Ep1 อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เขาคลังใน และการขุดค้นพบโบราณสถานเขาคลังนอก

Ep1 อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เขาคลังใน และการขุดค้นพบโบราณสถานเขาคลังนอก
อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ ตั้งอยู่ที่ ตำบลศรีเทพ อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ ที่อุทยานประวัติศาสตร์แห่งนี้ ขุดพบโบราณวัตถุเป็นจํานวนมาก โบราณสถานเมืองใน 48 แห่ง ปัจจุบันได้รับการขุดแต่งและบูรณะหมดแล้ว โบราณสถานเมืองนอกมี 54 แห่ง ยังไม่ได้ขุดแต่งบูรณะ ภายนอกเมือง ยังมีโบราณสถานกระจายอยู่อีกราว 50 แห่ง ในโบราณสถานที่กล่าวมานี้ล้วนพบโบราณวัตถุต่าง ๆ มากมาย
โบราณสถานและโบราณวัตถุทั้งหลายเหล่านี้ ได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน, ไปตามยุคสมัย ได้แก่วัฒนธรรมทวารวดี วัฒนธรรมเจินละ และวัฒนธรรมเขมรโบราณ
ในสมัยพุทธศตวรรษที่ 12-16 เมืองศรีเทพได้รับวัฒนธรรมทวารวดี จะเห็นได้จากการขุดคูน้ำคันดิน เป็นกําแพงรอบเมืองตามวัฒนธรรมทวารวดี นอกจากจะเป็นการกักเก็บน้ำไว้ใช้อย่างเหลือเฟือแล้ว ยังเป็นการสร้างเครื่องกีดขวาง มิให้เข้าศึกเข้ามารุกรานได้โดยง่ายอีกด้วย
โบราณสถานและโบราณวัตถุสมัยทวารวดีในเมืองศรีเทพโบราณยังมีอีกมาก เช่น
1. โบราณสถานเขาคลังใน เป็นโบราณสถานขนาดใหญ่อยู่กลางเมือง เป็นศาสนสถานในศาสนาพุทธขนาดใหญ่ในวัฒนธรรมทวารวดี สันนิษฐานว่า มีมาในราวพุทธศตวรรษที่ 12 เพื่อเป็นศาสนสถานในพุทธศาสนาลัทธิหินยานหรือเถรวาท แล้วต่อมาจึงได้มีการปรับเปลี่ยน เป็นศาสนสถานในพุทธศาสนาลัทธิมหายานในราวพุทธศตวรรษที่ 14 และใช้ประกอบพิธีกรรมตลอดมา จนกระทั่งเมืองถูกทิ้งร้างไปในราวพุทธศตวรรษที่ 18 มีกําแพงศิลาแลงล้อมรอบ บริเวณโบราณสถานที่เป็นประธาน เหลืออยู่แต่ส่วนฐานสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาด 28 คูณ 44 เมตร, สูง 12 เมตร ก่อด้วยศิลาแลง น่าจะเป็นฐานของสถูปขนาดใหญ่ ส่วนฐานที่เป็นศิลาแลงนั้นฉาบปูนและมี ลวดลายปูนปั้นประดับ ลวดลายชั้นล่างสุดเป็นแถวของลายก้านขดที่นิยมกันอยู่ในสมัยทวารวดี ลวดลายชั้นบนขึ้นไปเป็นรูปคนแคระและสัตว์ ทําท่าแบกโบราณสถานนี้ ประดับอยู่ ซึ่งเป็นลักษณะของศิลปะทวารวดีเช่นกัน ลักษณะเช่นนี้คล้ายกับที่วัดโขลงสุวรรณคีรีตําบลคูบัว จังหวัดราชบุรี และที่ฐานเจดีย์จุลประโทณ จังหวัดนครปฐม แผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ฐานยังเหลือภาพปูนปั้นประดับเป็นลายก้านขด รูปสัตว์ และคนแคระแบก กำหนดอายุได้ในราวพุทธศตวรรษที่ 14 ด้านหน้ามีบันไดทางขึ้นสู่ชั้นบนซึ่งยังเหลือปูนฉาบเป็นลานกว้าง มีร่องรอยว่าเดิมอาจมีสถูปประดิษฐานอยู่ทางทิศตะวันตก และวิหารขนาดเล็กอยู่ด้านหน้า แต่ปัจจุบันพังทลายไปเกือบจะไม่เหลือร่องรอย ภายในบริเวณวัดยังมีเจดีย์ราย วิหาร และอาคารขนาดเล็กหลายแห่ง นอกจากนั้น ที่ลานด้านขวาของฐานสถูปโบราณ ยังมีร่องรอยของฐานสถูปหรือวิหารขนาดเล็ก ก่อด้วยอิฐ เหลืออยู่ 1 แห่ง
