Jak naprawdę wyglądała misja Świętego Wojciecha w Prusach? - Historia Polski odc. 12

Święty Wojciech przeszedł do historii jako męczennik wiary chrześcijańskiej, który poniósł śmierć podczas misji chrystianizacyjnej w Prusach. Ciało utrwalonego na Drzwiach Gnieźnieńskich z XII wieku duchownego miał wykupić Bolesław Chrobry, co zagwarantowało polskiemu władcy uznanie w Cesarstwie i u Papiestwa. Mało kto zna jednak szczegóły życia i misji św. Wojciecha.
⚔️ Oglądaj po kolei poprzednie odcinki z serii "Historia Polski w odcinkach" w playliście: • Legendarne początki Po...
🤝 Wesprzyj mój Projekt na Patronite i zgarnij fajne bonusy:
patronite.pl/historycznytop
💸 Wolisz dołożyć swoją cegiełkę do Projektu darowizną? Jest taka opcja!
Odbiorca: Historyczny Top
Nr konta: 75 1870 1045 2078 1072 4691 0001
Kontakt i moje media:
📩 Zapytania biznesowe/Reklamy/Współpraca: [e-mail]
❤️ Instagram Historyczny Top: / historycznytop
📢 Grupa na Facebooku: / 1335634793252683
💙 Fanpage: / historycznytop
Podział na rozdziały:
00:00 Wprowadzenie
01:45 Gra o tron w Czechach - Przemyślidzi vs Sławnikowice
06:14 Wojciech Sławnikowic
08:38 Krwawa łaźń w Libicach
11:30 Misja chrystianizacyjna św. Wojciecha w Prusach
17:17 Śmierć św. Wojciecha
19:25 Bolesław wykupuje ciało - Relikwie św. Wojciecha
23:23 Podsumowanie
25:50 Zakończenie
Autor:
Scenariusz, głos, produkcja animacji, produkcja filmu: Szymon Słodowy
Design mapy: Szymon Słodowy/Michał Wiśniewski
Źródła:
Anna Pobóg-Lenartowicz - Święty Wojciech”
Jerzy Strzelczyk - „Bolesław Chrobry”
Andrzej Nowak - "Dzieje Polski" Tom 1
Thietmar z Merseburga - "Kronika Thietmara"
Stanisław Zakrzewski - “Bolesław Chrobry Wielki”
Słowa występujące w filmie: historia św. Wojciecha, historia Bolesław Chrobry, historia Polski, historia Czech, historia Polski rok po roku, misja św. Wojciecha, święty Wojciech

[@HistorycznyTop]

To już 12-sty odcinek! Jak się Wam podobają animacje? Oglądacie czy bardziej słuchacie? UWAGA! Przejęzyczyłem się tutaj: 14:48 - chodzi oczywiście o lata 30. X wieku a nie XX wieku. Widać to po oznaczeniu na wideo, jednak przeczytałem o jedno X za dużo 😅 No nic, zdarzają się takie przejęzyczenia, jakby się dało zamienić ścieżkę audio to bym to zrobił, ale niestety nie ma takiej opcji, więc wybaczcie!

[@mirosawjanicki9866]

Słyszałem trochę inną historię o Wojciechu. Nawracał siłą a kto nie chciał się nawrócić był torturowany wraz z całą rodziną i nie rzadko potrafił wymordować całe osady aż w końcu go zamordowano. Twoja historia o nim podobna jest do tej jaką głosi św Tadeusz o pedofilach w sukienkach ściganych przez prawo. Pewnie oni też za jakiś czas będą świętymi.

[@gracjanwnuk9379]

Słabe sry

[@user-to5rb7rh1p]

Ja bardziej słucham. Jest dobrze

[@jerzypiotrowski2080]

Nic dodać nic ująć. Historia pierwszej jakości.

[@kasiakowalska4080]

Świetna opowieść. Dziękuję i pozdrawiam

[@unierad]

To może odcinek o Prusach? Praktycznie u nas się o nich nie mówi poza historią św. Wojciecha, konfliktów granicznych z Państwem Piastów i podbojem przez Krzyżaków. Nie ma tego ani w szkole, ani na polskim youtube, a to przecież ciekawy temat. Jak wyglądała ich organizacja, jakie były zwyczaje, jakie wierzenia? No i jakby nie patrzeć, jest to część historii Warmii i Mazur.

