WOJNA po staropolsku, czyli o szlacheckiej SZTUCE wojowania

[@JanKowalski-pu5pi]

Komentarz dla zasięgu 🏆 Pozdrawiam 👍

[@krzysiekduchinski6168]

Bardzo merytoryczne omówienie tematu. Pozdrawiam

[@karpwgalarecie2406]

Jak zwykle czapki z głów za przygotowanie i scenografie

[@HannaARTzink]

Świetnie objaśniasz, oglądam już 3ci odcinek, daję suba. Dzięki.

[@totalboomwire]

Jeden z najciekawszych kanałów historycznych. Super, ze podjąłeś się regularnych wrzutek.

[@jarosawprzewoka9271]

Po trzy kroć,Wiwat!...Wiwat!... Wiwat! Imć Darek Rybacki.

[@tataedc6401]

Łapa w górę i czekam na więcej, super kanał :)

[@piotrwrzesniewski9597]

Komentarz dla algorytmów. Dobra robota ;)

[@jerzykonrad5114]

Niech Bóg błogosławi Dobra robota 👍🏻

[@maciejsroczynski1146]

Ciekawie i dobrze zrealizowane, miło się ogląda

[@panmajero2734]

Zabieramy się do oglądania

[@marekmarek9518]

brawo

[@klubynglingow3080]

Ojjj waćpanie, wincyj takich smaczków!

[@TheYouremotion]

Dzięki, mega filmiki!

[@brunogiovanna371]

Materiał jak zawsze pierwsza klasa, oby tak dalej!

[@catsplay1658]

Świetny materiał! Poproszę więcej o pludrakach czy też wojskach cudzoziemskiego autoramentu w służbie RON :)

[@katarzynabatory5577]

Raduje oko i ucho taki film. Dziękuję za pięknie zrealizowany, ciekawy temat.

[@pufa616]

Dobrze się ogląda do herbaty/kawy , pozdrawiam serdecznie :D

[@krisss24]

no tak kanal madry super dla ludzi swiadomych,bez golych dup itp,czyli tematycznie ,dzieikuje bardzo za tworczosc i czekam na wiecej pozdrawiam.oczywiscie leci subskrob

[@witoldwisniewski9750]

Dobra robota, komentarz, zeby film podbic.

[@Stachemilian]

Świetnie przekazujesz wiedzę, zostaję, leci subik.

[@ramiro922]

Komentarz dla zasięgu :) filmik 10/10

[@chrupek272]

Dzięki za film. Opowiadasz bardzo ciekawe rzeczy i dobrze się ciebie słucha.

[@RafikGdansk]

Dzięki ;) Komentarz dla statystyk.

[@patrykwitzleben3722]

Cześć. Wartościowy kanał. Zostawiam suba i pozdrówki.

[@mariatomczyk8553]

Jak zwykle....prosto, krótko, jasno... świetnie! Brawo!

[@mosinnagant9205]

Jak zawsze świetny materiał!

[@ania7665]

👍🐎🐎🐎🐎🐎🌻

[@rokrok-zz5tw]

Fajnie że ci się ten kanał rozkręca sponsorzy finansowanie itp... należy ci się bo dobrą robotę robisz. PS: może jakiś materiał o formacjach łuczników kuszników we wczesnym średniowieczu średniowieczu i późniejszym czasie w Polsce, bo o tym praktycznie nic nie ma na YT ....

[@DarekRybacki]

Na pewno nagram coś o łukach w RON, bo mnie interesują ;)

[@krzysztoffac3645]

Prowadzący ma talent

[@lostinspace013]

Jak zwykle - materiał super.

[@sebastiansebastian4702]

Pozdrowienia dla autora. Świetna robota, gratuluję pomysłu, wiedzy i pasji. Chwała Wielkiej Polsce, Śmierć wrogom ojczyzny

[@pinior1000]

Dobra robota Darek!

