გუბაზ სანიკიძე ქართველური ენებისა და აფხაზეთში არსებული სვანურ-მეგრული ტოპონიმების შესახებ

Рет қаралды 6,159

Күн бұрын

Пікірлер: 5

@Roganeli 5 ай бұрын

თანამედროვე მეცნიერება ისე განვითარდა, რომ დღეს ჩვენ შეგვიძლია, თვალი გავადევნოთ ჩვენი წინაპრების ისტორიას ბოლო 3000 წლის განმავლობაში, რა დროსაც განადგურდა ან/და ასიმილირდა 10-მდე ქართველური ტომი და ტომობრივი გაერთიანება. ქართველური ტომების თავდაპირველი სამყოფელი და წინარე სამშობლო იყო ამიერკავკასია, ასევე სხვა ტერიტორიები მის სამხრეთით. დღევანდელ დღეს ქართველური ტომების შთამომავლები (პირობითად) მხოლოდ სვანების, ზანების (მეგრელ-ჭანები/ლაზები) და ქართების სახით არიან წარმოდგენილი. ამ უკანასკნელებში - ქართებში - უნდა ვიგულისხმოთ მესხები. სწორედ მესხები უნდა ყოფილიყვნენ ქართულენოვანი ქართველური ტომები, რომელთა მიგრაციაც ივარაუდება დაახლოებით ძვ. წთ. აღ. VII საუკუნეში. ივნე ჯავახიშვილის თეორია ქართველთა წინაპრების ამიერკავკასიაში გადმოსახლების შესახებ მესხთა ამ მიგრაციას გულისხმობს; მაგრამ, მესხების გარდა (თუ მათში ქართებს ვიგულისხმებთ), ამიერკავკასიაში ძველთაგანვე სახლობდნენ სხვა ქართველური ტომები - დღევანდელი მეგრელებისა და სვანების წინაპრები. როდიდან დასტურდება მათი მკვიდრობა ამიერკავკასიაში? დღემდე დადგენილი არ არის არგონავტების კოლხეთში ლაშქრობის ზუსტი თარიღი, მაგრამ მეცნიერები თანხმდებიან, რომ ოქროს საწმისის მითში აღწერილი მოვლენები უნდა მომხდარიყო ტროას ომამდე (ძვ. წთ. აღ. XIII-XII სს.), შესაბამისად არგონავტების ლაშქობის სავარაუდო პერიოდი ძვ. წთ. აღ. XVI-XIII საუკუნეები უნდა ყოფილიყო. კოლხეთის კულტურა, რომელიც აღწერილი ოქროს საწმისის მითის ტექსტში და დასტურდება არქეოლოგიური არტეფაქტებით, არის ჩვენი კულტურა - ქართველური მოდგმის ტომების კულტურა. კოლხეთის გარდა, დიაოხიც (დაიაენი) ქართველური ტომების სახელმწიფოებრივი გაერთიანება იყო. კოლხეთი ასირიული და ურარტული ლურსმული წარწერების მიხედვითაც არის ცნობილი „კოლხა“ და „კულხა“ სახელწოდებებით. მეცნიერული არგუმენტებით არის გამყარებული თვალსაზრისი იმის შესახებ, რომ კოლხების ენა ქართველური იყო - კოლხური ენის ჟღერადობა დღემდე ყველაზე უკეთ უნდა იყოს შემონახული მეგრულში. თუკი ჩვენ სარწმუნოდ მივიჩნევთ ერთ-ერთი ქართველური ტომის მესხების (ქართები) მიგრაციის თეორიას, იმავდროულად სხვა ქართველური ტომების ამიერკავკასიაში მკვიდრობას დაახლოებით ძვ. წთ. აღ. XV საუკუნით ვათარიღებთ. ეს არის მოსე წინასწარმეტყველის მოღვაწეობის პერიოდი და ებრაელთა დახსნის ხანა ეგვიპტელთა ტყვეობიდან. განა რამდენ ერს შეუძლია მეცნიერულად დაადასტუროს მისი მკვიდრობა ამიერკავკასიაში მოსეს დროიდან?! ასე რომ, თუკი ვინმე ივანე ჯავახიშვილის თეორიას (თეორია მესხების//ქართების მიგრაციის შესახებ) ქართველთა წინაპრების ამიერკავკასიაში მოსულობის არგუმენტად იყენებს, ჩვენ უნდა შევახსენოთ სხვა ქართველური ტომების ამიერკავკასიაში დაახლოებით ძვ. წთ. აღ. XV საუკუნიდან მკვიდრობისა და მათ მიერ დაარსებული კოლხეთისა და დიაოხის სამეფოების შესახებ. ჩვენ ინტერესით მოვისმენთ, ვინ სად იყო და განვითარების რა საფეხურზე იდგა მოსე წინასწარმეტყველის მოღვაწეობის ხანაში. მავანთა მიერ მოხმობილი ცალკეული ციტატები არ წარმოადგენს დასკვნებს ქართველთა ეთნოგენეზის საკითხზე და მათ მიხედვით მიწების კუთვნილებაზე მსჯელობა არასერიოზული, უფრო მეტად კი პროვოკაციული საკითხია. იხ. აქ: ↓↓↓ kzbin.info/www/bejne/sJyrd554l96tf7s დიახ, დღეს არსებობს 3 ქართველური ენა: სვანური, ზანური (მეგრულ-ლაზური//ჭანური), ქართული. აკადემიკოსი მზექალა შანიძე სეპარატიზმისა და ქართველური ენების შესახებ - იხ. აქ: ↓↓↓ kzbin.info/www/bejne/oanSnoWcZZt7esk