[@adamkluska356]

Większość Prusów uciekło na Mazowsze i z tego powodu mieszkańcy Mazowsza mają sporo wspólnego z Prusami

[@radekw-gh6ln]

​@@adamkluska356 o prusakach mało wiadomo, bo tak samo jak na początku słowianie, byli nie piśmienni

[@adamkluska356]

@@radekw-gh6ln wiadomo sporo od krzyżaków i z czasów ich walki z Prusami

[@unierad]

@@adamkluska356 zgadza się. W dodatku wielu Prusów dalej mieszkało w państwie krzyżackim, język pruski wymarł dopiero w XVII wieku. Były nawet modlitewniki pisane w tym języku

[@HistorycznyTop]

Temat ciekawy, zerknę z ciekawości na książki w tym temacie, czy coś jest ciekawego. Na razie mam jednak co tworzyć, ale będę pamiętał ;)

[@Rolo88]

Dla statystyk, biorę się za oglądanie.

[@HistorycznyTop]

🫡

[@longinzaczek5857]

Ciekawe, że inaczej się wchłania informacje o św. Wojciechu przy okazji czytania o panowaniu Chrobrego, a inaczej w materiale poświęconym tylko Wojciechowi. Niby fakty te same, ale w materiale ogólnym się ich nie zapamiętuje. Niezmiernie przydatny odcinek. Powiedziałbym głównie dlatego, ze pokazuje warsztat - z jakich źródeł korzystają historycy tego okresu i jak, czasem, przypadkowa jest wiedza którą dostajemy.

[@anrzymachaczkala4954]

Odkryłem kanał kilka tygodni temu i katuje w pracy wszystkie odcinki. Naprawdę TOP

[@beata.hristova735]

❤

[@MrVilgefortz]

Mszą w świętym gaju. Brzmi jak dobry plan na nawracanie. Tak jakby odprawić mszę w meczecie.

[@dHempfler]

Tak, katolikom zawsze brakowało taktu i wchodzili z buciorami wszędzie..

[@graczgraczyk25]

@@dHempfler Trollujesz bez taktu z buciorami

[@dHempfler]

@@graczgraczyk25 Nie trolluję bo wypowiadam się na publicznym forum. Może i mam brak taktu wg Ciebie ale nie palę twoich kościołów i nie nawracam was siłą na swój. To, że uważam katolików za intelektualnie niepełnosprawnych, to swoją drogą.

[@sebastianbastek7525]

@@dHempfler

[@sebastianbastek7525]

​@@dHempfler ;) :D Napisałem ci odpowiedź, ALE youTube jej NIEprzepuścił, takie słowo to opisuje : Zaczyna się na "cen", a kończy się na "zura"... Niby podobno tego NIEma, bo niby jest "wolność słowa" (wulgaryzmów NIEma w mojej odpowiedzi).....

[@jarope81]

fajnie się słucha

[@waldemarbiaek3549]

Dziękuję i pozdrawiam.

[@adamxxx3486]

Super film, dzięki 👍

[@dariusz1752]

Dziękuję za kolejny interesujący materiał. Pozdrawiam serdecznie.

[@HistorycznyTop]

Czekają na Ciebie nowe produkcje! 🫡Pozdrawiam

[@justynapalimaka5141]

Dzięki za pracę włożoną w stworzenie odcinka👍👍

[@fiulinhoxd008]

Siemka, kolejny świetny materiał o Historii Polski i okolicznych ziem 🙂😉

[@gracjanwnuk9379]

Najgorsze*

[@carawayXD]

Dobry materiał, dzięki :)

[@syriuszmaster4873]

Zawsze jesteś świetny!!!!

[@paulkellerman2603]

Polecam książki Karola Bunscha, które opisują te wydarzenia historyczne.

[@krystianszymysl7690]

Bunsch naprawde super to opisuje, z lekka przedłuza czasami, ale obraz kraju tworzy wspaniale.

[@Krzysztof_Kwiatkowski]

👍Pozdrawiam

[@vae_victis-historical_warfare]

Film świetny jak zwykle. Pozdro!

[@MrInqui]

Nie poradził sobie z nawracaniem własnych krajan w chrześcijańskim państwie, więc pojechał nawracać pogan w obcym kraju. To nie mogło się udać :)

[@jezuschrystus.onlycash]

To państwo poza większymi grodami też nie było chrzescjańskie. Jeszcze kilkaset lat nie.