[@hubi2986]

Świetny filmik jak zawsze. Bardzo fajnie opowiedziane

[@PaweDSq]

ciekawy materiał, idzie sub

[@sumazdar]

Dziękuję

[@jacksparow2432]

Uwielbiam takich pasjonatów historii. Szacun❤

[@Avergadro]

Darku, Jak zawsze fantastyczny materiał, czekam z niecierpliwością na kolejne odcinki. A jako przykład na kolejne odcinki może poruszysz temat hierarchii w wojsku dawnej rzeczypospolitej? Czy istniały wtedy rangi i stopnie wojskowe? Jeśli tak to kim byli rotmistrz, chorąży, porucznik, kapitan, pułkownik i czy były to tylko tytuły, a może funkcje? Czy był tylko jeden hetman i co robił jak nie prowadzono kampanii wojennej? Pozdrawiam

[@DarekRybacki]

Zobaczymy! :)

[@Wolnonlove]

Pozdrawiam

[@svarc61]

TAK TRZYMAĆ!!!

[@telewidz5895]

Świetny materiał!

[@adrevileddy]

Dobra robota:)

[@leszczynskifilip]

Dobra robota. Dziwi mnie, że masz tak mało subskrypcji. Uważam, że zasługujesz na dużo więcej. W czym leży przyczyna, tego nie wiem.

[@DarekRybacki]

Dziękuję, może kiedyś urośnie ;)

[@GazalAlShaqab]

Również się nad tym zastanawiam, dochodząc do nieciekawych spiskowych wniosków na temat YT, który z racji ideologicznych fanem Historii Polski prawdopodobnie NIE jest.

[@ania7665]

@@DarekRybacki 👌👏

[@ania7665]

♥️

[@HannaARTzink]

Temat serii nie jest promowany przez YT, bo jest narodowy. Kulinaria, ogrodnictwo i wycieczki na prawo i lewo są zdecydowanie promowane.

[@michacyklon6636]

Szacunek!

[@paweplucinski4350]

Bardzo lubię Pana filmy Panie Rybacki :3

[@krzysiekstaniak]

Cześć Darku, no to jedziemy. . . . . na wojenkę 😊👍pozdrawiam

[@DarekRybacki]

Witam stałego widza ;)

[@krzysiekstaniak]

@@DarekRybacki robisz dobrą robotę i lubię Twoje opowiadania 👋👊

[@andree2000]

Świetne są te Twoje filmy. Komentarz dla popularyzacji

[@ToTrzebaNaSpokojnie]

Tego nie uczą w szkołach, sam poznałem historię w domu z książek, dziękuję rodzicom. teraz są strzępki historii Polski, a szkoda.

[@propatriadigital]

Ciekawe odcinki :)

[@michalkrefta4803]

Mogę pisać Ci pochlebstwa lub złośliwości ale po co Jesteś dobry a nawet bardzo dobry w tym co robisz no i pasją pozdrawiam

[@vandergraaf8489]

Często mówi się o polskiej szlacheckiej sztuce wojowania. A przecież mieliśmy również w dawnym wojsku I Rzplitej formacje wzorowane na zachodniej sztuce wojowania, dzięki której też odnosiliśmy dużo zwycięstw.

[@aleksandersokal5279]

Stanisław Żółkiewski wyprawił się na Mołdawie, pod Chocimiem (1621) wlaczył Chodkiewicz i Lubomirski. Rok po bitwie pod Cecorą 1620, która nie zakończyła się sukcesem.

[@DarekRybacki]

Jakiś czas temu dodałem poprawkę w adnotacjach, masz oczywiście rację :)

[@maciejcichowski4301]

Znów przypominam o prośbie o bibliografię albo ciekawe publikacje do przeczytania na temat poruszony w odcinku.

[@DarekRybacki]

W nowych skryptach już sobie zapisuje na "marginesie" (np. w skrzydłach husarskich już dodałem) - ten film robiłem na pocz. sierpnia.

