Evrenin Şekli Ne: Küre mi, Düz mü, Yoksa PATATES mi?

[@evrimagaci]

Düzeltme: Videoda yanlışlıkla kulplu kupanın basit bağlantı olduğunu söylemişiz. Bu doğru değildir. Sadece kulpsuz bir kupa basit bağlantılı olabilir. Hata için özür dileriz. 💪 DESTEKÇİLERİMİZE KATILIN: Evrim Ağacı'nın Türkiye'deki bilim anlatıcılığı çalışmaları, yalnızca okurları ve izleyenleri tarafından maddi olarak desteklenmektedir. Bu destekler olmaksızın çalışmalarımızı sürdürmemiz mümkün değildir. Eğer yaptıklarımızı faydalı buluyorsanız ve daha fazlasını yapmamıza katkı sağlamak isterseniz, destekçilerimiz arasına katılabilirsiniz (önem/fayda sırasına göre dizilmiştir; ancak size en kolay/faydalı gelenle destek olabilirsiniz): 📌 Kreosus ($): kreosus.com/evrimagaci2 📌 Patreon ($): www.patreon.com/evrimagaci 📌 Kreosus (₺): kreosus.com/evrimagaci 📌 KZbin Katıl (₺): kzbin.infojoin 📌 Kriptopara, Diğer Yöntemler (IBAN) ve "Neden Destek İstiyoruz" Metnimiz: evrimagaci.org/destekol Yanımızda duran harika insanlar arasına katılmayı seçtiğiniz için çok teşekkürler! ❤

[@lockdown097]

Abi sen nasaya başvursana kabul ederler bence

[@mucahitozkaya7848]

Daha iyi bir hayatınız olsun diye destek istiyorsunuz az önce İnsan Maymun evrim videonuzu izleyemedim çünkü katıl yapmadığım için gerçekten sizi tebrik ediyorum bütçesi olmayan kişilere bilimi karanliklastirdin evrim ağacı 🎉

[@canfa2220]

benim hayal gücüm çoklu evreni hayal ediyor yani koladaki patlayan baloncuğun herbiri evren olsun bunlarda evrenin sonunda ateşten yada bir katmandan oluşması gerek çünkü diğer evrenlerle yüzeyi ya temas ediyor yada aralarında birbirini iten boşluk var

[@tamer635]

Bir uçak diyelim 10 bin metrede dümdüz giderse diyelim 1 yıl hiç yeryüzüne inmeden mantıken uçak uzaya çıkar, çünkü ilk kalktığı noktada 10 bin metrede ise diyelim 3 gün boyunca srekli 10 bin metrede kalmak için alçalmak zorunda olmazmı, çünkü dünya yuvarlak alçalmazsa dünyadan çıkar mantıken, anlatabildimmi bilmiyorum 🙂

[@punisher4329]

Bir evrenin büyüklüğüne bir de sizin nasıl bu kadar çok şey bilebikdiginize aklim ermiyor. Bu kadar cok sey bilmek icin benim 10 uzeri trilyon kere trilyon yil kitap okumam lazimdi

[@birmezun8367]

Öyle büyük ve muhteşem bir karmaşanın ortasındayken, kendi içimizdeki karmaşayla meşgul olmak, eminim ki pek çoğumuzun en iyi yaptığı şey

[@demir.1914]

cümle subhanallah şeklinde bitecek sandım :)

[@kudretli4.murathan676]

Ne yapacaktık ya hepimiz astrofizikçi mi olacaktık

[@kreby-A]

nick ve yorum uyumu...

[@erenkarabulut6091]

Büyük karmaşa ile uğraşırsan yks de seninle uğraşır

[@birmezun8367]

@@erenkarabulut6091 üniversite 2. Sınıfım

[@Ataturkcu_genc]

keşke her gün evren üzerine bir video gelse o kadar ilgi çekici ve keyifli ki izlerken içim hoş oluyor.

[@ersadgeylani9342]

Yine muazzam bilgi birikimini konuşturmuşsunuz Çağrı Hocam, insan izleyip dinlerken ağzı açık kalıyor, çok teşekkürler 👏🏻👏🏻👏🏻

[@fatihyavuz505]

Bir şey anladım mı emin değilim ama etkilenmemek elde değil. Verilen her detay hem korkutucu hem de ilginç. Evrenin bir noktasından başlayıp tekrar aynı noktaya döndüğümüzde nasıl aynalanmış olabiliyoruz çok tuhaf

[@ArthurMorgan713]

Tüm dünyanın gözlemleyebildiği şeyin 250 katını bize anlatmaya çalışan koca yürekli Evrim Ağacı 💚

[@uzayAnemonu]

Bir öğretmen olarak sizi ilgiyle takip ediyorum. Bir çok bilgiyi sizden öğrenip öğrenci ve meslektaşlarımla paylaşıyorum Teşekkürler

[@tanseldemir]

anlattıklarını anlamak o kadar kolay ki sadece iyi bir dinleyici olmak yeterli. teşekkürler güzel insan.

[@legendsoldier1366]

Kesinlikle

[@Slicx7_0001]

İzlerken çok kafam karıstı ama izlemekten zevk alıyorum ve araştırıyorum

[@mahsumyldz3525]

Eskişehir’den Selamlar , İs sonrası sizi izlemek şarj ediyor beni abi gün boyu vasat düşüncelerle takılmak ( iş yeri gibi ) sıkıcı geliyor Fakat bilimle yüzleşince Keyifler yerine geliyor

[@haynolxuhd]

Vay be bende Eskişehirdeyim

[@generalfeldmarschalerwinro973]

Gel gidek hamam yoluna gel gidek paça çorbası icek

[@atilladuman5971]

Bağlardan selam :)

[@hunter599]

Video içeriği fikri: Hayvanlar aleminin çıkardığı sesler.. Kediler köpekler ne konuşuyor olabilir? Biz insanlar gibi bazı şeyleri kendi aralarında sorgulyor olabilir mi? Nasıl iletişim kurarlar? Biz insanlar olarak hayvan dillerini çözebilir miyiz?