@Roganeli 5 ай бұрын

„...აფხაზები არ ცხოვრობდნენ სამურზაყანოში. ესენი შემოვიდნენ XVII საუკუნის ბოლოს, დასახლდნენ მერე...“ აფხაზებმა შეცვალეს ქართველური (მეგრული, ქართული) ტოპონიმები ისტორიულ სამურზაყანოში. ქართველი მეცნიერები სამურზაყანოს ისტორიული ტოპონიმიკისა და ქართველური სახელწოდებების აფხაზურით შეცვლის შესახებ ↓↓↓ პაატა ცხადაია - ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი რუსუდან ჯანაშია - ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი kzbin.info/www/bejne/oHyUnaV3d6mBsNU ჩვენ ყურადღებით ვსწავლობთ აფხაზეთის ქართველური (სვანური, მეგრული, ქართული) და არაქართველური წამოშობის ტოპონიმებს. განსაკუთრებულ გაღიზიანებას იწვევს გალის რაიონის ტოპონიმების გააფხაზურების კამპანია, რომელშიც დიდია ვალერი კვარჭიას წვლილი. ქართული ტოპონიმიკის შეცვლა აფხაზურით გალის რაიონში: ნაბაკევი - ბათაიგუარა ეწერი - ლბაარხა საბერიო - პაპინრხუა ნაჯიხური - აბააჟვ ფართონოხორი - აგუარადუ ჭუბურხინჯი - ხიაცხრა თაგილონი - თაღლან მზიური - მახუდჯრა ცხირი - ცხირ პირველი ოტობაია - ხაშტა მეორე ოტობაია - ბგოურა ფიჩორი - ბჩარა განახლება - მარჩხაპონ ზემო ბარღები - ვიადა ბაღრიაპ საშამუგიო - შამგიაა საბუთბაიო - ბუთბაკიტ ქვემო ბარღები - ლადა ბაღრიაპ ფიცარღალი - აბიცარკუარა დიხაზურგა - აბააკიტ ოკვინორე - ციგტვარა ღუმურიში - გუმრიშ რეჩხი - რეჩხუ რეფი - რიაპ საყოლბაიო - კალგი პირველი გალი - გალხუჩ გალ ზემო გალი - გალ აჩაიუა შეშელეთი - შაშალატ ლეკუხონე - ალაკუმხარა მუხური - მახურ საბულესკირიო - აბლასკირ ხუმუშკური - რიშხა ხუმენი-ნათოფური - ახუშტაარა ზენი - ლბაა სალხინო - ლაშტრა აჩიგვარა - აჩგუაარა ერისწყალი (მდინარე) - ერცკარ

@Roganeli 5 ай бұрын

„აწი მაინც იცოდეთ!“ - გუბაზ სანიკიძე ↓↓↓ kzbin.infoNLKOGxGXEHM

@Roganeli 5 ай бұрын

„აწი მაინც იცოდეთ!“ - გუბაზ სანიკიძე ↓↓↓ kzbin.infoNLKOGxGXEHM