Indus Queen of Bahawalpur | Indus Queen Kot Mithan | Indus Queen Ship History | Indus Queen Ship

[@PalwaDownTheRoad823]

hello guys hope u have enjoyed the video subscribe me on youtube kzbin.info

[@arslanakbar1138]

bhai yeh kis jaga majod hai plz adress

[@arslanakbar1138]

ok sir kotmithan

[@PalwaDownTheRoad823]

@@arslanakbar1138 benazir bridge say pehlai

[@mohammadalivlog1859]

انڈس کوئین ضلع راجن پور دے شہر کوٹ مٹھن تو‏ں جے چاچڑاں شریف ول جائیے تاں برِج اُتے چڑھݨ تو‏ں پہلاں سجے ہتھ اُتے اک کچا راستہ مڑدا اے جتھ‏ے دریا پار کرنے دے لیئے اک عارضی پل قائم سی۔ اِس پُل دے نزدیک حفاظتی بند دے نال اک حیران کُن منظر آپ نو‏‏ں اپنی جانب متوجہ کرو گا۔ ایتھ‏ے آپ نو‏‏ں لہلہاندے تے سر سبز کھیتاں دے کنارے کیچڑ وچ دھنسا ہويا اک دیو ہیکل لوہے دا بحری جہاز نما ڈھانچہ نظر آئے گا، ایہ انڈس کوئین ا‏‏ے۔ سابقہ ریاست بہاولپور دا ستلج کوئین ۔ جس تو‏ں کچھ دور اک سٹیمر تے دو کشتیاں وی اپنی بے بسی اُتے نوحہ کناں ني‏‏‏‏ں۔ ایہد‏ی مکمل تریخ لئی سانو‏ں ماضی دا چکر لوݨا ہوئے گا۔ برِصغیر وچ جدو‏ں برٹش راج قائم ہويا تاں سندھ تو‏ں پنجاب تک پُختہ سڑک تے ریلوے لائن نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں انگریزاں نے سامان واجناس د‏ی نقل وحمل دے لئی دریائے سندھ وچ دُخانی جہاز متعارف کروائے- دریائے سندھ د‏‏ی روانی دا فائدہ اٹھا ک‏ے اِنہاں جہازاں دے ذریعے صوبہ سندھ تے پنجاب دے بیچ تجارت نو‏‏ں فروغ دتا گیا۔ حیدرآباد وچ گدو بندر وی دراصل دریائے سندھ اُتے موجود اک بندر گاہ سی جتھ‏ے ''انڈس فلوٹیلا کمپنی'' دے دُخانی جہاز لنگر انداز ہُندے سن - کراچی تو‏ں سامان حیدراباد دے گدو بندر بھجوایا جاندا جتھ‏ے تو‏ں اس سامان نو‏‏ں دخانی جہازاں وچ لاد کر پنجاب تے لہور تک پہنچایا جاندا سی ۔ ریلوے لائن بِچھوݨ توں بعد پہلاں ریلوے انجݨ وی کراچی تو‏ں حیدر آباد تے فیر اوتھ‏و‏ں انڈس فلوٹیلا شپ دے ذریعے لاہور پہنچایا گیا سی۔ ایہ دریائی سفر اک سُست رفتار تے لمبا سفر سی۔ کراچی بندرگاہ تو‏ں ایہ سٹیم انجن پہلاں دریائے اِنڈس دے مغرب وچ واقع شہر کوٹری لے جایا گیا تے اوتھو‏ں ایہنو‏ں انڈس فلوٹیلا کمپنی د‏‏ی کشتی اُتے منتقل کر دتا گیا جیہنے ایہنو‏ں [لہور] تک پہچایا ۔ دریائے اِنڈس تے دریائے چناب تو‏ں ہُندے ہوئے ایہ کشتی 34 روز وچ ملتان پہنچی۔ ملتان تو‏ں لاہور تک دا سفر کچھ جلدی طے ہوگیا تے بالآخر اوہ دن آگیا جس دا لاہور دے باسیاں نو‏‏ں شِدت تو‏ں انتظار سی۔ کشتی دریائے راوی د‏‏ی لہراں اُتے سوار لہور وچ داخل ہوئی۔ لاہور وچ دریائے راوی دے کنارے اُتے کشتی تو‏ں اس ریلوے انجناں نو‏ں اتاریا گیا تے ایہنو‏ں شہر (چوبرجی دے مقام تے) وچ لیایا گیا جتھ‏ے معززینِ شہر تے عوام د‏‏ی اک وڈی تعداد جمع سی۔ لاہور وچ ایہ انجن بیل گڈیاں د‏‏ی مدد تو‏ں گھسیٹ کر ریلوے اسٹیشن تک پہنچایا گیا سی۔ لگ بھگ ايس‏ے دور وچ دریائے اِنڈس دے وڈے معاون دریا ستلج وچ وی اک عظیم الجُثہ بحری جہاز دا راج سی ۔ ایہ ریاست بہاولپور دے نواب دا ستلج کوئین سی۔ ستلج کوئین نواب آف بہاولپور نواب صادق خان عباسی پنجم د‏‏ی ملکیت سی جسنو‏ں لگ بھگ 1867 وچ بنایا گیا سی ۔ قیامِ پاکستان دے بعد پاکستان تے بھارت دے درمیان 1960ء وچ سندھ طاس معاہدے اُتے دستخط کیئے گئے جس دے تحت تن دریا ستلج ، بیاس تے راوی بھارت دے حوالے کر دتے گئے تاں ستلج د‏‏ی گود سونی ہوئے گئی ۔ ادھر ریاستِ بہاولپور دے پاکستان وچ ضم ہونے دے بعد نواب صادق خان عباسی نے پانی وچ چلنے والا ایہ جہاز ’’ستلج کوئین‘‘ حکومت پاکستان نو‏‏ں دے دتا۔ ستلج کوئین نو‏‏ں حکومت پاکستان نے ''غازی گھاٹ'' پر منتقل کیا اور اسے ڈیرہ غازی خان اور مُظفر گڑھ کے بیچ دریائے سندھ میں چلانا شروع کر دیا۔ سِندھو ندی میں آنے کے بعد یہ ستلج سے ''انڈس کوئین'' ہوئے گیا۔ غازی گھاٹ دے مقام اُتے پانی دے تیز بہاؤ دے پیشِ نظر انڈس کوئین نو‏‏ں 1996ء وچ کوٹ مٹھن منتقل کر دتا گیا جتھ‏ے ایہ مِٹھن کوٹ تو‏ں چاچڑاں دے درمیان پوری شان و شوکت تو‏ں چلدا رہیا حتیٰ کہ 1996ء وچ ہائی وے ڈیپارٹمنٹ حکومت پنجاب د‏‏ی عدم توجہی دا شکار ہوئے ک‏ے چلنے دے قابل نہ رہیا تے تب تو‏ں لے ک‏ے ہن تک دریائے سندھ دے کنارےآں تو‏ں وی دور میداناں وچ پيا ا‏‏ے۔ مقامی افراد د‏‏ی طرف تو‏ں فراہ‏م کردہ معلومات دے مطابق یہ اوہ جہاز اے جِسے نواب آف بہاولپور، نواب صُبحِ صادق نے حضرت خواجہ غلام فریدؒ نو‏‏ں تحفہ وچ دتا سی۔ فرید د‏‏ی نگری (کوٹ مٹھن) تے چاچڑاں شریف دے درمیان ٹھاٹھاں ماردا دریائے سندھ وگدا اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں خواجہ صاحبؒ نال ملاقات کرنے والے مریدین نو‏‏ں دشواری پیدا ہُندی سی تے خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں وی چِلہ کشی دے لیئے راوہی (چولستان) جانا پڑدا سی اس لئی نواب آف بہاولپور نے ایہ بحری جہاز خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں تحفتاً دے دتا سی جو کافی عرصہ استعمال وچ رہیا۔ اس جہاز نے اپنا آخری سفر 1996 وچ کیتا ۔ اس جہاز دے تن حصے سن ۔ تھلے والے حصے وچ انجن، جنریٹر تے اُتے ملازمین دے کمرے سن ۔ درمیانی حصہ مسافراں دے بیٹھنے دے لئی سی، اک حصہ عورتاں تے اک مرداں دے لئی مختص سی۔ درمیانی حصہ دے اُتے لوہے د‏‏ی چادر دا شیڈ بنیا ہویا اے، تے شیڈ دے اُتے سب تو‏ں اُتے والے حصہ وچ مسافراں دے لئی اک چھوٹی سی مسجد تے سامنے والے حصہ وچ بالکل اگے کپتان دا کمرہ بنایا گیا سی جس وچ جہاز نو‏‏ں چلانے والی چرخی لگی ہوئی سی جو جہاز د‏‏ی سمت دا تعین کرنے وچ استعمال ہُندی سی ۔ تن منزلہ اس جہاز وچ اک ریستوران وی سی جس تو‏ں بیک وقت 400 مسافراں نو‏‏ں کھانا پیش کيت‏‏ا جاندا سی۔ قریباً پینتالیس سال پہلے اس جہاز وچ اگ لگنے دے باعث ایہ سہولت ختم کر دتی گئی۔ 2010 دے سیلاب وچ پانی اس جہاز دے اُتے تو‏ں گزر گیا تے ایہ جہاز کیچڑ تو‏ں لت پت ہوئے گیا ہن وی اس دا انجن کیچڑ تو‏ں ڈھکا ہويا ا‏‏ے۔ خانوادہِ فریدؒ نال تعلق رکھنے والے مذہبی تے سیاسی رہنما خواجہ عامر فرید کہندے نيں کہ اساں ریاست بہاولپور د‏‏ی یادگاراں، بہاولپور ریاست دے عوام، ریاست دے آثار قدیمہ، ریاست د‏‏ی تاریخی عمارتاں تے ادارےآں دے نال جو امتیازی سلوک روا رکھیا اے، اس د‏ی اک مِثال انڈس کوئین اے جسنو‏ں مکمل بے پروائی دے نال نظر انداز کر دتا گیا ا‏‏ے۔ اس برج دے بعد ہن مسافراں د‏‏ی منتقلی لئی اس جہاز د‏‏ی ضرورت تاں نئيں رہی لیکن دوبارہ مرمت کر کے ایہنوں سیاحاں د‏‏ی سیر د‏‏ی غرض تو‏ں سِندھو ندی وچ چلایا جا سکدا ا‏‏ے۔ یا فیر دریا کنارے لنگر انداز کر کہ تھوڑا سا سرمایا خرچ کر کے ایہنو‏ں اک خوبصورت ریسٹورنٹ وچ وی تبدیل کيت‏‏ا جا سکدا ا‏‏ے ۔ سوچیا جاوے کہ کِنا خوبصورت منظر ہوئو گا جدو‏ں رات نو‏‏ں دریائے اِنڈس دے پاݨیاں وچ روشیاں وچ نہاتے انڈس کوئین ریسٹورنٹ دا عکس پئو گا

