ความชอบธรรม อำนาจ และการต่อต้านขัดขืน : บรรยายโดยปิยบุตร แสงกนกกุล

เมื่อวันเสาร์ที่ 11 กรกฎาคม 2563 ที่จังหวัดเชียงใหม่ ปิยบุตร แสงกนกกุล เลขาธิการคณะก้าวหน้า บรรยายหัวข้อ “ความชอบธรรม อำนาจ และการต่อต้านขัดขืน”
ปิยบุตรกล่าวถึงพัฒนาการทางด้านอำนาจของมนุษย์ ในสมัยบุพกาลมนุษย์จะฝากอำนาจไว้กับตัวบุคคล คนในสังคมจะแสวงหาบุคคลที่มีความสามารถ ความกล้าหาญ และแข็งแกร่ง มอบอำนาจไว้กับบุคคลนั้น แต่เมื่อบุคคลนั้นเสียชีวิตลง อำนาจที่อยู่ติดตัวบุคคลนั้นก็จะเลือนหายไปด้วย คนในสังคมจึงก็ต้องแสวงหาบุคคลใหม่ที่พวกเขาจะฝากอำนาจไว้ แนวทางแบบนี้มักจะเกิดปัญหาในช่วงที่คนเดิมเสียชีวิตลง เพราะว่าจะมีคนเข้ามาแย่งชิงอำนาจนั้น จนเกิดเป็นสงคราม รบราฆ่าฟันกัน มนุษย์จึงได้พัฒนาอำนาจขึ้นในรูปแบบใหม่ สถาปนาอำนาจให้เป็นสถาบัน จากเดิมที่ฝากไว้ที่ตัวบุคคลกลายเป็นฝากอำนาจไว้ที่สถาบัน
มนุษย์จึงคิดค้นสถาบันที่มีชื่อว่า “รัฐ” หรือ “State” ขึ้นมาเพื่อเอาอำนาจที่มีมาฝากไว้ตรงจุดนี้ รัฐเป็นสิ่งสมมติที่มนุษย์สร้างขึ้นมาเพื่อให้บุคคลเข้ามาใช้อำนาจ เมื่อเป็นสถาบัน(รัฐ)แล้ว แม้ว่าบุคคลที่เข้ามาใช้อำนาจจะเสียชีวิต แต่อำนาจจะยังอยู่กับสถาบันนั้นเหมือนเดิม รัฐจะดำรงอยู่เช่นเดิม แต่บุคคลที่เข้ามาใช้อำนาจรัฐจะเปลี่ยนแปลงไปเรื่อยๆ
ใครเป็นเจ้าของอำนาจรัฐ​?​ ปิยบุตรกล่าวว่าในสมัยโบราณรัฐเป็นสมบัติของคนบางคน เป็นสมบัติของครอบครัวบางครอบครัว รัฐสมัยโบราณแยกไม่ออกระหว่างเรื่องส่วนตัวกับเรื่องสาธารณะ แต่รัฐสมัยใหม่แยกเรื่องส่วนตัวกับเรื่องสาธารณะออกอย่างชัดเจน
รัฐมีการพัฒนาเรื่อยมาจากที่เป็นสมบัติของคนไม่กี่คนกลายมาเป็นรัฐของทุกๆ คน ในนามของ “ประชาชน” ผู้ปกครองต้องได้รับการยอมรับจากคนในสังคม เมื่อสังคมเริ่มใหญ่ขึ้น มีผู้คนอยู่ในรัฐนั้นมากขึ้น มนุษย์ก็สร้างนวัตกรรมในการเลือกผู้นำขึ้นมา จึงเกิดการเลือกตั้งผู้แทนของประชาชน แล้วให้ผู้แทนประชาชนเข้าไปเลือกผู้นำในการบริหารรัฐนั้นๆ และที่มนุษย์ยอมรับรูปแบบนี้ก็เพราะว่ามนุษย์รู้ว่าตนเองมีส่วนร่วม มีสิทธิ์ในการใช้อำนาจร่วมกัน
ปิยบุตรกล่าวว่ารัฐทุกรัฐจะใช้กลไกอำนาจ 2 ประเภท คือ 1.การบังคับ เช่น กฎหมาย ระเบียบ กฎเกณฑ์ต่างๆ ในสังคม ผู้คนทำตามที่ผู้มีอำนาจสั่งก็เพราะกลัวว่าตนเองจะทำผิดกฎหมาย 2.ความยินยอม ในส่วนนี้เกิดจากความเห็นพ้องตรงกันของคนส่วนใหญ่ในสังคมว่ายอมรับอำนาจนั้น
ความแตกต่างคือ การใช้อำนาจรูปแบบใดมากน้อยกว่ากัน รัฐใดที่ใช้อำนาจเชิงบังคับมากกว่าอำนาจที่มาจากความยินยอม เราจะสังเกตได้เลยว่าอำนาจที่มาจากการยินยอมทำตามของผู้คนในสังคมเริ่มสั่นคลอน กำลังถูกท้าทาย อำนาจเริ่มเสื่อมความศรัทธา
ช่วงนี้เองที่เป็นช่วงเวลาแห่งประวัติศาสตร์ ช่วงเวลาแห่งการเปลี่ยนแปลง เพราะว่าอำนาจนำที่คอยชี้นำในสังคมกำลังถูกสั่นคลอน ถูกตั้งคำถามจากผู้คนในสังคม อย่างที่นักปรัชญาเมธีชาวอิตาลี “อันโตนิโอ กรัมชี่” (Antonio Gramsci) กล่าวไว้ว่าเป็นช่วงเวลาที่อำนาจเก่ากำลังจะตายแต่ยังไม่ตาย อำนาจใหม่กำลังจะเกิดแต่ยังไม่เกิด
เมื่อย้อนดูสังคมไทยในตอนนี้ก็จะพบว่าสังคมของเรากำลังอยู่ในห้วงเวลานี้ เราจะพบกับการตั้งคำถามที่ว่า “ทำไม” ต่อองค์กร สถาบันทางการเมืองมากมาย ไม่ว่าจะเป็น ส.ว.มีไว้ทำไม? กองทัพมีไว้ทำไม? และอีกหลายๆ อย่าง
#สวมีไว้ทำไม #กองทัพมีไว้ทำไม #commonschool #คณะก้าวหน้า
-----
สนับสนุนการทำงานของมูลนิธิคณะก้าวหน้า ได้ทางบัญชีธนาคารกรุงศรี ชื่อบัญชีมูลนิธิคณะก้าวหน้า เลขที่บัญชี 493-1-08675-0

