Ödemiş Bademli Eski Belediye Başkanı 1925'li Mustafa Başer, Belde Tarihini Anlatıyor...

Ödemiş Bademli Eski Belediye Başkanı 1925'li Mustafa Başer, Bademli Belediye ve Kooperatifçilik Tarihini Anlatıyor…
Sohbetin tam metni: medium.com/@oz...
8 Aralık 2015 13.37 - Bademli
Bademli Belediyesi 1930'da kurulmuş, köyden belediyeye geçince halktan şikayetler olmuş. Şikayetler olunca bir sene sonra kapatmışlar. Aradan bir sene daha geçtikten sonra "Ya, niye kapattık? Yanlış oldu bu iş" diye tekrar açmışlar, 1932'de. İlk kurucusu Malatyalı İbrahim Efendi. 1932'de ikinci kurucusu Uyuzoğlu Mehmet Bey. Bunlar, 1934 senesine kadar Uyuzoğlu Mehmet Bey Belediye Reisliği'ni sürdürdü, 1934'te ben ikinci sınıftım. (Sen kaçlı oluyorsun Amca?) Ben 1925 doğumluyum. Şimdi Bademli Belediye Reisi seçimi oldu. Okulun bahçesine Bademlililer'i topladılar. Üç tane aday vardı: İzzet Parlar, Kayalı'nın Mustafa Efendi, Hüsnü Çelik. Halka dediler ki; Hüsnü Çelik'i bir yere oturttular, öbürünü bir yere, İzzet Parlar'ı bir yere... "İzzet Parlar'ı isteyenler bu tarafa", bak 'açık oylama', "Kayalı'yı isteyenler bu tarafa, Hüsnü Çelik'i isteyenler bu tarafa...". Bir saydılar, Kayalı'nın Mustafa Efendi Belediye Reisi seçildi.
...
İhtilal'den döndük geldik, 1984'te bir daha seçim oldu. Dediler ki, "Ya bir dönem daha yapıver, bizim daha yapacak çok işlerimiz var", "Başka arkadaşlar hazırlandılar, onları yapalım" falan dedik, "Senin yaptığın işi kimse yapamaz, sen bir dönem daha bu işe katlanıver" dediler, tekrar seçime girdik, bir dönem daha kazandık. '89'a kadar, '50 ile '89'a kadar Bademli'ye hizmet ettim. Bademli'nin imar uygulamasını tamamladım, ekonomik durumu fakirdi, "Ekonomik durumunu düzeltmek için ne yapalım" diye düşündük, "Fidancılığı geliştirelim" dedik. Çeşitli meyve fideciliği... O zaman böyle 10-15 kişi evlerinin önünde 300-500 fidan yetiştiriyorlardı. Bunları topladım, "Bir kooperatif kuralım da, meyve fideciliğini geliştirelim, Bademli'nin ekonomisi fidancılık geliştikten sonra düzelir". 1968'de Kooperatif'i kurdum. (Adı "Bademli Kalkınma Kooperatifi" mi?) "Bademli Fidancılık Kalkınma Kooperatifi". (Hala devam ediyor...) Hala devam ediyor... 45-47 senedir. Fidancılık Bademli'nin o fakir ailelerini zengin etti. Hepsinin işi düzeldi. Bademli Ovakent'te 3-4 tane ağa vardı. Onların ikişer, üçer bin dönüm arazileri vardı. O arazileri, Bademlili işçiler işlerdi, işçilik yapardı. Her gün buradan 600 işçi, 500 işçi yayan işe giderdi. Bu fakir vatandaşların çocukları şimdi işlerini düzelttiler fidancılıktan, Ovakent'teki ağaların bütün topraklarını satın aldılar. Şimdi Kooperatif'te 100 kişi sigortalı çalışan var. Zeytinyağı fabrikası var, yoğurt fabrikası var, peynir fabrikası var, doku kültürü fabrikası - üretim istasyonu var. Doku kültürü üretimi: Fidanların hücreden üretimi, hücreden üretilen anaçlar, üretiyorsun. Her sene iki milyon anaç üretiyoruz. İki milyon anaç ortaklara dağıtılıyor, ortaklar onları tarlalarında yetiştiriyor, aşılıyor, günün şartlarına göre geçerli meyve türleriyle aşılayıp piyasaya satıyorlar. Bademli'nin ekonomisi, sosyal yaşantısı, ayrıca şehir nizamı, elektriği, suyu, kanalizasyonu, hepsi dört başı mamur. Bir de ayrıca içme suyu fabrikası yaptırdım. (Bu "Badem Su" mu?) Badem Su. Badem Su'da 30 kişi çalışıyor. Her gün 20 milyar para getiriyor. Dağdaki kaynaklara Bakanlık'ın yetkililerini kendim aldım, çıkardım, götürdüler, sularını tahlil ettiler, ona göre insan sağlığına yararlı raporları verildikten sonra, fabrikayı kurduk. Fabrika için devletten de hiçbir şey istemeye gerek yoktu. Kendi yağımızla kavruluyorduk, fakat şimdi Belediye kapanınca, İzmir Büyükşehir'e devredildi. O idare ediyor şimdi ve Belediye'nin kapanmasıyla da Bademli biraz köhneleşti. Gerçekten Belediye ayakta tutuyormuş Bademli'yi. İnşallah Allah hayırlısını göstersin.
(- Peki şimdi Yeşil Bademli'yi ziyarete geldik, Yeşil Bademli tanındı bir anda Türkiye'de, hızlı bir yükseliş yakaladılar. Dört senede ihracat yaptılar, ortak sayısını arttırdılar... Şimdi nasıldır, nasıl değildir daha konuşmadık, konuşacağız ancak merak ettiğim husus şu: Nasıl oluyor da bir çok yerde 'kooperatif' başarısız olurken, bu Bademli'nin insanı dayanışma içinde olabiliyor, kooperatifi yıkılmıyor, finans olarak ayakta kalabiliyor?
...