[@asiyeu.b.]

Yine yaktık beyni, bilimin gözünü seveyim ♥️

[@xCankii]

Hic aklimdan cikmayan sorular. Hep bu kanalda buluyorum bu soruları. Tesekkurler.

[@lumos5720]

Şu an beynimin patladığını hissediyorum

[@kralburda7639]

15 dakika dayandım sonra ṣalterim attı

[@veterinerbaytarhekim5370]

Abi nasılda merakla konuşuyorsunuz. Karşı tarafa bu merakınızı geçire biliyorsunuz. Adeta gözleriniz işıldıyor konuşarken.

[@TheKorayjr]

yine yaktık sinaps minaps kalmadı 😆 hocam harikasın ya şu heyecan ve coşkun videoları daha da güzel hale getiriyor eline yüreğine sağlık

[@hyuga15827]

kelimeler kifayetsiz kalıyor bu videonun güzelliğine.

[@makriametin2850]

Tüylerim diken diken, evren gibi ilgi çekivi ve sonsuz merak uyandıran bir şey yok inaan hayatında

[@ozcanmevcut]

Yani daha çok yolumuz var, önce şeklini şemalini anlıcaz sonra nasıl oluştuğunu, sonra onu nasıl eğip bükebiliriz vs. bilim adamları durmak yok, çalışın 😬

[@ckartelefonunugoster2464]

Önce şeklini şemalini almicaz. Ondan önce olabilecek tüm şekil şemallerin listesini çıkaracaz 😂 sandığımızdan çok yol var.

[@kamerinan]

Teşekkürler. Şu karanlık enerji kavramı ile ilgili videoyu sabırsızlıkla bekliyoruz.

[@apeiron7031]

Sizden bütün dersleri dinlemek isterdim, okul hiç heyecan verici değil, bence öğretimdeki en önemli unsur heyecan olmalıdır ve sizde bunu tam olarak aktarıyorsunuz ve sıkılmadan en zor problemleri en uzun denklemleri bile dinleyebilirim sizden

[@kozatas]

Okulların sorunu sanayileşme sonrası oluşturulan dizaynın hala devam etmesi. Fabrikasyonla birlikte hammaddeler bir yığın (batch) olarak birlikte girer bir yığın olarak birlikte çıkar. Ürünlerin üzerinde seri no, parti no vb görürsünüz. Siz mesela 2010 doğumlu iseniz 2010 doğumlularla birlikte giriyorsunuz. Sizin parti numaranız 2010 gibi düşünün. Okul da endüstrinin talep ettiği belli standardizasyon sağlıyor. Sınavlar ve diploma da kalite kontrol belgesi oluyor. İşler de bu standarda göre dizayn ediliyor. Yeteneklerin sivrilebileceği az sayıda alan var. Fen lisesi gibi okullarda, standardın biraz üzerinde olanlar biraz daha değerlendirilebiliyor. KZbin gibi mecralar eğitimde artık mecbur olan dönüşüme kapı aralıyor. Mesela bu kanalı, 10 yaşındakinin de 40 yaşınındakinin de girdiği bir sınıf olarak düşünün. Eğitim gelecekte buna evrilecek. Merakı olanların meraklı oldukları alanlarda daha küçük yaşta uzmanlaşmaları vb.

[@apeiron7031]

@@kozatas umarım en kısa zamanda olur.

[@ismailahmedov6965]

Herzamanki gibi yine mükemmel !

[@chnckgz]

Hocam, Kardeşim, iyi insan. Öyle bir giriyorsun ki konuya, istifa edip okula gidesim geliyor. iyi ki varsınız.

[@eternity1351]

Ne izleyeyim diye düşünürken mükemmel oldu 🤗💕

[@altarkara2636]

Çağrı abi gene ufkumuzu açtın ve dertlerimizi ne kadar küçük ve anlamsız olduğunu sorgulattın. Teşekkürler.

[@sedatsimsek72]

Ne kadar güzel bir video. Emek kokuyor. Elinize sağlık hocam 💛

[@SiyahBeyaz000]

La İlahe İllallah.

[@Ali-adnan82]

Ha

[@bluejeans458]

Araştırmaya, yeni şeyler öğrenmeye bayılıyorum

[@furkanozcelik7462]

Bunca yaşadığımız olaylardan bir nebze uzaklaşıp böyle harika videolara denk gelmek ne güzel

[@MustafaSAHIN-nt1ie]

Hepimizin içinde sıkılınca veya yeni birşeyler öğrenmek için geleceği bir kanal var çok teşekkür ederim.Herşeyi kavrayamadim ama farkında olmakta güzel.

[@hsn8771]

bence bir gün "aşk" adlı duygunun nasıl oluştuğunu, nasıl evrimleştiğini ve bununla ilgili bilimsel gerçekleri anlatabilirsiniz. Pek çok arkadaş için güzel bir video olabileceğini düşünüyorum.

[@bilgeadamreisbagmls4742]

Annen bana aşık oldu sonra seni yaptık oglum gel detaylı anlatayım ak lamerı

[@hsn8771]

@@bilgeadamreisbagmls4742 tamam olur sfıpjasaopfefoıoefeoıfef

[@f-16world]

Bence tek noktadan patlayıp genişlediğine göre patatesten ziyade daha düzenli bir görüntü vardır diye tahmin ediyorum.

