Karapetê Xaço - Full Kaset

Karapetê Xaço kimdir?
Kürt dengbêjlik geleneğinin en önemli isimlerinden Karapetê Xaço'nun asıl adı Garapet Khaçaturyan'dır. Karapetê Xaço, bazı bilgilere göre 1900, bazı bilgilere göre de 1903 ya da 1908 yılı doğumludur. Xaço günümüzde Batman’ın Beşiri ilçesine bağlı Bileyder (Binatlı) köyünde Ermeni bir ailenin 4 çocuğundan biri olarak dünyaya gelir. Doğduğu zamanlarda Diyarbakır’a bağlı olan bu köy, sonradan Batman’a bağlanmıştır.
ERMENİLİĞİNİ SAKLAYARAK DİLENCİLİK YAPAR
1915'teki Ermeni Soykırımı sırasında annesini ve babasını gözleri önünde kaybeden Xaço, kardeşleri Abraham, Manuşak ve Xezal ile birlikte bir asker sayesinde hayatta kalır.
Xaço ve 3 kardeşi, Xerzan ovasındaki Kürt köylerinde Ermeni olduklarını gizleyerek dilencilik yapar ve bu şekilde hayatta kalmaya çalışır. Kürtçe bilmeleri de onlar için avantaj olur.
Xaço’nun dengbejlik serüveni de daha çocukluk çağlarına denk gelen bu günlerinde başlar. Ablasının evlendiği köyde 11-12 yaşlarındayken çobanlık yapmaya başlar.
Bu köyde ünlü aşiret beyi Fîlîtê Qûto’nun ölümü için ona adadığı stran ile kız kardeşiyle birlikte Filitê Qûto'nun oğlunun himayesine girer.
QAMİŞLO YILLARI
Şeyh Said İsyanı'nın ardından 1929 yılında Suriye’de bulunan Qamişlo’ya (Kamışlı) gider. Suriye, bu dönem Fransa’nın elindendir. Fransız Yabancı Lejyonu'nda 15 yıl paralı asker olarak görev yapar. Askerlik yaptığı sırada, 1936 yılında Ermeni Azizyan ailesinin kızı Yeva ile evlenir. 4 kızı bir oğlu olur.
2. Dünya Savaşı sona erdiğinde Sovyet Ermenistan'ı tüm dünya Ermenilerine ülkelerine gelme çağrısı yapar ve Xaço da 1946'da hayatı boyunca gitmek istediği Ermenistan'a, Erivan’a taşınır.
ERİVAN RADYOSU YILARI
1950 yılında Erivan Radyosunun Kürtçe kadrosuna katılır. Ermenistan yılları meşhur Erivan Radyosu yıllarıdır.
2000’li yıllara kadar Erivan radyosunda çalışan Xaço, dengbej müziğinin en önemli yorumcularından biri olur. Xaço’nun sesi ve klamları bu radyo sayesinde tüm Kürt coğrafyasına ulaşır.
Karapetê Xaço hayatı boyunca Ermenice de dahil Kürtçe dışında hiçbir dilde müziğini icra etmemiştir. Xaço para için de dengbejlik yapmadığını söyler. 2002 yılında verdiği bir röportajda bu durumu şöyle anlatır:
“Çocuktum, kör bir aşık vardı. Adı Şako'ydu. O kör aşıkın klam okunduğunu duymuştum, zaten o zamanlar kaset-maset olmadığı için herhangi bir şekilde klam dinleyemiyorduk. Kendi kendime klam söylemeyi öğrendim. O vakit Kürtlerin tarlalarını ekiyordum, buğday biçiyor, pala yapıyor ve sürülerini güdüyordum. Pazar günleri Ermeniler çalışmıyordu. Fakat patronum o günlerde bile beni sürüyü gütmem için gönderiyordu. Ama kiliseye gittiğim zamanlarda bile klam söylüyordum.
Bütün klamlarımı Kürtçe söyledim. Tek bir klamımı bile Kürtçe dışında başka bir dilde söylemedim. Ermenice de söylemedim. Hiçbir zaman para için klam söylemedim. Para için klam söylemek çok ayıp bir şey, Dengbêjlikte para için klam söylenmez. Hiç durmadan bir ay gece gündüz boyunca klam okuyabilirim.”
ARKASINDA BÜYÜK BİR KÜLTÜREL MİRAS BIRAKARAK YAŞAMINI YİTİRDİ
Ermenistan Erivan’a bağlı ‘Solxoza Çaran’ (Dördüncü Solhoz) köyünde yaşayan Karapetê Xaço, 15 Ocak 2005 tarihinde arkasında büyük bir kültürel miras bırakarak yaşamını yitirdi. Xaço, dengbejlik geleneğinin sonraki kuşaklara aktarılmasında da büyük rol oynamış oldu.
Asırlık çınar, Aram Tigran ile birlikte Kürtçe konuşan Ermenilerin müzikteki simge ismi oldu.
Karapetê Xaço hakkında, Si Yayınlarından çıkan Salihe Kevirbiri’ye ait “Bir Çığlığın Yüzyılı: Karapetê Xaço” isimli kitap bulunmaktadır.
Ayrıca pek çok klamı da sanatçılar tarafından seslendirilmiştir.

[@resuldogan7014]

Xweda rehma xwa şa bıke çand hünera kürdi da kedawe nayi ji birkırın ape xaço ware te bihûşt be inşallah

[@61roni]

Rahma xwedê li te be, apê Grabêt.

[@vunkenbaran3724]

Slavên germ ji wera hemu kurd û kurdustanîyan.long life Kurdistan

[@orhanakarsu]

Mirad keda te pîroz dikim, her hebî hevalê hêja.

[@siyabendDEMIR]

Hesenî razê bi dilekî rehet dengê û awaza te li dinê belav bûye xalê min

[@kemalustunuva5380]

Emeğine yüreğine sağlık

[@hamitekinci735]

Sihet xweś û Sipas Qu Tê caste dengbeje nemir karabete xaço Tê parvekir ked û emeke ke wiyi giran biha sêr çandû zimane kürdi heye cihiye wi bihüśtbe

[@danaosman6721]

Ax felaka xayin😔😔

[@nazmesyani7185]

Rehma xwedê te be apê kerapêt

[@SiYaxal]

Dîmenê klîbê jî pir xweşin

[@a.kadiraydn9715]

😍🌹🥀🌺🌼🌷

[@redhornsms2649]

le av u gav cu rez bi rez saz cu le qrina qerepet necu

[@aka2100]

Deyeli,arkadaslar! Haço sahirin,çocuklare,kactane,nerde,yasiyorlar,selamlar

[@ramazanozer6787]

Tımi rıma xwedé lıtebe

[@chomskycavus8684]

Yoruma hiç gerek yok; gözlerinizden ipil ipil dökülen gözyaşı yorumun ta kendisidir..😪😪

[@robertyilmaz5810]

✌✌✌✌✌✌✌✌✌✌

[@kerimyldrm1902]

Ziraat ,

[@necatnokta1313]

Her biji kürd u kürdistan

[@kerimyldrm1902]

Uy 5