[@paweszewczyk7048]

💪ale kozak 🇵🇱

[@dominikastachowska9413]

Dziękuję serdecznie za film. Zresztą, wraz z mężem lubimy Encyklopeye Staropolską. Niezależnie od formacji wojskowej, w XVII wieku, w polskiej armii rozróżniano, zasadniczo, dwa rodzaje uzbrojenia ochronnego - zbroja płytowa to po prostu zbroja, a kolczugę i podobne jej uzbrojenie nazywali pancerzem. Proszę się nie obawiać, nie zamierzamy Pana poprawiać, wymądrzać się czy coś w tym stylu. Mężowi się to przypomniało i postanowił zrobić dopisek.

[@taktycznyrusofil.2303]

to niezły radosław kotarski po roku w średniowieczu

[@dominikromanowski169]

Świetny materiał, może teraz coś o organizacji? Stopniach czy poszczególnych reformach wojskowych?

[@DarekRybacki]

Lista tematów jest bardzo długa, ale wszystkie propozycje sobie zapisuję - dziękuję także za Twoją :)

[@filipj.markiewicz7057]

Bardzo dobry materiał. Doceniam dobrą dykcję. Jednak zabrakło mi wzmianki o dragonii, a byłem ciekaw, co o niej powiesz. Nie jestem specem, ale wydawało mi się, że dragoni byli częściej spotykani w Rzeczypospolitej niż rajtarzy. Mógłbyś powiedzieć dwa słowa na ten temat? :) Pozdrawiam!

[@GazalAlShaqab]

WIELKIE dzięki za przybliżanie tego fascynującego okresu w historii RP, mieniącego się tysiącem blasków zwłaszcza w obecnej, wyjątkowo parszywej, epoce, gdy stara się młodym wpajać że przynależność narodowa jest ułomnością, a broń w ręku jedynie zezwierzęceniem. Świetnie zrobione, wartościowe filmy! Pozdrowienia z Francji!

[@butella3676]

No no lepsze od Jędrka z SurgePolonia :D

[@Wiedzminjohnny]

Ale i tak pan Jędrek też jest super

[@jakubporczynski7098]

świetny materiał - jak zawsze :) gdzie zamawiałeś buty? :D

[@DarekRybacki]

Oj, zamawiałem je jakieś 12 lat temu, więc już nie pamiętam. Ale miałem buty i od Sławka Rokity, i od p. Brzozowskiego (u Szewca) - obu Panów polecam.

[@knur_z_wilkowa]

Kom dla zasiegu

[@PatnerzCzciborTV]

komentarz dla algorytmu ;) co by częściej mógł proponować wiedzę, zamiast śmiesznych kotów :)

[@KnjazGromowladny]

Podpinam się, może i mnie więcej mądrych filmów zaproponuje :)

[@telesforbryka9511]

Owszem ,skuteczność była efektem wyposażenia,wyszkolenia i taktyki.Aczkolwiek dodał bym tutaj jeszcze jeden składnik kto wie czy nie najważniejszy.Składnik rzemiosła wojennego który doskonale uzupełnia pozostałe trzy a jednocześnie jest chyba najważniejszy.Chodzi oczywiście o....... (i tutaj ciekaw jestem kto uzupełni to słowo:))

[@DarekRybacki]

Z pewnością warto dodać "morale" :)

[@tadeusickipawe9435]

