Examen aardrijkskunde - Endogene processen (domein aarde)

Kijk op digistudies.nl voor een overzicht van meer dan 700 video's van álle examenvakken en onderwerpen! De video's op het platform worden overzichtelijk weergegeven en in je eigen leeromgeving kun je bijhouden wat je nog moet doen voor je examens.
Meer aardrijkskunde video's zien? digistudies.nl/havo/aardrijks...
Het interne systeem van de aarde
Deze video zal gaan over de endogene processen van de aarde.
Endogene processen zijn processen die zich binnen in de aarde afspelen. De drie belangrijkste gevolgen van deze endogene processen zijn het ontstaan van vulkanen, bergen en aardbevingen.
Je zult eerst moeten weten hoe de aarde is opgebouwd voordat je deze drie processen kunt begrijpen.
Grof gezegd bestaat de aarde uit 4 delen. In deze video zullen we dieper ingaan op deze vier delen.
Ook gaan we het hebben over zogenaamde convectiestromen.
Deze convectiestromen zijn stromen van min of meer vloeibaar gesteente en komen vanuit het onderste gedeelte van de aardmantel helemaal richting de grens tussen de aardmantel en de aardkorst.
Deze convectiestromen lopen als een soort van vierkant. Op een plek lopen ze omhoog, waarna ze horizontaal lopen en tenslotte weer naar beneden gaan. Dit lijkt heel erg op de luchtcellen die je in de atmosfeer ziet. Als je dit niet meer weet, kijk dan even naar de video over luchtstroming.
Ook wordt er uitleg gegeven over tektonische platen. Het is belangrijk om te weten dat deze tektonische platen altijd in beweging zijn. En dat deze beweging dus veroorzaakt wordt door de convectiestromen uit de asthenosfeer. Het bewegen van deze platen wordt ook wel platentektoniek genoemd. De kans is groot dat je hier vragen over krijgt op je examen.
Zoals je je misschien wel voor kunt stellen, bewegen deze tektonische platen niet allemaal mooi met elkaar mee. Op de grenzen van deze platen kunnen daardoor verschillende dingen gebeuren. Je hebt drie verschillende soorten plaatgrenzen, --deze zijn:
1. Ten eerste heb je divergerende plaatgrenzen. Bij deze plaatgrenzen bewegen de platen uit elkaar, ze divergeren dus. Bij een divergente plaatgrens ontstaat een nieuwe korst doordat er allemaal magma uit de asthenosfeer in ‘lekt’.
Het midden van de Atlantische oceaan is hier een goed voorbeeld van. Op deze plek ontstaat helemaal aan de randen van deze platen ook een onderwater-gebergte: doordat de plaatranden omhoog worden geduwd aan de kant van de oceaan en doordat ze omlaag worden ‘getrokken’ door middel van subductie. Kom ik zo op.
Het trekken en duwen van de platen wordt ook wel slabb-pull genoemd. Het onderwatergebergte dat is ontstaan langs de plaatranden heet ook wel een midoceanische rug. Ik zal het bij de tweede soort plaatgrens nog even hebben over subductie.
2. De tweede soort plaatgrens zijn convergerende plaatgrenzen. Dit zijn plaatgrenzen die naar elkaar toe bewegen, ze convergeren dus.
Er zijn twee verschillende soorten convergerende plaatgrenzen:
1. Bij de eerste soort botst er een zware oceanische plaat op een lichtere continentale plaat. Dit zorgt ervoor dat de oceanische plaat onder de continentale plaat duikt, direct de asthenosfeer in. Dit wordt ook wel subductie genoemd, hier verdwijnt dus de zeebodem.
Het gevolg is dat er precies op de plaats waar de oceanische plaat naar onderen duikt diepzeetroggen ontstaan. Diepzeetroggen zijn hele diepe stukken oceaan tot wel zo’n 11 kilometer diep. En aan de andere kant vlak bij het uiteinde van de continentale plaat ontstaat juist een gebergte, doordat dit gedeelte omhoog wordt geduwd.
Het Andes-gebergte in Zuid-Amerika is hier een goed voorbeeld van. Dit gebergte loopt ook precies langs de twee plaatgrenzen.
2. Bij de tweede soort convergerende plaatgrens zijn de twee platen even zwaar. Hier duikt er geen plaat onder maar duwen ze elkaar omhoog waardoor er ook bergen ontstaan. De Alpen zijn hier een voorbeeld van.
3. De derde en laatste soort plaatgrens zijn de transforme plaatgrenzen. In deze gevallen schuren de tektonische platen langs elkaar heen. Hierbij verschijnt of verdwijnt er geen deel van de aardkorst. Wel zorgt dit schuren ervoor dat de twee platen vast kunnen komen te zitten. Daardoor bouwt er steeds meer spanning op. Uiteindelijk is een van de platen niet sterk genoeg meer en breken de twee platen weer van elkaar los. Hierdoor bewegen deze platen heel hard in korte tijd, en dit voel je in de vorm van een aardbeving. Dit type plaatgrens is bijvoorbeeld te vinden in Turkije, en daar zie je dan ook best veel aardbevingen.
Heb je wat aan de video gehad vergeet niet te liken!

