Рет қаралды 64,157
#Жер #Қазақстан #Ресей
Жоңғарларды айдап салу саясаты
Бүгінгі видеода 20 ғасырда қазақтардың 95 пайызы қалай жойылып кеткендігі жайлы айтатын боламын. Тарих кітаптарында Қазақтар Ресейге өз еркімен қосылды қосылу себебі жоңғар шапқыншылығынан қорғану үшін болған дейді. Шындығында қазақтар жоңғардан қорға деп ресейге бас иіп барған жоқ. Сіздер қандайда бір қазақ-жоңғар соғысында орыстардың Абылай ханның немесе Қабанбай батырдың әскеріне келіп қосылғандығы жайлы естіппединиздер. Қайта орыстар жоңғарларға қолдау көрсетіп қазақтарға қарсы айдап отырған. Қазақтың ұлы ханы Салқам Жәнгір жоңғардын 50 000 әскерін тоқтатқанда екінші соғыста орыстар жоңғарларды қару-жарақпен қамтамасыз етіп қазақтарға қайта аттандырған. Екінші соғыста орыстар тарапынан қаруланған жоңғар қолынан Жәнгір хан қайтыс болған.
Қазақ-қытай соғысындада бірде бір орыс әскері қазақтарға көмекке келмеген. Солтүстіктен казактар, оңтүстіктен өзбек-қырғыздар мазалап тұрғанда Абылайхан бар болғаны 6000 қазақ әскерімен қытайдың 40 000 әскерін тоқтатқан. Ақыр соңында әлсіреген қазақты орыстар, жоңғарларды қытайлар қалпақпен қағып алды.
Керісінше қазақтар орыс жерлерін қорғап қалған. Наполеон соғысында да екінші дүние жүзілік соғыстада белсене қатысқан. Ресейдің Кіп-кішкентай финляндияны жаулап ала алмағын көрген немістер орыс жеріне басып кіргенде орыстар тас-талқан болып жеңіліп мәскеуге дейін шегінді тек түркі елдерінің әскері көмекке келуімен немістер жеңіліс тапты. Бәріңіз білетіндей Берлинді жаулап алған қазақ әскері болатын.
Көрші елдерді айдап салу
Орыстар қазақтарға көрші халықтарды айдап салып отыратын башқұрттарды, сібір казактарын, жоңғарларды айдап салумен қатар қырғыздарменде келісім жасап отыратын қазақтың соңғы ханы Кенесарының басында орыстармен келісімге отырған қырғыз манаптары кесіп алған болатын. 20 ғасырда қазақстан құрамында болған қарақалпақстанды өзбектерге сыйлап жіберуі ағылшындар пәкістан мен үндістан өмір бойы жаулассын деп кашмир дауын ұйымдастырып кеткен сценариге ұқсайды.
Халықты жаппай қыру
20 ғасырда көптеген білімді азаматтарды орыстар сүзгімен қаймақты сүзіп алғандай жинап алып халық жауы деген жаламен қамап тастап ұзақ азаптаудан кейін ит сияқты атып тастаған. Бұл қуғын-сүргін саясаты басқа қазақтардың рухын түсіріу үшін жасалған болатын. Сонымен қатар Қазақтардың мал-мүлкін тартып алып қазақ жерінде қолдан аштық ұйымдастырылды. Деректерде 2,1 миллион адам аштықтан өлді дейді. Бұл тек ресми дерек шындығында қазақтар оданда көп қырылды 1897 жылғы халық санағы бойынша қазақтардың саны 4 миллион болып, қырғыздардан 20 есе, түрікмендерден 14 есе көп болған. Солай болған жағдайда табиғи өсім бойынша қазақтардың саны қазір 128 миллион болу керек болатын. Аштық жылдардансоң Қазақстан аумағындағы қазақтардың үлесі республика бойынша 50 пайызғада жете алмай қалғанын өзге ұлттар құрады.
Миллиондаған қазақтар шет елдерге қашып кетуге мәжбүр болды. Біздің санамызға оралмандар қорқақтар олар қиын жағдайда қашып кетті деп келді. Расында олар жаудан қорқып қашқан жоқ олар аштықтан жейтін тамақ таба алмай қашты егер қазақ жаудан қорқып қашатын болса жоңғар шапқыншылығы кезінде қашар еді. Шет елден пана іздеп көшкен қазақтарды шегарада орыс әскерлері күтіп алып, заң бұздыңдар деп жартысына жуығын қырып салды. Аман қалғандары қытай. үндістан, пәкістан, иран, турцияға босып кетті. Шет елге көшкен қазақтардың айтуы бойынша жолда олардың жартысы ауру-сырқау мен аштықтан қырылған. Үндістанға қашқан қазақтар біз онда пана таппай пәкістан арқылы иран мен турцияға көштік дейді. Сондай қиын жағдайда иран мен турция ғана қазақтарға қолдау көрсетіп жерінде паналатты...
Екінші дүние жүзілік соғыс
Екінші дүние жүзілік соғыс қарсаңында қазақтар 1 миллион 200 мың әскер аттандырған болатын. Сонымен қатар 700 000 мың қазақ соғыс барысында еңбек лагерлеріне аттанып, құрылыс жұмыстарын жүргізді. Ал қазақ қыздары мен әйелдері ауыр жағдайда өндіріс орындарында күні-түні жұмыс істеді. Қазақ батырлары қаншама ерлік көрсетіп орыс жерлерін қорғап қалсада, оларға батыр атағы берілмей, ерліктерін жасырып келді. Соғыста болған кейбір адамдардың айтуынша орыстар ең қиын және қауіпті жерлерге қазақтарды жіберетін және қазақтарға орыс командирлерін тағайындағанда орысша түсінбей көп қазақ оққа ұшты дейді. Соғысқа аттанған әрбір 3 қазақтың біреуі қайтыс болды. Миллиондаған қазақтар жетім және жесір қалды.