[@selcukdastan4629]

Harika bir içerik begenmekten ziyade icimden tedekkur etmek geliyor. Tesekkurler

[@ErdemYildirim_]

Hocam küçük bir reklam yapmak isterim, “Öklid dışı geometri” başlığında olan bir videom var, orada bu geometriyi VR ortamda anlatıyorum…

[@hakanpolat3948]

İzleyip bir şeyler öğrenmeye çalışıyorum ama uzayla ilgili konular çok karmaşık ve çok fazla terim içeriyor. Yine de video bittikten sonra aklımda bir şeyler kalmıyor değil tabi ki. Teşekkürler Evrim Ağacı.

[@sassss5984]

Şunu unutmayın arkadaşlar, evrenin şekli 3 boyutlu olmak zorunda değil. Mesela evren aslında 4 boyutlu olup, biz çok küçük olduğumuz gibi onu 3 boyutlu görüyor olabiliriz. Tıpkı küresel bir cismin çok küçük kısmını kesip çıkardığımızda 2 boyutlu çizim elde edebileceğimiz gibi. Tabi bizim bunu hayal etmemiz imkansız, matematiksel olarak 4. boyutu kağıda aktarabiliyoruz ama bunu asla düşünmemeyiz ve gözümüzde canlandıramayız, çünkü bizim beynimiz de 3 boyutlu.

[@Yabgu2011]

Keşke param olsada servet bağışlasam kanalınıza, tanımıyorum bilmiyorum ama her paylaşımın, her vermiş olduğun bilgi mükemmel, başarılarının devamını dilerim birgün denk gelirde zengin olursam en büyük destekçiniz olucam yeterki bilgi eşliğinde gelişelim araştıralım okuyalım öğrenelim bilelim çıkalım artık geçmişin boş işlerinden 🙂🙂

[@youtubecustomer9584]

Bir gün Evrim Ağacı bu bilim ve merak dolu videoları durduracak ya da konu bitecek diye çok korkuyorum. Böyle bir kanal olamaz ya. Bu kadar konsantre bilimsel ve düşündürücü videolar üretmeniz çok güzeı iyi ki varsınız!

[@skyhunter6054]

Yeni bilgiler öğrendik. Soluksuz izledik. Emeginize saglik. 🤞🏼👏🧿⭐

[@bilinmiyorlider1]

Evrenin gizemini düşündükçe işin içinden çıkamıyor insan. Acaba ömrümüz yetecek mi bu bilinmezliklerin çözüldüğünü görmeye. Ayrıca sorunun boyut ve algı kavramında olduğunu düşünüyorum, karıncanın otobanı algılayamaması örneğini duymuşsanız demek istediğimi anlamışsınızdır.

[@samettasc4334]

Hocam olayı bambaşka yerlere taşıdınız artık tebrikler demek bile yetersiz kalıyor, varolun

[@_kaan]

Şu soruların cevabını düşünürken, gündelik yaşamda ki sorunlarımızın ne kadar önemsiz olduğunun farkına varıyor insan. Ölümden sonrasına inanmıyorum ancak umarım bir şeyler vardır. Bu soruların ve fazlasının cevabına erişmek istiyorum :)

[@smhs6235]

@@mehmetaliyldz447 allahını

[@ilyasanaz]

@@mehmetaliyldz447 vay bee helal sana kardesim,o sanciyi çektin galiba ordan biliyorsun

[@therebel6703]

Kesin bi yolu vardır ama bilmiyoruz, en azından şimdilik. Yıldızların gökyüzünde tanrıların yaptıkları kampların ateşleri olduğunu sandığımız zamanlardan bu yana 1500 yıl falan geçti sanırım. Dinazorların dünyada 60 milyon yıl yaşadığını biliyoruz ya, insan soyu da o kadar yaşarsa o cevaplara ulaşırlar sanırım. Ama bizim ulaşamayacağımız kesin.

[@notrinotv6169]

@@_kaan Şahsen ölümden sonrasına inanıyorum ve beni en mutlu eden şey merak ettiklerime cevap bulacak olmam.

[@Boo-lz7fm]

Umduğun tam olarak nasıl bir şey? Ebedi yaşam ve sevdiklerini tekrar görebilmen mi yoksa başka bir şey mi

Hocam insan bilime aşık oluyor seni dinledikçe.Gerçekten çok kaliteli insansın

[@tahasoykan328]

iyi günler Evrim Ağacı suyun hafızası konusunu bir videonuzda değinebilir misiniz hem eğlenceli hem de değişik bir konu olur şimdiden teşekkürler

[@behzathn5123]

Alis harikalar diyarında gibi hissettim kendimi, izlerken

[@evrimagaci]

Gerçekten öyle! 🤯

[@joida41]

Aklımda tek bir soru: Işıktan hızlı gidiyorsam etrafımdakileri nasıl göreceğim, ışık beni nasıl yakalayacak? :D

[@necatibayram7356]

Teşekkürler hocam ufkumu açtınız. Artık düz evrenciyim.

[@tarihinakademisi]

Abi videolarını izleyince rabbimin bu mükemmel şaheserine daha da tanık oluyorum. Teşekkür ederim nezij ve güzel bilgilerin için

[@alirizaunver]

4.30 da yazıyorum. Tüylerim diken diken oldu. Sadece bu 4.30 dakika için bile abone oluyorum emeğinize sağlık müthiş anlatım 👌🏼

[@tamertasci3580]

Abi bu kadar güzel anlatmasan mı? her videonu izlemek zorunda kalıyorum emeğine sağlık 👍🏻

[@Leziz11]

Evreni anlama videolarına bayılıyorum

[@SG.StarGazerr]

senin videolarını izlemek istediğim için yeni video varmı diye kanala bakıyordum bildirim geldi :D

[@muhittinsnape2247]

Yks'ye 9 gün kalmış ben burda evrenin şekli yuvarlak mı patates mi onun videosunu izliyorum:)

[@s.a.t5559]

Abi senle tüm gün oturup bilim konuşabilirim gerçekten tanıdığım en ufku geniş insanlardan birisin umarım bir gün karşılaşırız

[@engin1912ksk]

Evren sizce başka bir yapının içinde olabilir mi?

