سرگذشت مزدک : نخستین جنبش کمونیستی در ایران باستان

حمایت اختیاری از دیپ پادکست:
/ deeppodcastiran
Instagram: / deep.podcast
Telegram Channel: Https://www.telegram.m...
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
:music by
@incompetech_kmac Kevin MacLeod
under Creative Commons Attribution: creativecommon...
ـــــــــــــــــــــــ
آیین مزدک : نخستین حکومت سوسیالیستی در تاریخ ایران
منبع: کتاب آیین مزدک نوشته دکتر سید علی مهدی تقوی
ــــــــــــ
همه ایرانی ها با آیین زرتشت و مانوی تا حدودی آشنایی دارند و ما هم قبلا در دیپ پادکست در مورد آیین های زرتشتی و مانوی صحبت کردیم که لینک اون دو تا ویدیو رو در کامنت اول این ویدیو خدمتتون گذاشتم.
امروزه ، چه در ایران ، چه در کشورهای خارجی هموطنانی داریم که همچنان پایبند به دین زرتشت هستند و از آیین خودشون پاسداری میکنند. اما میخوایم در این ویدیو با یکی دیگه از آیین های ایران باستان آشنا بشیم ، آیینی که اصول و قوائد و باور خاصِ خودش رو داشت و تونست در زمانِ خودش پیروانِ زیادی هم جذب کنه.
آیینی که پس از گذشت قرنها هنوز بحث های زیادی در موردش هست. فلسفه‌ای موسوم به مزدکی که قصد داریم در این برنامه به این مکتب بپردازیم.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
بخش اول: فساد بین روحانیون زرتشتی
قبل از پرداختن به آیین مزدک بهتره یک کمی با اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی ساسانیان آشنا بشیم.
«ساسانیان برای جلوگیری از توسعه طلبی های روم و همچنین ایجاد شرایط مناسب برای بازرگانی، نیاز به یکدلی و یکپارچگیِ سیاسی، نظامی و مذهبی داشتن. بنابراین به سبکِ هخامنشیان - یک انسجامِ دولتی و همچنین مذهبی به جامعه دادند. اردشیر بابکان موسس سلسله ساسانیان، از همون ابتدای پادشاهی، آیین زرتشت رو به عنوان دینِ رسمی کشور معرفی کرد. طبقِ سنگنوشته های موجود، امروزه میشه به درستی و صحتِ این ماجرا پی برد.»
بخش سوم: ظهورِ مزدک
قبل از اینکه به جنبش مزدک بپردازیم بهتره با اصل و تبار این شخصیت باستانی آشنا بشیم. مزدک به معنای دانا و خردمنده. در مورد محل تولد مزدک حرف و حدیث ها بسیار زیاده، عده ای اعتقاد دارند در تبریز به دنیا اومده ، عده ای هم میگن منطقه فارس. اما بیشتر منابع اشاره به خراسان و شهرِ نیشابور دارند و به احتمال زیاد مزدک در خراسان و شهر نیشابور به دنیا اومد.
پدر مزدک هم از موبدان بزرگ در منطقه خراسان بود. مزدک از همون ابتدا این نابرابری های اجتماعی رو میدید. اون دیده بود که نجیب زادگان چه قدر زندگیشون با افراد معمولی جامعه تفاوت داره. مزدک عاشق برابری بود و اعتقاد داشت این سیستم طبقاتی باید از بین بره. اون در سخنرانی هاش گفته بود خداوند برای تمامی انسانها به یک اندازه خوشی و حتی سختی در نظر گرفته و تمامی انسان ها باید به اندازه برابر از نعمت های خداوند بهره مند بشن. به عبارتی، مزدک طرفدار یک نظام سوسیالیستی بود که دوست داشت همه اقشار جامعه با هم برابر باشن و از امکانات حکومت به یک اندازه استفاده کنند
