych znaków rozpoznawczych) krymski parlament podjął decyzję o przEłączeniu Krymu z Ukrainy do FR czy nie podjął takiej decyzji? -- jedynie pytam. Pamiętam zajecie, pamiętam okupację parlamentu (zorganizowaną przez krymskich Tatarów -- nastawionych antyrosyjsko) poprzedzającą to zajęcie... Wieści swe czerpię z oficjalnej TV polskiej...

@@eneuel 6 marca, już pod lufami rosyjskich karabinow ria.ru/20140306/998422576.html

[@eneuel]

@ Przed wejściem ,,nieoznakowanych'' wojaków ten parlament niczego w tym temacie nie postanowił? -- choćby nieoficjalnie?... Niczego publicznie nie zapowiedział? -- jedynie pytam.

@@eneuel nic mi o tym nie wiadomo

[@czaxssl927]

Marcin opowiedział byś o powstaniu Rusi dzięki Rurykowi i Olegowi Mądryemu o takich początkach jednoczenia plemion na tym obszarze? :)

a będę musiał

[@tylkopowaznie2508]

A poczytać samemu, choćby w internecie, nie łaska?

[@mateuszk2635]

Co do teorii powodu przekazania Krymu, pewnie każda jest po trochu prawdziwa. Żadna nie wyklucza kolejnej.

Może tak być, że powodów było wiele

[@BartekSychterz]

Nie ważne co było powodem. Ważne że doszło. A potem konsekwencje ponieśli ludzie mimo swej woli. Tu jest tragizm sytuacji. Ci na górze robią partie gry, a zbitymi pionkami są zwykli ludzie.

[@mateuszk2635]

@@BartekSychterz historia stara jak świat

[@BartekSychterz]

@@mateuszk2635 Tylko że historia nie ma znaczenia, jeśli ludzie, którzy ich dotyczyła już nie żyją. Liczą się tylko żywi. I ci co przyjadą po nas. Ale najpierw żywi.

[@uaok7891]

27:09 - Porozumienie Białowieskie - podpisano nie w Białowieży, lecz w Wiskulach - miejscowości znajdującej się w Puszczy Białowieskiej, ale nie w Polsce (jak Białowieża) lecz w dzisiejszej Białorusi.

[@Arpa61]

Po polsku NA Białorusi.

[@kerbicz]

Decyzja o przekazaniu Krymu Ukrainie nie była nigdy kwestionowana w ZSRS aż do jego końca w 1991 - nawet przez wrogów Chruszczowa, którzy w 1965 zrzucili go ze stołka i zajęli jego miejsce. A z punktu widzenia prawa międzynarodowego decyduje nie ocena zgodności ww decyzji z prawem sowieckim, ale umowa międzynarodowa podpisana m.in. przez Rosję w 1994 r. zwana potocznie Memorandum Budapesztańskim. Ukraina zobowiązała się w niej przekazać Rosji wszystkie znajdujące się na jej terenie głowice i wojskowe instalacje nuklearne, a Rosja w zamian zobowiązała się do poszanowania granic Ukrainy w ich ówczesnym kształcie. Ukraina z umowy się wywiązała, a Rosja.... o czym tu mówić?

Wspominam w materiale o umowach między Rosją i Ukrainą, podpisanych w latach 90. Zgadzam się w pełni, że kwestionowanie ich na podstawie niuansów prawnych z czasów ZSRR jest niepoważne. Dodam, że w mojej prywatnej ocenie zajęcie Krymu w 2014 było aktem przestępczym

[@piotrstrzelczyk5013]

"Jak nowa rezydencja carów,...,precz wypedzono stąd Tatarow ?gdzie na swiat wyrok zapaść ma..."

[@kamilkamil1537]

Bardzo dobry film

[@MarcinBednarek22101979]

Krym należy do tego kto na nim rządzi. Teraz jest to Rassija. Wcześniej bywało różnie ale liczy się tu i teraz.