[@nuriaykut1]

O kadar güzel anlatıyorsun ki beynimiz yanma noktasına geliyor ama hiç bir zaman yanmıyor. O kadar basit anlatıyorsunuz ki acaba basit mi karmaşık mı diye beynimiz sorguya giriyor. 👍👍👍👍

[@therebel6703]

Nasıl dünyanın parçacık ufkunun gerisinde olan hiçbir yıldızı ve gezegeni hiçbir zaman göremicez, belki oralardaki bi gezegende yaşayan zeki ırkın bulunduğu gezegene göre bizim dünyamızda onların parçacık ufkunun gerisinde olduğu için onlarda hiçbir zaman bizi göremeyecekler.

[@MaTRaX77]

Yemin ederim dinlerken beynim yandı :) Ama bir o kadarda keyfle dinledim.. Emeğinize, yüreğinize sağlık..

[@selodier]

Efendim hiç birimizin evinin arkasında otopark yok :D yaşadığınız yeri baz alıp söylemişsiniz bunun üzerinden de psikolojik bir analiz yapmanızı bekliyoruz güzel bir konu çünkü saygılar :D

[@25yasmdaolmakistiyorum94]

Her zamanki gibi Harika Bir video 👏

[@Victor.Z.]

Umarım ömrüm el verirde evrenin sırlarının açığa çıkışını görebilirim

[@Sametaiaydin]

Imkani yok

[@okankasikci]

Emeğinize sağlık Evrim Ağacı, teşekkürler.

[@bts_tarmy7399]

abi nolur bunları babama da anlat. Dünya düzdür diyor. Anlatırken bile kafayı yiyorum ya.

[@Cumhuriyet-615]

Oha şakamı daha beş dk önce bunu yasadik babamla o yüzden videoyu izlemeye geldim

[@hasanburakkaya6405]

Bu adamın videolarını izlerken önceden başka bir videoda anlattığı terimin ne olduğunu anlamak için başka bir video izliyorum ve de izledikçe bilmediğim terimler çıkıyor bende başka bir video izliyorum ayrıca videoların çok iyi beğenerek izliyorum.

[@gizemyildiz886]

Gerçekten harikasınız ellerinize sağlık izlerken son derece keyif aldığım bir videoydu yine🙏🤍

[@sahinkulig7647]

Bu bölüm çok fena olmuş 🤯. Her parçası çok güzel, ama kısacık. Şöyle bol zamanlı, açık oturum şeklinde, seriye baglansa, dadından yenmez valla 😁

[@alidursun1706]

Ufak bir hata var sanırım, kupa ya da torus, deliklidir ve basit bağlantılı (simply connected) değildir. Kupanın kulpundan ve gövdesinden geçen çemberi düşünün, tek bir noktaya sıkıştıramayız... aynı şekilde bardağın gövdesinden, kulpun içinden geçen bir çemberi de.

[@serhatdede7293]

beyinin sınırlarını bu kadar zorlamak harika bir deneyim oldu, teşekkür ederim evrim ağacı!!

[@semihgorgu6462]

harika videolar çekiyorsunuz. keyifle izliyorum

[@unotifo4641]

Bütün anlatım süresince ,o kadar iyi anlatıyorsunuz ki ,hepsini anladım sanarken, vidyonun sonunda hiç bir şey anlamadığımı anladım...🤔🤔🤔🤔

[@wooow2714]

Bence evreni ışık hizinda bile gitsek asla tamamını keşf edemeyecegiz amma ışınlana bilirsek evrenin istenilen bir yerine gidebilirdik bu konuda video bekliyoruz

[@bilimsanatduzen2074]

ya ne kadar güzel ya insanın farklı şeyleri öğrenmesi

[@kakosabi]

Bizim dünyamızın zamanı ile evrenin ortalama zamanı arasından nasıl bir fark var?

[@furkandeveci9494]

1 milyon olduk diye seviniyorduk ne ara 1,62 milyon olduk

[@coldstonee]

Verdiğiniz örneklerde benim anlamadığım konu biz kürenin yüzeyinde değiliz ki biz içindeyiz. Içinde olduğumuz için de kürenin yüzeyindeki gibi bir eğimli yapı yok. Dolayısıyla biz kürenin içinde olduğumuz için üçgenin acıları 180 olurdu. Daha iyi anlatabilmek için örnek veriyorum. Şişik bir balonun içinde ucgen belirleseydik 180 derece olurdu. Ama siz sanki biz balonun içinde değilde dış kismindaymis gibi anlatıyorsunuz. Bu kısım fazlasıyla kafa karıştırıyor. Bir diğer anlamadığım konu ise çok uzaktaki bir gözlemci şimdi bizi ışık hızında uzaklaşıyor şeklinde mı görüyor? Cevap evet ise ama biz ışık hızında hareket etmiyoruz. O zaman bu bir yanılsama mi?