رفته رفته مزدک معروف شد و به خاطرِ قدرت سخنرانی‌ای که داشت کلی طرفدار پیدا کرد. در اون دوران پادشاه ایران قباد بود. قباد از دستِ موبدان زرتشتی به ستوه اومده بود برای اینکه یه حالی به این موبدان زرتشتی و همچنین نجیب زادگان بده، تصمیم گرفت از مزدک و جنبش مزدکیان حمایت کنه.
طرفداران مزدک مردم ساده‌ای بودن که از ظلم و ستم خسته شده بودن این افراد اکثریت جامعه رو تشکیل میدادن به همین دلیل این جنبش هر روز بزرگتر میشد. اما یک نکته جالب رو باید اینجا بگیم، جنبش مزدک برگرفته از یک جنبش دیگه‌ای بود که چند سال قبلتر اتفاق اتفاده بود.
همینطور که گفتیم مزدک از شاگردان بوندوس بود و همون زمان هم فردی با نفوذ و سخنور بود. مزدک تونست با پادشاه ایران یعنی قباد ساسانی دیدار کنه. اون قباد رو متقاعد کرد که برای مبارزه با نفوذِ موبدان از مزدکیان حمایت کنه. البته یک پرانتزی اینجا باید باز کنیم خیلی ها اعتقاد دارن، بوندوس هم عصر با مزدک نبوده بلکه دویست سال قبل از مزدک زندگی میکرد بعدا مزدک آثار بوندوس رو خوند و تحت تاثیر این آثار قرار گرفت بعضیای دیگه هم اعتقاد دارن که مزدک شاگردِ مستقیم بوندوس بوده که حالا دقیق نمیشه اینها رو گفت.
به طور کلی باور و اندیشه های مزدک، تحت تاثیر اندیشه های مانی و فلسفه بوندوس قرار گرفته بود. آیین مزدک ترکیبی از دین زرتشتی در دوره ساسانیان، آیین مانوی و رسم و رسومات مناطق روستایی در اون زمان بود. مانویان در دوران خودشون یک شعار معروف داشتن. شعارشون این بود:
آنکه فقیر است، فردا غنی خواهد شد!
مانویان هیچوقت نتونستن این شعار رو عملی کنن، اما مزدکیان این شعار رو اساسِ کار خودشون قرار دادن. در حدود قرن سوم میلادی، بوندوس یک سری تغییرات گسترده در دینِ مانوی ایجاد کرد. مثلا از نگاهِ مانویانِ اصیل در انتهای جهان نور هیچگاه پیروز نخواهد شد و همیشه این تاریکیه که بر نور پیروز میشه اما بوندوس اومد و این باور رو تغییر داد. اون اعتقاد داشت در نهایت نور بر تاریکی پیروز میشه. پس دینِ مانویت به یکباره از بین نرفت بلکه بعد از اعدامِ مانی، تفکراتش همچنان در جامعه زنده بود و طرفدارانی داشت.
قباد ساسانی برای خودش یکسری اهداف سیاسی داشت اون احساس کرد اگر به مزدکیان نزدیک بشه و بهشون بها بده میتونه به اهدافش برسه.
«فردوسی بزرگ در اثر ارزشمندِ خودش یعنی شاهنامه به ملاقاتِ مزدک و قباد ساسانی میپردازه. فردوسی درباره این دیدار اینطور میگه:
بیامد یکی مرد مزدک بنام
سخنگوی و با دانش و رای و کام
گرانمایه مردی و دانش فروش
قبادِ دلاور بدو داد گوش
به عقیده رینالد نیکلسون، بر خلافِ اونچه که در مورد مزدک و باورش نسبت به خیر و شر میگن، در واقع نظرات مزدک در موردِ نور و تاریکی بسیار نزدیک به نظرات مانی و زرتشت بود.
در نظامِ فکری مزدک خدواند وجود داره و خدا دارای چهار نیروی اصلیه: شناخت، حافظه، فهم و سرور.

