Κώστας Σηφάκης: Στου Παπα Χατζή το μύλο - Γεργιανός Πηδηχτός

ΣΤΟΥ ΠΑΠΑ-ΧΑΤΖΗ ΤΟ ΜΥΛΟ - ΓΕΡΓΙΑΝΟΣ ΠΗΔΗΧΤΟΣ
(κασετίνα "Ότι αγαπήσαμε" Κώστας Σηφάκης, 2013)
Παραδοσιακό Γέργερης
Λύρα: Κώστας Σηφάκης
Λαούτο: Χρήστος Στιβακτάκης
Τραγούδι: Στέφανος Αναστασάκης & Παύλος Σηφάκης (2η φωνή)
Κρουστά: Μιχάλης Μαυράκης
καλλιτεχνικές φωτογραφίες: Μανώλης Πρινιανάκης
Το τραγούδι «στου Παπα-Χατζή το μύλο» τραγουδιέται στη Γέργερη, ιδιαίτερα στην περίοδο της Αποκριάς. Ο χορός ονομάζεται Γεργιανός Πηδηχτός, με ιδιαίτερα βήματα αλλά και με ομοιότητες με παρόμοιους «πηδηχτούς» στην υπόλοιπη Κρήτη.
Στου Παπα-Χατζή το μύλο πα’ ν’ αλέσω να γιαγύρω
μα ’γω τοσέ πήγα στάρι και μου δώσανε κριθάρι
πέντε γομαράκια ξύλα τέσσερα λογούνται ’κείνα
όχι και χοντρά ’τανε όχι και λιανά ’τανε
όχι και ξερά ’τονε όχι και χλωρά ’τονε
διάλε το στανιόντος μέσα μα δεν πάω μπλιο στα ξύλα
και θα παίζω και τη λύρα
Στου Παπα-Χατζή το μύλο πα’ ν’ αλέσω να γιαγύρω
άφησα ανοικτή την πόρτα για να μπαίνω όπως και πρώτα
«Πέρα από την εύθυμη αίσθηση που δημιουργείται σε πρώτο άκουσμα, περιγράφεται η εξαπάτηση του ήρωα του επεισοδίου στο «μύλο του Παπαχατζή» που τον οδηγεί στην υιοθέτηση μορφών αντίδρασης σαν απάντηση στην - διαχρονικά επίκαιρη - εκμετάλλευση του κόπου και της εργασίας. Χορεύεται κυκλικά στη Γέργερη Ηρακλείου έχοντας ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αλλά και ομοιότητες με άλλους χορούς της Κρήτης που χάνονται ή έχουν ξεχαστεί» (από το ένθετο της κασετίνας Ότι Αγαπήσαμε, Κώστας Σηφάκης, 2013)
Το 1977 η Δόμνα Σαμίου στα πλαίσια των εκπομπών που παρουσίαζε στη ΕΡΤ επισκέφτηκε τη Γέργερη και κατέγραψε τον χορό και τη μουσική του. Ο σκοπός αποδόθηκε με ασκομαντούρα από τον Δημήτρη Σηφάκη με τη συνοδεία στο λαούτο του - 15χρονου τότε - γιου του Παύλου Σηφάκη. Στο χορό συμμετείχαν οι Μανώλης Αναστασάκης (Παπλωματάς), Χαρίλαος Κακουλάκης, Μιχάλης Κυριακίδης (Γύπαρης), Γιάννης Παλαμιανάκης (Πιλαβογιάννης), Γιώργης Πρινιανάκης (Λεμονιά), Φραγκιάς Χωρλιαφάκης (Χωριαφοφραγκιάς) και Νίκος Σηφακης (του Αχιλλέα). Στην παρούσα ανάρτηση συμπεριλήφθηκε το απόσπασμα της εκπομπής της Δόμνας Σαμίου στην ΕΡΤ (ενδιάμεσα και στο τέλος).
Στη σύγχρονη δισκογραφία καταγράφεται πρώτη φορά το 2013 από τους Κώστα Σηφάκη στη λύρα, το Χρήστο Στιβακτάκη στο λαούτο και ερμηνευτές τον Στέφανο Αναστασάκη και τον Παύλο Σηφάκη (κασετίνα ΟΤΙ ΑΓΑΠΗΣΑΜΕ, Κώστας Σηφάκης, 2013).
’Εκτοτε και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια εντυπωσιακή διάδοση του σκοπού και του χορού που ξεφεύγει από τα όρια της Γέργερης. Τραγουδιέται και χορεύεται στις παρέες, νέα μουσικά συγκροτήματα τον περιλαμβάνουν στο ρεπερτόριο τους (με λύρα ή ασκομαντούρα), διδάσκεται στις σχολές χορού (ως Γεργιανός Πηδηχτός), παρουσιάζεται σε μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις (στην Κρήτη και στην υπόλοιπη Ελλάδα) ενώ εμφανίζονται νέες καταγραφές στη δισκογραφία καθώς και πολυάριθμες αναρτήσεις στο KZbin
Ο μύλος του Παπά, ή Παπα Χατζή, ή Λεωνίδα υπήρχε στη στροφή ακριβώς στη συμβολή των δρόμων προς Απομαρμά και περιφερειακού Γέργερης. Σώζονται οι κουλούρες του πηγαδιού οι οποίες έχουν μεταφερθεί στην αποθήκη του Δήμου (από την έκδοση του Δήμου Ρούβα, «Νερά Νερόμυλοι της Γέργερης», 2005).
Οι φωτογραφίες που έχουν αναρτηθεί δείχνουν νερόμυλους της Γέργερης: του Καλότυχου (1η-3η) και τον αναπαλαιωμένο μύλο των Αναστάσηδω (5η-6η) (αρχείο Μανώλη Πρινιανάκη). Η 4η φωτογραφία δείχνει τον μποτζαργάτη και τους αλετρουγουδιάρηδες στο δύσκολο ρόλο τους (φωτο Κ. Παπαμιτσάκης). Τα άφθονα νερά της Γέργερης αποτέλεσαν την κινητήριο δύναμη για τη λειτουργία των νερόμυλων: φωτογραφίες από την Πέρα Βρύση (7η-8η, αρχείο Μανώλη Πρινιανάκη) και τη λιμνοδεξαμενή στα Σώπατα (9η).
…………………………………………………………………………
ΚΑΣΕΤΊΝΑ "ΟΤΙ ΑΓΑΠΗΣΑΜΕ": 3 CD, 1 DVD & ΕΝΘΕΤΟ - κυκλοφόρησε Δεκέμβριο 2013
ΣΗΦΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ λύρα-τραγούδι.
ΣΤΙΒΑΚΤΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ. λαούτο
ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΣTΕΦΑΝΟΣ. τραγούδι
ΣΗΦΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΣ τραγούδι
ΜΑΥΡΑΚΗΣ ΜΙΧ. μπάσο
Διάθεση:
α) επιλεγμένα δισκοπωλεία
β) Αθήνα: δισκοπωλείο «Νίκος Ξυλούρης» Πανεπιστημίου 39, τηλ 3222711
γ) δισκογραφική εταιρεία ΦΑΙΣΤΟΣ (τηλ 6973339787)
δ) με αντικαταβολή (τηλ 6977727026)
www.otiagapisame.gr τηλ: 6932701813

[@stefanosmentis177]

Πολύ ωραίο !!