[@tugrasemercioglu6231]

biz yüzeyde degiliz yuzeyi oluşturan et kalınlığıın içindeyiz, demek istediği buydu. Bu et kalınlıgıda , 4 boyutlu bir yapıya sahip. 2. sorun ise bağıl hızla alakalı. 2 ışık kaynagı birbirinden hızlıca uzaklasıyor dokudaki sünme uzaklıga baglı olarak yükselerek arttıgı için. bir noktadan 2 ısık kanyagı arasındaki bagıl hız ısık hızını geciyor. Benim kafamı kurcalayanda bunun bir limitasyonu var mı acaba ? max limiti .

[@coldstonee]

@@tugrasemercioglu6231 Big bang dediğimiz şey evrenin bir noktadan genişlemesiyse evrenin küre ya da küreye yakın bir şekil olmasi gerekmez mi düz olması çok saçma. Ikinci soruma verdiğin cevap için: Yani bu ışık hızında gitme işi illüzyon mu?

[@tugrasemercioglu6231]

@@coldstonee big bangı bizim ögrendigimiz 3b uzay kurallarına göre yargılamamak lazım. tesseract ın yapısına bir göz at. uzay zaman öyle birşey. yani vardır bir olayı basit deigldir okadar.2. soru ise , teknik olarak aradaki fark bagıl durumdan dolayı ısık hızından hızlı acılıyor. ısıkta bu yolu hiç bir zaman kat edemiyor. 2 cisim bir birinden uzaklasırken aralarındakı uzay dokusu sünüyor aynı zamanda. lastigi germek gibi düşün. sündükce mesafe artıyor. yoksa cisimler fizik kurallarına meydan okumuyor. Big bang ın etkisi bu.

[@coldstonee]

@@tugrasemercioglu6231 Tesseract dediğin 4D şekil değil mi? Tesseract hakkında bir video izledim ama bu bana 3D gibi geldi. Küp içine küp koymuşlar. Kaldiki neden biz 3 boyuttan fazla boyut arıyoruz ki. 3B gayet yeterli daha nereye gidebiliriz? Sağ sol ileri geri yukarı aşağı. BigBang için ise isterse 5 boyut olsun isterse 10 sonuçta bunun her yöne genişlemesi gerek değil mi? Yani bilemiyorum geçmişte insanlık dünyanın şekli konusunda yanıldı bence şimdi de biz evrenin şekli konusunda yanılıyoruz.

[@tugrasemercioglu6231]

hocam bütün samimiyetimle söyleyeceğim bazı bilmen gereken kavramlar var derin konularda değiller. 6 kere yazdım sildim ama illaki bir yerde sadeleştiremiyorum konuyu sana. o sebeple tesseract neyi temsil ediyor çok iyi anlaman lazım önce. şöyle diyim sana kafanı açmak için. 3 boyutlu cisimleri aslında 2 boyut + ışık yardımı ile tanımlayabiliyor insan beyni. 3 boyutlu goremiyoruz , gorebilseydik cismin akasınıda aynı anda gormemiz gerekirdi. derin algımız var sadece. bu derin algısı üzerine inşa edilmiş tesseract modelini dümdüz değerlendiremezsin şayet yapısını okuman şart. 4. vektöru zaman olarak degerlendiriyoruz. Kule çekim kuvvetide 3. boyutu bukebiliyor. yani derinligide bukebiliyor bak. böyle bir yapının patlayışını 3. boyutun fizik kuralları ile varsayımsal açıklayamazsın. Farklı bir kafa, göründüğü kadar basit degil. seneler öncesine kadar yer çekiminden bahsediliyordu, şimdiyse uzayda serbest düşme ivmesine donustu konu. sbebiyse dunyanın kutlesinin uzay dokusunda yaptıgı bukmeden dolayı oldugu acıklandı. Yani bir düşün. bu kadar basitçe acıklana bilir mi sence big bang ?

[@sezgincitak]

Çok merak ettiğim bir konuydu. Teşekkürler

[@_OmerYuksel]

Bir ara anlıyordum sonra film koptu tekrar yakaladım ama o arada ne oldu bilmiyorum😂 Sözelcilere göre de anlatın sayısız olarak 😂Sınırsız hızda gidebilen ama geçtiğim yerleri de anlamlandırabilecek bilinçte olup dünyadan sadece 1 yönde hareket etmeyi isterdim. Gidebileceğim en sonda ne var, sadece karanlık, gezegen veya galaksi yok mu diye. 1. Evren için bir ara dev bir kumaş, gezegenler de onun üzerine duran toplar ve ağırlıktan dolayı içine hafif göçmüş, çevresindeki küçük cisimleri kendi yörüngesine doğru çekiyor diyorlardı. O ne oldu yanlış teori mi çıktı? 2. Evrenin şekli için .oO şeklinde huninin yan durmuş şekilde yuvarlak şekilde gittikçe büyüyen halka gibi de gösteriyorlardı o ne oluyor? Bilenler varsa basit şekilde anlatırsa sevinirim :)

[@ismailatasever9344]

1. sorun için şunları söyleyebilirim, o teori evrenin uzay-zaman boyutunun bizim düşündüğümüz gibi doğrusal olduğunun yanlış olduğunu söylüyordu. Dayanakları ise makro evrende ağır cisimlerin aşırı kütleçekiminin etkisiyle anormal davranan zamandı. Bahsettiğin deneyde ise bu durum modellendi. Kumaş parçası karanlık maddeyi, ortaya konan ağırlık ise karadelik tarzı devasa kütleleri temsil ediyordu. Kumaşın üzerinde hareket eden bir cisim olsaydık topun yanına yaklaştıkça göçüğün eğimi ile hızlanacaktık ve biz hızlandıkça zaman bizim için yavaşlacaktı. Ama kütlenin etki alanına girmeyen gözlemcilere göre biz zamanda çok hızlı hareket ediyor gibi algılanacaktık. Teori kabaca bu. Şu an geçerli mi demiştin cevap, evet. Deneyi de yapılmıştı bu durumun. Özdeş iki atom saatinden birisi yeryüzündeyken diğeri uçağa yüklenmişti. Daha sonra karşılaştırıldığında uçan saatin mikro boyutta da olsa daha geride olduğu saptandı.

