Harika bir icerik. Doyurucu argumanlar. Kuran ayetleri ozenle secilmis. Bugun ilk defa karsima cikti bu kanal ve abone oldum. Takipcinizim.
@zamanyolcusununusu21 сағат бұрын
Merhaba, Ben de bu konulara nacizane kafa yoruyorum ve tartışmanızın bir bölümünde geçen, “Allah’ın ilmi ile zaman ve özgür irade ile olan bağlantısı” konusu özellikle ilgimi çekti. Tartışmaya vesile ve katkı olması açısından değerlendirmelerimi paylaşıyorum: Allah’ın ilmi, geçmiş, şimdi ve geleceği bir bütün olarak kapsar ve bu bilgi zamandan bağımsızdır. Zaman, sonradan var olmuş ve ortaya çıkan bir boyut olduğundan, Allah’ın bilgisi zaman içinde gerçekleşen olaylara sonradan eklenmez. Allah, her şeyi ezelde olduğu haliyle bilir; bu bilgi, olayların nerede, ne zaman, nasıl ve ne şekilde gerçekleşeceğini de değişmez bir şekilde kapsamaktadır. İnsanlar açısından zaman, geçmişten geleceğe doğru akan bir çizgidir. Ancak Allah için tüm zamanlar eşzamanlı olarak “şimdi”dir. Bu bilginin, özgür irade varsa eğer, insanın kararlarını belirleyen bir neden olmaması gerekir. İbn Rüşd de, ilahi bilginin insan hürriyetiyle bağdaştırılabileceğini savunmuş, Allah’ın bilgisinin küllî bir düzlemde tikelleri (bireysel olayları) kapsadığını ifade etmiştir. Ancak bu bilgi, zamanla ilişkili olarak değişmez; Allah, değişen her şeyi zamansız bir şekilde bilir. Gelecek olaylar, Allah’ın bilgisinde zaten “şimdi” gibi görünür ve bu nedenle bilgi, zamandan bağımsızdır, yani, zaman içindeki olaylar, Allah’ın bilgisinde eşzamanlı/ kuantum süperpozisyonu (metaforik izah) halinde insanın tüm seçimleri ile birlikte bulunur. İlahi bilgi, tüm potansiyel olasılıkları kuşatır; bu, Allah’ın bilgisinin belirleyici (deterministik) olmaktan ziyade kuşatıcı olduğunu gösterir. Allah, kuantum vakumundaki belirsizliklerden birini seçip yaratarak evrenin gidişatını belirleyebilir. Bu seçim, Allah’ın iradesine bağlıdır ve O’nun ezeli bilgisine dayanır. Ancak bu bilgi, olayların özgür bir şekilde gerçekleşmesini iptal etmez; bilakis, olasılıkların varlığını sürdürür. Bu bağlamda, paralel evrenler teorisi de, her kuantum olasılığının gerçekleştiği farklı bir evrenin var olduğunu öne sürer. Bu teoriye göre, evrenimiz sadece olasılıkların bir tezahürüdür; diğer olasılıklar da başka evrenlerde gerçekleşir. Allah’ın ezeli bilgisi, sadece bir evrenin değil, tüm paralel evrenlerin bilgisini de içerir. Allah, bir insanın yapabileceği tüm olası seçimleri ve bu seçimlerin her birinin yaratacağı sonuçları bilir. İnsan, kendi evreninde özgür bir seçim yaptığında, bu seçim diğer olasılıkların mevcut olmadığı anlamına gelmez. Allah, gerçekleşmeyen seçimlerin de sonuçlarını bilir. Paralel evrenler teorisi, ilahi bilginin “tek bir belirlenmiş gerçeklik” yerine, çoklu olasılıkları kapsayan bir çerçevede anlaşılmasını sağlar. Allah, her bir evrenin başlangıcını ve olası sonlarını bilir; bu bilginin bireysel evrenlerdeki özgürlüğü iptal etmemesi gerektiğini düşünmekle birlikte, metafiziksel ve dini anlamda oldukça tartışmaya açık bir konu olduğunu da belirtmek isterim. Saygılarımla...