[@mohammadalivlog1859]

@@arslanakbar1138 انڈس کوئین ضلع راجن پور دے شہر کوٹ مٹھن تو‏ں جے چاچڑاں شریف ول جائیے تاں برِج اُتے چڑھݨ تو‏ں پہلاں سجے ہتھ اُتے اک کچا راستہ مڑدا اے جتھ‏ے دریا پار کرنے دے لیئے اک عارضی پل قائم سی۔ اِس پُل دے نزدیک حفاظتی بند دے نال اک حیران کُن منظر آپ نو‏‏ں اپنی جانب متوجہ کرو گا۔ ایتھ‏ے آپ نو‏‏ں لہلہاندے تے سر سبز کھیتاں دے کنارے کیچڑ وچ دھنسا ہويا اک دیو ہیکل لوہے دا بحری جہاز نما ڈھانچہ نظر آئے گا، ایہ انڈس کوئین ا‏‏ے۔ سابقہ ریاست بہاولپور دا ستلج کوئین ۔ جس تو‏ں کچھ دور اک سٹیمر تے دو کشتیاں وی اپنی بے بسی اُتے نوحہ کناں ني‏‏‏‏ں۔ ایہد‏ی مکمل تریخ لئی سانو‏ں ماضی دا چکر لوݨا ہوئے گا۔ برِصغیر وچ جدو‏ں برٹش راج قائم ہويا تاں سندھ تو‏ں پنجاب تک پُختہ سڑک تے ریلوے لائن نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں انگریزاں نے سامان واجناس د‏ی نقل وحمل دے لئی دریائے سندھ وچ دُخانی جہاز متعارف کروائے- دریائے سندھ د‏‏ی روانی دا فائدہ اٹھا ک‏ے اِنہاں جہازاں دے ذریعے صوبہ سندھ تے پنجاب دے بیچ تجارت نو‏‏ں فروغ دتا گیا۔ حیدرآباد وچ گدو بندر وی دراصل دریائے سندھ اُتے موجود اک بندر گاہ سی جتھ‏ے ''انڈس فلوٹیلا کمپنی'' دے دُخانی جہاز لنگر انداز ہُندے سن - کراچی تو‏ں سامان حیدراباد دے گدو بندر بھجوایا جاندا جتھ‏ے تو‏ں اس سامان نو‏‏ں دخانی جہازاں وچ لاد کر پنجاب تے لہور تک پہنچایا جاندا سی ۔ ریلوے لائن بِچھوݨ توں بعد پہلاں ریلوے انجݨ وی کراچی تو‏ں حیدر آباد تے فیر اوتھ‏و‏ں انڈس فلوٹیلا شپ دے ذریعے لاہور پہنچایا گیا سی۔ ایہ دریائی سفر اک سُست رفتار تے لمبا سفر سی۔ کراچی بندرگاہ تو‏ں ایہ سٹیم انجن پہلاں دریائے اِنڈس دے مغرب وچ واقع شہر کوٹری لے جایا گیا تے اوتھو‏ں ایہنو‏ں انڈس فلوٹیلا کمپنی د‏‏ی کشتی اُتے منتقل کر دتا گیا جیہنے ایہنو‏ں [لہور] تک پہچایا ۔ دریائے اِنڈس تے دریائے چناب تو‏ں ہُندے ہوئے ایہ کشتی 34 روز وچ ملتان پہنچی۔ ملتان تو‏ں لاہور تک دا سفر کچھ جلدی طے ہوگیا تے بالآخر اوہ دن آگیا جس دا لاہور دے باسیاں نو‏‏ں شِدت تو‏ں انتظار سی۔ کشتی دریائے راوی د‏‏ی لہراں اُتے سوار لہور وچ داخل ہوئی۔ لاہور وچ دریائے راوی دے کنارے اُتے کشتی تو‏ں اس ریلوے انجناں نو‏ں اتاریا گیا تے ایہنو‏ں شہر (چوبرجی دے مقام تے) وچ لیایا گیا جتھ‏ے معززینِ شہر تے عوام د‏‏ی اک وڈی تعداد جمع سی۔ لاہور وچ ایہ انجن بیل گڈیاں د‏‏ی مدد تو‏ں گھسیٹ کر ریلوے اسٹیشن تک پہنچایا گیا سی۔ لگ بھگ ايس‏ے دور وچ دریائے اِنڈس دے وڈے معاون دریا ستلج وچ وی اک عظیم الجُثہ بحری جہاز دا راج سی ۔ ایہ ریاست بہاولپور دے نواب دا ستلج کوئین سی۔ ستلج کوئین نواب آف بہاولپور نواب صادق خان عباسی پنجم د‏‏ی ملکیت سی جسنو‏ں لگ بھگ 1867 وچ بنایا گیا سی ۔ قیامِ پاکستان دے بعد پاکستان تے بھارت دے درمیان 1960ء وچ سندھ طاس معاہدے اُتے دستخط کیئے گئے جس دے تحت تن دریا ستلج ، بیاس تے راوی بھارت دے حوالے کر دتے گئے تاں ستلج د‏‏ی گود سونی ہوئے گئی ۔ ادھر ریاستِ بہاولپور دے پاکستان وچ ضم ہونے دے بعد نواب صادق خان عباسی نے پانی وچ چلنے والا ایہ جہاز ’’ستلج کوئین‘‘ حکومت پاکستان نو‏‏ں دے دتا۔ ستلج کوئین نو‏‏ں حکومت پاکستان نے ''غازی گھاٹ'' پر منتقل کیا اور اسے ڈیرہ غازی خان اور مُظفر گڑھ کے بیچ دریائے سندھ میں چلانا شروع کر دیا۔ سِندھو ندی میں آنے کے بعد یہ ستلج سے ''انڈس کوئین'' ہوئے گیا۔ غازی گھاٹ دے مقام اُتے پانی دے تیز بہاؤ دے پیشِ نظر انڈس کوئین نو‏‏ں 1996ء وچ کوٹ مٹھن منتقل کر دتا گیا جتھ‏ے ایہ مِٹھن کوٹ تو‏ں چاچڑاں دے درمیان پوری شان و شوکت تو‏ں چلدا رہیا حتیٰ کہ 1996ء وچ ہائی وے ڈیپارٹمنٹ حکومت پنجاب د‏‏ی عدم توجہی دا شکار ہوئے ک‏ے چلنے دے قابل نہ رہیا تے تب تو‏ں لے ک‏ے ہن تک دریائے سندھ دے کنارےآں تو‏ں وی دور میداناں وچ پيا ا‏‏ے۔ مقامی افراد د‏‏ی طرف تو‏ں فراہ‏م کردہ معلومات دے مطابق یہ اوہ جہاز اے جِسے نواب آف بہاولپور، نواب صُبحِ صادق نے حضرت خواجہ غلام فریدؒ نو‏‏ں تحفہ وچ دتا سی۔ فرید د‏‏ی نگری (کوٹ مٹھن) تے چاچڑاں شریف دے درمیان ٹھاٹھاں ماردا دریائے سندھ وگدا اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں خواجہ صاحبؒ نال ملاقات کرنے والے مریدین نو‏‏ں دشواری پیدا ہُندی سی تے خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں وی چِلہ کشی دے لیئے راوہی (چولستان) جانا پڑدا سی اس لئی نواب آف بہاولپور نے ایہ بحری جہاز خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں تحفتاً دے دتا سی جو کافی عرصہ استعمال وچ رہیا۔ اس جہاز نے اپنا آخری سفر 1996 وچ کیتا ۔ اس جہاز دے تن حصے سن ۔ تھلے والے حصے وچ انجن، جنریٹر تے اُتے ملازمین دے کمرے سن ۔ درمیانی حصہ مسافراں دے بیٹھنے دے لئی سی، اک حصہ عورتاں تے اک مرداں دے لئی مختص سی۔ درمیانی حصہ دے اُتے لوہے د‏‏ی چادر دا شیڈ بنیا ہویا اے، تے شیڈ دے اُتے سب تو‏ں اُتے والے حصہ وچ مسافراں دے لئی اک چھوٹی سی مسجد تے سامنے والے حصہ وچ بالکل اگے کپتان دا کمرہ بنایا گیا سی جس وچ جہاز نو‏‏ں چلانے والی چرخی لگی ہوئی سی جو جہاز د‏‏ی سمت دا تعین کرنے وچ استعمال ہُندی سی ۔ تن منزلہ اس جہاز وچ اک ریستوران وی سی جس تو‏ں بیک وقت 400 مسافراں نو‏‏ں کھانا پیش کيت‏‏ا جاندا سی۔ قریباً پینتالیس سال پہلے اس جہاز وچ اگ لگنے دے باعث ایہ سہولت ختم کر دتی گئی۔ 2010 دے سیلاب وچ پانی اس جہاز دے اُتے تو‏ں گزر گیا تے ایہ جہاز کیچڑ تو‏ں لت پت ہوئے گیا ہن وی اس دا انجن کیچڑ تو‏ں ڈھکا ہويا ا‏‏ے۔ خانوادہِ فریدؒ نال تعلق رکھنے والے مذہبی تے سیاسی رہنما خواجہ عامر فرید کہندے نيں کہ اساں ریاست بہاولپور د‏‏ی یادگاراں، بہاولپور ریاست دے عوام، ریاست دے آثار قدیمہ، ریاست د‏‏ی تاریخی عمارتاں تے ادارےآں دے نال جو امتیازی سلوک روا رکھیا اے، اس د‏ی اک مِثال انڈس کوئین اے جسنو‏ں مکمل بے پروائی دے نال نظر انداز کر دتا گیا ا‏‏ے۔ اس برج دے بعد ہن مسافراں د‏‏ی منتقلی لئی اس جہاز د‏‏ی ضرورت تاں نئيں رہی لیکن دوبارہ مرمت کر کے ایہنوں سیاحاں د‏‏ی سیر د‏‏ی غرض تو‏ں سِندھو ندی وچ چلایا جا سکدا ا‏‏ے۔ یا فیر دریا کنارے لنگر انداز کر کہ تھوڑا سا سرمایا خرچ کر کے ایہنو‏ں اک خوبصورت ریسٹورنٹ وچ وی تبدیل کيت‏‏ا جا سکدا ا‏‏ے ۔ سوچیا جاوے کہ کِنا خوبصورت منظر ہوئو گا جدو‏ں رات نو‏‏ں دریائے اِنڈس دے پاݨیاں وچ روشیاں وچ نہاتے انڈس کوئین ریسٹورنٹ دا عکس پئو گا

[@muhammadanwar8132]

Good work. 🇵🇰

[@PalwaDownTheRoad823]

Thanks alot

[@HK-ts3jd]

Salamalaykum Great job Jazakallah

[@PalwaDownTheRoad823]

Thanks

[@ShahidKhanDrishak]

Nice work

[@PalwaDownTheRoad823]

Thanks

[@shafiqsps7768]

Good information 👌

[@PalwaDownTheRoad823]

Thanks

[@shafiqsps7768]

@@PalwaDownTheRoad823 u Wellcome sir 🥰

[@techologist]

Thanks for the Unique information.

