Рет қаралды 15,924
"دهگان"
"دولت سامانیان - بخارا ، خاستگاه رودکی،فردوسی و پورسینا"
"Ҳукумати Сомониён - Бухоро, асли Рӯдакӣ, Фирдавсӣ ва Пури Сино"
(شاهنشاهی ساسانیان ، گسترش آئین اسلام ، امویان ، عباسیان ، سامانیان ، اسماعیل سامانی ، بخارا ، سمرقند ، بلخ ، مرو ، خیوه ، بیشاپور ، توس ، راه ابریشم ، رودکی ، پورسینا ، فردوسی ، شاهنامه ، هنر سفالگری دوره سامانیان ، هنر معماری دوره سامانیان)
با فروپاشی شاهنشاهی ساسانیان در سال 651 میلادی ، آرام آرام ریشه های ادب و فرهنگ در این سرزمین کهن رو به خشکی نهادند و شهرهای آباد ایران زمین یکی پس از دیگری به دست بیگانگان تاراج شدند.
پس از درگذشت پیشوای مسلمانان جهان و خلفای چهارگانه ، جایگاه رهبر حکومت اسلامی دچار دگرگونی های فراوانی گشت چنانکه در دوران امویان و سپس عباسیان ، جایگاه خلاف و پادشاهی در هم آمیخته شد.
در سال 813 میلادی به هنگام آغاز فرمانروایی مامون ، فرزند هارون الرشید ، بخش های پهناوری از خاورمیانه تا فراز آفریقا در چیرگی عباسیان قرار داشت و خلیفه برای اداره استان ها ، حاکمانی روانه می ساخت که همآره از خویشاوندان یا معتمدان وی بودند ، بنابراین مردمان بومی کمتر به جایگاه های بلندی میرسیدند.
خراسان با شهرهای آبادی چون بیشابپور ، طوس ، هرات ، مرو و بلخ از رزخیزترین استان های این فرمانروایی به شمار می آمد ، در پیرامون شهر بلخ روستایی قرار داشت که آن را سامان می نامیدند از این رو کدخدای این آبادی ، سامان خدا خوانده میشد.
ابن جوزی آورده است ، این مرد از زمین داران و مغان زردشتی بوده که به سبب دوستی با اسد بن عبدالله القصری حاکم خراسان به آئین اسلام گروید و چه بسا ، نام یکی از فرزندان خود را به ارج این دوستی اسد نهاد.
اسد نزد دربار عباسیان جایگاه ویژه ای یافت چنانکه چهار فرزند او با نام های نوح ، احمد ، الیاس و یحی به فرمانداری شهرهای سمرقند ، فرغانه ، هرات و چاچ رسیدند و این چنین نفوذ دودمان سامانی در دو استان مرو و خراسان فزونی یافت.
امیران سامانی در دوباره زنده ساختن ارزش های فرهنگی سرزمین مادری خود نقش چشمگیری داشتند ، چنانکه در اندک زمانی ، سمرقند و بخارا ، دو پایتخت بزرگ سامانیان به کانون گسترش ادب و دانش تبدیل گشتند.
نویسنده و گوینده: محمد آمیغی
#سامانیان #بخارا #رودکی #فردوسی #پورسینا #سمرقند