Depremden Yaşam Üçgeni Sayesinde Cenin Pozisyonunda Kurtarıldılar- Dr. Öğr. Üyesi Ferudun Çelikmen

AKUT Kurucu Başkanı ve Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Acil Tıp uzmanı Dr. Öğr. Üyesi M. Ferudun ÇELİKMEN anlatıyor.
Depremde can kaybının nedenlerinden biri: Çök Kapan Tutun!
Deprem anında, binanın dışına hızla çıkabilecek bir yerdeyseniz,
hiçbir eşya almadan hemen dışarı koşun.
Deprem çantası aramayın, size ayak bağı olmasına izin vermeyin.
Hiçbir şeyle ilgilenmeden, çocuğunuz varsa sadece onu alıp dışarı çıkın.
Deprem anında, binanın dışına çıkamayacak bir yerdeyseniz,
Ezilmeyecek ya da ezilse dahi size yaşama alanı bırakacak, yatak, koltuk gibi eşyaların yanına yatıp, cenin pozisyonu alın.
Deprem anında, masanın ya da sandalyenin altına girmeyin.
Bugüne kadar ülkemizde birçok kişi, masa ya da sandalye altına girdiği için yaşamını kaybetti.
Çök Kapan Tutun yanlıştır. Deprem için geçerli değildir.
Doğru olan yaşam üçgeni oluşacak yerlere sığınmaktır.
#deprem #depremler #depremaçıklama #ilkyardım #acilyardım

[@muhammetelmofti424]

Düdükte çok önemli cep telefonunun şarjı biteceği mantığı ile sesi düdük ile çıkarıp kendimizi farkettirebiliriz.

[@Perimasali0910]

Valla nefes almadan dinledim, o kadar akıcı ve netti. Bu hocamızı tekrar ekranlarda görmek isteriz.

[@nuranaras646]

Tekrar olursa bilgilenelim diye burdayız 🎗06.02.2023 🎗

[@Muhammedsfgh]

Öncelikle geçmiş olsun hepimize. Ben de tekrar deprem olur diye buradayım ama hocamızın dediği şeyleri pek anlamadım. Yani "Ben deprem anında ne yapmalıyım?" sorusuna hâla cevap alamadım. Yaşam üçgeni oluşturmak için çök-kapan-tutun. hareketini yapmayın diyor hoca. Yani o zaman hangi hareketi yapmalıyız? Sıra altına veya masa altına girmeyeceksek nereye sığınacağız? Anladıysanız anlatabilir misiniz lütfen? Şimdiden teşekkür ederim.Tekrar ülkemizin başı sağolsun. Yaralılara da bir an önce şifa diliyorum.

[@Muhammedsfgh]

@@gulsenoguz3762 Nunun görselini pek anlamadım?

[@mahmutkutuk754]

@@Muhammedsfgh "bunun görselini*" demeye çalışmış. yani diyor ki: eğer yataktaysan yanında su ve telefon olmasi yeterli, depremi hissettiğin anda bazanın yanına "cenin" pozisyonunda yat. çök-kapan-tutun hareketini yapmak yerine cenin pozisyonunda başını korumak daha iyi olur diyor... Daha detaylı bilgi için Google üzerinden araştırma yapabilirsiniz...

[@gorkemkara7352]

@@Muhammedsfgh katılıyorum

[@oguz4158]

@@Muhammedsfgh çök kapan tutun yanlış demiyor ,masanın altına çökmek yanlış dıyor. Yatağın yanına sırtın yatağa doğru olacak şekilde cenin pozisyonda başını bir kolunka koruyacak şekilde ol diyor adam. Yatak sana yaşam üçgeni oluşturabilir. Yatağın içini full kıyafet yada kitapla doldurman gerekir

[@mehmetkahiye]

abi uzaktan bakınca bir insanın ne kadar yetkin olduğunu anlayabiliyorsunuz, çok değerli bilgiler veriyor hocamız allah razı olsun hem kendisinden hem de sizlerden.