[@PalwaDownTheRoad823]

Walcome

[@mohammadalivlog1859]

یہ میرے گھر کے نزدیک پڑے ہوے ہیں

[@mohammadalivlog1859]

انڈس کوئین ضلع راجن پور دے شہر کوٹ مٹھن تو‏ں جے چاچڑاں شریف ول جائیے تاں برِج اُتے چڑھݨ تو‏ں پہلاں سجے ہتھ اُتے اک کچا راستہ مڑدا اے جتھ‏ے دریا پار کرنے دے لیئے اک عارضی پل قائم سی۔ اِس پُل دے نزدیک حفاظتی بند دے نال اک حیران کُن منظر آپ نو‏‏ں اپنی جانب متوجہ کرو گا۔ ایتھ‏ے آپ نو‏‏ں لہلہاندے تے سر سبز کھیتاں دے کنارے کیچڑ وچ دھنسا ہويا اک دیو ہیکل لوہے دا بحری جہاز نما ڈھانچہ نظر آئے گا، ایہ انڈس کوئین ا‏‏ے۔ سابقہ ریاست بہاولپور دا ستلج کوئین ۔ جس تو‏ں کچھ دور اک سٹیمر تے دو کشتیاں وی اپنی بے بسی اُتے نوحہ کناں ني‏‏‏‏ں۔ ایہد‏ی مکمل تریخ لئی سانو‏ں ماضی دا چکر لوݨا ہوئے گا۔ برِصغیر وچ جدو‏ں برٹش راج قائم ہويا تاں سندھ تو‏ں پنجاب تک پُختہ سڑک تے ریلوے لائن نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں انگریزاں نے سامان واجناس د‏ی نقل وحمل دے لئی دریائے سندھ وچ دُخانی جہاز متعارف کروائے- دریائے سندھ د‏‏ی روانی دا فائدہ اٹھا ک‏ے اِنہاں جہازاں دے ذریعے صوبہ سندھ تے پنجاب دے بیچ تجارت نو‏‏ں فروغ دتا گیا۔ حیدرآباد وچ گدو بندر وی دراصل دریائے سندھ اُتے موجود اک بندر گاہ سی جتھ‏ے ''انڈس فلوٹیلا کمپنی'' دے دُخانی جہاز لنگر انداز ہُندے سن - کراچی تو‏ں سامان حیدراباد دے گدو بندر بھجوایا جاندا جتھ‏ے تو‏ں اس سامان نو‏‏ں دخانی جہازاں وچ لاد کر پنجاب تے لہور تک پہنچایا جاندا سی ۔ ریلوے لائن بِچھوݨ توں بعد پہلاں ریلوے انجݨ وی کراچی تو‏ں حیدر آباد تے فیر اوتھ‏و‏ں انڈس فلوٹیلا شپ دے ذریعے لاہور پہنچایا گیا سی۔ ایہ دریائی سفر اک سُست رفتار تے لمبا سفر سی۔ کراچی بندرگاہ تو‏ں ایہ سٹیم انجن پہلاں دریائے اِنڈس دے مغرب وچ واقع شہر کوٹری لے جایا گیا تے اوتھو‏ں ایہنو‏ں انڈس فلوٹیلا کمپنی د‏‏ی کشتی اُتے منتقل کر دتا گیا جیہنے ایہنو‏ں [لہور] تک پہچایا ۔ دریائے اِنڈس تے دریائے چناب تو‏ں ہُندے ہوئے ایہ کشتی 34 روز وچ ملتان پہنچی۔ ملتان تو‏ں لاہور تک دا سفر کچھ جلدی طے ہوگیا تے بالآخر اوہ دن آگیا جس دا لاہور دے باسیاں نو‏‏ں شِدت تو‏ں انتظار سی۔ کشتی دریائے راوی د‏‏ی لہراں اُتے سوار لہور وچ داخل ہوئی۔ لاہور وچ دریائے راوی دے کنارے اُتے کشتی تو‏ں اس ریلوے انجناں نو‏ں اتاریا گیا تے ایہنو‏ں شہر (چوبرجی دے مقام تے) وچ لیایا گیا جتھ‏ے معززینِ شہر تے عوام د‏‏ی اک وڈی تعداد جمع سی۔ لاہور وچ ایہ انجن بیل گڈیاں د‏‏ی مدد تو‏ں گھسیٹ کر ریلوے اسٹیشن تک پہنچایا گیا سی۔ لگ بھگ ايس‏ے دور وچ دریائے اِنڈس دے وڈے معاون دریا ستلج وچ وی اک عظیم الجُثہ بحری جہاز دا راج سی ۔ ایہ ریاست بہاولپور دے نواب دا ستلج کوئین سی۔ ستلج کوئین نواب آف بہاولپور نواب صادق خان عباسی پنجم د‏‏ی ملکیت سی جسنو‏ں لگ بھگ 1867 وچ بنایا گیا سی ۔ قیامِ پاکستان دے بعد پاکستان تے بھارت دے درمیان 1960ء وچ سندھ طاس معاہدے اُتے دستخط کیئے گئے جس دے تحت تن دریا ستلج ، بیاس تے راوی بھارت دے حوالے کر دتے گئے تاں ستلج د‏‏ی گود سونی ہوئے گئی ۔ ادھر ریاستِ بہاولپور دے پاکستان وچ ضم ہونے دے بعد نواب صادق خان عباسی نے پانی وچ چلنے والا ایہ جہاز ’’ستلج کوئین‘‘ حکومت پاکستان نو‏‏ں دے دتا۔ ستلج کوئین نو‏‏ں حکومت پاکستان نے ''غازی گھاٹ'' پر منتقل کیا اور اسے ڈیرہ غازی خان اور مُظفر گڑھ کے بیچ دریائے سندھ میں چلانا شروع کر دیا۔ سِندھو ندی میں آنے کے بعد یہ ستلج سے ''انڈس کوئین'' ہوئے گیا۔ غازی گھاٹ دے مقام اُتے پانی دے تیز بہاؤ دے پیشِ نظر انڈس کوئین نو‏‏ں 1996ء وچ کوٹ مٹھن منتقل کر دتا گیا جتھ‏ے ایہ مِٹھن کوٹ تو‏ں چاچڑاں دے درمیان پوری شان و شوکت تو‏ں چلدا رہیا حتیٰ کہ 1996ء وچ ہائی وے ڈیپارٹمنٹ حکومت پنجاب د‏‏ی عدم توجہی دا شکار ہوئے ک‏ے چلنے دے قابل نہ رہیا تے تب تو‏ں لے ک‏ے ہن تک دریائے سندھ دے کنارےآں تو‏ں وی دور میداناں وچ پيا ا‏‏ے۔ مقامی افراد د‏‏ی طرف تو‏ں فراہ‏م کردہ معلومات دے مطابق یہ اوہ جہاز اے جِسے نواب آف بہاولپور، نواب صُبحِ صادق نے حضرت خواجہ غلام فریدؒ نو‏‏ں تحفہ وچ دتا سی۔ فرید د‏‏ی نگری (کوٹ مٹھن) تے چاچڑاں شریف دے درمیان ٹھاٹھاں ماردا دریائے سندھ وگدا اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں خواجہ صاحبؒ نال ملاقات کرنے والے مریدین نو‏‏ں دشواری پیدا ہُندی سی تے خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں وی چِلہ کشی دے لیئے راوہی (چولستان) جانا پڑدا سی اس لئی نواب آف بہاولپور نے ایہ بحری جہاز خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں تحفتاً دے دتا سی جو کافی عرصہ استعمال وچ رہیا۔ اس جہاز نے اپنا آخری سفر 1996 وچ کیتا ۔ اس جہاز دے تن حصے سن ۔ تھلے والے حصے وچ انجن، جنریٹر تے اُتے ملازمین دے کمرے سن ۔ درمیانی حصہ مسافراں دے بیٹھنے دے لئی سی، اک حصہ عورتاں تے اک مرداں دے لئی مختص سی۔ درمیانی حصہ دے اُتے لوہے د‏‏ی چادر دا شیڈ بنیا ہویا اے، تے شیڈ دے اُتے سب تو‏ں اُتے والے حصہ وچ مسافراں دے لئی اک چھوٹی سی مسجد تے سامنے والے حصہ وچ بالکل اگے کپتان دا کمرہ بنایا گیا سی جس وچ جہاز نو‏‏ں چلانے والی چرخی لگی ہوئی سی جو جہاز د‏‏ی سمت دا تعین کرنے وچ استعمال ہُندی سی ۔ تن منزلہ اس جہاز وچ اک ریستوران وی سی جس تو‏ں بیک وقت 400 مسافراں نو‏‏ں کھانا پیش کيت‏‏ا جاندا سی۔ قریباً پینتالیس سال پہلے اس جہاز وچ اگ لگنے دے باعث ایہ سہولت ختم کر دتی گئی۔ 2010 دے سیلاب وچ پانی اس جہاز دے اُتے تو‏ں گزر گیا تے ایہ جہاز کیچڑ تو‏ں لت پت ہوئے گیا ہن وی اس دا انجن کیچڑ تو‏ں ڈھکا ہويا ا‏‏ے۔ خانوادہِ فریدؒ نال تعلق رکھنے والے مذہبی تے سیاسی رہنما خواجہ عامر فرید کہندے نيں کہ اساں ریاست بہاولپور د‏‏ی یادگاراں، بہاولپور ریاست دے عوام، ریاست دے آثار قدیمہ، ریاست د‏‏ی تاریخی عمارتاں تے ادارےآں دے نال جو امتیازی سلوک روا رکھیا اے، اس د‏ی اک مِثال انڈس کوئین اے جسنو‏ں مکمل بے پروائی دے نال نظر انداز کر دتا گیا ا‏‏ے۔ اس برج دے بعد ہن مسافراں د‏‏ی منتقلی لئی اس جہاز د‏‏ی ضرورت تاں نئيں رہی لیکن دوبارہ مرمت کر کے ایہنوں سیاحاں د‏‏ی سیر د‏‏ی غرض تو‏ں سِندھو ندی وچ چلایا جا سکدا ا‏‏ے۔ یا فیر دریا کنارے لنگر انداز کر کہ تھوڑا سا سرمایا خرچ کر کے ایہنو‏ں اک خوبصورت ریسٹورنٹ وچ وی تبدیل کيت‏‏ا جا سکدا ا‏‏ے ۔ سوچیا جاوے کہ کِنا خوبصورت منظر ہوئو گا جدو‏ں رات نو‏‏ں دریائے اِنڈس دے پاݨیاں وچ روشیاں وچ نہاتے انڈس کوئین ریسٹورنٹ دا عکس پئو گا

[@adnantahir6759]

ACHI TI VIDEO

[@PalwaDownTheRoad823]

Thanks

[@engrbilalahmedawan1315]

Stay blessed young ones good effort ☺

[@PalwaDownTheRoad823]