[@DeepPodcast]

لینک مستند پیامبر مانی : kzbin.info/www/bejne/m3apmHt3p9SKn8k لینک مستند پیامبر زرتشت : kzbin.info/www/bejne/qXKUf6R9oq2XbpI

[@Napoleon-ug7vh]

🗿

[@edmondfire3752]

این ویدیو روایت درست و راستینی رو نسبت به دوران ساسانی ارائه نمیکنه

[@hadinoroozi4501]

این ویدئو ایرادات زیادی داره،از مؤبدان تا روایت یهودیان

[@keyvanbastani9963]

چقد اشناست سو استفاده روحانیون....

[@A-msaaren]

بنده هم معتقدم این ویدئو تقریبا حتی یک مورد درست از واقعیات تاریخ مزدکیان و ساسانیان رو ارائه نمیکنه!! پر از اشکال پر از سوبرداشت.. از اواسط ویدئو که روایت بیشتر شبیه به قصه کودکان شد:) عزیزان دیپ‌پادکست ما انتظارات بیشتری از شما داریم🙏🙏🙏🙏🙏💔

[@M.bahadori]

آرمان عزیز چقدر قشنگ تعريف میکنه و تُنِ صداش خیلی زیبا توأم با آرامش هست، سپاس فراوان از همه ی عوامل❤❤❤

[@Mehrshad_outdoors]

ممنون از زحمات شما تاریخ ساسانیان را حتما حتما هر چه سریعتر بگذارید 🙏♥️🖐️

[@shahramkhaledirad9389]

درود آرمان نازنین. بخاطر روشنگریت و تلاشت برای باز کردن پنجره ی بسته ی ذهن ایرانیان از طریق بیان تاریخ، بی نهایت از تو سپاسگزارم.

[@iamaliimani]

چه روشنگری ای کرد؟ فقط مطالب کتاب های سراسر دروغ یک مشت سید عرب زاده رو بازگو کرد که تمام تلاششون رو میکنن که ساسانیان رو شیطان جلوه بدن و از حمله اعراب مهاجم تمجید کنند. در زمان حمله اعراب عده ای از ایرانیان از جزیره هرمز به هندوستان مهاجرت کردند و تا امروز در آنجا ماندگار هستند. اگه میخواید تاریخ ساسانیان رو بدونید از زبون اونها بشنوید که داستان نیاکان ساسانیشون هنوز نسل به نسل داره منتقل میشه . کاملا بر خلاف این ویدئو هستش و فرضیه نظام طبقاتی و ظلم و ستم موبدان از اساس کذب لعنت به اسلام و کمونیسم که هزار ساله هرچی میکشیم از این دو طاعونه سیاهه

[@سامانحامدی]

برای چی ذهن بسته

[@rozaabdyloeva500]

Салом ман азТоҷикистон ҳастам.Ормон бисёр нутқи хуб дорад.Ман шахсан миннатдорам аз ин шахсият.❤❤❤❤.

[@M_at_utub]

آرمان جان دم شما گرم . خسته نباشید . کانالتون یه هویت متفکر،مستقل و دانش محور به یوتیوب فارسی داده .

[@shahramkhaledirad9389]

دقیقاً

[@parvizgolmohamadi1741]

درود بر شما خداوند حفظ دار شما و تیم خوبتون باشه و سایه بزرگ پدر و مادرتان مستدا خیلی خیلی منتظر سلسله ساسانیان هستیم خدا یار و یاور تون باشه

[@PoriR]

با سپاس فراوان از شما آرمان گرامی و یارانتان . سالم , شاد و سرافراز باشید. به امید پیروزی هر چه زودتر نور بر اهریمن تاریکی. پاینده ایران . 💌 🌹 💕🙏 👏🤗

[@MoJTABA.irandost3034]

Thank you for your good channel and informing the people of my country, peace be upon Iran and destruction 🇮🇷🎉