[@tugcederin3071]

Ne kadar doğru konuşuyor herkesin bu söylenenleri ayda en az 1 defa tekrar etmesi lazım olası bir durumda paniklenmemesi için oturma odanda olabilirsin mutfakta yatakodasinda tuvalette banyoda kaç saniye içinde belirledigin bölgeye çocuğunu kapıp kosabiliyorsun çok değerli bilgiler 5 yaşındaki kızıma bile öğrettim hangi pozisyonda hangi odada nasıl nerede duracağını

[@07arda]

Ne kadar dogru konusmus simdi anliyoruz

[@aslihanpolat933]

6 Şubat depreminin 7,6 şiddetini iki kere atlatmış biri olarak 13. Günde demin 5,1 için sallanınca açıp izledim:( Allah'ım bizi muhafaza et

[@tekilabrawlstars934]

bu değerli insan doktor akutun kurucularından ferudun çelikmen nasuh mahrukiyle beraber ve diğer akut kurucularıyla 1999 kocaeli gölcük depreminde birçok insanın hayatlarını kurtardılar aktif rol oynayarak betonları kazarak 1999 dan sonra birçok kurtarma ekibi kuruldu türkiyede bunlara öncülük eden ilk kurtarma kuruluşu akuttur akut tekrar eski kurucu üyelerinin göreve getirilmesiyle devlet kurumları gibi yetkide olmalıdır.

[@huseyin8087]

Her gece yatmadan böyle şeyler izliyom psikolojim bozuldu

[@Dnzkocak1117]

Ben de... instagrami sildim kurtuldum youtubedan kurtulamadım.

[@ThePisuanzi]

​@@Dnzkocak1117 ben de öyleyim

[@zyneptkgz2939]

boyle videolarin devamini gormek isteriz❤ diger bilgilendirme videolari hikaye😏

[@alikurtulan6621]

Arkadaşlar, 1) gardırop kenarına kumbara teneke birşey koyun, yatak başlığına plastik bardak ile su koyun, sarsıntı anında düşüp ses çıkarsın ya da sizi ıslatın. 2) Android telefonlarda deprem erken uyarı sistemini açık tutun 3) Yaşam üçgeni olacak yeri her aile ferdi bilsin, deprem çantası orada dursun, herkes oraya koşsun. Varsa sandık içini kitap doldurun, onun yanı iyi olabilir, baza altı kitap olsun. Yaşam alanı, camlardan uzak olsun. Dış duvara yakın olsun. Bina çökmeyip, devrilebilir. Bu yüzden dikdörtgen binaysa enine denk gelen yeri seçin. 4) Yastık altında düdük olsun, her yere düdük koyun, kaçarken de düdük çalın ki herkes uyansın, tam deprem esnasında. 5) benim çocuklar küçük ve onlara yan odaya koşmak lazım. Onu nasıl çözeriz bilmiyorum...

[@mineliben]

Tiroid hastasıyım ve gece uyanma sorunum var yıllardır ilk kez şükür ediyorum

[@karatasabla]

Cok cok degerli bilgiler, tesekkürler hocam,

[@sena5866]

Cok güzel aydınlatıcı video olmuş

[@tuva75]

Bu depremde dışarı çıkarken bir battaniye almanın önemini de gördük günlerce yardım gitmeyen kentlerde binlerce insan bu sefer soğuktan harap oldu siz yine hafif bir deprem çantası hazırlayın ulaşımı kolay olsun termal battaniye falan koyun içine

[@oiropme5594]

çok iyi bilgilendirme videosu 👏

[@mertcavus4367]