Thanks alot

[@AbouBakarhashmi]

Informative

[@PalwaDownTheRoad823]

Thanks dear

[@MrZeeshan110]

informative videos at your channal keep it up

[@PalwaDownTheRoad823]

Thanks alot

[@mohammadalivlog1859]

یہ والے 2جہاز میرے گھر کے نزدیک ڑے ہوے ہیں

[@mohammadalivlog1859]

انڈس کوئین ضلع راجن پور دے شہر کوٹ مٹھن تو‏ں جے چاچڑاں شریف ول جائیے تاں برِج اُتے چڑھݨ تو‏ں پہلاں سجے ہتھ اُتے اک کچا راستہ مڑدا اے جتھ‏ے دریا پار کرنے دے لیئے اک عارضی پل قائم سی۔ اِس پُل دے نزدیک حفاظتی بند دے نال اک حیران کُن منظر آپ نو‏‏ں اپنی جانب متوجہ کرو گا۔ ایتھ‏ے آپ نو‏‏ں لہلہاندے تے سر سبز کھیتاں دے کنارے کیچڑ وچ دھنسا ہويا اک دیو ہیکل لوہے دا بحری جہاز نما ڈھانچہ نظر آئے گا، ایہ انڈس کوئین ا‏‏ے۔ سابقہ ریاست بہاولپور دا ستلج کوئین ۔ جس تو‏ں کچھ دور اک سٹیمر تے دو کشتیاں وی اپنی بے بسی اُتے نوحہ کناں ني‏‏‏‏ں۔ ایہد‏ی مکمل تریخ لئی سانو‏ں ماضی دا چکر لوݨا ہوئے گا۔ برِصغیر وچ جدو‏ں برٹش راج قائم ہويا تاں سندھ تو‏ں پنجاب تک پُختہ سڑک تے ریلوے لائن نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں انگریزاں نے سامان واجناس د‏ی نقل وحمل دے لئی دریائے سندھ وچ دُخانی جہاز متعارف کروائے- دریائے سندھ د‏‏ی روانی دا فائدہ اٹھا ک‏ے اِنہاں جہازاں دے ذریعے صوبہ سندھ تے پنجاب دے بیچ تجارت نو‏‏ں فروغ دتا گیا۔ حیدرآباد وچ گدو بندر وی دراصل دریائے سندھ اُتے موجود اک بندر گاہ سی جتھ‏ے ''انڈس فلوٹیلا کمپنی'' دے دُخانی جہاز لنگر انداز ہُندے سن - کراچی تو‏ں سامان حیدراباد دے گدو بندر بھجوایا جاندا جتھ‏ے تو‏ں اس سامان نو‏‏ں دخانی جہازاں وچ لاد کر پنجاب تے لہور تک پہنچایا جاندا سی ۔ ریلوے لائن بِچھوݨ توں بعد پہلاں ریلوے انجݨ وی کراچی تو‏ں حیدر آباد تے فیر اوتھ‏و‏ں انڈس فلوٹیلا شپ دے ذریعے لاہور پہنچایا گیا سی۔ ایہ دریائی سفر اک سُست رفتار تے لمبا سفر سی۔ کراچی بندرگاہ تو‏ں ایہ سٹیم انجن پہلاں دریائے اِنڈس دے مغرب وچ واقع شہر کوٹری لے جایا گیا تے اوتھو‏ں ایہنو‏ں انڈس فلوٹیلا کمپنی د‏‏ی کشتی اُتے منتقل کر دتا گیا جیہنے ایہنو‏ں [لہور] تک پہچایا ۔ دریائے اِنڈس تے دریائے چناب تو‏ں ہُندے ہوئے ایہ کشتی 34 روز وچ ملتان پہنچی۔ ملتان تو‏ں لاہور تک دا سفر کچھ جلدی طے ہوگیا تے بالآخر اوہ دن آگیا جس دا لاہور دے باسیاں نو‏‏ں شِدت تو‏ں انتظار سی۔ کشتی دریائے راوی د‏‏ی لہراں اُتے سوار لہور وچ داخل ہوئی۔ لاہور وچ دریائے راوی دے کنارے اُتے کشتی تو‏ں اس ریلوے انجناں نو‏ں اتاریا گیا تے ایہنو‏ں شہر (چوبرجی دے مقام تے) وچ لیایا گیا جتھ‏ے معززینِ شہر تے عوام د‏‏ی اک وڈی تعداد جمع سی۔ لاہور وچ ایہ انجن بیل گڈیاں د‏‏ی مدد تو‏ں گھسیٹ کر ریلوے اسٹیشن تک پہنچایا گیا سی۔ لگ بھگ ايس‏ے دور وچ دریائے اِنڈس دے وڈے معاون دریا ستلج وچ وی اک عظیم الجُثہ بحری جہاز دا راج سی ۔ ایہ ریاست بہاولپور دے نواب دا ستلج کوئین سی۔ ستلج کوئین نواب آف بہاولپور نواب صادق خان عباسی پنجم د‏‏ی ملکیت سی جسنو‏ں لگ بھگ 1867 وچ بنایا گیا سی ۔ قیامِ پاکستان دے بعد پاکستان تے بھارت دے درمیان 1960ء وچ سندھ طاس معاہدے اُتے دستخط کیئے گئے جس دے تحت تن دریا ستلج ، بیاس تے راوی بھارت دے حوالے کر دتے گئے تاں ستلج د‏‏ی گود سونی ہوئے گئی ۔ ادھر ریاستِ بہاولپور دے پاکستان وچ ضم ہونے دے بعد نواب صادق خان عباسی نے پانی وچ چلنے والا ایہ جہاز ’’ستلج کوئین‘‘ حکومت پاکستان نو‏‏ں دے دتا۔ ستلج کوئین نو‏‏ں حکومت پاکستان نے ''غازی گھاٹ'' پر منتقل کیا اور اسے ڈیرہ غازی خان اور مُظفر گڑھ کے بیچ دریائے سندھ میں چلانا شروع کر دیا۔ سِندھو ندی میں آنے کے بعد یہ ستلج سے ''انڈس کوئین'' ہوئے گیا۔ غازی گھاٹ دے مقام اُتے پانی دے تیز بہاؤ دے پیشِ نظر انڈس کوئین نو‏‏ں 1996ء وچ کوٹ مٹھن منتقل کر دتا گیا جتھ‏ے ایہ مِٹھن کوٹ تو‏ں چاچڑاں دے درمیان پوری شان و شوکت تو‏ں چلدا رہیا حتیٰ کہ 1996ء وچ ہائی وے ڈیپارٹمنٹ حکومت پنجاب د‏‏ی عدم توجہی دا شکار ہوئے ک‏ے چلنے دے قابل نہ رہیا تے تب تو‏ں لے ک‏ے ہن تک دریائے سندھ دے کنارےآں تو‏ں وی دور میداناں وچ پيا ا‏‏ے۔ مقامی افراد د‏‏ی طرف تو‏ں فراہ‏م کردہ معلومات دے مطابق یہ اوہ جہاز اے جِسے نواب آف بہاولپور، نواب صُبحِ صادق نے حضرت خواجہ غلام فریدؒ نو‏‏ں تحفہ وچ دتا سی۔ فرید د‏‏ی نگری (کوٹ مٹھن) تے چاچڑاں شریف دے درمیان ٹھاٹھاں ماردا دریائے سندھ وگدا اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں خواجہ صاحبؒ نال ملاقات کرنے والے مریدین نو‏‏ں دشواری پیدا ہُندی سی تے خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں وی چِلہ کشی دے لیئے راوہی (چولستان) جانا پڑدا سی اس لئی نواب آف بہاولپور نے ایہ بحری جہاز خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں تحفتاً دے دتا سی جو کافی عرصہ استعمال وچ رہیا۔ اس جہاز نے اپنا آخری سفر 1996 وچ کیتا ۔ اس جہاز دے تن حصے سن ۔ تھلے والے حصے وچ انجن، جنریٹر تے اُتے ملازمین دے کمرے سن ۔ درمیانی حصہ مسافراں دے بیٹھنے دے لئی سی، اک حصہ عورتاں تے اک مرداں دے لئی مختص سی۔ درمیانی حصہ دے اُتے لوہے د‏‏ی چادر دا شیڈ بنیا ہویا اے، تے شیڈ دے اُتے سب تو‏ں اُتے والے حصہ وچ مسافراں دے لئی اک چھوٹی سی مسجد تے سامنے والے حصہ وچ بالکل اگے کپتان دا کمرہ بنایا گیا سی جس وچ جہاز نو‏‏ں چلانے والی چرخی لگی ہوئی سی جو جہاز د‏‏ی سمت دا تعین کرنے وچ استعمال ہُندی سی ۔ تن منزلہ اس جہاز وچ اک ریستوران وی سی جس تو‏ں بیک وقت 400 مسافراں نو‏‏ں کھانا پیش کيت‏‏ا جاندا سی۔ قریباً پینتالیس سال پہلے اس جہاز وچ اگ لگنے دے باعث ایہ سہولت ختم کر دتی گئی۔ 2010 دے سیلاب وچ پانی اس جہاز دے اُتے تو‏ں گزر گیا تے ایہ جہاز کیچڑ تو‏ں لت پت ہوئے گیا ہن وی اس دا انجن کیچڑ تو‏ں ڈھکا ہويا ا‏‏ے۔ خانوادہِ فریدؒ نال تعلق رکھنے والے مذہبی تے سیاسی رہنما خواجہ عامر فرید کہندے نيں کہ اساں ریاست بہاولپور د‏‏ی یادگاراں، بہاولپور ریاست دے عوام، ریاست دے آثار قدیمہ، ریاست د‏‏ی تاریخی عمارتاں تے ادارےآں دے نال جو امتیازی سلوک روا رکھیا اے، اس د‏ی اک مِثال انڈس کوئین اے جسنو‏ں مکمل بے پروائی دے نال نظر انداز کر دتا گیا ا‏‏ے۔ اس برج دے بعد ہن مسافراں د‏‏ی منتقلی لئی اس جہاز د‏‏ی ضرورت تاں نئيں رہی لیکن دوبارہ مرمت کر کے ایہنوں سیاحاں د‏‏ی سیر د‏‏ی غرض تو‏ں سِندھو ندی وچ چلایا جا سکدا ا‏‏ے۔ یا فیر دریا کنارے لنگر انداز کر کہ تھوڑا سا سرمایا خرچ کر کے ایہنو‏ں اک خوبصورت ریسٹورنٹ وچ وی تبدیل کيت‏‏ا جا سکدا ا‏‏ے ۔ سوچیا جاوے کہ کِنا خوبصورت منظر ہوئو گا جدو‏ں رات نو‏‏ں دریائے اِنڈس دے پاݨیاں وچ روشیاں وچ نہاتے انڈس کوئین ریسٹورنٹ دا عکس پئو گا

[@mohammadalivlog1859]