[@annemarijntencate7840]

Ps hebben jullie ook een filmpje over gebergtevorming?

[@DigistudiesExamens]

Zeker! Die staat op onze website: www.digistudies.nl/vwo/aardrijkskunde/b-aarde/b1-samenhangen-en-verschillen-op-regionaal-niveau/12-ontstaan-van-gebergten

[@jackporte3291]

@@DigistudiesExamens Ja dan moet ik eerst een abonnement kopen van 15 euro oetlul

[@jornvanetten1889]

@@jackporte3291 lol

[@charellet.9808]

4:31 PLA-ten-TEK-to-NIEK

[@flopje976]

wat een topstem

[@aronkroes7565]

kerel

[@Babbelaar]

ik zweer dit gaat me redden tijdens het examen

[@merithsuurd]

'tis wat' hahaha deze man gaat me redden op mn examen

[@ldivis2151]

Heeft hij je gered?

[@niniii3]

Was je geslaagd HAHAH ?

[@jippie1999]

Heel erg handig! Merk na een lange tijd theorie hebben geleerd dat een filmpje kijken veel informatie toevoegd! Bedankt!

[@sistershook6712]

Ik lach me helemaal stuk om jou, bedankt voor de video.

[@chelseavanoudshoorn6622]

Heel handig!! Heb hem nu al drie keer gekeken, omdat het op een of andere manier enorm grappig is :p. Thanks!

[@luukie0112]

wat een vibe deze video

[@ACP181056]

Mooi!

[@akrs1637]

Held!

[@cjb239]

Wat een topper

[@Demi_Kuipers]

dankuwelll

[@klusher5556]

Ik heb zo’n 15 video’s gezien, dit is toch de beste!

[@felinederooij1913]

Eindelijk wordt het deel van de aardkorst een keer goed uitgelegd👍🏻

[@Maya-ct3ul]

wat een humor zeg jeMIG echt leuk :)

[@Aim4sixmeals]

Goed dat er nieuwe video's komen voor het eindexamen

[@DigistudiesExamens]

Wij zijn er ook blij mee Jan!

[@TheChrisbastel]

broooooox Ik vind dit fantastisch

[@liespeuk]

DANKU DANKU DANKU super duidelijk!!!

[@Trolax]

Ziek goeie video!

[@OrgBrent]

2:00 voor de mensen die denken: hoe komt het dan dat het ijzer in de kern zelf niet vloeibaar is als het daar het warmst is? Dit komt omdat de zwaartekracht de atomen samen houden. Als iets warmer wordt beginnen de atomen snel te bewegen, waardoor ze dus vloeibaar or een gas worden. De zwaartekracht houdt deze samen, waardoor het gewoon vast blijft

[@yukariyakumox9027]

thanks voor de uitleg, ik zat hier al naar te zoeken.