Opinia, że nowoczesna piechota pojawiła się u nas w wyniku reform Batorego jest nieco naciągana. W czasach Zygmuntów nie była ona wcale zapóźniona w rozwoju- wręcz przeciwnie- dokładnie odpowiadała swojemu przeznaczeniu i wyprzedzała pod wieloma względami piechotę innych krajów. Zachowała podstawowe elementy taktyki i 3 podstawowe kategorie kombatantów, jakie występowały w naszych formacjach pieszych u schyłku XV wieku. Poza skromnym aparatem dowódczym, rota składała się z kilkuset żołnierzy. Najwięcej było strzelców (nawet ponad 70%), uzbrojonych w arkebuzy lub rusznice oraz w miecz/szablę. Strzelcy korzystali z częściowego opancerzenia- najczęściej kirysu, czy kolczugi oraz hełmu. Szykowani byli w prostokąt, złożony z najczęściej 7-8 szeregów. Tak znaczna liczba strzelców w składzie jednostki piechoty była ewenementem w Europie, gdzie liczba strzelców sięgała w tym czasie 1/3 liczby kombatantów w jednostce. Przed strzelcami stawał szereg dziesiętników (podoficerów). Duża liczba podoficerów zapewniała większą karność i komunikowanie rozkazów (pomagali w tym muzycy i operatorzy proporców sygnalizacyjnych) oraz lepiej zapobiegała wybuchom paniki, o co na polu bitwy łatwo. Dziesiętnicy zakuci byli w kompletne zbroje (takie, jakie nosiła ciężka jazda) i przyłbice typu armet. Ich oręż stanowiła broń drzewcowa (piki typu "szydło" lub "węgorz", halabardy i inne drągi zakończone złożonym żeleźcem) oraz miecze. Dookoła szyk otaczali pawężnicy, wyposażeni w wielkie, ciężkie tarcze, którymi osłaniali całą formację. Oni również stawali do walki w kompletnych kopijniczych zbrojach, ale tylko z szablą lub mieczem u boku. Cała formacja stanowiła w ten sposób "ruchomy gród", mogący przemieszczać się na polu bitwy. Był on zdolny wytrzymać i odeprzeć atak wrogiej kawalerii; mógł razić skutecznie przeciwnika na dystans, dzięki znacznej sile ognia, czy rozprawić się z typowym, zachodnioeuropejskim czworobokiem pikinierów. Przewaga ówczesnej polskiej piechoty nad np. popularnymi na zachodzie lancknechtami wydaje się niezaprzeczalna i wszechstronna: nasi piechurzy byli znacznie lepiej opancerzeni, dysponowali większą siłą ognia, są niemal stale osłonięci tarczami. Wśród lancknechtów opancerzenie należało do rzadkości- poza szerokim "kołnierzem" kolczym, osłaniającym ramiona i pierś, który nosili niektórzy pikinierzy, większość nie posiadała żadnego opancerzenia. Jedynie stosunkowo nieliczni operatorzy dwuręcznych mieczy (zwanych u nas "szerszeniami") nosili zbroje płytowe. Broń białą stanowił przyciężki "grosse-messer" (bardziej zdatny do prymitywnego rąbania, niż szermierki) lub krótki mieczyk- katzbalger, o dość zaokrąglonym sztychu, który nie miał szans spenetrować pancerza, a jedynie razić w miejsca nieopancerzone. Broni palnej lancknechci stosowali początkowo niewiele, później i tak jej udział pozostawał mniejszy, niż w piechocie polskiej. Szyk stanowiły wielkie, kilkutysięczne czworoboki, najeżone od przodu pikami- walczyło tylko kilka pierwszych szeregów- reszta stanowiła "zapasowe mięso armatnie". Nieliczni strzelcy stali na skrzydłach. Ruch tych formacji był niezwykle powolny, łatwość poplątania szyków- znaczna, siła defensywna wprawdzie mogła okazać się w odpowiednich warunkach dużą, za to ofensywna była mizerna. W porównaniu z nimi, kilkusetosobowe szyki polskich rot sprzed reform Batorego są mobilne, operatywne, dość odporne na ostrzał, silniejsze w walce na dystans i lepiej przygotowane do walki wręcz (pancerze, lepsza broń biała). Oczywiście, reformy Batorego stały się w pewnym momencie koniecznością- w związku z dalszym krystalizowaniem się staropolskiej sztuki wojennej. A ta szybko stanęła na stanowisku, że naszą siłą rozstrzygającą jest jazda, a rolą piechoty i artylerii jest, by przed szarżą "nieprzyjaciel od pocisków szkodę wziął". Uważam jednak, że już za Zygmuntów nasza piechota była na wskroś nowoczesną, choć zapewne nie była tania.