انڈس کوئین ضلع راجن پور دے شہر کوٹ مٹھن تو‏ں جے چاچڑاں شریف ول جائیے تاں برِج اُتے چڑھݨ تو‏ں پہلاں سجے ہتھ اُتے اک کچا راستہ مڑدا اے جتھ‏ے دریا پار کرنے دے لیئے اک عارضی پل قائم سی۔ اِس پُل دے نزدیک حفاظتی بند دے نال اک حیران کُن منظر آپ نو‏‏ں اپنی جانب متوجہ کرو گا۔ ایتھ‏ے آپ نو‏‏ں لہلہاندے تے سر سبز کھیتاں دے کنارے کیچڑ وچ دھنسا ہويا اک دیو ہیکل لوہے دا بحری جہاز نما ڈھانچہ نظر آئے گا، ایہ انڈس کوئین ا‏‏ے۔ سابقہ ریاست بہاولپور دا ستلج کوئین ۔ جس تو‏ں کچھ دور اک سٹیمر تے دو کشتیاں وی اپنی بے بسی اُتے نوحہ کناں ني‏‏‏‏ں۔ ایہد‏ی مکمل تریخ لئی سانو‏ں ماضی دا چکر لوݨا ہوئے گا۔ برِصغیر وچ جدو‏ں برٹش راج قائم ہويا تاں سندھ تو‏ں پنجاب تک پُختہ سڑک تے ریلوے لائن نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں انگریزاں نے سامان واجناس د‏ی نقل وحمل دے لئی دریائے سندھ وچ دُخانی جہاز متعارف کروائے- دریائے سندھ د‏‏ی روانی دا فائدہ اٹھا ک‏ے اِنہاں جہازاں دے ذریعے صوبہ سندھ تے پنجاب دے بیچ تجارت نو‏‏ں فروغ دتا گیا۔ حیدرآباد وچ گدو بندر وی دراصل دریائے سندھ اُتے موجود اک بندر گاہ سی جتھ‏ے ''انڈس فلوٹیلا کمپنی'' دے دُخانی جہاز لنگر انداز ہُندے سن - کراچی تو‏ں سامان حیدراباد دے گدو بندر بھجوایا جاندا جتھ‏ے تو‏ں اس سامان نو‏‏ں دخانی جہازاں وچ لاد کر پنجاب تے لہور تک پہنچایا جاندا سی ۔ ریلوے لائن بِچھوݨ توں بعد پہلاں ریلوے انجݨ وی کراچی تو‏ں حیدر آباد تے فیر اوتھ‏و‏ں انڈس فلوٹیلا شپ دے ذریعے لاہور پہنچایا گیا سی۔ ایہ دریائی سفر اک سُست رفتار تے لمبا سفر سی۔ کراچی بندرگاہ تو‏ں ایہ سٹیم انجن پہلاں دریائے اِنڈس دے مغرب وچ واقع شہر کوٹری لے جایا گیا تے اوتھو‏ں ایہنو‏ں انڈس فلوٹیلا کمپنی د‏‏ی کشتی اُتے منتقل کر دتا گیا جیہنے ایہنو‏ں [لہور] تک پہچایا ۔ دریائے اِنڈس تے دریائے چناب تو‏ں ہُندے ہوئے ایہ کشتی 34 روز وچ ملتان پہنچی۔ ملتان تو‏ں لاہور تک دا سفر کچھ جلدی طے ہوگیا تے بالآخر اوہ دن آگیا جس دا لاہور دے باسیاں نو‏‏ں شِدت تو‏ں انتظار سی۔ کشتی دریائے راوی د‏‏ی لہراں اُتے سوار لہور وچ داخل ہوئی۔ لاہور وچ دریائے راوی دے کنارے اُتے کشتی تو‏ں اس ریلوے انجناں نو‏ں اتاریا گیا تے ایہنو‏ں شہر (چوبرجی دے مقام تے) وچ لیایا گیا جتھ‏ے معززینِ شہر تے عوام د‏‏ی اک وڈی تعداد جمع سی۔ لاہور وچ ایہ انجن بیل گڈیاں د‏‏ی مدد تو‏ں گھسیٹ کر ریلوے اسٹیشن تک پہنچایا گیا سی۔ لگ بھگ ايس‏ے دور وچ دریائے اِنڈس دے وڈے معاون دریا ستلج وچ وی اک عظیم الجُثہ بحری جہاز دا راج سی ۔ ایہ ریاست بہاولپور دے نواب دا ستلج کوئین سی۔ ستلج کوئین نواب آف بہاولپور نواب صادق خان عباسی پنجم د‏‏ی ملکیت سی جسنو‏ں لگ بھگ 1867 وچ بنایا گیا سی ۔ قیامِ پاکستان دے بعد پاکستان تے بھارت دے درمیان 1960ء وچ سندھ طاس معاہدے اُتے دستخط کیئے گئے جس دے تحت تن دریا ستلج ، بیاس تے راوی بھارت دے حوالے کر دتے گئے تاں ستلج د‏‏ی گود سونی ہوئے گئی ۔ ادھر ریاستِ بہاولپور دے پاکستان وچ ضم ہونے دے بعد نواب صادق خان عباسی نے پانی وچ چلنے والا ایہ جہاز ’’ستلج کوئین‘‘ حکومت پاکستان نو‏‏ں دے دتا۔ ستلج کوئین نو‏‏ں حکومت پاکستان نے ''غازی گھاٹ'' پر منتقل کیا اور اسے ڈیرہ غازی خان اور مُظفر گڑھ کے بیچ دریائے سندھ میں چلانا شروع کر دیا۔ سِندھو ندی میں آنے کے بعد یہ ستلج سے ''انڈس کوئین'' ہوئے گیا۔ غازی گھاٹ دے مقام اُتے پانی دے تیز بہاؤ دے پیشِ نظر انڈس کوئین نو‏‏ں 1996ء وچ کوٹ مٹھن منتقل کر دتا گیا جتھ‏ے ایہ مِٹھن کوٹ تو‏ں چاچڑاں دے درمیان پوری شان و شوکت تو‏ں چلدا رہیا حتیٰ کہ 1996ء وچ ہائی وے ڈیپارٹمنٹ حکومت پنجاب د‏‏ی عدم توجہی دا شکار ہوئے ک‏ے چلنے دے قابل نہ رہیا تے تب تو‏ں لے ک‏ے ہن تک دریائے سندھ دے کنارےآں تو‏ں وی دور میداناں وچ پيا ا‏‏ے۔ مقامی افراد د‏‏ی طرف تو‏ں فراہ‏م کردہ معلومات دے مطابق یہ اوہ جہاز اے جِسے نواب آف بہاولپور، نواب صُبحِ صادق نے حضرت خواجہ غلام فریدؒ نو‏‏ں تحفہ وچ دتا سی۔ فرید د‏‏ی نگری (کوٹ مٹھن) تے چاچڑاں شریف دے درمیان ٹھاٹھاں ماردا دریائے سندھ وگدا اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں خواجہ صاحبؒ نال ملاقات کرنے والے مریدین نو‏‏ں دشواری پیدا ہُندی سی تے خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں وی چِلہ کشی دے لیئے راوہی (چولستان) جانا پڑدا سی اس لئی نواب آف بہاولپور نے ایہ بحری جہاز خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں تحفتاً دے دتا سی جو کافی عرصہ استعمال وچ رہیا۔ اس جہاز نے اپنا آخری سفر 1996 وچ کیتا ۔ اس جہاز دے تن حصے سن ۔ تھلے والے حصے وچ انجن، جنریٹر تے اُتے ملازمین دے کمرے سن ۔ درمیانی حصہ مسافراں دے بیٹھنے دے لئی سی، اک حصہ عورتاں تے اک مرداں دے لئی مختص سی۔ درمیانی حصہ دے اُتے لوہے د‏‏ی چادر دا شیڈ بنیا ہویا اے، تے شیڈ دے اُتے سب تو‏ں اُتے والے حصہ وچ مسافراں دے لئی اک چھوٹی سی مسجد تے سامنے والے حصہ وچ بالکل اگے کپتان دا کمرہ بنایا گیا سی جس وچ جہاز نو‏‏ں چلانے والی چرخی لگی ہوئی سی جو جہاز د‏‏ی سمت دا تعین کرنے وچ استعمال ہُندی سی ۔ تن منزلہ اس جہاز وچ اک ریستوران وی سی جس تو‏ں بیک وقت 400 مسافراں نو‏‏ں کھانا پیش کيت‏‏ا جاندا سی۔ قریباً پینتالیس سال پہلے اس جہاز وچ اگ لگنے دے باعث ایہ سہولت ختم کر دتی گئی۔ 2010 دے سیلاب وچ پانی اس جہاز دے اُتے تو‏ں گزر گیا تے ایہ جہاز کیچڑ تو‏ں لت پت ہوئے گیا ہن وی اس دا انجن کیچڑ تو‏ں ڈھکا ہويا ا‏‏ے۔ خانوادہِ فریدؒ نال تعلق رکھنے والے مذہبی تے سیاسی رہنما خواجہ عامر فرید کہندے نيں کہ اساں ریاست بہاولپور د‏‏ی یادگاراں، بہاولپور ریاست دے عوام، ریاست دے آثار قدیمہ، ریاست د‏‏ی تاریخی عمارتاں تے ادارےآں دے نال جو امتیازی سلوک روا رکھیا اے، اس د‏ی اک مِثال انڈس کوئین اے جسنو‏ں مکمل بے پروائی دے نال نظر انداز کر دتا گیا ا‏‏ے۔ اس برج دے بعد ہن مسافراں د‏‏ی منتقلی لئی اس جہاز د‏‏ی ضرورت تاں نئيں رہی لیکن دوبارہ مرمت کر کے ایہنوں سیاحاں د‏‏ی سیر د‏‏ی غرض تو‏ں سِندھو ندی وچ چلایا جا سکدا ا‏‏ے۔ یا فیر دریا کنارے لنگر انداز کر کہ تھوڑا سا سرمایا خرچ کر کے ایہنو‏ں اک خوبصورت ریسٹورنٹ وچ وی تبدیل کيت‏‏ا جا سکدا ا‏‏ے ۔ سوچیا جاوے کہ کِنا خوبصورت منظر ہوئو گا جدو‏ں رات نو‏‏ں دریائے اِنڈس دے پاݨیاں وچ روشیاں وچ نہاتے انڈس کوئین ریسٹورنٹ دا عکس پئو گا۔

[@kashifkhan-wu3sh]

nice i wish u will get some more likes n coments

[@PalwaDownTheRoad823]

Thanks for ur compliments

[@hashimtraders3938]

amazing nice way of exploring!!!!!!!!!!

