ไขประตูสู่อดีต "พระธาตุเชิงชุม" ในมุมของดาราศาสตร์ ความเชื่อ และศาสนา

ไขประตูสู่อดีต "พระธาตุเชิงชุม"
ในมุมของดาราศาสตร์ ความเชื่อ และศาสนา
----------/////----------
fb : sansonthi.boonyothayan
Page:
www.yclsakhon.com/
----------/////----------
พระธาตุเชิงชุม
ในปัจจุบันเป็นพุทธสถานที่สำคัญของชาวสกลนคร และเป็นตราประจำจังหวัด
ประวัติความเป็นมาที่เราๆท่านๆรับทราบอย่างกว้างขวางเป็นตำนานชื่อว่า "อุรังคนินทาน" เอาเค้าเรื่องมาจากยุคขอมเรืองอำนาจ
โดยตัวเอกของเรื่องมีนามว่า "พระยาสุวรรณภิงคาร" เป็นบุตรของ "พระยาสุรอุทก"
ส่วนชื่อพระธาตุเชิงชุมก็มาจากความเชื่อตามตำนานว่าสถานที่แห่งนี้เป็นที่ประชุมประทับรอยพระบาทของพระพุทธเจ้าสี่พระองค์และกำลังรอให้องค์ที่ห้ามาประทับในอนาคต
ท่านที่สนใจรายละเอียดของตำนานก็สามารถหาอ่านได้ตามเว้ปไซด์และหนังสือแนะนำจังหวัดสกลนคร
ในทางวิชาการยอมรับว่า "ตำนาน" มีเค้าจากเรื่องจริงในอดีต นั่นคือเมืองนี้สร้างในยุคขอมเรืองอำนาจ
โดยมีสิ่งก่อสร้างและอักขระจารึกภาษาขอมเป็นหลักฐานทางโบราณคดี ความเห็นส่วนตัวของผมเชื่อว่าตำนานอุรังคนิทานถูกสร้างขึ้นในยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น
และได้รับการปรุงแต่งเพิ่มเติมเรื่อยมาจนปัจจุบัน
อ้างถึงหนังสือ "ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นสกลนคร" โดย ผศ.ดร.สพสันติ์ เพชรคำ เรื่องราวของพระธาตุเชิงชุมปรากฏในประวัติศาสตร์หลังยุคอาณาจักรล้านช้าง
เมืองโบราณสกลนครเกิดภาวะซบเซากรุงธนบุรีเข้ามามีอิทธิพลในดินแดนแห่งนี้และแต่งตั้งให้อุปฮาดเมืองกาฬสินธุ์พาครอบครัวไพล่พลมาตั้งบ้านเรือนขึ้นที่บริเวณบ้านธาตุเชิงชุมพร้อมทำหน้าที่เป็น "ข้าพระธาตุ"
ขณะเดียวกันก็มีการอพยพเข้ามาตั้งถิ้นฐานเป็นชุมชนย่อยในบริเวณใกล้เคียงหลายตำบล
เมื่อเข้าสู่ยุคอาณาจักรรัตนโกสินทร์มีการยกระดับชุมชนต่างๆขึ้นเป็นเมือง บ้านธาตุเชิงชุมมีผู้คนหนาแน่นพอตั้งเป็นเมืองใหญ่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก (รัชกาลที่ 1 แห่งอาณาจักรรัตนโกสินทร์) ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ยกบ้าน "ธาตุเชิงชุม" เป็นเมือง "สกลทวาปี" ในปี พ.ศ.2329
โดยแต่งตั้งให้อุปฮาดเมืองกาฬสินธุ์เป็น "พระธานี" เจ้าเมืองสกลทวาปีคนแรกขึ้นต่อกรุงเทพ
ครั้นล่วงมาถึง พ.ศ.2369 ในแผ่นดินของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 เกิดสงครามระหว่างสยามกับเวียงจันทร์
กองทัพหลวงยกขึ้นมาปราบปรามแต่เจ้าเมืองสกลทวาปีและกรมการเมืองไม่ได้เตรียมกำลังป้องกันบ้านเมือง พระยาราชสุภาวดีแม่ทัพจากกรุงเทพมาตรวจราชการเห็นว่าเป็นการขัดขืนราชการศึกจึงสั่งเอาตัวพระธานีไปประหารชีวิตที่หนองทรายขาว