[@_OmerYuksel]

@@ismailatasever9344 çok sağ olun hocam 10 numara anlatım👏

[@SadeceOyuncu]

Mükemmel bir video olmuş teşekkürler :).

[@memyselfandi6669]

Dediklerinizi Kuantum Fiziği için de düşünürsek ortada olandışı bir şey olmadığını görürüz bence. Yani bilimsel bir şekilde çok da rahat açıklanıyor

[@cittosumbenim1103]

Emeğinize yüreğinize sağlık insanların daha onbinlerce öğreneceği şeyler var çok teşekkürler

[@Sophis258]

Matematikçiler ve fizikçiler en büyük sorunun cevabı sizde.Hadi size kolay gelsin,bizler ömrümüzün sonuna kadar sorunun cevabını bekleriz . Matematikçiler lütfen Çağrı hocayı boğmayın:)

[@ysf6302]

👏👏👏👏👏 tebrikler aynen devam. Resmen sanat yapıyorsunuz. kimseyi konuk almadan aynen bu şekilde devam edin.

[@jaydea3176]

Standart Model Tişörtü ve Çağrıya hayran kalmamak çok zor. Bilim

[@tugrasemercioglu6231]

selam uzun zamandır takip ediyorum seni. Bu videodan sonra kafamı bir şey kurcaladı. 4 Boyutlu bir yapıyı 3 boyut olarak deneyimliyoruz. Yerel konumumuzdan dolayı , dünya örneğinde verdiğin gibi. Fakat sadece bir düşünmek bile kafamı yakıyor. 3 boyutu bile oluşturan farklı vektörler veya katmanlar var yada düzlemler var. Carl sagan'ın 4. boyut videosunda bahsettiği gibi. Bizlerde uzayı ve zamanı deneyimlerken bu 4 boyutun sadece 1 tane katmanı(gölgesi) olan 3. boyutta mı deneyimliyoruz ? Doğru anlaya biliyorsam konuyu , Zamanı da 4. vektör olarak kabul edebiliyorsak, zaman akıp geçerken gölgemi değiştiriyoruz yada bu gölge için mi zaman sadece akıyor. Gerçi sadece akıyor olsa paralel bir yapı olurdu diye bir sanı var kafamda . Ama kafam basmıyor bu 4. boyutun içinde yerimizi anlamaya, hele ki uzayı betimledikten sonra, ayrıca 4 boyutlu bir sonlu düzlem hayal edemiyorum. Aklımda canlanan sadece 3 boyutlu bir yapının 2 boyutlu düzlemlere bölünmüş hali. fakat 3 ü 4 olarak 2 yi de 3 olarak öngöre biliyorum . Ondan sordum soruyu, zaman aktıkça gölgeden sırada ki gölgeye mi geçiyoruz ? yoksa zaman bizim gölgemiz için ayrımı akıyor ? Soruyu biraz dolandırmış olabilirim kusura bakma bunun için.

[@wkb81]

Evet zaman aktıkça gölge değiştiriyoruz. Senin katman/ gölge dediğin şeye daha teknik olarak cross section (kesit) deniyor. Her bir an 4-boyutlu uzay-zamanın o anki 3 boyutlu uzamsal cross sectionını görüyoruz. Anlar değiştikçe aldığımız cross section değişiyor.

[@tugrasemercioglu6231]

@@wkb81 Anladım, o zaman aslında başı ve sonu olan bir olay için aslında 4. boyut gerekli diye bilir miyiz ? yani aslında şu anda dünyada bile yaşarken bunu mikro olarak deneyimliyoruz, basit bir lab testin de bile fiziksel olayların zamana bağlı dağılımını ölçüyoruz. Konu makroya taşındığında bu vektörün etkileri, hızına bağlı olarak değişiyor. Kara delik yanı yada dunya da akan zaman hızının farkı gibi. Bu kesitler arası geçiş lokal olarak ele aldığında eşit hızda mıdır ? fakat lokalleri karsılastırdıgında farklar ortaya cıkıyor. yani sormak istediğim. zamanın akış hızı ve kesitlerin arasındaki geçiş hızı farklı şeyler mi ? eğer böyleyse bu durumu anlatan bir araştırma var mı ? yada bir kitap , kaynak ? Sonuçta düzen olması gerekir diye dusunuyorum, zamanın akış hızı bir yana evren de bütün bir kesit geçişi oluyordur. ama bir şekilde de bağlamı olması lazım bu 2 konunun. Yanlış mıyım ? aydınlatır mısın beni lütfen ?

[@wkb81]