[@kianooshm-wj2rr]

مثل همیشه عالی بود ، ممنون از زحماتتون جناب حافظی ، مشتاقانه منتظر پادشاهی ساسانی هستیم

[@MitraArandan]

I really like your video 😊 good and useful information

[@CPe-t3o]

سپاسگذارم از برنامه خوبتان کانال شما تنها کانال مورد علاقه من در مورد تاریخ می باشد ، چون بسیار حرفه ای عمل می کنید ، تنها نکته ای که به نظرم آمد این بود که مزدک بر عکس کمونیست ها خداباور بود و بر عکس مارکسیست ها و توده ای ها ایران را دوست داشت .

[@mahinkhazaeezadeh]

سلام آرمان عزیز و سپاس بابت لطف شما🙏🌹 یادآوری تاریخ باستانی سرزمینمون بسیار عالی و باعث افتخار هست ❤❤ پایتده و مانا باشید 👌💓

[@eheehe-s1v]

به جای سلام از درود استفاده کنید

[@هادیچراغعلی]

درود بر آرمان عزیز... سپاس فراوان

[@SOSANOochiha]

سپاس از اگاه سازی

[@meharsho3862]

عالی هستید واقعا مشتاق شدم برم شاهنامه رو دقیق تر بخونم

[@majidhajiabadi3671]

❤درود و سپاس بر جوان پسره ایرانی قدردان تلاش صادقانه شما وبچهای باسواد تیمتان هستیم❤❤❤❤❤❤بسیار شیوا ساده ومفید بود مثل تمام برنامهاتون

[@Porotozist]

درود بر کانال خوب دیپ پادکست و آرمان جان عزیز زنده پاینده باشید که تاریخ ایران زمین رو برای ما بازگو میکنید سپاس از شما دوست عزیز 💎💎💎

[@جاویدرضاشاهدوم2020]

با سپاس فراوان از شما ❤

[@Sarahalizadeh7089]

درود و خسته نباشید خدمت آقای آرمان عزیز 🌺🌺🌺🌺🌺

[@muhammadtavakoli4679]

Informative and educational content

[@Alchemist-Inside7000]

دست مریزاد آقا آرمان و تیم خوب دیپ پادکست💙👍👏👏 یکی از بهترین پادکستهای یوتیوب💐💐💐

[@مزدشتآریایی]

تا ابد زنده و جاوید باد نام و اندیشه پاک کوروش بزرگ

[@saeedalipour1584]

Hello Arman. Thank you for your excellent one of the best KZbin channels

[@mahruoasady1015]

Thank you so much Me.Arman, Your podcasts are unique and excellent.❤❤

[@aminhosseinpoor1036]

ممنون از ویدیوهای خوبتون

[@mohammadgoharnezhad5637]

ممنون از آرمان عزیز و تیم دیپ پادکست عالی هستید

[@Gamergta56]

ممنون از اقا آرمان عزیز. از شما خواسته ای دارم و اونم اینه که درباره کرد ها هم ویدیو بسازید. ممنون

[@علیرضازعیمی-ك5ق]

درود وسپاسفراوان

[@A.e6898]

سلام درود اول از همه تبریک برای ۲۰۰ تای شدن شما عزیزان و اما بعد جناب حافظی عزیز ممنون میشم یک برنامه تخصیص دهید در مورد جشن پوریم در دین یهودیت .ممنون از زحمات شما عزیزان

[@166Roberto]

Thank you ❤❤❤

[@مهرگانایلیا]

سپاسگزارم پاینده باشید.