[@MrInqui]

@@jezuschrystus.onlycash ale chrześcijaństwo formalnie było religią państwową, a on sobie nie radził w stolicy tego państwa, będąc biskupem z wpływowego rodu. No ale trzeba przyznać, że miał ambicję i się nie poddawał mimo niepowodzeń:)

[@mariasiwko65]

Wspaniala robota! Dziekuje serdecznie ❤

[@wysokawieza]

wow super odcinek

[@kamilkrzysztof7619]

Dobry materiał i caly kanał fajny, dobre źródła pod filmem, więc musiało wyjść merytorycznie. Dobrze, że Autor wspomina o tym, że Wojciech pogwałcił zwyczaje Prusów, bo dostał wcześniej ostrzeżenie, a mimo to nie zaprzestał swojej misji, czyli defacto zginął na własne życzenie.

[@przemekkr7]

Super materiał

[@robertniedospia1561]

Fajne.

[@grzechuz3964]

W skrócie polityka pod płaszczykiem religii... norma... Ale czy tylko średniowieczna..??? 🤔 Dzięki za solidny materiał...

[@paulkellerman2603]

Dziś jest klimatyzm i lgbt.

[@SimonNovaTV]

Prawdopodobnie głowa lub serce św.Wojciecha , może i całe relikwie spoczęły najpierw w Trzemesznie 😉 Dlatego w tamtejszej bazylice odbywa się zawsze preingres nowego Prymasa Polski👍

[@yogin44]

Propozycja. Może zrób jakąś sondę kto słucha, a kto ogląda, bo może bez sensu jest spędzanie tyle czasu nad animacjami, kiedy wartość merytoryczna pozostaje na tym samym wysokim poziomie. Ja np. słucham w tle.

[@KPJRPL]

Szósty!!!

[@bar88888]

14:48 - "Lata 30. XX wieku" - chyba pomyliłeś Gdańsk z Gdynią xD No i by wychodziło, że Gdańsk jest o 1000 lat młodszy aniżeli misja Wojciecha.

[@HistorycznyTop]

Nie, nie, chodziło oczywiście o Gdańsk, ale za dużo ostatnio chyba czytałem o XX wieku i przeszło 😅. Chodzi oczywiście o lata 30. X wieku. Pozdrawiam!

[@Lemiod]

Pozdrawiam..... :)

[@bazyl241]

W rodzinach szlacheckich na DUCHOWNYCH desygnowano młodszych , niemoty lub`` niezdolnych ``do prokreacji . Tak męskich jak żeńskich potomków . Za uznanie świętym rodziny płaciły ogromne kwoty w Watykanie . Jak zawsze kasa i władza :-)

[@Noobster2731]

Jaki program używałeś do animacji w filmiku?

[@patryktom3109]

A mam takie pytanie, a kto był praprapra dziadek Mieszka? Jest możliwość analizy ich krewnych kilka wieków wstecz?

[@HerodotHistoria]

Praprapra dziadek Mieszka I wg. Gala Anonima miał na imię 'Chościsko'

[@bazyl241]

@@HerodotHistoria Pisać i czytać nie umieli a Gal po 200 latach konfabulował :-)

[@EwaPolus-vr3yo]

Skandale króla Sobieskiego do dzisiaj to robią i h potomkowie

[@mamu5212]

Przybieżeli do prusaków pasterze!

[@kajzguba1065]

Jeden głowę swą zostawił na dzidzie!

[@grzechuz3964]

Raczej wilcy... w owczej skórze... Jeszcze tym razem Prusowie sie nie dali... Ale w XIII wieku już się nie udało...😢

[@jezuschrystus.onlycash]

​@@grzechuz3964Niestety. Okupant był za silny...🙁

[@alicjaoszakiewicz831]

Przyjechał Czech do Prusów, chcąc ich przekonać bez przemocy. Nie mieli oni jednak mądrego,pragmatcznego wodza jak Polacy Mieszka, a Litwinimi i Żmudzini Jagiełłę. I niestety wyginęli.

[@jerzypiotrowski484]

Nie wyginęli tylko Ich nasz kościół zamordował.....@@alicjaoszakiewicz831

[@adamruta9190]

Z tego co kiedyś wyczytałem to Chrobry z Wojciechem za bardzo za sobą nie przepadali dlatego cała ta misja w Prusach. Chrobry pozbył się problemu a przy okazji zyskał świętego.