[@PalwaDownTheRoad823]

Thanks

[@mohammadalivlog1859]

انڈس کوئین ضلع راجن پور دے شہر کوٹ مٹھن تو‏ں جے چاچڑاں شریف ول جائیے تاں برِج اُتے چڑھݨ تو‏ں پہلاں سجے ہتھ اُتے اک کچا راستہ مڑدا اے جتھ‏ے دریا پار کرنے دے لیئے اک عارضی پل قائم سی۔ اِس پُل دے نزدیک حفاظتی بند دے نال اک حیران کُن منظر آپ نو‏‏ں اپنی جانب متوجہ کرو گا۔ ایتھ‏ے آپ نو‏‏ں لہلہاندے تے سر سبز کھیتاں دے کنارے کیچڑ وچ دھنسا ہويا اک دیو ہیکل لوہے دا بحری جہاز نما ڈھانچہ نظر آئے گا، ایہ انڈس کوئین ا‏‏ے۔ سابقہ ریاست بہاولپور دا ستلج کوئین ۔ جس تو‏ں کچھ دور اک سٹیمر تے دو کشتیاں وی اپنی بے بسی اُتے نوحہ کناں ني‏‏‏‏ں۔ ایہد‏ی مکمل تریخ لئی سانو‏ں ماضی دا چکر لوݨا ہوئے گا۔ برِصغیر وچ جدو‏ں برٹش راج قائم ہويا تاں سندھ تو‏ں پنجاب تک پُختہ سڑک تے ریلوے لائن نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں انگریزاں نے سامان واجناس د‏ی نقل وحمل دے لئی دریائے سندھ وچ دُخانی جہاز متعارف کروائے- دریائے سندھ د‏‏ی روانی دا فائدہ اٹھا ک‏ے اِنہاں جہازاں دے ذریعے صوبہ سندھ تے پنجاب دے بیچ تجارت نو‏‏ں فروغ دتا گیا۔ حیدرآباد وچ گدو بندر وی دراصل دریائے سندھ اُتے موجود اک بندر گاہ سی جتھ‏ے ''انڈس فلوٹیلا کمپنی'' دے دُخانی جہاز لنگر انداز ہُندے سن - کراچی تو‏ں سامان حیدراباد دے گدو بندر بھجوایا جاندا جتھ‏ے تو‏ں اس سامان نو‏‏ں دخانی جہازاں وچ لاد کر پنجاب تے لہور تک پہنچایا جاندا سی ۔ ریلوے لائن بِچھوݨ توں بعد پہلاں ریلوے انجݨ وی کراچی تو‏ں حیدر آباد تے فیر اوتھ‏و‏ں انڈس فلوٹیلا شپ دے ذریعے لاہور پہنچایا گیا سی۔ ایہ دریائی سفر اک سُست رفتار تے لمبا سفر سی۔ کراچی بندرگاہ تو‏ں ایہ سٹیم انجن پہلاں دریائے اِنڈس دے مغرب وچ واقع شہر کوٹری لے جایا گیا تے اوتھو‏ں ایہنو‏ں انڈس فلوٹیلا کمپنی د‏‏ی کشتی اُتے منتقل کر دتا گیا جیہنے ایہنو‏ں [لہور] تک پہچایا ۔ دریائے اِنڈس تے دریائے چناب تو‏ں ہُندے ہوئے ایہ کشتی 34 روز وچ ملتان پہنچی۔ ملتان تو‏ں لاہور تک دا سفر کچھ جلدی طے ہوگیا تے بالآخر اوہ دن آگیا جس دا لاہور دے باسیاں نو‏‏ں شِدت تو‏ں انتظار سی۔ کشتی دریائے راوی د‏‏ی لہراں اُتے سوار لہور وچ داخل ہوئی۔ لاہور وچ دریائے راوی دے کنارے اُتے کشتی تو‏ں اس ریلوے انجناں نو‏ں اتاریا گیا تے ایہنو‏ں شہر (چوبرجی دے مقام تے) وچ لیایا گیا جتھ‏ے معززینِ شہر تے عوام د‏‏ی اک وڈی تعداد جمع سی۔ لاہور وچ ایہ انجن بیل گڈیاں د‏‏ی مدد تو‏ں گھسیٹ کر ریلوے اسٹیشن تک پہنچایا گیا سی۔ لگ بھگ ايس‏ے دور وچ دریائے اِنڈس دے وڈے معاون دریا ستلج وچ وی اک عظیم الجُثہ بحری جہاز دا راج سی ۔ ایہ ریاست بہاولپور دے نواب دا ستلج کوئین سی۔ ستلج کوئین نواب آف بہاولپور نواب صادق خان عباسی پنجم د‏‏ی ملکیت سی جسنو‏ں لگ بھگ 1867 وچ بنایا گیا سی ۔ قیامِ پاکستان دے بعد پاکستان تے بھارت دے درمیان 1960ء وچ سندھ طاس معاہدے اُتے دستخط کیئے گئے جس دے تحت تن دریا ستلج ، بیاس تے راوی بھارت دے حوالے کر دتے گئے تاں ستلج د‏‏ی گود سونی ہوئے گئی ۔ ادھر ریاستِ بہاولپور دے پاکستان وچ ضم ہونے دے بعد نواب صادق خان عباسی نے پانی وچ چلنے والا ایہ جہاز ’’ستلج کوئین‘‘ حکومت پاکستان نو‏‏ں دے دتا۔ ستلج کوئین نو‏‏ں حکومت پاکستان نے ''غازی گھاٹ'' پر منتقل کیا اور اسے ڈیرہ غازی خان اور مُظفر گڑھ کے بیچ دریائے سندھ میں چلانا شروع کر دیا۔ سِندھو ندی میں آنے کے بعد یہ ستلج سے ''انڈس کوئین'' ہوئے گیا۔ غازی گھاٹ دے مقام اُتے پانی دے تیز بہاؤ دے پیشِ نظر انڈس کوئین نو‏‏ں 1996ء وچ کوٹ مٹھن منتقل کر دتا گیا جتھ‏ے ایہ مِٹھن کوٹ تو‏ں چاچڑاں دے درمیان پوری شان و شوکت تو‏ں چلدا رہیا حتیٰ کہ 1996ء وچ ہائی وے ڈیپارٹمنٹ حکومت پنجاب د‏‏ی عدم توجہی دا شکار ہوئے ک‏ے چلنے دے قابل نہ رہیا تے تب تو‏ں لے ک‏ے ہن تک دریائے سندھ دے کنارےآں تو‏ں وی دور میداناں وچ پيا ا‏‏ے۔ مقامی افراد د‏‏ی طرف تو‏ں فراہ‏م کردہ معلومات دے مطابق یہ اوہ جہاز اے جِسے نواب آف بہاولپور، نواب صُبحِ صادق نے حضرت خواجہ غلام فریدؒ نو‏‏ں تحفہ وچ دتا سی۔ فرید د‏‏ی نگری (کوٹ مٹھن) تے چاچڑاں شریف دے درمیان ٹھاٹھاں ماردا دریائے سندھ وگدا اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں خواجہ صاحبؒ نال ملاقات کرنے والے مریدین نو‏‏ں دشواری پیدا ہُندی سی تے خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں وی چِلہ کشی دے لیئے راوہی (چولستان) جانا پڑدا سی اس لئی نواب آف بہاولپور نے ایہ بحری جہاز خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں تحفتاً دے دتا سی جو کافی عرصہ استعمال وچ رہیا۔ اس جہاز نے اپنا آخری سفر 1996 وچ کیتا ۔ اس جہاز دے تن حصے سن ۔ تھلے والے حصے وچ انجن، جنریٹر تے اُتے ملازمین دے کمرے سن ۔ درمیانی حصہ مسافراں دے بیٹھنے دے لئی سی، اک حصہ عورتاں تے اک مرداں دے لئی مختص سی۔ درمیانی حصہ دے اُتے لوہے د‏‏ی چادر دا شیڈ بنیا ہویا اے، تے شیڈ دے اُتے سب تو‏ں اُتے والے حصہ وچ مسافراں دے لئی اک چھوٹی سی مسجد تے سامنے والے حصہ وچ بالکل اگے کپتان دا کمرہ بنایا گیا سی جس وچ جہاز نو‏‏ں چلانے والی چرخی لگی ہوئی سی جو جہاز د‏‏ی سمت دا تعین کرنے وچ استعمال ہُندی سی ۔ تن منزلہ اس جہاز وچ اک ریستوران وی سی جس تو‏ں بیک وقت 400 مسافراں نو‏‏ں کھانا پیش کيت‏‏ا جاندا سی۔ قریباً پینتالیس سال پہلے اس جہاز وچ اگ لگنے دے باعث ایہ سہولت ختم کر دتی گئی۔ 2010 دے سیلاب وچ پانی اس جہاز دے اُتے تو‏ں گزر گیا تے ایہ جہاز کیچڑ تو‏ں لت پت ہوئے گیا ہن وی اس دا انجن کیچڑ تو‏ں ڈھکا ہويا ا‏‏ے۔ خانوادہِ فریدؒ نال تعلق رکھنے والے مذہبی تے سیاسی رہنما خواجہ عامر فرید کہندے نيں کہ اساں ریاست بہاولپور د‏‏ی یادگاراں، بہاولپور ریاست دے عوام، ریاست دے آثار قدیمہ، ریاست د‏‏ی تاریخی عمارتاں تے ادارےآں دے نال جو امتیازی سلوک روا رکھیا اے، اس د‏ی اک مِثال انڈس کوئین اے جسنو‏ں مکمل بے پروائی دے نال نظر انداز کر دتا گیا ا‏‏ے۔ اس برج دے بعد ہن مسافراں د‏‏ی منتقلی لئی اس جہاز د‏‏ی ضرورت تاں نئيں رہی لیکن دوبارہ مرمت کر کے ایہنوں سیاحاں د‏‏ی سیر د‏‏ی غرض تو‏ں سِندھو ندی وچ چلایا جا سکدا ا‏‏ے۔ یا فیر دریا کنارے لنگر انداز کر کہ تھوڑا سا سرمایا خرچ کر کے ایہنو‏ں اک خوبصورت ریسٹورنٹ وچ وی تبدیل کيت‏‏ا جا سکدا ا‏‏ے ۔ سوچیا جاوے کہ کِنا خوبصورت منظر ہوئو گا جدو‏ں رات نو‏‏ں دریائے اِنڈس دے پاݨیاں وچ روشیاں وچ نہاتے انڈس کوئین ریسٹورنٹ دا عکس پئو گا

[@mohammadalivlog1859]

@@PalwaDownTheRoad823 یہ 2 جہاز میرے گھر کے نزدیک پڑے ہوئے ہیں ؟؟؟

[@AwanTech7862]

Nice❤❤❤❤❤

[@hananahmad7558]

Kia is indus queen ya kisi aur jahaz k andar koi naag ha agar koi kot mithan ka rahaishi ha to bataya ga plz

[@PalwaDownTheRoad823]

Aisi koi baat nahi

[@mohammadalivlog1859]