[@pterodaktylWT]

Super materiał! Cieszę się, że mogę chociaż troszkę pomóc dokładając się do tych filmów wsparciem finansowym :). Jak tam- ciężka ta kolczuga? Pozdrawiam Michał

[@DarekRybacki]

Nitowana, dość lekka, ale strasznie brudzi ;-)

[@mh-ih7qw]

Dla zasięgów

[@karolprzegonski8592]

Wspomniano o zbrojowniach królewskich z artylerią w Krakowie, Tykocinie i Wilnie. Z tego co wiem, to dla Korony były to Kraków, Malbork i Puck, zatem Tykocin i Wilno były arsenałami litewskimi? Można wyjaśnić?

[@aleksandersokal5279]

Husaria według Radosława Sikory dozbrajała się już od połowy 16-stego wieku i nagładała koluczugi i inne uzbrojenie średniej wagi. Stefan Batory natomiast złączył chorągwie kopijnicze i wczesną husarie w jedno i powastała słynna husaria którą znamy. P.S.: Pierwsze jednostki były Serbskie i Węgierskie i chyba nazywane były na początku Racami "chorągwie rackie", lecz chyba już od czasów lat 10-tych 16-stego wieku husaria była w większości werbowana z polskiej szlachty. Co oczywiście w tym filmiku nie zostało sprostowane, bo po co?

[@PawelzLublina]

pełna profeska

[@erykmurek6318]

👍

[@mmarcu2137]

No to w koncu husaria była jazdą ciężką czy średnią? Pancerz nie oplatał całego działa, zwłaszcza pleców. Były stosowane skóry i pasy.

[@michaadamus7922]

Ale mi Waszmość Rzędziana filmowego z oblicza przypominasz. :-)

[@DarekRybacki]

Byłem już "chudym Lotkiem Lodkowskim" i "młodym Stuhrem", więc jak najbardziej mogę porobić za Rzędziana ;)

[@andrzejwisnieski3422]

Do Husarii wstępowali najlepsi Synowie Polski byli to ludzie wykształceni świetnie wyszkoleni z doskonałą kondycją fizyczną i w Husarii służyli tylko Palacy były też Chorągwie Lirewskie czyli Białoruskie bo Białoruś jest spadkobierczynią Wielkiego Księstwa Litewskiego o czym Polacy nie wiedzą!

[@bohunbohun6679]

Tragiczna wyprawa Żułkiewskiego to była na Cecore a nie na Chocim. Filmik ciekawy.

[@DarekRybacki]

Miałem na myśli "Mołdawię", wstawię erratę :)

[@Laphroaig8705]

Kierowniku, na patronite tylko przelewem mozna placic a ja mam konto zagraniczne. Dodaj jakos mozliwosc platnosci karta pieknie prosze :) Pozdrawiam

[@DarekRybacki]

Wojciechu, niestety Patronite nie pozwala mi tego ustawić :( Nie wiem czemu.

[@jakubjaniak2503]

Bardzo fajny film lecz to jest pewne że husarze podczas bitew używali skrzydeł mają zbyd dużo cech które to potwierdzają oraz skrzydła na samym początku były mocowane do zbroi husarskiej dopiero później były one przytwierdzane do koni

[@vhnr3433]

5:05 "Po utracie drzewka" 🤣

[@UlanyUlan102]

Co w tym śmiesznego? Tak się wtedy mówiło na kopie. 😕

[@BartoszGrodny]

Petyhorcy to co innego niż jazda kozacka...

[@DarekRybacki]

Nazwa rzeczywiście jest niejednoznaczna - litewscy petyhorcy równie dobrze mogli być husarią. Jednak ze względu na dość powszechne wymienianie ich jako jazdy nieco "lżejszej" przyjęło się, że mogli to być pancerni. Temat do dalszego zgłębienia i ew. omówienia w odcinku typowo o pancernych ;)

[@marcinmarcinek8735]

Wyjątkowa bo Polska była jak by nie patrzeć krajem frontowym .a Europa się rozwijała . A u nas w sumie prywatne wojny osłabiały kraj

[@cespenaster]

Szkoda, że nie wspomniałeś o Krzysztofie Arciszewskim i Zygmuncie Przyjemskim - znanych w Europie dowódcach artylerii i piechoty.