@@tugrasemercioglu6231 Anladığım kadarıyla cevap vereyim. Evet 4. Boyut gerekli. Zamanın akış hızı demek benim için zaten kesitler arası geçiş hızı demek. Bu geçiş hızı lokalden lokele fark ediyor. Bir iğne düşün. İğnenin boyu aralıklı duran on kağıdı delebilirken, aynı iğne sıkıştırılmış yüz kağıdı delebilir. Dünyada kesitler çok sıkışık değil, ama karadelikte çok sıkışık. o yüzden on saniyede dünyada on saniyelik kesit geçerken karadeliğe düşen biri on saniyede evrenin sonuna kadar geçecek bütün kesitleri geçer. Yani evrenin zamansal sonuna ulaşır. Evrende bütün bir kesit geçişi oluyor mu, evrende bir anda global anlamda manalı uzamsal bir kesit alabilir miyiz çok bilmiyorum. Çünkü mesela farklı hızda giden kişilerin aynı andaki uzamsal kesitleri farklı oluyor. Birinin şu andaki evren dediği şeyin bir kısmı diğerinin gelecekteki ya da geçmişteki evreninin bir kısmı olabiliyor. Uzayzamanı gökdelen gibi düşün mesela, yüksekliği zaman yönü her katı da her bir ana denk gelen uzamsal kesitler olsun. Sabit duran kişi bir anda bu gökdelenden kesit olarak bir katı alır. Mesela t anında uzamsal kesit olarak 100. Katı almış olsun. Fakat bu sabit kişiye göre hareket eden diğer bir kişinin aynı t anında aldığı uzamsal kesit tam yatay olmaz açılı olur. O kişinin t anındaki kesitinde hem 101. Kattan hem de 99. Kattan kısımlar olur. Bu gibi şeyler evrenin her an için iyi tanımlı tek bir kesitini bulmamızı zorlaştırır. Bunun yanında evrenin şekli, sıkışıklığındaki lokal farklar da her bir anda tek iyi tanımlı bir kesitinden bahsetmemizi zorlaştırır. Kitap bilmiyorum açıkçası. Ama başlangıç olarak özel görecelik üstüne basit temel ya da popüler bir kitapla başlanabilir. Sonra genel görecelilik ilgili yine temel ya sa popüler Kitaplar da düşünülebilir. KZbin videoları da bulunabilir açıklayıcı. Matematiksel Anahtar kelime olarak da manifold ve diferansiyel geometri terimlerini araştırabilirsin.

[@tugrasemercioglu6231]

@@wkb81 o zaman yanlış bir algı var. Kara delikler zamanı farklı vektör olarak yutmuyor. kesitin için deki her şeyi kesit olarak (kapalı bir sistem) olarak mı yutuyor ? fakat bunları üst üste koyup o kadar sıkıştırıyor ki , belki bir nokta da dahil birleştiriyor. Zaman kavramı bu sebeple kalmıyor yada kalmamaya çok yaklaşıyor. Ama yinede zamanın akış hızı kesit için de değişmiyor. sadece kesinleri geçiş hızı manyak derece değişiyor. O sebeple kara delik yanında 3 saniye yıllara bedel olarak olabiliyor dünyada . Hmm o zaman biz hala zamanı hesaplaya bilmiş değiliz. Etkisini hesaplıyoruz, acaba bir sabit olsa nasıl olurdu ? kafamda deli sorular ama oturdu sonunda, teşekkürler üşenmeyip yazdığın için :)

[@hudhud9468]

abi siz yetkili abilere benziyorsunuz,benimki sizinkilerden çok daha basit bir soru olabilir ama bunu idrak edemiyorum;videoda evrenin şekli ve genişlemesinden bahsediyor,bir şeye şekil tanımlayabilmek için ona üstten bakmamız gerekir,yani ondan daha geniş bir yerin varlığını kabul etmiş oluyoruz,bu evrenin tanımıyla çelişmiş olmuyor mu,sonuçta evren dediğimiz şey varlığın tamamını kapsayan şey değil mi?Genişlemeyi de anlayamıyorum, genişliyorsa ondan daha büyük bir şeyin içine genişlemesi gerekir,yine aynı sorun.Belki de insan aklının(özelde benimkinin:))yetersizliğinden kaynaklıdır,mekansızlığı tanımlayamıyor olmasındandır,iş buralarda felsefeye kayıyor ama..Bu konularla ilgili teknik olarak pek bir şey bilmiyorum,sadece kendi akıl yürütmelerim.O yüzden kusuruma bakmayın,sorum hakkında bilgilerinizi veya düşüncelerinizi paylaşırsanız sevinirim:)

[@yasarkucuk3021]

Çok güzel yalın bir dil ve güzel örnekler ile hiç kimseden bukadar net anlamadığım şeyleri çok basit şekilde anlıyorum. Evrim ağacının anlatıp benim anlatmayacağım hiç birşey yok sanırım.

[@arminarlert31]

Harika bir video olmuş. Teşekkürler

[@stinglikeabee5516]

canlı yayında keşke uzayı gözlemleme etkinliği düzenleseniz. Yeterli ekipmanınız varsa tabii ki

[@Sevgi869]

Azerbaycan dan selamlar arkadaşlar.Bu kanalı çok güzel 13 yaşındayım sorularıma cevab arıyorum ve burda buluyarum.en sorularım diyilde fikirlerinin ne kadar dorgu olduguna bakıyorum.

[@azerbaycanlyam25]

Esenlikler dilerim değerli Azerbaycanlı kardeş

[@frat17876]

Saatlik videolar bekliyoruz.En azından 45-50 dk :)

[@wkb81]