Gördüğüm en mantıklı önlemlerden

Oldukça güzel fikirler. Toplum olarak elimizden geldiğince tedbirler almalı, hazırlıklı olmalıyız. Şubat 2023 depreminin umulmadık şekilde peşpeşe 7.7 ve 7.6 şiddetinde 2 defa olması ve dondurucu soğuk kışve ulaşım şartlarında olması nedeniyle AFAD/AKUT, Altın değerinde ilk 2 günü çok iyi değerlendiremedi, (maalesef), daha sonra canla başla çalıştılar sağolsunlar, varolsunlar. Bu depremden dersler çıkarıp, muhtemel Bingöl veya Marmara Depremi için çok organize şekilde hazırlanmalı AKUT/AFAD, ve de her bir fert. AKUT/AFAD, 6000 küsür yıkık binaya olağanüstü şartlar nedeniyle (anlaşılabilecek şekilde) günlerce kurtarmak için yetişemedi. Halbuki sadece bir AKUT/AFAD elemanı önderliğinde o civarda bulunan mevcut asker/madenci/ve sivil'den oluşacak 10'ar, 20'şer kişilik 1000'lerce grup, derhal yıkık binalara ellerindeki mevcut imkanlarla (Akut elemanı kılavuzluğunda binalara ZARAR VERMEDEN) ön müdahaleler yapsalar, kolay kurtarılabilecekleri insanları kurtarsalar, peşlerinden gelecek olan daha donanımlı AKUT personeline molozlardan vs. temizlenmiş daha hazır bir ortam oluştursalar, çok daha fazla insan donmadan, dondurucu havada hipotermiye maruz kalmadan kurtarılabilir(di). Yani, bir nevi mevcut AKUT elemanı sayısının 10 katı, 20 katı insan adeta bir çarpan etkisi yapmak suretiyle (5000 kılavuz AKUT elemanı yerine 5,000 x 10=50,000 , 100,000 kişi ile) kurtarma yapılmış olabilecek. Yıkık altında kalan insanlara yetişilememe durumundan içim içimi yiyerek 2. gün Afad'a bu mealde bir mesaj atmıştım, ama maalesef pek te bir işe yaramadı. İnşaallah bu önerimi dikkate alıp, muhtemel Bingöl/Marmara vs. depermlerine biraz daha iyi hazırlanırlar. Çünkü, yıkılması muhtemel 140,000 binadan bahsediliyor, İstanbul'da. 6000 küsür binada halimiz bu ise, AKUT'un 140,000 binada 'Altın saatler olan 72 saatte' kurtarma yapabilmesi şu durumda çok çok zor. Bunlardan da önemlisi; yıkılma tehlikesi olan tüm binaların bir an önce yıkılıp yeniden inşa edilmesi veya mümkünse depreme yıkılmadan dayanabilecek şekilde desteklenmeleri.

[@crazzymen44]

klavyeden yazmak gayet kolay .. çok meraklıysan seni bir görelim sahada bir enkaza nasıl yaklaşacağını görmek isterim

[@baharniyazova4120]

BEN ERKEK OLSAYDIM DURAMAZDIM.VE ÇOCUĞUM OLMAZSAYDI YİNE DURAMAZDIM GİDERDİM.SİZ KADIN MISINIZ ERKEK MİSİNİZ BİLMİYORUM AMA GİTME DURUMUNUZ VARDIYSA NİYE GİTMEDİNŞZ?SÖYLEDİKLERİNİZ DOĞRU AMA 10 İL AZ MI?FELAKET BÜYÜK.

@@crazzymen44 Anlaşılan sahada tek sen varsın! Sahada iken klavyeden yapıcı, hataların minimize edilmesini söyleyenler yorum yazanlar (sen hariç) sahada değiller öyle mi? Hem, deprem alanında, sahada olunca başka bir yerlerden mi yazılıyor? Bu depremden dersler çıkarılıp gelecekte olabilecek depremler için daha hazırlıklı olunması gerektiğinin dile getirilmesinin söylenmesini neden başka yerlere çekme ihtiyacı hissediyorsun?

[@crazzymen44]

@ sen kimsin ki unvanın neki devleti yönetenler akademisyenler bilim insanları gerekli uyarıları yapıyor zaten. koskoca ülkede bir Akıllı sen mi kaldın ! kurumları uyaracak

[@tevfiksabuncu4623]

Hocam Allah razı olsun.. çok kıymetli bilgiler.

[@mkenans]

Yatakta yakalandık. Hiç bir önlem almamıştık. En büyük hatamız başımıza hiç gelmeyecekmiş gibi cehalet içinde yaşamak oldu.

[@ispermecet794]

Geçmiş olsun. Allah yar ve yardımcımız olsun.

[@handerkan85]

Geçmiş olsun dostum. Ben de 1999 depremini adapazarında yaşadım. Arkadaşlarımı kaybettim. Bu ülkenin en büyük sorunu cehalet zaten.

[@nuroakkaya]

Geçmiş olsun 😞

[@sevimfutsi4060]

8

[@alcanay9465]

Çok geçmiş olsun. Allah bir daha yaşatmasın. Kendinizi suçlamayın. Türkiye 99 depreminde değil ama bu depremde uyandı.