[@DarekRybacki]

Oj, o znanych dowódcach z okresu można kręcić odrębne filmy :-)

[@jacekgoaszewski3124]

Świetny materiał. Ale myślałem że powiesz coś o urzędach i hierarchii wojskowej oraz o urządzeniu staropolskim czy innych taktycznych metodach wojowania armii polsko-litewskich

[@DarekRybacki]

Wojskowość to temat rzeka :) Ten nagrany kilka lat temu był zaledwie króciutką syntezą. Co jakiś czas poruszam kolejny temat dotyczący wojskowości staropolskiej :)

[@bartekmarynowski5549]

Może coś o taktykach wojskowych

[@wd2862]

Widzę Waszmość iż masz taki sam herb jak mój...Pozdrawiam z dalekaaa

[@aleksanderallien6169]

Hmm troche moge sie mylić ale za zwyczaj peteychorce to jaza ale husarska o skromniejszej ilosci broni ale o takiech samych mozliwosciach tylko litewska. Jazda kozacka lekka jazda troche ciesza w uzbrojeniu od tatarów ale słabsza od pancernych.

[@marekurban3469]

Bardzo interesująco opowiadasz, ale na miłość Boską - ta RZECZpospolita, tej RZECZYpospolitej, pozdrawiam

[@DarekRybacki]

Obie formy są jak najbardziej poprawne: sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rzeczpospolita;1231.html

[@marekurban3469]

@@DarekRybacki to w takim razie przepraszam za upierdliwosc, zawsze mnie uczono ze w slowie Rzeczpospolita odmianie podlegaja oba czlony

[@vandergraaf8489]

Odnośnie artylerii nie ma niestety nic o Krzysztofie Arciszewskim, który zreorganizował ją na wzór holenderski. Reformy artylerii Arciszewskiego były tak skuteczne, że dopiero następną poważną przemianą tej formacji był okres Sejmu Czteroletniego.

[@DarekRybacki]

Nie ma o wielu rzeczach, bo nie sposób kompletnie opisać arkana XVI-XVII-wiecznej wojskowości w 10-12 minutowym formacie - a taki przyjąłem jako kompromisowy między popularną formą, a ambitną treścią. Pozdrawiam!

[@vandergraaf8489]

@@DarekRybacki Oczywiście zgadzam się i bardzo fajne są Pana filmy. Pozdrawiam.

[@vector53]

Husaria nie używała skrzydeł. Może kilka % wszystkich husarzy coś tam montowała ale to były skrajne przypadki

[@ВосточныйЕвропеец]

Like

[@dhamster100]

Kiedy książka, albo ebook chociażby.

[@raf.b]

Statystyka.

[@AaaLll1234]

A dragoni rotmistrza Zaręby???

[@lesiolesio]

Za znawce sie nie uważam, ale żeby petryhorcy to byla jazda Kozaka, to śmiem się nie zgodzić. To 2 rozne formacje. Druga kwestia to to, ze byli zaciągani na Litwie. W rzeczpospolitej prawie ich nie bylo.

[@lesiolesio]

Ten komentarz nie miał na celu uświadamiać czym są petryhorcy, A tylko zwrócić uwagę że to nie to samo co jazda kozacka. Co do tych pancernych, o których piszesz to też nie do konca.

[@UnderTheBanner]

Gdzieś czytałem że Wołodyjowski był dragonem czyli autorament cudzoziemski.

[@dibelek1]

zasięg

[@jacomotopl9790]

komentaryzk co z Dragonami?

[@zoltarny9382]

za krótkie te odcinki

[@dalegor]

Komentuje

[@maksymiliangowacki8083]

To jest polskap otega

[@JacekMalicki-my8ks]

A gdzie dragoni?

[@phaedromus1150]

Dla mnie bardzo przeciętny materiał, nie wspomniałeś nic o wieku XVIII gdzie polska piechota była kompletnie inna a same wojska opowiedziałeś bardzo po łebkach