ENVER PAŞA: HAYATI, ŞANLI MÜCADELESİ VE ŞEHÂDETİ

ENVER PAŞA: HAYATI, ŞANLI MÜCADELESİ VE ŞEHÂDETİ
Hürriyet Kahramanı, İslam mücahidi, Edirne Fatihi gibi unvanlara anılan Enver Paşa, Osmanlı Bayındırlık teşkilatında görevli inşaat teknisyeni Ahmet Bey ile Ayşe Dilara Hanım’ın oğlu olarak 1881 yılında İstanbul’da dünyaya gelir. Asıl adı İsmail Enver’dir. Yedinci dedesi Abdullah, Müslüman olmuş bir Gagavuz Türkü’dür.
Manastır Askeri Rüştiyesinden sonra 1899’da Mekteb-i Harbiye’yi bitiren Enver Paşa, Kurmay Yüzbaşı olarak Makedonya’da görev yaparken İttihat ve Terakki’ye katılır ve Meşrutiyet’in ilanından sonra 23 Temmuz 1908’de İstanbul’a gelir.
Daha sonra Berlin’de askeri ataşe olarak çalışırken 31 Mart Olayı üzerine Hareket Ordusu ile birlikte yeniden İstanbul’a gelir. 1911’de Trablusgarp Savaşı’na katılır ve 23 Ocak 1913’te İttihat ve Terakki’nin mutlak iktidarını sağlayan Bâbıâli Baskını’na öncülük eder.
1914’te Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili olduktan sonra Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’na Almanya’nın müttefiki olarak girmesinde etkili olur, ancak savaştan sonra 1-2 Kasım 1918'de İttihat ve Terakkî'nin diğer yedi lideriyle ülkesini terk eder.
Önce Almanya sonra Rusya’ya geçtikten sonra Bakü’de Doğu Halkları Kurultayı’na katılır.
15 Mayıs 1911’de Naciye Sultan ile Enver Paşa birbirlerini görmeden nişanlanırlar. 5 Mart 1914 tarihinde ise evlenirler. Garip bir evliliktir bu. Enver Paşa o tarihte 33, Naciye Sultan ise 19 yaşındadır. Resmen evlenmişlerdir; ancak birlikte değillerdir.
Enver Paşa ile Naciye Sultanın bütün beraberlikleri toplam sekiz sene sürer. Bu sekiz senenin dördü dünya savaşı. Enver Paşa, Naciye Sultan’ın yanında neredeyse hiç yoktur. Hayatları çoğunlukla vuslat hasretiyle sürer.
Birinci Dünya Savaşından sonra Paşa bir gün aniden ortadan kaybolur. Önce Almanya’ya oradan da Rusya’ya kaçar.
Enver Paşa, Naciye Sultan’dan ayrı yaşadığı yaklaşık iki buçuk yıl içinde eşine tam 417 mektup gönderir. Bizzat diktiği deri bir mahfaza içerisindeki tek bir çiçekle beraber gönderdiği ve “Karaağaca çakımla ismini yazdım.” cümlesiyle bitirdiği son mektubun tarihi 25 Temmuz 1922’dir; yani şehadetinden tam on gün önce… Paşa bu son mektubunda, ölümü halinde kardeşi Kamil Bey’le Naciye Sultan’ın evlenmesini ister ki Naciye Sultan eşinin bu son isteğini yerine getirecek ve Kamil Bey’le evlenecektir.
Enver Paşa için Makedonya dağlarında başlayan hayat perdesi, Ortaasya’da Pamir Dağlan’nın eteklerinde Âbıderya’da bir Kurban Bayramı sabahı şahadetle kapanır.
.....
Bir kâğıda "Şehîd-i Muhterem Enver Paşa Hazretleri pek mukaddes ve maksat peşinde Buhar'a da Belcivan Vilayetinin Çegan isimli mahallinde Kurban Bayramının birinci günü olan 4 Ağustos 1922'de, öğle vaktine yakın bir zamanda, temiz kanını toprağa akıta akıta, kahraman ve mert bir şekilde şehadet rütbesine nâil olmuştur." diye yazılıp mühürlenir.
.....
Artık üç çocukla tek başına kalakalan Naciye Sultan’ın çocuklarının hayatta hamiye, güvenecek birine ihtiyaçları vardır. Onlar için hiç şüphesiz en yakın ve müşfik insan ise amcalarıdır. Zaten Enver Paşa son mektubunda ölümü halinde kardeşi Kamil Bey’le evlenmesini vasiyet etmişti. Naciye Sultan eşinin vasiyetini yerine getirerek Kamil Bey’le evlenir. 1923 yılının Aralık ayında nikahı son Halife Abdülmecid Efendi kıyar.
Gönüllü bir sürgün
Naciye Sultan, “memleketi terk etme" emrinin tebliğ edilmesinin ertesi günü üç çocuğu ve yeni kocası Kamil Bey'le bir İtalyan vapuru ile Marsilya'ya hareket eder.
Kamil Bey ve Naciye Sultan, Paris'te küçük bir apartman dairesine yerleşir.
....
Uzun yıllar kendilerinin değilse bile çocuklarının Türkiye’ye vatandaş olarak dönebilmeleri için uğraşırlar. Enver Paşa ve Kamil Bey’in diğer kardeşleri Nuri Paşa'nın büyük çabaları 1939 yılında çıkarılan özel bir kanunla çocuklara Türkiye’ye vatandaş olarak dönme imkanı sağlar.
1952 yılında ona da Türkiye’ye dönme izni verildi.
Yirmi sekiz yıl Avrupa'nın çeşitli şehirlerinde zorluklarla dolu ve zaman zaman çocuklarından uzak bir yaşam süren Naciye Sultan, tekrar çok sevdiği İstanbul'a döner.
Sürgün Sultan, ömrünün son beş yılını Türkiye’de çocukları ve torunları ile birlikte yaşayarak geçirir. 1957 yılında vefat eder.
KAYNAKLAR :
“TDV İslâm Ansiklopedisi ‘Enver Paşa’ Maddesi”
(M. Şükrü HANİOĞLU)
“Enver Paşa ve Sürgün Sultan”
(Cengiz ÖZKAN / Ümit SEZGİN)
“Ölümünün 80. Yılında İttihatçıların Şefi: Enver Paşa”
(Orhan KOLOĞLU)
“Alman Deniz Ataşesi Humann’ın Mektuplarında Enver Paşa”
(Sezen KILIÇ)
“The New York Times’ta İsyandan İktidara Enver Paşa”
(Yavuz HAYKIR / Vahide ÇETİN)
“Enver Paşa ile Naciye Sultan”
(Muhammet Ali ERTAŞ)
“Naciye Sultan’ın Anıları”
(Çelik GÜLERSOY)
“Şehit Enver Paşa”
(Nevzat KÖSOĞLU)
#EnverPaşa
#NaciyeSultan
#pamir
#Âbıderyâ
#Çegan
#4Ağustos
#DörtAğustos
#HarbiyeNazırı
#Âbide-iHürriyet
#İslâmMücahidi
#HürriyetKahramanı
#EdirneFatihi
#enver
#turan
#KamilBey
#ŞehidiMuhterem
#ŞehidiÂlâ
#Gazi-iNamdar
#BâbıâliBaskını
#İttihatveTerakki
#31Mart

[@naimtan3424]

Ağzınıza sağlık. Allah sağlıklı uzun ömürler versin Hocama.

[@osmanerdemir7512]

Güzel bir anlatım.

[@salihozden192]

Teşekkür ederim.

[@mustafaguven9810]

Ilmine yuregine saglik.

Teşekkür ederim, eksik olmayın...