ภายในกําแพงศิลาแลงของโบราณสถานเขาคลังในนี้ ยังมีร่องรอยของสิ่งก่อสร้างขนาดเล็ก เช่น วิหาร เจดีย์ราย และอาคารประกอบพิธีกรรมต่างๆ อยู่โดยรอบ การที่ชาวบ้านเรียกชื่อว่า เขาคลังใน เพราะตั้งอยู่บนเนินดินเหมือนภูเขา ความเชื่อของคนในท้องถิ่น ที่เชื่อว่าเป็นคลังที่เก็บสิ่งของมีค่า หรือคลังอาวุธในสมัยโบราณ ที่ตั้งอยู่ในเขตของเมืองใน
2. โบราณสถานเขาคลังนอก ตั้งอยู่ที่บ้านสระปรือ นอกเมืองห่างออกไปทางทิศเหนือของ เมืองในราว 2 กิโลเมตร เป็นโบราณสถานที่ค้นพบมานานแล้วในหมู่โบราณสถานของอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ แต่เพิ่งบูรณะแล้วเสร็จเมื่อปี 2555 ลักษณะของเขาคลังนอกเป็นศาสนสถานขนาดใหญ่ สร้างขึ้นเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 13-14 ในสมัยทวารวดี สันนิษฐานว่าเดิมมีลักษณะเป็นสถูปขนาดใหญ่ที่สามารถขึ้นไปด้านบนได้ ปัจจุบันเหลือเพียงฐานขนาดใหญ่ ทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัส ก่อด้วยศิลาแลง สภาพค่อนข้างสมบูรณ์ มีทางขึ้นทั้ง 4 ด้าน กว้างด้านละประมาณ 64 เมตร ความสูงจากฐานถึงยอด ประมาณ 20 เมตร แบ่งเป็น 2 ชั้นหลัก ๆ โดยแต่ละชั้นสูงประมาณ 5 เมตร แต่ละทิศมีเจดีย์รายรอบเล็ก ๆ ซึ่งแสดงถึงความเชื่อเกี่ยวกับมณฑลจักรวาล และอิทธิพลทางสถาปัตยกรรมของอินเดียตอนใต้
และชวากลางคล้ายบรมพุทโธ ประเทศอินโดนีเซีย
ศาสตราจารย์ ดร.สันติ เล็กสุขุม คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร สันนิษฐานว่าด้านบนประกอบด้วยลานประทักษิณ สำหรับประกอบพิธีกรรม และเป็นระเบียงที่สามารถเดินวนรอบได้ ลานประทักษิณมีเจดีย์ประธานตั้งอยู่บนสุดสร้างด้วยอิฐ โดยมีฐานอิฐรับยอดเจดีย์อีก 1 ชั้น รวมเป็น 3 ชั้น มีบันไดทางขึ้นสู่ด้านบนทั้ง 4 ทิศ บันไดมีผนังข้างเป็นชั้นรองเครื่องไม้หลังคา ปากทางขึ้นราวบันไดมีฐานของรูปสลักที่น่าจะเป็นรูปสิงห์คู่ ฐานโค้งเป็นบัว ลานประทักษิณชั้นบนสุดของแต่ละทิศมีซุ้มประตูโค้ง ล้อมรอบด้วยกำแพงแก้ว ระเบียงคตหรืออาคารไม้มุมหลังคาล้อมรอยเจดีย์ประธาน และมีเจดีย์ขนาดเล็กประดับตามมุม
นอกจากนี้ รอบฐานเจดีย์ยังมีเจดีย์บริวารกระจายตัวตามแนวทิศหลัก ทิศละสามหลังในระยะห่างเท่า ๆ กัน ผลการวิเคราะห์ข้อมูลไลดาร์พื้นที่มหาสถูปเขาคลังนอกและโดยรอบ เผยให้เห็นการกระจายตัวของโบราณสถานและแหล่งที่เป็นไปได้ว่า เป็นส่วนประกอบของศาสนสถาน รวมถึงกิจกรรมของมนุษย์ในอดีตรอบ ๆ ซึ่งทำให้เห็นว่าพื้นที่นี้เป็นมากกว่าศาสนสถานในบริบทมหาสถูป แต่อาจเป็น “มหาวิหาร” หรือวิทยาลัยซึ่งเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ที่สำคัญแหล่งหนึ่ง เช่นเดียวกับวิทยาลัยนาลันทา ที่มีบทบาทส่งต่อพุทธศาสนาและงานศิลปะสู่รัฐในพื้นที่ใกล้เคียง

[@soponsasopa8837]