พร้อมให้กวาดต้อนครอบครัวราษฏรเมืองสกลทวาปีไปอยู่ที่เมืองกบินทร์บุรี เมืองประจันตคาม คงให้เหลือผู้คนเพื่อรักษาพระธาตุเชิงชุมแต่พวก "เพียศรีคอนชุม"
ตำบลธาตุธาตุเชิงชุม กับบ้านหนองเหียน บ้านจันทร์เพ็ญ บ้านอ้อมแก้ว บ้านธาตุนาเวง บ้านพาน บ้านนาดี บ้านวังยาง บ้านผ้าขาว และบ้านพรรณา รวม 10 ตำบล ให้เป็นข้าปฏิบัติพระธาตุเชิงชุม
และสั่งให้ราชวงศ์เมืองกาฬสินธุ์มาเป็นผู้รักษาเมืองสกลทวาปีในระหว่างที่ยังไม่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้ผู้ใดเป็นเจ้าเมือง
ต่อมา พ.ศ.2378 อุปฮาด (คำสาย) ราขวงศ์ (คำ) ท้าวอิน เมืองมะหาใช พาบ่าวไพร่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร โปรดเกล้าฯให้ราชวงศ์ (คำ) เป็น "พระยาประเทศธานี" เป็นเจ้าเมือง พร้อมกับเปลี่ยนชื่อเมืองสกลทวาปีเป็น "สกลนคร"
ในยุคนี้มีผู้คนอพยพจากฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงจำนวนมากกระจายตั้งถิ่นฐานในแขวงเมืองสกลนคร อาทิ กลุ่มชาวผู้ไทนำโดยท้าวโฮงกลางบุตรเจ้าเมืองวัง และชาวกะโซ่ (ไทโส้) นำโดยเพี้ยเมืองสูงพาครอบครัวบ่าวไพร่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร
ต่อมา พ.ศ.2387 ได้โปรดเกล้าฯให้ท้าวโฮงกลางเป็น "พระเสนานรงค์" ยกบ้านพานพร้าวเป็นเมือง "พรรณานิคม" และโปรดเกล้าฯให้เพี้ยเมืองสูงเป็น "หลวงอรัญอาสา" ยกบ้านกุดขมานเป็น "เมืองกุสุมาลย์มณฑล"
อย่างไรก็ตาม ประวัติที่แท้จริงของพระธาตุเชิงชุม (ปราสาทขอมโบราณ) ยังไม่มีการค้นคว้าละเอียดมากนัก แม่แต่ชื่อที่แท้จริงของปราสาทหลังนี้ก็ยังไม่ปรากฏในเอกสารใด จึงขอใช้ชื่อว่า "ปราสาทเชิงชุม" ไปพลางก่อน
อ่านหนังสือของกรมศิลปากรก็เพียงแต่บอกอย่างกว้างๆว่าสร้างในราวพุทธศตวรรษที่ 16 - 17 (คริตศตวรรษ ที่11 - 12) แต่ยังไม่ทราบว่าตรงกับสมัยรัชกาลใดของอาณาจักรขอม เพราะจารึกภาษาขอมที่พบในองค์พระธาตุระบุเพียงวันเดือนทางจันทรคติแต่ไม่ได้ระบุปีมหาศักราช
ปัจจุบันเท่าที่ทราบยังไม่มีนักประวัติศาสตร์หรือนักโบราณคดีท่านใดให้การค้นคว้าอย่างต่อเนื่องแบบจริงๆจังๆ ทุกครั้งที่เข้าร่วมรับฟังการบรรยายหรือเข้าร่วมการประชุมทางวิชาการด้านประวัติศาสตร์และโบราณคดี ก็มีเพียงข้อมูลเก่าๆที่อยู่ในเอกสาร เรียกง่ายๆว่า "ฉายหนังม้วนเดิม"
เฝ้ารอพระเอกขี่ม้าขาวมาเจาะข้อมูลอย่างเป็นทางการให้มีอะไรเพิ่มเติมอย่างเป็นเนื้อเป็นหนังก็ยังไม่เห็นสักที จนที่สุดเห็นทีต้องลงมือเองซะแล้วเป็นที่มาของบทความ
"ไขประตูสู่อดีตพระธาตุเชิงชุม ...... ในอีกมุมมอง"

