Janowiec-31.03.2024r

Рет қаралды 1,822

Күн бұрын

Janowiec - wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, w gminie Janowiec. Leży na skraju Małopolskiego Przełomu Wisły oraz trójkąta turystycznego: Puławy - Kazimierz Dolny - Nałęczów, przy ujściu Plewki do Wisły, połączona przeprawą promową z Kazimierzem Dolnym.
Osobny artykuł: Kalendarium historyczne Janowca.
Pierwszym dziedzicem (zasadźcą) był w latach 1346-1361 Jan herbu Syrokomla z Syrokomli podsędek i sędzia ziemi krakowskiej[.
W latach 1470-80, jak opisuje Długosz, w Syrokomli istniał murowany kościół parafialny św. Małgorzaty, patronatu Mikołaja Janowskiego herbu Syrokomla, fundacji Bodzanty biskupa krakowskiego.
Z 7 łanów kmiecych dziesięcinę snopową wartości do 5 grzywien dowożą klasztorowi świętokrzyskiemu. Pleban miejscowy ma w Syrokomli własne role i łąki, z nadania bpa Bodzanty dziesięciny snopowe z Kijan, wcześniej należącą do stołu bpa, na którą ma przywilej od Bodzanty i kapituły krakowskiej oraz dziesięciny snopowe z folwarków w Janowicach, a także Mięćmierzu i Niebrzegowie. Okręg parafialny: Syrokomla, Janowice, Mięćmierz, Przyłęk
Długosz L.B. t. II s. 552, t. III s. 248, s. 257
W 1482 r. plebanem był Jan, natomiast w 1483 r. Stanisław z Wojczyc kanonik i oficjał sandomierski jako sędzia komisaryczny Jana biskupa krakowskiego, potwierdził rezygnację Jana plebana Syrokomli z dziesięcin snopowych z gruntu zwanego „Patroszyn” na rzecz opactwa świętokrzyskiego[.
Miasto miało w założeniach (wykorzystując dogodne położenie leżącej naprzeciw przeprawy wiślanej z Mięćmierza wsi Serokomli) obsługiwać i czerpać spodziewane zyski z ważnego w XVI w. szlaku handlu wołami prowadzącego z Rusi przez Małopolskę na Śląsk. Ostatecznie, zamierzenia Piotra Firleja - starosty radomskiego i założyciela miasta - nigdy nie miały się spełnić. Po Firlejach Janowiec przeszedł w ręce Tarłów, a następnie Lubomirskich. W latach 1610-1613 z fundacji rodu Tarłów powstał kościół św. Cecylii ze szpitalem i wikariatem. W 1655 r. Jerzy Lubomirski potwierdził stare i nadał nowe przywileje miastu. W czasach potopu szwedzkiego nastąpiły ograbienie miasteczka i zniszczenie zamku (wkrótce odbudowanego). W 1732 r. król August II rozszerzył dotychczasowe przywileje dla Janowca. Wiek dziewiętnasty to stopniowy upadek gospodarczy miasteczka, które w latach 1812-1813 przegrało spory z właścicielami zamku o prawo do korzystania z pastwisk i lasów. W 1820 r. właściciele zamku rozebrali ratusz, a w 1869 r. władze carskie po rewizji miast pozbawiły Janowiec praw miejskich. W okresie międzywojennym Janowiec należał do Gminy Oblasy. W latach 1929-1931 proboszczem janowieckim był ks. dr Władysław Chrzanowski (1886-1933), działacz społeczny, oświatowy i polonijny oraz poseł na sejm konstytucyjny (1919-1921, pierwszy po odzyskaniu niepodległości).
Latem 1940 roku grupa należąca organizacyjnie do Komendy Obrońców Polski pod dowództwem dr Koperskiego „Szymka” zaatakowała pod Janowcem oddział niemieckiej żandarmerii. Akcja miała zapobiec wykryciu przez Niemców tajnego magazynu broni[14]. W 1941 r. miejscowość została spacyfikowana przez hitlerowców, zginęło wtedy 210 mieszkańców. 29 lipca 1944 Armia Czerwona zdobyła przyczółek na lewym brzegu Wisły. Do stycznia 1945 rejon ciężkich walk. 14 stycznia 1945 atak wyprowadziły oddziały: 33 Armii, 68 Armii i 7 Korpusu Kawalerii Gwardii wsparte czołgami 9 i 11 Korpusu Pancernego.
Po wojnie miejscowość została odbudowana.
9 czerwca 1985 roku wieś została odznaczona Krzyżem Partyzanckim[.
Podczas powodzi w czerwcu 2010 wezbrane wody Wisły przerwały wał przeciwpowodziowy. W wyniku tego zdarzenia zalana została niżej położona część Janowca.
Hejnał Janowca został skomponowany przez Mateusza Pospieszalskiego jako fragment utworu Moje miejsce na ziemi.