[@cetus4449]

Bzdura. Za Brunonem z Kwerfurtu, czy Reinbernem, albo braćmi z Międzyrzecza Chrobry też nie przepadał?

[@adamruta9190]

@@cetus4449 a skąd mam to wiedzieć? Wypowiadam się na temat Chrobrego i Wojciecha, bo to jest tematem filmu.

[@HistorycznyTop]

Źródło jakieś jest na to Adamie? Bo chyba nie. Pozdrawiam.

[@adamruta9190]

@@HistorycznyTop przecież obaj dobrze wiemy, że ze źródłami jest ciężko a to co spisane to jest na modłę kościoła. Tak samo jak brak źródeł o historii Polski sprzed chrztu, bo kościół również o to zadbał.

[@cetus4449]

@@adamruta9190 Czy autor filmu sugerował cokolwiek z tego co ci przyszło na myśl? Studiowanie i rozumienie przeszłości, to jest rzecz wymagająca pracy i czasu. Jeden film, nawet na tak dobrym kanale jak ten, sprawy nie załatwia. Niestety widzę, nie tylko u ciebie, więc nie odbieraj tego zbyt osobiście, dziwną żądzę płytkiej sensacji, zamiast pragnienia wiedzy.

[@patrockholen8194]

Historyczny top zrobisz materiał/y o historii plemion Prusów??

[@HistorycznyTop]

Na razie nie planuję.

[@grubylukasz]

Ciężko będzie bo co o nich wiemy to jest co wyszło spod pióra krzyżaków lub innych chrześcijan zwłaszcza duchownych a wiadomo jK to jest obiektywne

[@krzysztofcywinski4899]

No, gdyby Wojciech miał większe poparcie, a następcy Chrobrego kontynuowali by jego politykę wobec Prusów - być może nie było by potrzeby sprowadzać Krzyżaków !

[@marekkowalski3598]

dla statystyk

[@karolw.5208]

Chwalic Prusow i pamietac o nich! Podczas gdy Mieszek zdradzil swoich bogow za babe i okowite, Prusowie oparli sie papistom i ich bliskowschodnim mitom, to oni bronili swoich prawdziwych bogow. To ich wreszcie po kilku wiekach wycieli do nogi ci przekleci poganie z Watykanu.

[@Pedroonly89]

Poniosłem wiele strat handlując na własną rękę... Handluję dobrze na demo, ale myślę, że prawdziwy rynek jest manipulowany... Czy ktoś może mi pomóc lub przynajmniej powiedzieć, co robię źle?

[@MosesJudith]

Wow, byłem w szoku, że ktoś zadzwonił do eksperta, pani Valerie myślała, że ​​jestem jedyną, z którą ma do czynienia

[@Connie989]

Bóg byłby moją słabością. Nadal zastanawiam się, jak to rozwiązałeś. Zarobiłem 28 609 $ z kapitałem 4000 $ w ciągu 16 dni handlu

[@PatrickMorgan-wn2uf]

Jak zacząć z panną Valerie?

[@JudithMorrison00077]

Znajomy, którego właśnie poleciłeś, otrzymał 7050 $ po zainwestowaniu przez 10 dni… Robię się zazdrosny… lol

[@r.wagner5409]

Ups! 14.50.min.Gdańsk-powstanie miasta- lata 30.X. a nie XX.wieku.

[@HistorycznyTop]

True !

[@bogusawwierzynski2789]

23:27 Nie tym, że zmarł, ale tym, że został zamordowany za wiarę. Każdy w końcu umrze. Ale bardzo niewielu dobrowolnie pójdzie na śmierć.

[@slawek78]

W jakims filmie bylo ze Wojtek sam pchal sie w gips.Goscie mu mowili ze ma sie bujać,nie zawracać dupy ale on był namolny.Kazdemu sie kiedys konczy cierpliwość i wkoncu kilim go😂

[@bazyl241]

Stary jestem i nie wyłapuję logiki twojego języka . Proszę napisz mi to po polsku :-)

[@r.wagner5409]

Brawo,to jest dobry język opisujący tego typu historie!