Emeğinize sağlık, severek takip ediyoruz sizi. Bu bölüm de genel kültür açısından faydalı olmuş fakat maalesef bazı hatalı bilgiler var içinde. Öncelikle kulplu bardak da basit bağlantılı değildir. Topolojik olarak torusa (simit şekli) denktir ve onun yüzeyinde alınan her çemberselkapalı şekil de tek noktaya küçültülemez. Kulpa ip bağladığınızı düşünün, ip tek noktaya deforme edilemez. Bir diğer hatalı argümansa evren tekillikten başladı ve sonlu zaman geçtiyse sonlu olmalıdır argümanı. Matematiksel olarak tekillikten başlayan sonsuz evren olabilir. Örnek olarak evreni tek boyutlu sayı doğrusu olarak alalım. Her tam sayıya denk gelecek şekilde bir yıldız yerleştirelim. 1 ve -1 deki yıldızlar saniyede bir birim hızla 0'a doğru hareket etsin, 2 ve -2 deki yıldızlar saniyede iki birim hızla 0'a doğru hareket etsin, genel olarak n ve -n deki yıldızlar saniyede n birim hızla 0'a doğru hareket etsin. Bu evrende 1 saniye içinde bütün madde 0 noktasına tekabül eden tekillikte toplanmış olur. Zamanı ters çevirirsek tekil bir evrenden sonsuz genişlikteki bu evrene anında nasıl ulaşabildiğimizi de görürüz. Diğer hususlarsa şöyle. Evren hiperbolikse sonlu olamaz, küreselse non-oriantable olamaz, ve eğer düz ve sonluysa görünür evrenden daha küçük bile olabilir (uzakta gördüğümüz galaksilerden biri samanyolunun genç hali olabilir) diye biliyorum.

[@tugrasemercioglu6231]

uzmanı değilim fakat, seninde söylediğin gibi matematiksel olarak ? Bu söylemeni fizik yasaları ile uyum gösterebilir mi ? meraklandım konuyu daha derin açar mısın ?

[@wkb81]

@@tugrasemercioglu6231 Ben de konunun çok uzmanı değilim. Ama şunu biliyorum, fizikçiler hem big bangi hem de evrenin sonsuz olma ihtimalini kabul ediyorlar. Bu durumda bu ikisi birbiriyle fiziksel olarak da çelişmiyor olsa gerek.

[@tugrasemercioglu6231]

@@wkb81 biraz kurcalayacağım , teşekkürler . Ayrı bir soru yönelttim yorumlar da, ilgini çekerse görüşünü merak ediyorum.

[@BilgiSayarcnz]

Evren sonsuz veya sonlu olabilir. Çağrı Bey bigbang için literatürde kabul görmüş açıklamayı yaptı. Sizin matematiksel açıdan yorumunuz sadece sizi bağlar. Sanki hatalı bilgiler veriyormuş gibi Çağrı Beyi eleştirmeniz hiç hoş olmamış.

[@wkb81]

@@BilgiSayarcnz Ben mi yanlış okuyorum, evren sonlu ya da sonsuz olabilir diyorsunuz ve Çağrı beyin evren sonsuz olamaz dediği ortada… kulplu bardak basit bağlantılı olamaz, (açın bakın Wikipedia’ya simply connected yazın). Çağrı beyin kulplu bardağa basit bağlantılı dediği ortada. E o zaman bunlar hatalı bilgiler olmuyor mu? Bunları belirtince hoş olmayan ne yapmış oluyorum?

[@rayno7862]

Sonsuzluğun şekli olmaz çünkü her noktaya doğru sonsuza kadar uzayan bir şeyin şekilli olmaz

[@esporapexlegendstr3004]

Micro dünyalarımızda o kadar kayboluyoruz ki macro bakış açısını görünce gündelik sıkıntılar ve problemler insana çok önemsiz geliyor. Kendimizi ne kadar büyük ve önemli görsek de, aslında evren için hiçbirşeyiz.Nokta bile değiliz.

[@ruzgardeniz4673]

Düşünmek bile zevkli konu derin...✨🎶🌌🙂👏

[@mikayilmutlu]

İzlerken beynim yandı, anlayıp anlatırken yanmaması hayranlık verici 😅

[@penahdavudov6109]

Ben onların varlığına tam inanıram onlar haqqında bi videoda bahs etseniz təşəkkürlər

[@Talha9317]

Abi bildiğim kadarıyla dünyanın kendine özel bir şekli var. Ne yuvarlak, ne de patates... Hatta bu özel şekli sayesinde canlı yaşamı daha olumlu etkileniyor. Ne konuda emin değilim ama mevsim olarak hatırlıyorum. Videoyu izlemeden bir aklımda kileri aktarayım dedim.

[@FKradyoterapi]

"5.kuvvet Müon anomalisi keşfi." Puzzle 'ın eksik parçalarını, tırnak içinde yazılan başlıklı video da bulabilirsiniz. Emeğinize sağlık harika bir video olmuş yine!❤😍

[@nurdansarkaya9542]

Kanalınızın shorts videolarına sürekli denk geliyordum ama bu video izlediğim ilk videonuz ve şunu söylemeliyim ki kesinlikle daha fazlasınu hakediyorsunuz gerçekten çok başarılısınız bu başarıların devamını dilerim :):)

[@sCantona7]

Büyük patlamadan sonra tek bir noktadan her yöne doğru sıçrayan parçalar olduğunu düşündüğümüz de oval bi şekil olması muhtemel değil midir?

[@recepaktar4195]

Ben de bu fikri kabul ediyorum küre içinde yaşıyormuş gibiyiz gibi düşünüyorum ama şuan sorguluyorum 😂

[@matematikci06]

Dört boyutlu düşünmelisin düz olarak düşündüğün 2 boyutlu bir düzlem. Örneğin çember 2 boyutlu 3 boyutlu hali küre dört boyutlu hali daha değişik ve kapladığı alan çok daha büyük ayrıca hacmi var 4 boyuta çıkarsan elindeki veriler artacak ve çok geniş hacimli ve alanlı bir şekil elde edeceksin o yüzden düz olup her yöne uzayabilir sağa, sola, aşağı, yukarı ve bu 3 boyutlu haliyle bile olabilir ancak 4 boyutlu zaman da devreye girince mantıksız değil. 2 boyutlu bir düzlemi 3. Boyutta bir prizma veya küp olarak düşünebilirsin o zaman mantıksız gelmez. 👍

[@turguterdis]

Teşekkürler iyiki bu evrende benim zamanımda varsın