[@keremkarakas3660]

Fırtınada şemsiye kullanmak çok güzel cümle harika Müthiş fikirler

[@Hi9hdwhjj]

Çoğu insan bunu yaptı belkide ama ginede kurtulamadı çünkü ölüme terkedildiler kimse kurtarmadı maalesef 😔😭

[@elifdemir5779]

Bilerek biraktilar

[@tungatingiz3622]

@@elifdemir5779 Allah'tan korkun ya. Neden bilerek baksınlar?

[@baharpapatya3414]

@@elifdemir5779 Küm kimi bilerek bıraktı.Saçma sapan konuşmayın

[@elifdemir5779]

@@baharpapatya3414 tutarlj vicdan diliyorum icinde sesler gelirken enkaz kaldirdilar izleyin tweter internet bakin biraz

[@elifdemir5779]

@@tungatingiz3622 icinde insan varken enkaz kaldiranlari izleyin internetten

[@nurnur-xu1ts]

Cok guzel anlatmış adam ya

[@laleyldrm8289]

Kimin aklına gelir o anda çanta çok nadir olur heralde çantayı alıyım diyen

[@hilaldemirkaya5100]

Rabbim tekrar yaşatmasın 🎗️

[@lenobiaa]

deprem ülkesindesiniz dua ile olmuyor maalesef. sürekli her yerde deprem olabilir türkiyede. önleminizi alın sonra dua edin

[@ISO07ISO]

Sağlam binaaaaaa. Gerisi booooooooş.

[@zeynp761]

Mükemmelsiniz hocam

[@farukthehandyman3650]

Yasam ucgeni olsa nolur yardim gelmiyor ki? 6subattaki depremde enkazda sag kalanlarin alayi iceride soguktan donarak öldü yardim gelmeyince.

[@elifdemir5779]

Yardim edilmedi biraktilar

[@tungatingiz3622]

@@elifdemir5779 Abv senin. Her yere aynı şeyi yazıyorsun. Yazık senin kafana

[@leventoz1408]

@@tungatingiz3622 senin kafana yazık. Başa gelmeyince anlamiyor insan. Aynı tip haberleri izlersen göremezsin. İnsanlar perperisan

[@tungatingiz3622]

@@leventoz1408 kes lan sesini

[@leventoz1408]

@@tungatingiz3622 ya sana ne cevap vereyim. Trol müsün?

[@nur5292]

Ben atistirmalar ve engelli olanlar icinde, duduk ayretende kimliklerimizi yanimizda bulundurmayi faydali buluyorum. Tesekkurler hoscakalin.

[@asliozkara35-10]

Hocam daha 2 ay önce okullarda yapılan deprem tatbikatında çocuklara çök kapan dendi.boyu 1.85 cm olan oğlum anne merak etme devletin sırasını korudum dedi.sıranın yanına çök diyorlar,benim çökmüş halim sıradan yüksek dedi😔 cenin pozisyonunu ne zaman öğrencek benim ülkem dedi.

[@qarabagazrbaycandr2378]

Dolabın içi girib oturmaq lazım!

[@CANAN12354]

Deprem kabini var artık bir odaya kurun, içine deprem çantası da koyun sallanınca geçin içine oturun.

[@Chaeyoungdelisi-kk3gm]

Bizim bina 2 katlı binanın altındaki depo da dedemin kolan kesiği yok binada eminiz sadece alt katı 25 üst kat 20 yıllık üstü sonradan yapılmış evde koltuklar ve yatak birde çamaşır makinesi yanlarına çöküyıruz deprem anında ben 99 u yaşamadım ancak annem babam çok iyi hatırlıyor o depremi bulunduğumuz ilçeden çok fazla hissedilmiş ve binaların çoğu o depremden dolayı hasarlı yıkılan eden yok arada 100 km den fazla var gölcükle ancak dediğim gibi halen 99 depreminden hasarlı bina var sıvanıp satılmış hasarlı evler.

[@umutkara4309]

Millet yaşıyordu da gidip kurtaran olmadı, günlerce bağıra bağıra dondular soğuktan. Ne acı.😭😭😭😭

[@leventoz1408]

En üzücü şeylerden biri

[@baharniyazova4120]

10 İL.NE DİYORSUNUZ.İSTEYEREK Mİ YAPTILAR?FELAKETİN BÜYÜKLÜĞÜNDE HABERİNİZ VAR SANIRIM.HANGİ ÜLKE OLSA BUNDAN FAZLASINI YAPAMAZDI.PANDEMİDE GÖRDÜK AVRUPA ÜLKELERİNİ DE.KIŞ ÖLMASAYDI FARKLI OLURDU BİRAZ.AMA YETİŞMİYOR PERSONEL.BU DA AFADIN GÜNAHI DEĞİL.

