Ender Doğan - Seher Vakti Çaldım Yarin Kapısını (İrfan Türküleri)

Рет қаралды 58,113

Ender Doğan

Күн бұрын

Ender Doğan - Seher Vakti Çaldım Yarin Kapısını (İrfan Türküleri)
www.enderdogan.com

Пікірлер: 23

@semaozkan3105 6 жыл бұрын

Seher vakti çaldım yarın kapisini neşet ertaş'ın ağzına yakışan muhteşem bir türkü olarak bilinir. öyledirde, dinlenir. oysa tarikatlerdeki seyr-ü süluk erkanını anlatan tasavvufi bir metindir bu türkü. biraz bizim dikkatsizliğimiz, biraz okuyanların türkünün bir bölümünü değiştirmesi sebebiyle türkünün bu özelliği pek fark edilmez. '' halbuki şairin “ yâr ” dediği, tek ve gerçek sevgili olan allah’tır. seher vakti sevgilinin kapısını çalmış, sabah namazına durmuş, ama “ kapıların sürgülü” olduğunu, yani açılmadığını görmüştür. “feth-i bâb”, yani “kapı açmak”, sülûkta makamları aşmak yahut bazı ruh müşküllerini halletmek anlamı yanında, miraç’taki bir hadiseyle bağlantılı olarak daha ziyade “namaz”dır. nitekim namaz müminin miracıdır ve her rekâtta “feth” (açmak) kökünden “fâtiha” okunur. kapının sürgülü olması, açılmaması, namazdan feyz alınamadığına, huşû’a ulaşılamadığına işarettir. kalbin değil, cesedin namazı olduğu için huzur-ı ilâhiye varılamamıştır. işte kul bu elem ve çaresizlik içindeyken “bir gözleri sürmeli çıkagelir”. şiirin devamında, onun yardımıyla “kapıyı açtırıp içeri giren” sâlikin bundan sonraki macerası anlatılır. biz meselenin o tarafını bırakıp, kapıyı açtıran “gözleri sürmeli”nin kim olduğuna bakalım. “gözleri sürmeli”lerden kasıt cenab-ı hakk’ın veli kullarıdır, mürşid-i kâmillerdir. kâmil mürşitler böyle vasfedilerek onların bazı hususiyetlerine dikkat çekilmek istenir. birincisi, göze sürme çekmek efendimiz s.a.v.’in sünnetidir. sünnetlere titizlikle ittiba, mürşid-i kâmil’in en önemli vasfıdır. “gözleri sürmeli” denmekle onların sünnete uygun yaşama titizliklerinin belirginliği vurgulanmış olur. ikincisi, sürme, gözün görüş kuvvetini artıran bir maddedir. kâmil mürşitler de basiret sahibidir; diğer insanların göremediği sırları, hakikatleri, güzellikleri, incelikleri, uzaklıkları görebilirler. sürme, bir çeşit toz, ince bir topraktır. göze sürüldüğü için türkçe’de “sürme” dediğimiz bu madde, “kuhl” yahut “tûtyâ” isimleriyle de bilinir. sürmenin aslında toz veya toprak olmasından hareketle eskiler çok zarif hayaller geliştirmişlerdir. mesela sürmenin “hâk-i pây”, yani sevgilinin ayağının tozu yahut sevgilinin ayağını bastığı toprak olduğu ve bu yüzden aşığın onu yüzüne gözüne sürdüğü düşünülür. “hâk-i pây” aynı zamanda toprağa bırakılmış ayak izi demektir. bunun gözde olması, aşığın sürekli o izleri takip ettiği anlamına gelir. başka bir deyişle “gözleri sürmeli” olan birisi, ya sevgilinin ayağının tozunu toprağını gözüne sürerek aşkının şiddetini, ya da hep onun izlerini gözeterek sevgilinin peşinde yol aldığını böylece göstermektedir. sevgili allah tealâ olunca, “hâk-i pây”, bize bahşedilen ve mutlak sevgili’ye ulaşma yolunda istikametimizi bulmamıza yarayan işaret ve alâmetlerdir ki bu kur’an-ı kerim’dir. nitekim “ayet”in kelime anlamı “iz, işaret, belirti” demektir. bütün bunları toparlayacak olursak, mürşid-i kâmil, cenab-ı hakkın ayetlerini adeta gözüne sürme yaparak onlarla gören, her şeye bu çerçeveden nazar kılan, her işinde sadece ayetleri gözeten bir insandır. yahut hem vuslata giden yolda en doğru istikamet üzere sürekli yürüdüğü, hem de arkasından gelenler için emin bir kılavuz olduğu için gözleri sürmelidir mürşid-i kâmilin. emânîmahlaslı bir şairimiz, sürme ile mürşid-i kâmil münasebetine getirdiği farklı fakat yine son derece ince ve zarif yorumunda şöyle diyor: erbâb-ı nazar hâk-i rehin sildi süpürdü ey bâd-ı sabâyâr eşiğine yelerek gel. yani, “nazar sahibi veli kullar sevgiliye giden yoldaki bütün tozu toprağı sildi süpürdü; bu yüzden ey saba rüzgârı, yârin eşiğine hiç zahmetsiz, koşarak gidebilirsin”. bu beyitte açıkça zikredilmese de “hâk” (toprak) ve “nazar” kelimeleri “sürme” anlamını verir. allah’a giden yoldaki tozları gözüne sürme yaptığı için basiret ve nazarla nimetlendirilen mürşid-i kâmil, asl’ına yönelenlerin yolunu böylece açmış, işlerini kolaylaştırmıştır. bugün “yâr”in eşiğine giden yolda yelerek mesafe alanlar bu yürüyüşlerini “gözleri sürmeli”lere borçlu. çok şükür ki, cenab-ı hak otağının yapısını gözleri sürmelilerden hâli bırakmıyor. seher vakti çaldım yârin kapısın baktım yârin kapıları sürmeli boş bulmadım otağının yapısın çıkageldi bir gözleri sürmeli açtırdım kapıyı girdim içeri aklımı başımdan aldı o peri dedim sende buldum hâlis gevheri dedi yok yok, bir mehenge sürmeli şu kevn ü mekânı tuttu ışığın nöbeti bekleyen alır keşiğin beklemeli o sultanın eşiğin günde yüz bin kerre yüzler sürmeli agâhî karıştır kanı yaş ile dost bulunmaz hayal ile düş ile yetilmez menzile bu gidiş ile hemen aşk atına binip sürmeli '' kaynak: semerkand dergisi