[@intercompressor2465]

ท่านสรรค์สนธิ บุณโยทยาน รอบรู้ในหลากหลายสาขาความรู้ บรรยายเรื่องอะไรล้วนมีความน่าสนใจและน่าติดตาม

[@anuchabumrungkit4273]

จริงครับเราได้ความรู้ใหม่ๆเกี่ยวกับโบราณคดีจากท่านประดับความรู้เพราะจบด้านการเกษตรมาฟังแล้วน่าติดตามครับ

[@chaiwatvlt]

ฟังท่านสรรค์สนธิ คุยแล้ว เพลิน กลายจะเป็นติดไปแล้ว อยากฟังท่านบ่อยๆ ครับ

[@พิทูลย์ฝาชัยภูมิ]

กราบ สาธุ สาธุ สาธุ พระเจ้าองค์แสนพระธา่ตุเชิงชุม สกลนคร

[@สุวภัทรศรีสว่าง]

ได้รับความรู้ความเข้าประวัติของพระธาตุเชิงชุม ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น ขอบคุณอาจารย์สรรค์มากค่ะ

[@richardteacher2587]

เมืองสกลนคร...มีคู่หนองหานกุมภวาปี..มาตั้งแต่ยุคพุทธกาล..ตั้งแต่พระพุทธเจ้ายังพระชนต์ชีพอยู่...ลองตั่งโจทย์เยี่ยงนี้ดูและหาข้อมูลครับ

[@สุรชัยขาวกาบิดามารดาคือพรหมของ]

๒๑.ชอบมากที่สุดครับ รายการนี้ทำออกมาได้ดีมากครับ ได้เห็นและรับชมพร้อมกับรับฟังวิทยากรอธิบายได้ดีมากครับ💖💖💖💖💖เป็นชาวนาดีกว่า สบายใจ👍👍👍👍👍💞💞💞💞💞

[@freetime1334]

หนึ่งคนพูดตอบเพราะมาก อีก หนึ่งคน พูดถามไม่ได้เรื่อง ครับ-ผม มันพูดยากมาก หรือไม่อยากพูด พูดไม่ให้เกียรติ ซึงกันและกัน

[@arunsibubpamat1925]

สาธุสาธุสาธุค่ะ

[@robchanast.7301]

บรรยายได้สนุก น่าติดตามครับ😊

[@ตะลุยอวกาศ-ณ8ฃ]

ฟังอาจารย์พูดฟังได้สาระความรู้แบบเต็มๆ ไม่เบื่อเลยครับ เพลินมาก

[@sawatk4451]

ขอบคุณพี่ไตรเทพครับ ที่นำความรู้ดีๆ มาให้ได้ชมได้เข้าใจครับ

[@Earth_a19]

ขอบคุณสำหรับความรู้ไหม่ๆคะ

[@too6940]

ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์เราครอบครอง เลยถือว่าเป็นของไทยเราเลยใส่ความเป็นไทยพุทธไว้อย่างลงตัว กราบสาธุๆๆ

[@UDONHIFI2499]

ข้อมูลเเน่นมากๆครับ

[@nonnon1983]

ความรู้ทั้งนั้นเลย ใครชอบประวัติศาสตร์ต้องชอบต้องสนุกกับเรื่องราว

[@richardteacher2587]

เรายังรับอิทธิพลจากฝรั่งเศส....เรากลับไม่ยอมรับภูมิปัญญาไทย. ของไทยแท้ๆแต่เรากับยกให้เขมร..

[@โชคดีสบายดีขอบคุณครับ]

555พึ่งมาดูนิอ่า!!!👍ทั่นสนธิชำนาญการบรรลุธรรม(ตรัสรู้)ในด้านประวัติศาตร์ฯศิลป์ อันเก่าแก่ไม่จำเป็นจะไปสวดมนต์อะไรก็ได้⚘👍👏👏👏👏

[@ชวนชื่นหลีประสิทธิ์]

ขอบคุณ​มาก​คะ​เคยไปไหว้คะแต่ไม่รู้​ว่ามีที่มาแบบไหนเลยคะ

[@mobile2281]

ท่านสรรค์สนธิท่านรอบรู้ทั่วโลกครับไม่ว่าข่าวลือโลกแตกไม่แตกท่านนำทีมงานของท่านไปนอนตรวจสอบที่ประสาทภูเพ็กท่านรู้เลยแกนของโลกยังเหมือนเดิมและโลกก็ไม่แตกครับท่านเป็นชาวกรุงเทพโดยกำเนิดครับแต่ท่านย้ายมาสอนนักศึกษาและก็มาตั้งหลักอยู่สกลนครปี2528

[@ดําเกิงปานสังข์]