[@JakubFox-gk6pv]

No to już niedługo :)

[@minyoyozan7941]

Cześć, chcę tylko powiedzieć, że wyraz „polis" jest odmienny. I jeśli jeszcze kiedyś zdarzy ci się mówić o greckich państwach miastach w liczbie mnogiej to używaj odpowiedniej końcówki: Jedno polis Dwa I więcej polEIS. Dziękuję i pozdrawiam :)

[@szlipolis6741]

Interesujący, szczegółowy wykład z historii Krymu. Wniosek - do Krymu Rosja ma większe prawo, niż Ukraina. Na Krymie było referendum i ludność zamieszkała Krym zdecydowała, że chce należeć do Rosji. Ukraina nie ma prawa do Krymu, bo Krym nigdy nie należał do Ukrainy jako samodzielnego państwa. Z wykładu Pana wynika, że Krym w czasie istnienia Związku Radzieckiego był pod administracja ukraińskiej socjalistycznej republiki radzieckiej, ale należał do Związku Radzieckiego. Błąd decyzyjny powstał w Białowieży po rozpadzie Związku Radzieckiego. Referendum powinno być decyzyjne.

[@michakos2371]

Wioski Potiomkinowskie to nie ordynarna pokazowa. To finezyjna pokazówa. .nie porównywalbym do malowania trawy .

[@cocietoja2162]

Fajny odcinek, jak zwykle ;). Mnie zawsze zastanawiało, czemu Polska nigdy tego Krymu sobie nie przyłączyła do siebie i miała upierdliwego sąsiada na południu? A co do dzisiejszego Krymu, dla mnie to nie jest czarno biała sytuacja, jeżeli uznajemy Kosowo za ziemie albańskie, mimo, że nigdy ich nie było, to z Krymem powinno być identycznie. Znowu do Polski, Ukraina lubi krzyczeć, jak to myśmy ich ziemie okupowali przez lata, powołując się na skład etniczny, więc niech nie będą hipokrytami. Sam osobiście z Krymu i okolic zrobiłbym państwo tatarskie, całkowicie niezależne od Rosji, czy Ukrainy i tyle. A jak wspomniałeś Turcję, chętnie bym odcinek o wojnach krymskich obejrzał :).

Z Tatarami jest ten problem, że wielu ich już nie zostało, choć faktycznie, oni byli tam w ostatnim tysiącleciu najdłużej i miałoby sens, gdyby posiadali tam swój kawałek ziemi.

[@cocietoja2162]

@ Podobnie, jak z Kazachami, było ich w latach 90 około 30% we własnym kraju, dziś są znaczną większością u siebie, podejrzewam, że tu by było podobnie.

[@dolores7133]

Ludzie ElITA TATARSKA WALCZYLA PODOBNIE JAK TRYZUBY Za SWOJĄ NIE PODLEGLOSC tak zwaną !-NIE KTORZY NIE CHCĘ się ASYMIlOWAnymi Narodowościami.. WROGOWI TO WYKORZYSTUJA mają w tym JNTERES POLITYCZNY CHCĘ ZAROBIĆ UKRASc PoProstu!Co Robię na Ukrainie ANGLOSAKSY Co jak NIE TO SAMO co na KRYMIE podczas 2 WOJNY!!!

[@radomir9522]

Ciekawie przedstawiles historie Krymu. Jesli chodzi o okupacje niemiecka to przypomnial mi sie film o "Bitwa o Sewastopol". Czy to nie przez Kaffe w XIX w. dotarla do Europy dzuma z Chin?

Chyba wcześniej

[@radomir9522]

@ Tak. Oczywiscie chodzilo mi o wiek XIV.

[@stanisawlewko7602]

Fajny materiał o historii Krymu został zrobiony przez kanały historia w 5 minut i trashing mad. Polecam

[@bs9675]

Nie wiem co napisać, a chce się przyczynić do poszerzania zasięgów :-) Reklam nie było, a chętnie oglądam na ciekawych kanałach.