[@AriaAmiraslani]

دستتون درد نکنه❤

[@1SINAPS]

درود ارمان بزرگوار سپاس از اینکه تاریخ این تمدن ایرانشهری رو زنده نگه میدارید و تلاش میکنید در این راه پاینده باشید. زنده باد ایرانشهر بزرگ👑❤️

[@Asghar.ramezani]

سلام درود میشه راجب رود نیل که ایرانیان ساختن یه پست بذارید ممنون بابت برنامه زیبا❤

[@Ar3h1ya]

عالی و بسیار آموزنده تشکر از شما و تیم خوبتون بابت روایت تاریخ 💎💎

[@RoyaAlipour-hm1he]

انوشیروان عالی بود.نور و برکت پروردگار بر تمام انسان های آزاده و برحق.ممنون از زحماتتون

[@hormozpour5258]

Excellent! Thank you very much for the great efforts!🙏🍀👏🏻

[@بیتارنجیعلمداری]

سپاسگزارم از زحمات شما و یه خواهش دارم اسم شخصیت ها و شهر هایی که تا حالا به گوشمون نخورده کتبا بنویسید تا کامل متوجه اسم واقعی شخصیتا بشیم ممنونم

[@omidomid3357]

فوق العاده مثل همیشه سپاس اززحمات

[@persianpars2621]

khaili khailli az shomaha ke in vedioha ro dorost mikonid sepasgozaram. besiar amouzandan baraye man.

[@Michealisfahani]

Thanks ❤❤❤

[@marymazin4721]

از بهترین پادکست سازان هستین

[@AliKaviani-b6x]

خیلی پادکست ارزشمندی بود. سپاس

[@BehzadFazely]

Thanks for sharing your thoughts about history

[@___mohasan___7623]

لطفاً یک ویدیو طولانی مثل ویدیو اشکانیان برای سلسله ساسانیان هم بسازید زنده باد

[@AkbarSoleymani-ty6mu]

❤A❤R❤M❤A❤N❤H❤A❤F❤Z❤I❤AND.......درود سپاس بر آرمان وکل دست اندر کاران عزیز

[@sorenavanesian8929]

با درود ارمان عزیز و خسته نباشید یک برنامه در باره برژنف بسازید...perfect

[@Bahram2555]

عالی . ممنون از ویدئوهای فوق‌العاده ای که میسازید

[@ehsankhalaji]

درود فراوان از اگاهی رسانی شما..

[@hamedabbasi4430]

عالی بود آرمان جان👏👏👏، ممنون بابت ویدئوهای مفید و آموزندت❤❤

[@Shohreh963]

ممنون آرمان گرامی

[@ربابهلاسمیپور]

درود بر شما بسیار عالی ❤

[@Lady_Ariyana]

Very interesting. Thanks

[@nasrin.61]

ممنون آرمان جان بسیار عالی بود

[@Muhammad.88]

سلام و درود فراوان به همه دوستان دستتون درد نکنه. 🤍🇹🇯🤍🇮🇷🤍🇦🇫🤍🇺🇿🤍

[@me_the.curious]

چه قدر لذت بردم ممنونم کلی چیز یاد گرفتم ❤

[@hamid2r]

ممنون وخسته نباشید👍🌹

[@وحیدجابری-ك2ق]

خسته نباشید👏👏👏عالی بود

[@mahdibehzadi7278]

ممنون از گروه دیپ پادکست لطفاً بیشتر در مورد ساسانیان حرف بزنید و برنامه درست کنید هرچند میدونیم محدودیت وجود داره ❤

[@amirkhorasani8450]

درود و سپاس 🌺

[@dhhdfjhryiyfhu2154]

خیلی ممنون بابت ویدئوهای خوبتون ❤ شما یکی از ارزنده ترین کانالهای یونیوپ فارسی زبان رو دارین. پیروز باشین.