[@omifomid2206]

ขอบพระคุณครับอาจารย์

[@beambeaw4937]

👍👍👍

[@progressivethai]

สนับสนุนการทำงานของมูลนิธิคณะก้าวหน้า ได้ทางบัญชีธนาคารกรุงศรี ชื่อบัญชีมูลนิธิคณะก้าวหน้า เลขที่บัญชี 493-1-08675-0

[@swarthamchan9982]

บางทีปิยะบุตรเขาทำในสิ่งที่เขาอยากได้ในโลกนี้มันไม่มีอะไรสวยหรูอย่างที่คิดการที่จะเป็นประเทศไทยได้นั้นมันไม่ใช่มีแต่ประชาธิปไตยอย่างเดียวแต่มันยังมีขนบธรรมเนียมประเพณี ศาสนวัฒนธรรมไทยและอำนาจอื่นฯการที่ปิยะบุตรบอกว่าเอาแต่ประชาธิปไตยก็พออ่างอื่นช่างมัน......ถามว่าประชาธิปไตยของใครของปิยะบุตรหรือของพวแเราถ้าเราอยากได้ประขาธิปไตยในรูปแบบของเราหละแล้วคุณจะว่าอย่างไรเราอยากได้ประชาธ้ปไตยแบบไทยฯเราไม่เอาแบบ ฝรั่งเศษหรืออเมริกา

[@minniethegang3009]

@Swart Hamchan. ตอนเด็กๆๆคงไม่ตั้งใจเรียน หรืออาจไม่ได้เรียนหนังสือ หรือไม่เคยท่องโลกกว้าง เหมาะสมแล้วที่มีนายกแบบประยุทธ์ เป็นผู้นำ ส่วนคุณอยู่ในประเทศด้อยพัฒนาไปแบบนี้ เพราะมีคนแบบนี้ประเทศไทยไม่พัฒนาสะที🐣

[@swarthamchan9982]

@@minniethegang3009 ผมไม่เข้าใจคำว่า"ด้อยพัฒนา"หมายถึงอะไร ถ้าเป็นเรื่องวัตถุหรือเทคโนโลยีประเทศไทยอาจจะใช่แต่ถ้าเรื่องจิตใจขนบธรรมเนียมประเพณีประเทศไทยคงไม่น้อยหน้าใครแล้วอย่างไหนหละที่คุณว่าด้อยพัฒนา..

[@supamashan4682]

@@swarthamchan9982 เค้าก้ล้างสมองคนไปเรื่อยค่ะ

[@ตุ๊กตาคล้ายคลึง]

สู้สู้สู้คุณปิยบุตร

[@jellyfishpacific13]

ขอบคุณอ.ปิยบุตรที่ให้ความรู้ รอคลิปต่อไปคะ 🌷🌷😁😁👍👍👏👏✌✌🌷🌷

[@tanlankford4466]

ขอบคุณมากนะ

[@ชื่อเอ็มมม]

ชอบนะได้ความรู้มากฟังเพลินดี

[@ณรงค์ธรรมสุขสวัสดิ์]

ทำไปเรือยๆครับ อาจารย์ สร้างความรู้ให้ทั่วทั้งแผ่นดิน พอคนมีความเข้าใจเพียงพอ พวกที่คอยครอบงำก็หมดมุก

[@tyga8418]

เก็บภาษีไปบินเล่น คุ้นๆๆๆ

[@tanlankford4466]

เมื่อไรคสชจะคืนความยุติธรรมให้อนาคตใหม่คะ

[@tanlankford4466]

อำนาจคือจิตวิปริตแปรปรวน

[@WimolratChairob]

❤

[@ตุ๊กตาคล้ายคลึง]

เยียมมากพูดถูกต้องเราประชาชนยอมรับพรรคคุณ