[@jorgerucec]

Według niektórych źródeł chrześcijaństwo dotarło do Prusów przed akcjami chrystianizacyjnymi powiązanymi z papiestwem

[@lusza8464]

Ale że Luteranie ?😅😂

[@jorgerucec]

@@lusza8464 Prędzej Arianie

[@lusza8464]

@@jorgerucec czyli z Gotami? Musiałoby przerwać kilka stuleci...ciekawe ; ) poza tym jak.szlo Goci, to. Ie byli jeszce Arianami....

[@jorgerucec]

@@lusza8464 złamany podwójny krzyż był symbolem Arian

[@jorgerucec]

@@lusza8464 wiaraprzyrodzona.wordpress.com/2017/08/30/prusowie-dzieje-podboj-i-eksterminacja/

[@akik619]

pierwszy

[@munin3036]

14:45; Lata trzydzieste dwudziestego wieku? To już chyba nie średniowiecze. Masz przejęzyczenie kolego.

[@bogusawwierzynski2789]

14:49 Czy ja dobrze słyszę "nawet na lata 30 XX wieku"?

[@HerodotHistoria]

Pierwszy😅😅

[@HistorycznyTop]

Pozdrawiam!

[@bogusawwierzynski2789]

20:25 "Siłą rzeczy"? Każdy kraj jest tak traktowany, jak pozwala się traktować. Na ile ma siły aby nie pozwolić się traktować źle. I w czasach Chrobrego i dziś. Nie ma żadnej "siły rzeczy". jest tylko siła ludzi lub jej brak.

[@duzybolek-ch6vi]

Wojtuś zginął za religie watykanską !

[@siofekk123]

To prawda że Skłodowska-Curie miała pruskie pochodzenie?

[@adamkluska356]

Sporo ludzi z mazowsza ma takie pochodzenie

[@bartomiejwozniak2131]

XD

[@bazyl241]

Jak masz ciemne włosy i i piwne oczy ( jak większość ludzi ) to pewnie masz przodka HUNA :-) żart

[@wojciechszewczyk5266]

Ale zes go wybielil, przeciez ten caly swiety to morderca, gwalciciel i podpalacz, a za co go Prusowie zabili ?

[@Maciuk44]

Jakże piękna i szlachetna śmierć ! Prawdziwy męczennik za wiarę chrześcijańską. Niestety - znam inną wersję - bardziej przyziemną, mniej chwalebną, i przede wszystkim - o wiele bardziej prawdopodobną, jeśli chodzi o "wyczyny" katolskiego urzędasa. Zwyczajnie, w wolnym czasie między płomiennymi kazaniami jakich udzielał nieszczęsnym i nieświadomym jedynie słusznej wiary poganom - prześwięty Wojciech raczył był wychędożyć córkę jednego z tamtejszych grafów. A ten z kolei, chcąc odwdzięczyć się bogobojnemu misjonarzowi za jego jakże heroiczny czyn - wysłał za nim swoich siepaczy. I w ten sposób Wojciech skończył w częściach......

[@damianstadler1311]

rozumem, że byłeś Pan tego świadkiem, może jeszcze jakieś rewelacje ...

[@edwardlewandowski5473]

🌃😯!?

[@krzysztofmankowski258]

Lubię, ale tak se.

[@Kasandra_Wera]

*Jako tło rozważań tego tematu powinno przewijać się zagadnienie handlu niewolnikami !* Ale po kolei... Biskup Wojciech miał prowadzić misję chrystianizacyjną wśród Wieletów i w tym też celu nauczył się ich języka. Misja była dość nagłaśniana, by nie uważać za dziwne nastanie walk na tamtym terenie akurat w czasie gdy Wojciech gotował się do tej misji. Następnie wybór padł na Prusy i pozostaje kwestia zasadnicza, kto był tłumaczem języka Prusów ? Z zachowań Prusów słuchających Wojciecha wynika, że tłumacz całkiem opacznie formuował przesłanie i misję biskupa.. Powracając do zasadniczego wątku, to $ydzi zajmowali się handlem niewolników i byli żywo zainteresowani, by żadna akcja misyjna nie przeszkadzała temu biznesowi. $ydzi znali liczne języki, bo to gwarantowało pomyślność handlową. Czy można zatem podejrzewać, że tłumacz był $ydem i pozostawał w konflikcie interesów ? - Cóż,.. bardzo możliwe !