คนบูรณะ ละเอียดและใจเย็นมากๆ

[@ลุงแซมแจมอิงลิช]

คนสมัยก่อนเลือกภูมิศาสตร์ ที่สร้างเมืองดีมาก

[@duangthornthongraksri7079]

ประเทศไทยเรามีประวัติความเป็นมาอย่างต่อเนื่อง ประเทศไทยเรายังมีอีกมากเลยโบราณสถานมีความเกี่ยวข้องกันทุกๆอย่างแน่นอน ขอแสดงความยินดีกับชาวเพชรบูรณ์ด้วยค่ะ

[@wisans.5085]

ผมอ่าน 1.ข้อมูล ศรีเทพ..ให้มากที่สุด 2.อ่านอารยธรรมอืนเดีย 3.เงื่ิอนไขการขอเป็นมรดกโลก สำคัญ..การตอบโจทย์ข้อ 3ให้ได้

[@sai-sasami2197]

ขอมโบราณ..ถ้าจะใช้เขมรโบราณ..ต้องใช้กับยุคอยุธยา...ศรีเทพเป็นจักรวรรดิ..ไม่ได้เป็นอณาจักรแล้ว

[@prarotleeart7401]

ดินแดนแห่งนี้เกิดก่อนเขมร นครวัด มากกว่า 900 ปี และเขมรเป็นทาสเรามา 592 ปี และขอมไม่ใช่เขมร งานวิจัยจากการตรวจ DNA ก็เป็นตัวบ่งชี้แล้ว ว่าเขมรเป็นทาสเรา ไม่อยู่ในกลุ่มเดียวกับเรา เป็นไปไม่ได้เลยที่เราจะรับเอาวัฒนธรรมเขมรโบราณมา บันทึกของนักเดินทางจีนและอีกหลายคนก็บอก เช่น โจวต้ากวาน ก็บอกเขมรเป็นคนป่า ทอผ้าไม้เป็น ใส่ผ้าโจงกระเบนผืนเดียว เพราะฉะนั้นทวารวดี ศรีเทพ อู่ทอง จะเป็นแหล่งแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม แลกเปลี่ยนสินค้า ค้าขาย จากวัฒนธรรมฮินดี ฮินดู อินเดีย ร่องเรือขึ้นมาแม่น้ำเจ้าพระยา มาแม่น้ำป่าสัก เมืองศรีเทพในปัจจุบัน (ตากับยายผม ยังวิ่งเรืออยู่แม่น้ำป่าสัก ในท่าเรือหนองยางทอย อำเภอศรีเทพอยู่เลยครับ.) มาพัฒนาเป็นแบบสกุลชั่งศรีเทพ อยากจะให้นักวิชาการทั้งหลาย อินฟลูเอนเซอร์ ยูทูปเบอร์ นักเรียน นักศึกษา นักศึกษาประวัติศาสตร์ไทย ได้เข้าใจใหม่ และให้คำจำกัดความใหม่ ว่า เราเกิดก่อน เราต้องเป็นคนเผยแพร่อิทธิพลทางวัฒนธรรม ไม่ใช่เรารับเอาวัฒนธรรม ผมเข้าใจอย่างนี้นะครับ เข้าใจตรงกันนะครับ.

[@taweesaksangsri5723]

ถูกต้องเลยครับพี่สำหรับข้อมูลที่ถูกต้อง

[@eakbollthai7207]

ตอนนี้กรมศิลปากรยังทำการขุดค้น เพิ่มเติมอยู่มั้ยครับ เผื่อว่าจะเจอหลักฐานเพิ่มเติม อาจจะเจอพวกจำรึกต่างๆจะได้รุ้ความเปนมาและประวัติของเมืองศรีเทพ

[@sppj375tk]

แอด.มีข้อมูลเกี่ยวกับแหล่งศิลาแลงที่นำมาสร้างเจดีย์เหล่านี้ไหมครับ?👍

[@ThaiEsan6]

ยังไม่เห็นว่าที่ใดกล่าวไว้ แต่แหล่งคงไม่ไกลจากที่นี่ครับ

[@jiicezz5126]

ได้ยินคำว่าเขมรโบราณกูกดดิสไลค์เลยครับ เป็นไรกับเขมรโบราณนักหนาวะ

[@p-bigpp2238]

น่านำดินที่ขุดออกมาจากการบูรณะเขาคลังนอกมาจัดทำเป็นพระพุทธรูปหรือพระเครื่องให้ประชาชนบูชาเก็บไว้ครับ

[@lecapat168]

ขอมโบราณ มั้ยคะ....เละๆๆๆ ข้อมูล ไม่ทำการบ้านกันเลย

[@pjwer226]