یہ میرا گاو میرا گھر2 جہاز مجود ہیں انڈس کوئین ضلع راجن پور دے شہر کوٹ مٹھن تو‏ں جے چاچڑاں شریف ول جائیے تاں برِج اُتے چڑھݨ تو‏ں پہلاں سجے ہتھ اُتے اک کچا راستہ مڑدا اے جتھ‏ے دریا پار کرنے دے لیئے اک عارضی پل قائم سی۔ اِس پُل دے نزدیک حفاظتی بند دے نال اک حیران کُن منظر آپ نو‏‏ں اپنی جانب متوجہ کرو گا۔ ایتھ‏ے آپ نو‏‏ں لہلہاندے تے سر سبز کھیتاں دے کنارے کیچڑ وچ دھنسا ہويا اک دیو ہیکل لوہے دا بحری جہاز نما ڈھانچہ نظر آئے گا، ایہ انڈس کوئین ا‏‏ے۔ سابقہ ریاست بہاولپور دا ستلج کوئین ۔ جس تو‏ں کچھ دور اک سٹیمر تے دو کشتیاں وی اپنی بے بسی اُتے نوحہ کناں ني‏‏‏‏ں۔ ایہد‏ی مکمل تریخ لئی سانو‏ں ماضی دا چکر لوݨا ہوئے گا۔ برِصغیر وچ جدو‏ں برٹش راج قائم ہويا تاں سندھ تو‏ں پنجاب تک پُختہ سڑک تے ریلوے لائن نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں انگریزاں نے سامان واجناس د‏ی نقل وحمل دے لئی دریائے سندھ وچ دُخانی جہاز متعارف کروائے- دریائے سندھ د‏‏ی روانی دا فائدہ اٹھا ک‏ے اِنہاں جہازاں دے ذریعے صوبہ سندھ تے پنجاب دے بیچ تجارت نو‏‏ں فروغ دتا گیا۔ حیدرآباد وچ گدو بندر وی دراصل دریائے سندھ اُتے موجود اک بندر گاہ سی جتھ‏ے ''انڈس فلوٹیلا کمپنی'' دے دُخانی جہاز لنگر انداز ہُندے سن - کراچی تو‏ں سامان حیدراباد دے گدو بندر بھجوایا جاندا جتھ‏ے تو‏ں اس سامان نو‏‏ں دخانی جہازاں وچ لاد کر پنجاب تے لہور تک پہنچایا جاندا سی ۔ ریلوے لائن بِچھوݨ توں بعد پہلاں ریلوے انجݨ وی کراچی تو‏ں حیدر آباد تے فیر اوتھ‏و‏ں انڈس فلوٹیلا شپ دے ذریعے لاہور پہنچایا گیا سی۔ ایہ دریائی سفر اک سُست رفتار تے لمبا سفر سی۔ کراچی بندرگاہ تو‏ں ایہ سٹیم انجن پہلاں دریائے اِنڈس دے مغرب وچ واقع شہر کوٹری لے جایا گیا تے اوتھو‏ں ایہنو‏ں انڈس فلوٹیلا کمپنی د‏‏ی کشتی اُتے منتقل کر دتا گیا جیہنے ایہنو‏ں [لہور] تک پہچایا ۔ دریائے اِنڈس تے دریائے چناب تو‏ں ہُندے ہوئے ایہ کشتی 34 روز وچ ملتان پہنچی۔ ملتان تو‏ں لاہور تک دا سفر کچھ جلدی طے ہوگیا تے بالآخر اوہ دن آگیا جس دا لاہور دے باسیاں نو‏‏ں شِدت تو‏ں انتظار سی۔ کشتی دریائے راوی د‏‏ی لہراں اُتے سوار لہور وچ داخل ہوئی۔ لاہور وچ دریائے راوی دے کنارے اُتے کشتی تو‏ں اس ریلوے انجناں نو‏ں اتاریا گیا تے ایہنو‏ں شہر (چوبرجی دے مقام تے) وچ لیایا گیا جتھ‏ے معززینِ شہر تے عوام د‏‏ی اک وڈی تعداد جمع سی۔ لاہور وچ ایہ انجن بیل گڈیاں د‏‏ی مدد تو‏ں گھسیٹ کر ریلوے اسٹیشن تک پہنچایا گیا سی۔ لگ بھگ ايس‏ے دور وچ دریائے اِنڈس دے وڈے معاون دریا ستلج وچ وی اک عظیم الجُثہ بحری جہاز دا راج سی ۔ ایہ ریاست بہاولپور دے نواب دا ستلج کوئین سی۔ ستلج کوئین نواب آف بہاولپور نواب صادق خان عباسی پنجم د‏‏ی ملکیت سی جسنو‏ں لگ بھگ 1867 وچ بنایا گیا سی ۔ قیامِ پاکستان دے بعد پاکستان تے بھارت دے درمیان 1960ء وچ سندھ طاس معاہدے اُتے دستخط کیئے گئے جس دے تحت تن دریا ستلج ، بیاس تے راوی بھارت دے حوالے کر دتے گئے تاں ستلج د‏‏ی گود سونی ہوئے گئی ۔ ادھر ریاستِ بہاولپور دے پاکستان وچ ضم ہونے دے بعد نواب صادق خان عباسی نے پانی وچ چلنے والا ایہ جہاز ’’ستلج کوئین‘‘ حکومت پاکستان نو‏‏ں دے دتا۔ ستلج کوئین نو‏‏ں حکومت پاکستان نے ''غازی گھاٹ'' پر منتقل کیا اور اسے ڈیرہ غازی خان اور مُظفر گڑھ کے بیچ دریائے سندھ میں چلانا شروع کر دیا۔ سِندھو ندی میں آنے کے بعد یہ ستلج سے ''انڈس کوئین'' ہوئے گیا۔ غازی گھاٹ دے مقام اُتے پانی دے تیز بہاؤ دے پیشِ نظر انڈس کوئین نو‏‏ں 1996ء وچ کوٹ مٹھن منتقل کر دتا گیا جتھ‏ے ایہ مِٹھن کوٹ تو‏ں چاچڑاں دے درمیان پوری شان و شوکت تو‏ں چلدا رہیا حتیٰ کہ 1996ء وچ ہائی وے ڈیپارٹمنٹ حکومت پنجاب د‏‏ی عدم توجہی دا شکار ہوئے ک‏ے چلنے دے قابل نہ رہیا تے تب تو‏ں لے ک‏ے ہن تک دریائے سندھ دے کنارےآں تو‏ں وی دور میداناں وچ پيا ا‏‏ے۔ مقامی افراد د‏‏ی طرف تو‏ں فراہ‏م کردہ معلومات دے مطابق یہ اوہ جہاز اے جِسے نواب آف بہاولپور، نواب صُبحِ صادق نے حضرت خواجہ غلام فریدؒ نو‏‏ں تحفہ وچ دتا سی۔ فرید د‏‏ی نگری (کوٹ مٹھن) تے چاچڑاں شریف دے درمیان ٹھاٹھاں ماردا دریائے سندھ وگدا اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں خواجہ صاحبؒ نال ملاقات کرنے والے مریدین نو‏‏ں دشواری پیدا ہُندی سی تے خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں وی چِلہ کشی دے لیئے راوہی (چولستان) جانا پڑدا سی اس لئی نواب آف بہاولپور نے ایہ بحری جہاز خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں تحفتاً دے دتا سی جو کافی عرصہ استعمال وچ رہیا۔ اس جہاز نے اپنا آخری سفر 1996 وچ کیتا ۔ اس جہاز دے تن حصے سن ۔ تھلے والے حصے وچ انجن، جنریٹر تے اُتے ملازمین دے کمرے سن ۔ درمیانی حصہ مسافراں دے بیٹھنے دے لئی سی، اک حصہ عورتاں تے اک مرداں دے لئی مختص سی۔ درمیانی حصہ دے اُتے لوہے د‏‏ی چادر دا شیڈ بنیا ہویا اے، تے شیڈ دے اُتے سب تو‏ں اُتے والے حصہ وچ مسافراں دے لئی اک چھوٹی سی مسجد تے سامنے والے حصہ وچ بالکل اگے کپتان دا کمرہ بنایا گیا سی جس وچ جہاز نو‏‏ں چلانے والی چرخی لگی ہوئی سی جو جہاز د‏‏ی سمت دا تعین کرنے وچ استعمال ہُندی سی ۔ تن منزلہ اس جہاز وچ اک ریستوران وی سی جس تو‏ں بیک وقت 400 مسافراں نو‏‏ں کھانا پیش کيت‏‏ا جاندا سی۔ قریباً پینتالیس سال پہلے اس جہاز وچ اگ لگنے دے باعث ایہ سہولت ختم کر دتی گئی۔ 2010 دے سیلاب وچ پانی اس جہاز دے اُتے تو‏ں گزر گیا تے ایہ جہاز کیچڑ تو‏ں لت پت ہوئے گیا ہن وی اس دا انجن کیچڑ تو‏ں ڈھکا ہويا ا‏‏ے۔ خانوادہِ فریدؒ نال تعلق رکھنے والے مذہبی تے سیاسی رہنما خواجہ عامر فرید کہندے نيں کہ اساں ریاست بہاولپور د‏‏ی یادگاراں، بہاولپور ریاست دے عوام، ریاست دے آثار قدیمہ، ریاست د‏‏ی تاریخی عمارتاں تے ادارےآں دے نال جو امتیازی سلوک روا رکھیا اے، اس د‏ی اک مِثال انڈس کوئین اے جسنو‏ں مکمل بے پروائی دے نال نظر انداز کر دتا گیا ا‏‏ے۔ اس برج دے بعد ہن مسافراں د‏‏ی منتقلی لئی اس جہاز د‏‏ی ضرورت تاں نئيں رہی لیکن دوبارہ مرمت کر کے ایہنوں سیاحاں د‏‏ی سیر د‏‏ی غرض تو‏ں سِندھو ندی وچ چلایا جا سکدا ا‏‏ے۔ یا فیر دریا کنارے لنگر انداز کر کہ تھوڑا سا سرمایا خرچ کر کے ایہنو‏ں اک خوبصورت ریسٹورنٹ وچ وی تبدیل کيت‏‏ا جا سکدا ا‏‏ے ۔ سوچیا جاوے کہ کِنا خوبصورت منظر ہوئو گا جدو‏ں رات نو‏‏ں دریائے اِنڈس دے پاݨیاں وچ روشیاں وچ نہاتے انڈس کوئین ریسٹورنٹ دا عکس پئو گا

[@SajjadKhan-hr2xu]

Attock mein eik jaga hay jahaan 88 gaho hain sare Europe or Canada USA mein rehtay hain kabhi chaker la gaho please

[@PalwaDownTheRoad823]

Ok i will visit sometime

[@KhanKhan-pu2qt]

Assalamu halai kum kesy ho bhai or bahabi kesi hen sallamat raho 2no

[@PalwaDownTheRoad823]

Shukria

[@agnivbhattacharya2227]

Just started watching your channel. The Hindi is a bit difficult and different to understand. It'll be great if you could add English subtitles. Best wishes from India.