@aklmagelenler5119 6 жыл бұрын

Sema ÖZKAN hanımefendi emeğinize sağlık..İşin aslını/özünü güzel izah etmişsiniz..Bunları her zaman uygun bir tarzda hatırlatmak hayırlı bir iş olsa gerek..

@metrotopuz 4 жыл бұрын

Allah razı olsun

@serkanntop 3 жыл бұрын

Hay maşaallah

@buklamania1 3 жыл бұрын

Şu youtube'da böyle beliğ ifadelerle izahat gördüm şükür. Varolun, sağolun.

@neslihananlargu914 3 жыл бұрын

Aman Ya Rabbi. Bu nasıl bir izah... 💐🌹

@apache3358 2 жыл бұрын

Nasıl güzel okumuş Ender hocam maşallah

@aysedemirtas6097 2 жыл бұрын

Hocam Allah razı olsun sizden babamla babaannem bu türküyü çok söylerlerdi ikiside vefat etiler Rabbim ganini gani rahmet eylesin inşallah

@osmandogan5807 3 жыл бұрын

Ne güzel türkü. Etkilenmemek mümkün değil. Maşallah. Ağzınıza sağlık Ender abi. 😊🌹

@mdigrak 6 жыл бұрын

Gönüllerine dillerine sağlık.

@mavigelincik1636 Жыл бұрын

Ne bilsin eller Perişan hallerim 😢

@omersekeroglu4642 4 жыл бұрын

Sema özkan bu geniş yorumu kendimi yapmış yoksa semerkant derisinden kısmenmi almış hak olmuş eyiv Allah

@semaozkan3105 4 жыл бұрын

Yazının altına kaynak olarak semerkand dergisinden alındığını belirttim. Bu derginin misyonu insanları Allahın rızasını kazanmak yoluna davet etmek olduğu için ,.dergideki bu güzel açıklamayı tabiki kaynak göstererek aynen buraya aktardım. Paylaşan ben olduğum için ismim görünüyor. Kaynak yazının en sonundadır.