[@amirhossein9553]

اگه ممکنه اسم خواننده اشعار شاهنامه ک انتهای ویدیو گذاشتین رو بگین ممنون میشم

[@Mo.Minabi]

درود بر شما، ممنونم از شما بابت به اشتراک گذاشتن سوادتون با ما. لذت میبرم از ویدیو هاتون

[@MahdiKarami-l4s]

قربون آرمان جان❤❤❤❤

[@abololo..lololo]

سپاس❤

[@maryammana2618]

یک دنیا سپاس فوق العاده بود 🙏❤️

[@پارساسیاهکمری-ف4ت]

بسیار عالی آقا آرمان خیلی منتظر اپیزود ساسانیان بودم باتشکر 💎❤

[@alisheykhi3853]

سرفراز باشی ارمان جان همراه تیم ، موفق تون

[@Ali._maleki_]

درود بر آرمان عزیز بی صبرانه منتظر ساختن پادکست سلسله ساسانی هستیم🎉

[@behboodj2359]

مرسی آرمان..عالی بود.

[@rahaazad5563]

درود بر شما بابت زحمتی که کشیدید.

[@shahabfatemi]

سپاس از مطالب خوبتون. با قدرت ادامه بدین.

[@Merka_ssd]

سلام لطفا در مورد سلجوقیان هم ویدیو بسازید

[@arminh7690]

درود بر شما و کانال جالبتون

[@armitaebrahimi8183]

ممنون،عالی بود❤

[@مزدشتآریایی]

تا ابد ایران تا ابد آریایی تا ابد پهلوی

[@noelsalimkhan6351]

خیلی خیلی عالی بود بهترینه کانالت خیلی خوبه 🎉🎉🎉🎉🎉🎉🎉❤❤

[@مزدشتآریایی]

تا ابد زنده و جاوید باد ایران آزاد تا ابد زنده و جاوید باد کوردستان آباد تا ابد زنده و جاوید باد ایرانی اگاه تا ابد زنده و جاوید باد خاندان ایران ساز پهلوی تا ابد زنده و جاوید نام و اندیشه پاک کوروش بزرگ تا ابد زنده و جاوید باد نام و یاد مزدک نخستین پیام آور برابری برادر ی

[@maryamghafoorian9597]

ممنون آرمان عزیز 🌹 ب امید یزدان پاک نهاد شود ایرانمان آزاد آباد 🌹

[@atoosa0098]

❤thanks

[@Mooondlicht]

من قبل از اینکه با چنل شما آشنا بشم به جرعت میتونم بگم الان میفهمم که از سواد فقط خوندن و نوشتن بلد بودم من با شما تاریخ ، سیاست ، جغرافیا و حتی اقتصاد یاد گرفتم و واقعاااا ممنونم ازتون ❤ من هزار بار کلمه کمونیست رو تو کتابام داشتم ولی هیچکس مثل شما نتونست توضیح بده که به طور کامل مفهومشو درک کنم

[@sasan12341]

در مورد این کلمه‌ کمونیست میتونید یه توضیح خلاصه به من بدید. اگه مقدوره براتون. ممنونم لطفا بر اساس آنچه در این کانال یادگرفتیدبگید. بخصوص اینکه قبلا چطور فکر میکردید و الان با توجه به آنچه فراگرفتید دیدگاهتون چه تغییری کرده یا تکمیل شده.

[@mohammadjavadjahanara5080]

درود آرمان جان. ممنون از زحمات شما و تیم عزیزتون. عالی و مفید.

[@amirghasseminajitmember4345]

سپاس از شما

[@Mohammadreza-co1zq]

بعداز ۳سال که کانالهای شما رو دارم به راحتی میتونم بگم که یکی از عالی ترین کانالهاهستید و اما فعلاً تا ممتاز بودن راه زیادی دارید

[@TheGoneWithTheWind]

عرض ادب و احترام اگر مقدور هست ، اپیزودی درباره 《عملیات انتبه 》 موساد و همچنین گروه‌های مارکسیستی "بادرماینهوف" آلمان غربی، "بریگاد سرخ" ایتالیا و "ارتش سرخ" ژاپن تهیه بفرمایید. سپاسگزارم پاینده ایران ❤❤❤

[@MatinHassanezhad]