[@nihilistycznyateista]

Właśnie... Przemyślidzi? A nie Przemyślidowie przypadkiem?

[@bartomiejwozniak2131]

Przemyslidzi.

[@HistorycznyTop]

Różnie pisano w literaturze, wiadomo o co chodzi. To to samo co Dobrawa, Dąbrówka czy Dubrawka.

[@nihilistycznyateista]

@@HistorycznyTop nawet nie o to mi chodzi, a o poprawna odmianę. Z historycznego ujęcia to spoko. Chciałbym opinii powiedzmy prof Bralczyka czy kogoś z tej dziedziny. A wręcz lingwistę znającego czeski najbardziej :-D

[@krzysztofpaciej5826]

Oglądam któryś odcinek. Dobrze gdy tam gdzie brak dokumentów, kronik itp zapisków, mówi się że nie znamy faktów, a nie naciąga się historii domysłami. Poza tym te chmurki z tekstami mnie osobiście denerwują, bo działają rozpraszająco w słuchaniu.

[@krukpolny8505]

Zamykany Katolicki Kościół Polski Świętego Wojciecha w Chicago. You Tube.

[@jakubgajewski1879]

czas: 14:49...babol nad babole. ...na lata 30 XXw. wiec dzieki badaniom dowiedzielismy sie ze Gdansk ma mniej niz 100 lat:) jak to sie stalo ?przejezyczenie??czy blad w skrypcie??:)??

[@HistorycznyTop]

Masz przypiętą w pierwszym komentarzu uwagę, że jest w materiale przejęzyczenie. Na mapie również pokazany jest czas animacji - X wiek, więc chyba nie ma problemu? Pozdrawiam

[@Lukasz-Lach]

Szanowny Panie Słodowy, co w ilustracjach historii o św. Wojciechu, robi wyobrażenie Dobrynii Nikiticza ???

[@user-kf2yj6uu2b]

Mordeczko marginalnie strasznie potraktowales Radzima Gaudentego - przyrodniego brata Wojtka , ktory bral udzial w wielu podrozach Wojtka a ktory pozniej otrztmal sakre biskupia i podczas zjazdu gnieznienskiego byl prawdopodobnie gospodarzem . Po smierci jego cialo zostalo zlozone tez obok Wojtka .Pozdro

[@HistorycznyTop]

Oglądaj kolejne odcinki, dostał swoje miejsce. Pozdrawiam.

[@bazyl241]

Nie ma czegoś takiego jak rodzący się kraj ...przejęzyczenie pewnie .

[@stanislev]

Powstanie Gdańska: lata 30-ste dwudziestego wieku. To nie pierwszy taki Twój błąd (jeśli idzie o lata). Be careful.

[@pl-hq5hr]

Dobrze się Ciebie słucha kolego, ale proszę dbaj o jezyk. Uczysz nasze dzieci. Zakładam, rzetelność merytoryczną, ale uch również języka. Mnie takie rzeczy szczególnie irytują, bo przez kilka sekund tracę wątek, słucham czesto bezprzewodowo, muszę iść i przewinąć. Np. Nie ma takiego słowa jak ŁAŹŃ. Nie ma. Sprawdzałem. Król rozmawiał z biskupem. Stwierdzenie PANOWIE ROZMAWIALI. Jest logicznie bez sensu. Mężczyźni rozmawiali, tak. Ale król jest stanu szlacheckiego, a biskup to kler. Tylko komuchy mówili pan ksiądz. Słucham, jest super. Proszę o odrobinę finezji.

[@dHempfler]

Ja zawsze mówię do księży per pan. Nie wiem jak można mieć o to ból dupy? "Panowie rozmawiali" jest jak najbardziej logicznie i językowo poprawne. A już w ogóle wstyd, najzwyczajniej wstyd tak się czepiać tak nieistotnych rzeczy, kiedy koleś w własnej, nieprzymuszonej woli wykonał ogrom pracy, dzieli się nią za darmo tylko po to, że jakiś wąskoumysłowy knep przyczepił się, że mu ksiundza obrażajo.

[@sixsd8674]

No i słusznie. Kazali się wynosić . Nie posłuchali i taki finał

[@piotrmarcin5123]

Naprawdę ? Gdańsk powstał dopiero jako osada rybacka w latach 30-tych XX wieku ? Skąd masz takie rewelacje ? (14 minuta 50 sekund)