[@OrgBrent]

@@yukariyakumox9027 alsjeblieft

[@blipje568]

Soldaat

[@angelazondag4161]

fijne stem! leuke les!

[@ACP181056]

Nu nog graag de exogene processen!

[@DigistudiesExamens]

Volgende week!

[@ACP181056]

Graag, bijna geen examen zonder verwering, erosie en sedimentatie!

[@lucasdraw4613]

5:55 Hahahah

[@DigistudiesExamens]

Wij zullen doorgeven aan Richard dat je om hem gelachen hebt!

[@klusher5556]

Ik moet een presentatie geven als examen over endogene krachten. Hij moet ongeveer 15 minuten duren + 5 minuten vragenronde. Daarna worden er drie vragen gesteld waarvan ik er minimaal twee goed moet hebben. Deze video heeft super geholpen. Dankjewel.

[@garagism5736]

Duikt de oceanische plaat altijd onder de continentale omdat die zwaarder is?

[@DigistudiesExamens]

Klopt helemaal!

[@Esemes786]

5:40 bedoel je niet dat de oceanische plaat omlaag gaat en de continentale plaat omhoog gaat?

[@Maestro19992]

Shafayad Bakas dat zegt hij in principe toch ook. De Oceanische plaat duikt onder de continentale plaat door

[@oscargrimmelt6002]

De Continentale gaat altijd bovenop toch?

[@lucasdraw4613]

5:18 Haha

[@ilsedekraker1956]

#Digistudies

[@sudebocuk8976]

#digistudies

[@nora6231]

wat hou ik toch van u

[@pepijnvanderploeg3790]

eerste 7 min staan letterlijk in je atlas

[@matthijswijmans3747]

hupsakee!!!!

[@janeyroanna]

waarom praat deze gast met zoveel spuug

[@Babbelaar]

ik heb nog 4 dagen, ik begin nu met leren ga ik het redden?

[@anishautar7132]

Double Dutch Health #me2

[@anishautar7132]

Double Dutch Health scheikunde en wiskunde moeten ook nog....

[@leaf2328]

Anish Autar Same, komt wel goed als je maar voldoende leert.

[@anishautar7132]

Yap t komt sws goed. Heb geen stress. T is gwn veel en k wil 7ens halen om naar vwo te kunnen

[@anishautar7132]

Yap maar thx voor je positieve comment

[@adhdyoutuber6262]

Waarom moet ik dit leren ik zit in de derde

[@magnetron_man]

wa ne zever

[@davidvanruller5333]

klemTOON

[@DigistudiesExamens]

We zullen vanaf nu beter letten op de klemtonen. Succes met je examens DaVID!

[@theblackruby]

deze man denkt dat we alemaal 3 jarige zijn jongens.... met zijn top stem

[@terraprimatesta1628]

Is het raar dat ik dit in de 1e al heb?

[@anishautar7132]

Terra Primatesta nee. Vergeet niet je bent al vanaf de 1e aan het trainen voor je eindexamen😉

[@sarahjaneschaddelee8243]

#ooofuck ik heb niet geleerd

[@ACP181056]

Waar blijven de exogene processen?

[@DigistudiesExamens]

Hoi Adriaan, onze excuses voor de vertraging. We gaan er alles aan doen om deze week nog de video af te krijgen!

[@DigistudiesExamens]

kzbin.info/www/bejne/oYKUqqaBaaaJq5I De eerste video in de serie van exogene processen is af: Verwering! Later in de week volgen andere video's

[@user-pm3bt5he6h]

is dit sinterklaas ofzo

[@user-pm3bt5he6h]

wel 1 grote bedankt dit helpt echt

[@gillesschietse2435]

boring

[@jackcotter4828]

piemelsaus

[@Robbe-brawlstars]

matteo en Gilles jullie mogen dat ,net

[@Robbe-brawlstars]

niet

[@kinkhammer]

#digistudies

[@deniseerkens6818]

#digistudies