คนที่มาขุดบูรณะในอดีตชาติคงเคยเป็นคนที่ช่วยกันสร้างมา มีกรรมสัมพันธ์

[@ยุทธนาโสถี]

แปลก ทำไมมีดินไปปกคลุมที่เนินได้ตั้งมากมาย

[@ธีรยุธูมูลสรวง]

เขมรโบราณอีกแล้วขอมไม่ไช่หรือครับ

[@beautylove4722]

ขอม ไม่ใช่ เขมร เขมรคือกลุ่มคนป่าที่เป็นแรงงานทาส

[@TheLocal-w4l]

มันเป็นความผิดพลาด ความอัปยศอย่างใหญ่หลวงของนักโบราณคดี นักประวัติศาสตร์ไทย ที่เรียกวัฒนธรรม ศิลปว่าเขมรโบราณ จริง ๆ เขมรโบราณไม่มี โรมันอันยิ่งใหญ่ มีอาณาเขตกว้างใหญ่ ครอบคลุมหลายประเทศ ศูนย์กลางอยู่ที่กรุงโรม อิตาลี เขายังไม่เคลมเลยว่าเป็นศิลปะอิตาลี อิตาลีโบราณ เพราะสมัยก่อนมีหลายเผ่าพันธ์ ศิลปะจากหลายท้องถิ่นรวมกันเป็นโรมัน เป็นชาวโรมัน เหมือนกับอาณาจักรขอมนี่แหละ ไม่ควรไปเรียกว่าเขมร เขมรโบราณ หรือกัมพูชาอะไรทั้งสิ้น แต่ก่อนไม่มีประเทศ นักประวัติศาสตร์ นักโบราณคดีไทยพามั่วไปหมด ไม่เคยคิดหรือวางแผนอะไรที่จะส่งผลกระทบต่อประเทศชาติในอนาคต ทำให้ปัจจุบันพวกเขมรเลยเข้าใจผิด ว่าตัวเองเป็นต้นกำเนิดสรรพสิ่งในภูมิภาคนี้ แย่ที่สุดสำหรับนักประวัติศาสตร์ นักโบราณคดีของไทย ไร้สำนึกที่สุด เขมรโบราณเริ่มตอนไหน ฟูนัน ถ้าเริ่มฟูนันก็ควรเรียกวัฒนธรรม ศิลปะฟูนัน ถ้าเริ่มจากเจนละ ก็ควรเรียกศิลปะ วัฒนธรรมเจนละ ถ้าเริ่มที่พระนคร ก็ควรเรียกขอม ในจารึก มีคำว่าเกมร เขมร แขมร์ อยู่ไม่กี่คำ ก็เหมารวมไปทั้งหมดว่าเป็นเขมรโบราณ แย่จริง ๆ

[@ratanakosinwatana2131]

นักโบราณคดีของไทยสมัยก่อนมันคิดตกยุคจริง แทนที่จะโปรโมทเป็นอาณาจักรไทยกลับ พูดเขมรทำให้พวกเขาย่ามใจจนถึงสมัยนี้ไง

[@pre-production383]

สอนกันมาแบบนี้ สอนว่าคนไทยมาจากเทือกเขาอัลไตแก๊งค์เดียวกัน

[@preechailerksuthirat3412]

จังหวัด จัด package ทัวร์ใน จังหวัด รวมเหล่งท่องเทืยว หลาย พื้นที่ เงินจะไหล๋ เช้า เพ็ชรบรูณแน่นอน

[@pre-production383]

เขมรโบราณกรรม

[@What-bd4rz]

สยามโบราณกรรมเป็นนายเขมรคนป่า

[@Moolee-kx8qv]

เขมรโบราณมีด้วยเหรอ. มั่วหรือเปล่า

[@ThaiEsan6]

เขมรโบราณไม่มี มีแต่ขอมโบราณ

[@สมพงศ์ฤทธิพรัด-ฬ8ฐ]

อายุประมาณกี่ปีนะ.....

[@ตะลอนออนทัวร์บายฮานึลChanelตะล]

1,700ปีโดยประมาณ

[@Review-up]

ศรีเทพอาจจะมีคนอยู่หลักแสนคนขึ้นไป

[@thanaphat4477]

ได้ความรู้ของประวัติศาตร์ความเป็นมาได้ดีมากเลยครับ

[@teteetetee3755]

ควรสร้างขึ้นมาใหม่สักที่หนึ่งที่ไหนก็ได้นะใหญ่และสวยงามมากเขมรจะได้อ่าปากค้าง😁

[@ยุทธศาสตร์ขามโคกกรวด-ต6ค]

แค่เมืองศรีเทพติดบ้านผมก็สู้ไม่ได้แร้ว อีกไม่ต่ำกว่า50ที่ที่รอการบูรณะ