สาธุๆๆครับ

[@ก้อนคํามองคูณ]

สาธุุๆๆครับ

[@ausaneenadee7092]

ตากล้องส่องแต่พระ.....เดี่ยวก็หาย

[@ระพีพัฒน์กมลรัตน์]

บรรยายได้ละเอียดมากครับ

[@pornsawanchansuwan1555]

ไปสองครั้งถูกหายรัฐสองครั้งค่ะมีโอกาสอยากไปอีกที่ไปๆกับทัวร์เขาเร่งเราไม่รู้พระธาตุอยู่ตรงไหนเข้าไปไหว้พระในวิหาร แล้วกลับออกมาเลือกหวยหนื่งใบถูกสองครั้งค่ะ

[@YouTubeJane888]

พระธาตุพนมก็พบท่อโสมสูตร 5 ท่อนสมัยที่พระธาตุพนมล้ม พ.ศ.2518 แต่กรมศิลป์ต้องรีบเก็บเพราะคนไทยถูกล้างสมองแล้วว่าพระธาตุไม่ใช่ขอมสร้าง 555

[@ตาสว่างครับผม]

นั้นเเหละครับ บางสิ่งบางอย่างเราต้องยอมรับ

[@24735-PT]

พระธาตุพนมไม่ใช่ขอมสร้าง เก่ากว่าขอม ยุคทวารวดีเก่าแก่กว่าขอม

[@สงคร-ณ1ภ]

ศรีโคตรตะบูรณ์ครับ เมืองหลวงคือ นครพนม

[@Panya05pHo07sai]

ดีมากครับฉากหลังน่านับถือมีฟ้าแลบ

[@sunanlakitsudklay3207]

ตดตามอยู่ ชอบครับ

[@บุญศิลป์ยาฉุน]

👍❤️

[@Flukeiei-du6qn]

ชอบครับ

[@iremember1313]

ติดตามครับผม

[@ทํานุอารมณ์]

พม่ายังเอาศิลปะ สิ่งของ หลายๆอย่าง ของไทยเราไปเก็บไว้ในพิพิธภัณฑ์ของพม่าเลย...

[@กิตติภพออก้า]

สวัสดีท่านไตรเทพ

[@ณชพลท่าพริก-ฃ2ฤ]

สวัสดีครับfcครับ

[@สามแก้วแซอาย]

ท่าน..แจงแบบกลางมาก

[@ฟ้าราชสีห์4289]

ขอบคุณค่ะ

[@thanaphonpaveenvitthayaroj5664]

อยากให้มาดูองค์พระธาตุพนมบรมเจดีย์เเห่งภาคอีสานบ้างครับ

[@แมวเหมียวสามย่าน]

ดินแดนแถบอีสานเหนือโบราณสถานยุคขอมส่วนมากมีอิทธิพลของฮินดู พระธาตุพนมก็พบท่อโสมสูตรเช่นกันครับ

[@lovesongs3480]

ไปสถานที่เดียวได้เห็นศิลปะหลายยุคหลายสมัยคุ้มค่านะคะ

[@นิกรณ์หอมพนา-ฮ7ย]

ขอบคุณครับที่ให้ความรู้ในชีวิตนี้จะขอไปชมสักครั้งหนึ่งให้ได้ครับ

[@Whatnow671]

อยากรุ้ว่าการเอาซุงทำฐานแล้วใส่น้ำเป็นยังไงผมจะหาข้อมูลได้ที่ไหนอย่างไรครับ

[@แก้มอ้ายปะล่าหล่าพะนางฅนไค]

ตามวัดป่า คับที่มีเสา ไม้ใหญ่ จะมีท่อpvc รอบเสาไว้เติมน้ำ....

[@lovelytoo852]

พระธาตุเชิงชุมพระธาตุเก่าแก่ของอิสาน

[@puccawinwin6263]

ขอบคุณมากๆค่ะคลิปที่ให้ความรู้ดีมากค่ะ

[@กลับสู่จุดเริ่มต้นกันอีกครั้ง]

พระธาตุกู่จานด้วนเหมือนกันทรงเดียวกัน

[@มานิตพิมพาสุข]

ผมคนสกลแท้ๆยังไม่เคยเข้าไปชมเลยสาธุ

[@user-nv1nh1nk8o]

ต้องไปนะครับ ผมนคบ้านไกล้เรือนเคียงนครพนมก็เคยไปแต่นานละ มีโอกาสจะไปกราบสักการะอีกสักครั้ง