[@mariuszwieczorek8242]

Jeszcze trochę i wszyscy wyjadą z Ukrainy. Wtedy Polska upomni się o te ziemię.

Mam nadzieję, że się obejdzie

[@Arpa61]

Ludobójca bolszewicki Chruszczow z kukurydzą. On zwany był jak sławny samolot "kukuruźnik", a ona była jak słupy telegraficzne. Tak nie za blisko siebie rosła...

[@renstol658]

Świetny kanał. Sùb

[@postpunk6947]

Chruszczow oczywiście z kukurydzą xD

[@johnkowalsky4717]

Zawsze był tatarski.a Putin ma Krym na dzień i Krym na noc

[@XCwik]

tak samo jak Legnica :)

[@antonizapaa6361]

Krym był Turecki ale spodobał się Carowi,co słabszy zrobi silniejszemu

[@RovanRS]

32:31 Problem w tym, że pomimo wszelkich rozbudowanych narzędzi, ONZ-u, umów i porozumień międzypaństwowych, koniec końców polityka międzynarodowa sprowadza się do kwestii siły. Ta siła może mieć różne oblicza (nie zawsze militarne) - można np. wywierać naciski ekonomiczne, co zresztą Rosja również robiła swego czasu (przykręcanie kurka z gazem, zamykanie rynków zbytu). Nie zmienia to faktu, że polityka to zawsze gra sił, a siła - jak pisał Heinlein - to przemoc, najwyższa władza od której wszelka pozostała władza się wywodzi. Memorandum budapesztańskie jest najlepszym przykładem, że w polityce liczy się tylko siła, a wszelkie gwarancje i porozumienia bez zaplecza siłowego są warte tyle co papier, na którym zostały spisane. W 1994 Ukraina oddała swój arsenał atomowy za kawałek papieru - w 2014 okazało się, że może się tym papierem co najwyżej podetrzeć. Tak się kończy oddawanie środków zapewniających realne bezpieczeństwo w zamian za iluzję tegoż bezpieczeństwa.

[@BartekSychterz]

Prawda.

[@ReichLife]

Gwarancje gwarancjami, oddanie broni atomowej miało przede wszystkim powody ekonomiczne. Zachód z Stanami na czele jasno dał do zrozumienia niepodległej Ukrainie że nie będzie inwestował ani realizował większych umów handlowych z Kijowem jeśli ten nie odda broni nuklearnej. Dodatkowo, utrzymanie takiej broni kosztuje co miało duże znaczenie kiedy sytuacja ekonomiczna Ukrainy pozostawiała wiele do życzenia. Poza ekonomią jest też taki fakt że Ukraina nie miała by nawet możliwości ich użycia kiedy kody do broni jak i wiedza z używania obecnych na Ukrainie ICBM należała w czasach ZSRR do Moskwy a nie Ukraińskiej SSR. W przypadku Ukrainy utrzymanie tego 'środka zapewniającego realne bezpieczeństwo' byłoby wyjątkowo kosztowne ekonomicznie i dyplomatycznie, i tym samym niewykonalne gdyż rząd podążający za taką polityką przegrał by pierwsze wybory.

[@jestemrad]

Tytuł odcinka..... "Sonety krymskie".

[@Tankietka2137]

+1 szacun

[@przemowylag9265]

Mówiąc krótko Krym na pewno nie jest ukraiński tylko ewentualnie rosyjski że wskazaniem na Turcję.

[@aleksanderkochelak3586]

Istniało tam greckie królestwo.

[@grzesiekdobosz4065]

Krym od zawsze był na ciostku 😉

[@BartekSychterz]

Ni. Un jest na torcie ;-)

[@xxxxxx400]

Krym je w rórkie!

[@gruchaz]

Jeszcze jedna teoria - przyłączenie Krymu do Ukrainy było prezentem Chruszczowa dla swojej żony :)

[@freddiemercury2626]

I to był błąd .