[@leventoz1408]

@@baharniyazova4120 insan kendi başına gelmeden anlamıyor... zincirleme hatalar var zincirleme... siz o çok sevdiklerinizi korumaya devam edjn. . O kadar evi yıkılmadan önce niye kontrol etmediler? Neden imar affı çıkardılar? Neden askerleri ilk günlerde seferber etmediler? Dokunulmayan bir sürü ev var Neden? Bunlara cevap vermeyin çünkü bunları kör sağır dilsiz olmayan herkes farketti

[@suleymaninan5556]

Çok tehlikeliymiş. Kontrollü heyelan yapılması iyi olmuş 👍

[@selimeay7418]

Yatağın altını kitapla doldurmak çok iyi fikir bunu kesinlikle yapmak istiyorum 😔

[@rabiacetin9627]

Ben yaptım bile

[@ThePisuanzi]

​@@rabiacetin9627 ben de👍

[@alitoy296]

14 şubat umutlu bekleyişler devam ediyor umarım tekrar yaşanmaz

[@ayhaneken3679]

4 kat çökünce üstüne 24 ton iniyor masa sıra altı hikaye....ona göre... Sağlam bina 40 saniyeden sonra çökmeye başlıyor.Kacma şansın binaya bağlı öncelikle.Arabanda mutlaka bir kaç günlük giyecek ve yiyecek bulundur.Yatarken cep telefonu, cüzdan,araba anahtarı tek yerde başucunda olsun.

[@baharniyazova4120]

DEPREM BÖLGESİNDE ÇÖKMEYEN BİNALAR DA VAR.1 BUÇUK DAKKA SALLANMIŞ NİYE ÇÖKMEMİŞ?SAĞLAM BİNA DAYANABİLİYOR.EN AZINDAN DEPREM DURDUKTAN SONRA DIŞARI ÇIKMA ŞANSIN OLUYOR

[@dilanincesu854]

Uyukudan geç uyanan ben ilk sarsintiyla uyandım :( Rabbim korusun inşallah herkesi

[@baharniyazova4120]

TELEFONDA AYARLARDA DEPREM YAZIN VE DEPREM UYARILARINI AKTİF EDİN KONUMU FALAN.DEPREM BAŞKADIĞI ANDAN ALARM VERİYOR

[@dilanincesu854]

@@baharniyazova4120 öyle yaparım 🙏

[@emresirmen28]

Peki yap bir deprem çantası, koy yatağın yanına, üçgen yapacağın yerin yanına, ne zararı var?

[@seymanur3259]

10-15 saniye deprem başladığı andan itibaren mi

[@hikmetculcuoglu6639]

Merhaba, belli bir yaş üstü insanlar dizilerinden çok rahatsız. Nasıl çök kapan olabilir. Cenin vaziyeti alabilir. Namazımızı bile sandalyede kılıyoruz. Dizleri kesinlikle bükemiyoruz. Biz ne yapacağız.

[@erolkra1638]

Resim video gösterin çoğu insan ne yapacağını bilmiyor...

[@ozgur6130]

Cenin pozisyonu mu daha mantıklı yoksa çök kapan tutun mu? Herkes farklı şey söylüyor.

[@maverayildizi3361]

Doğru olan cenin pozisyonu çünkü yükseklik daha az oluyor bu pozisyonda

[@sowhat9428]

Twitterda gördüyseniz eğer enkaz altında sırtlarından sıkıştırılan cenazeler vardı yğm Yük sırta biniyor boyun sıkışıyor falan ve izmir depreminde kurtulan küçük kız kendisini kurtarmaya gelen görevliye kardeşim c şeklinde oturuyordu sonra öldüğünü fark ettim diyordu ben bunun çok tehlikeli hatta öldürücü yöntem olduğunu düşünüyorum

[@normanbates1110]

@@sowhat9428 ee nasıl durucaz peki ikisi de tehlikeliyse

[@arifzihnioglu]

C şeklinde oturmayacak, sağ ya da sol yanına yatarak Cenin pozisyonu alacak. Oturursa sizin dediğiniz gibi kafaya ve sırta yük biner, çok tehlikeli.