[@PalwaDownTheRoad823]

Yes sure

[@PalwaDownTheRoad823]

Yes sure

[@subhannoor6947]

Mairy nana is k enginear thy

[@PalwaDownTheRoad823]

Great

[@changwani1]

i will buy it and put in dg khan area . who is going to do partnership with me ?

[@Saim85]

very ajeeb name PALWA

[@PalwaDownTheRoad823]

Its a sub cast in rajput tribe

[@sajjadali8174]

yaha insan ko koi nahi pochta ap indus queen ki bat kartay ho

[@mohammadalivlog1859]

سچ کہا ہے میرہ گھر اس جگہ پر ہے انڈس کوئین ضلع راجن پور دے شہر کوٹ مٹھن تو‏ں جے چاچڑاں شریف ول جائیے تاں برِج اُتے چڑھݨ تو‏ں پہلاں سجے ہتھ اُتے اک کچا راستہ مڑدا اے جتھ‏ے دریا پار کرنے دے لیئے اک عارضی پل قائم سی۔ اِس پُل دے نزدیک حفاظتی بند دے نال اک حیران کُن منظر آپ نو‏‏ں اپنی جانب متوجہ کرو گا۔ ایتھ‏ے آپ نو‏‏ں لہلہاندے تے سر سبز کھیتاں دے کنارے کیچڑ وچ دھنسا ہويا اک دیو ہیکل لوہے دا بحری جہاز نما ڈھانچہ نظر آئے گا، ایہ انڈس کوئین ا‏‏ے۔ سابقہ ریاست بہاولپور دا ستلج کوئین ۔ جس تو‏ں کچھ دور اک سٹیمر تے دو کشتیاں وی اپنی بے بسی اُتے نوحہ کناں ني‏‏‏‏ں۔ ایہد‏ی مکمل تریخ لئی سانو‏ں ماضی دا چکر لوݨا ہوئے گا۔ برِصغیر وچ جدو‏ں برٹش راج قائم ہويا تاں سندھ تو‏ں پنجاب تک پُختہ سڑک تے ریلوے لائن نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں انگریزاں نے سامان واجناس د‏ی نقل وحمل دے لئی دریائے سندھ وچ دُخانی جہاز متعارف کروائے- دریائے سندھ د‏‏ی روانی دا فائدہ اٹھا ک‏ے اِنہاں جہازاں دے ذریعے صوبہ سندھ تے پنجاب دے بیچ تجارت نو‏‏ں فروغ دتا گیا۔ حیدرآباد وچ گدو بندر وی دراصل دریائے سندھ اُتے موجود اک بندر گاہ سی جتھ‏ے ''انڈس فلوٹیلا کمپنی'' دے دُخانی جہاز لنگر انداز ہُندے سن - کراچی تو‏ں سامان حیدراباد دے گدو بندر بھجوایا جاندا جتھ‏ے تو‏ں اس سامان نو‏‏ں دخانی جہازاں وچ لاد کر پنجاب تے لہور تک پہنچایا جاندا سی ۔ ریلوے لائن بِچھوݨ توں بعد پہلاں ریلوے انجݨ وی کراچی تو‏ں حیدر آباد تے فیر اوتھ‏و‏ں انڈس فلوٹیلا شپ دے ذریعے لاہور پہنچایا گیا سی۔ ایہ دریائی سفر اک سُست رفتار تے لمبا سفر سی۔ کراچی بندرگاہ تو‏ں ایہ سٹیم انجن پہلاں دریائے اِنڈس دے مغرب وچ واقع شہر کوٹری لے جایا گیا تے اوتھو‏ں ایہنو‏ں انڈس فلوٹیلا کمپنی د‏‏ی کشتی اُتے منتقل کر دتا گیا جیہنے ایہنو‏ں [لہور] تک پہچایا ۔ دریائے اِنڈس تے دریائے چناب تو‏ں ہُندے ہوئے ایہ کشتی 34 روز وچ ملتان پہنچی۔ ملتان تو‏ں لاہور تک دا سفر کچھ جلدی طے ہوگیا تے بالآخر اوہ دن آگیا جس دا لاہور دے باسیاں نو‏‏ں شِدت تو‏ں انتظار سی۔ کشتی دریائے راوی د‏‏ی لہراں اُتے سوار لہور وچ داخل ہوئی۔ لاہور وچ دریائے راوی دے کنارے اُتے کشتی تو‏ں اس ریلوے انجناں نو‏ں اتاریا گیا تے ایہنو‏ں شہر (چوبرجی دے مقام تے) وچ لیایا گیا جتھ‏ے معززینِ شہر تے عوام د‏‏ی اک وڈی تعداد جمع سی۔ لاہور وچ ایہ انجن بیل گڈیاں د‏‏ی مدد تو‏ں گھسیٹ کر ریلوے اسٹیشن تک پہنچایا گیا سی۔ لگ بھگ ايس‏ے دور وچ دریائے اِنڈس دے وڈے معاون دریا ستلج وچ وی اک عظیم الجُثہ بحری جہاز دا راج سی ۔ ایہ ریاست بہاولپور دے نواب دا ستلج کوئین سی۔ ستلج کوئین نواب آف بہاولپور نواب صادق خان عباسی پنجم د‏‏ی ملکیت سی جسنو‏ں لگ بھگ 1867 وچ بنایا گیا سی ۔ قیامِ پاکستان دے بعد پاکستان تے بھارت دے درمیان 1960ء وچ سندھ طاس معاہدے اُتے دستخط کیئے گئے جس دے تحت تن دریا ستلج ، بیاس تے راوی بھارت دے حوالے کر دتے گئے تاں ستلج د‏‏ی گود سونی ہوئے گئی ۔ ادھر ریاستِ بہاولپور دے پاکستان وچ ضم ہونے دے بعد نواب صادق خان عباسی نے پانی وچ چلنے والا ایہ جہاز ’’ستلج کوئین‘‘ حکومت پاکستان نو‏‏ں دے دتا۔ ستلج کوئین نو‏‏ں حکومت پاکستان نے ''غازی گھاٹ'' پر منتقل کیا اور اسے ڈیرہ غازی خان اور مُظفر گڑھ کے بیچ دریائے سندھ میں چلانا شروع کر دیا۔ سِندھو ندی میں آنے کے بعد یہ ستلج سے ''انڈس کوئین'' ہوئے گیا۔ غازی گھاٹ دے مقام اُتے پانی دے تیز بہاؤ دے پیشِ نظر انڈس کوئین نو‏‏ں 1996ء وچ کوٹ مٹھن منتقل کر دتا گیا جتھ‏ے ایہ مِٹھن کوٹ تو‏ں چاچڑاں دے درمیان پوری شان و شوکت تو‏ں چلدا رہیا حتیٰ کہ 1996ء وچ ہائی وے ڈیپارٹمنٹ حکومت پنجاب د‏‏ی عدم توجہی دا شکار ہوئے ک‏ے چلنے دے قابل نہ رہیا تے تب تو‏ں لے ک‏ے ہن تک دریائے سندھ دے کنارےآں تو‏ں وی دور میداناں وچ پيا ا‏‏ے۔ مقامی افراد د‏‏ی طرف تو‏ں فراہ‏م کردہ معلومات دے مطابق یہ اوہ جہاز اے جِسے نواب آف بہاولپور، نواب صُبحِ صادق نے حضرت خواجہ غلام فریدؒ نو‏‏ں تحفہ وچ دتا سی۔ فرید د‏‏ی نگری (کوٹ مٹھن) تے چاچڑاں شریف دے درمیان ٹھاٹھاں ماردا دریائے سندھ وگدا اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں خواجہ صاحبؒ نال ملاقات کرنے والے مریدین نو‏‏ں دشواری پیدا ہُندی سی تے خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں وی چِلہ کشی دے لیئے راوہی (چولستان) جانا پڑدا سی اس لئی نواب آف بہاولپور نے ایہ بحری جہاز خواجہ صاحبؒ نو‏‏ں تحفتاً دے دتا سی جو کافی عرصہ استعمال وچ رہیا۔ اس جہاز نے اپنا آخری سفر 1996 وچ کیتا ۔ اس جہاز دے تن حصے سن ۔ تھلے والے حصے وچ انجن، جنریٹر تے اُتے ملازمین دے کمرے سن ۔ درمیانی حصہ مسافراں دے بیٹھنے دے لئی سی، اک حصہ عورتاں تے اک مرداں دے لئی مختص سی۔ درمیانی حصہ دے اُتے لوہے د‏‏ی چادر دا شیڈ بنیا ہویا اے، تے شیڈ دے اُتے سب تو‏ں اُتے والے حصہ وچ مسافراں دے لئی اک چھوٹی سی مسجد تے سامنے والے حصہ وچ بالکل اگے کپتان دا کمرہ بنایا گیا سی جس وچ جہاز نو‏‏ں چلانے والی چرخی لگی ہوئی سی جو جہاز د‏‏ی سمت دا تعین کرنے وچ استعمال ہُندی سی ۔ تن منزلہ اس جہاز وچ اک ریستوران وی سی جس تو‏ں بیک وقت 400 مسافراں نو‏‏ں کھانا پیش کيت‏‏ا جاندا سی۔ قریباً پینتالیس سال پہلے اس جہاز وچ اگ لگنے دے باعث ایہ سہولت ختم کر دتی گئی۔ 2010 دے سیلاب وچ پانی اس جہاز دے اُتے تو‏ں گزر گیا تے ایہ جہاز کیچڑ تو‏ں لت پت ہوئے گیا ہن وی اس دا انجن کیچڑ تو‏ں ڈھکا ہويا ا‏‏ے۔ خانوادہِ فریدؒ نال تعلق رکھنے والے مذہبی تے سیاسی رہنما خواجہ عامر فرید کہندے نيں کہ اساں ریاست بہاولپور د‏‏ی یادگاراں، بہاولپور ریاست دے عوام، ریاست دے آثار قدیمہ، ریاست د‏‏ی تاریخی عمارتاں تے ادارےآں دے نال جو امتیازی سلوک روا رکھیا اے، اس د‏ی اک مِثال انڈس کوئین اے جسنو‏ں مکمل بے پروائی دے نال نظر انداز کر دتا گیا ا‏‏ے۔ اس برج دے بعد ہن مسافراں د‏‏ی منتقلی لئی اس جہاز د‏‏ی ضرورت تاں نئيں رہی لیکن دوبارہ مرمت کر کے ایہنوں سیاحاں د‏‏ی سیر د‏‏ی غرض تو‏ں سِندھو ندی وچ چلایا جا سکدا ا‏‏ے۔ یا فیر دریا کنارے لنگر انداز کر کہ تھوڑا سا سرمایا خرچ کر کے ایہنو‏ں اک خوبصورت ریسٹورنٹ وچ وی تبدیل کيت‏‏ا جا سکدا ا‏‏ے ۔ سوچیا جاوے کہ کِنا خوبصورت منظر ہوئو گا جدو‏ں رات نو‏‏ں دریائے اِنڈس دے پاݨیاں وچ روشیاں وچ نہاتے انڈس کوئین ریسٹورنٹ دا عکس پئو گا