سلام واقعا بخاطر زحماتتون برای آگاهی و ترویج علم و فرهنگ ممنونیم لطفا در مورد سقوط ساسانیان و حمله اعراب به ایرانم ویدیو بسازین. ممنون

[@ghasemghaseminejad9068]

پاینده باشید ارمان خوش صدا

[@kiarashshahidi5921]

مثل همیشه عالیییی

[@maziyara5317]

Excellent information 🎉🎉

[@alikamranlalbakhsh7662]

هزاران بار سپاس

[@hossainbolghak6911]

Thanks

[@mahdi70465]

Excellent

[@FFarokhzad]

I enjoyed

[@Aryoteddy]

ممنون آرمان جان ❤

[@turkyas]

درود بر آرمان عزیز🌹درود بر پادکست🌹

[@ALI-fi3op]

سلام درباره تاریخ گوگوریو و جومونگ هم بزار

[@ehsanjoleyni5619]

ببخشید درباره سینوهه هم میشه مستند بسازین

[@بابک-ز1د]

درود بر مزدیکان،،، درود بر خرمدینان،،، درود بر زندیقان،،، درود بر قرمطیان ،،، درود بر تمامی نهضت های ایرانی ضد ستم و استبداد چه داخلی و چه خارجی!!!

[@hesamroyalgame1165]

درود بر شما اقا آرمان یه سوال آيا سطح کیفیت زندگی مردم در دوران ساسانی همانند دوران هخامنشی خوب بوده است؟

[@A-msaaren]

سوال بسیار مسخره ای پرسیدید؛ کیفیت زندگی مردم با گذر زمان خواه ناخواه بهتر میشود دست ما نیست. مثال: شکوه ایران ساسانی با ایران امروز قابل مقایسه نیست؛ اما کیفیت و عیش مردم امروز هزار برابر بیشتر از اجدادشان است. ما در لیوان آب می‌خوریم، انواع خوراک و پوشاک و لباس های رنگارنگ داریم، لوله کشی آب داریم با حمام و آب گرم... گذشتگانمان هیچکدام از اینها را نداشتند !! :) ساسانیان و گذشتگانشان هم همینطور🙏❤

[@Jalalerdintirdadi]

​​@@A-msaaren این دوست عزیزمان در قیاس با دوران باستان گفت ، متاسفانه آقای حافظی وضعیت دوران ساسانی رو اشتباه توضیح دادند ، دکتر آرتور کریستن سن نیز در کتاب خود ذکر کرده که یک فرد کارگر ، یا یک فرد کشاورز یا پیشه ور میتوانسته به سطوح بالاتر جامعه بره و یا حتی فرزندانش رو به مدرسه بفرسته اگر وضعیت امپراتوری ساسانی بد بود ، اونها چه طوری میتونستن ۴۲۰ سال جلوی روم ، هپتالیان شورش ها قحطی ترک ها عرب ها بیزانس کیداریان آلخون ها ، هون ها و... دووم بیارن؟ مگه همچین چیزی ممکنه

[@A-msaaren]

@@Jalalerdintirdadi فکر نمیکنم جوابتان اصلا ربطی به حرف های من داشته باشد! بله دوست عزیزمان سوال مسخره ای کرد و "سطح زندگی مردم ساسانیان را با هخامنشیان مقایسه کرد" که پاسخش را با مثال دادم؛ ساسانیان هم قریب به 430 سال برپا بودند نه 420 سال. من نیز عقیده شما را دارم و دقیقا به همین دلیل که: *طبقه‌بندی بدون تغییر مردم، جامعه را از استعداد تهی می‌کند* معتقدم افراد موضوع طبقه‌بندی اجتماعی دوره ساسانی را بد متوجه شده اند👍❤

[@hesamroyalgame1165]

@@Jalalerdintirdadi ممنون بابت راهنمایی

[@Jalalerdintirdadi]

@@hesamroyalgame1165 خواهش میکنم