[@mehmet2866]

@@sowhat9428 bencede ayrıca cenin pozisyonu alıp 10 gün eknaz altında kalmak ayaklarimizin kan gitmemesi ile sonuclana bilir bence yatagin yanina dibine uzanmak daha mantikli gibi

[@firuze7967]

Ben 4 çanta hazırladım valla ne akılsa

[@kediizi]

Benim salonundaki masamın sandalyeleri sağlam ve masa uçları boru krom. Burası uygun mu altına girmek için?

[@baharniyazova4120]

ALTI BOŞLUK.VE ONUN ÜSTÜNE DÜŞECEK AĞIRLIKLARI DÜŞÜNÜN.BENCE HİÇ MANTIKLI DEĞİL.

[@kediizi]

@@baharniyazova4120 evet ama koltukların üzerine de ağırlık düşüyor ve bir şey olmuyor. O yüzden sağlam olduğu için sormak istedim.

[@doganozgur]

​@@kediizi videoda bahsedilen yatağın altına kitap kıyafet gibi üstüne ağırlık gelse de ezilmeyecek eşyalar koyup deprem anında yatağın yanına cenin pozisyonunda durun önerisi bana mantıklı geldi.

[@kediizi]

Yatağımın uç kısmı iyi midir? Diğer taraf da gardolap var çünkü. Yatak ucum ve önünde kısa bir dolabım var ..

[@odeon0620]

6 Şubat 2023 Maraş depreminden 2 dakika önce uyandım ve sallantıya uyanıkken yatakta yakalandım, derhal cep telefonu ve powerbank ile yatağımın ayak ucuna geçip yerde cenin duruşunu aldım, ben de yatağımın sol tarafındaki gardırop ve sağ tarafındaki pencere nedeniyle bu şekilde tedbir aldım. Bazımın altı da evim 60 metrekare olduğu için tıklım tıkış doluydu.

[@kediizi]

@@odeon0620 bende sizin gibi düşünüyorum. Yalnız biz üç kişiyiz.. oraya deprem çantası koyacağım. Deprem olurken aileme oraya gelmesini söyledim. Orda durmak adına

[@nevincelik9114]

Bilgilendirdiğiz icin sağolun ama kelimelerin çoğu anlaşilmiyor ve çok hizli konuştuğunuz icin bu durum oluşuyor herhalde.

[@gulbaharselcuk2684]

Şükür yalnız değilim

[@baharniyazova4120]

Aynı yorumu yaxdım

[@Kubilay.666]

AFAD hala çök kapan tutun pozisyonunda eğitim vermeye devam ediyor ve hala bu yanlıştan özellikle vazgeçmiyor

[@baharniyazova4120]

Hızlı konuşuyor anlamıyorum

[@nesibepalacakmakci5952]

Daha yakın zamanda bile çök kapan yaptılar oysa mantıken bile cenin pozisyonunun daha koruyucu olduğu açık. Israrla bunu anlatıyorlar yıllardır.

[@baharpapatya3414]

15 saniyede nasıl kaçılır hocam.Maraş depreminde ilk saniyelerde göçmüş evler.

[@mugairkaya5024]

Marasta üçlü eklem var. 3 tektonik levhanın sürtünmesiyle olusan bir devasa titresim dalgasi. Tam bir cehenem. Oranın deprem dalgası çok daha farklı. Binalari yukari hoplatiyor. Aslında oraya bina bile yapılmaması lazım teknik olarak. Tek katlı evleri bile, zayifsa yıkabilir.

[@Mahmut8383]

Giriş katlar için bahsetti hoca, giriş katta oturan bir insan kendini 15 sn de atar dışarı yaşlı veya engelli değil ise.

[@ugurvecan]

ses konuşma aynı oytun.. o zannettim ekrana bakmıyordun

[@hamzakarakan9264]

Bina cokerse olursun deprem aninda disari kacin

[@mariapadam4289]

Kolaydi

[@Osman-me4mo]

Çok güzel konustu, diğer geri zekalılar gibi masal anlatmıyor, gerçek ne ise doğrudan aktardı