“กระดูกสันหลัง ร.5” ชีวิตจริงยิ่งกว่าละคร ของพระองค์เจ้าปฤษฎางค์ ตอน 1 l ประวัติศาสตร์นอกตำรา EP.232

23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2394 ต้นเรื่องของชีวิตที่ยิ่งกว่าละครได้กำเนิดขึ้นที่วังท่าพระ ด้วยการประสูติของหม่อมเจ้าชายองค์น้อยที่กรมขุนราชสีหวิกรม พระราชโอรสรัชกาลที่ 3 ได้ประทานพระนามว่า “ปฤษฎางค์” ซึ่งแปลว่า “หลัง” เนื่องจากเป็นโอรสองค์สุดท้องลำดับที่ 7 ที่ประสูติแต่หม่อมน้อย บุตรีของพระยาราชมนตรี (ภู่ ภมรมนตรี) อธิบดีกรมพระคลังมหาสมบัติในสมัย ร. 3
เมื่อถึงวัยอันสมควร กรมขุนราชสีหวิกรมทรงนำหม่อมเจ้าปฤษฎางค์ เข้าถวายตัวเป็นมหาดเล็กข้าหลวงเดิม ในสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ ที่พระราชวังเดิม สวนกุหลาบ
จนเมื่อคราวเจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ ทรงผนวชเป็นสามเณร ประทับที่พระตำหนักปั้นหยา วัดบวรนิเวศวิหาร ตลอดระยะเวลา 6 เดือน หม่อมเจ้าปฤษฎางค์ทรงปฏิบัติหน้าที่มหาดเล็กข้าหลวงเดิมอย่างใกล้ชิดมิได้ห่าง
ครั้งนั้นเจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ ทรงถามพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นบวรรังสีสุริยพันธุ์ พระอุปัชฌาย์ ถึงความหมายของชื่อ “หม่อมเจ้าปฤษฎางค์” เนื่องจากทรงเป็นผู้ตั้งชื่อนี้ให้ จึงได้รับคำตอบว่า “ปฤษฎางค์” แปลว่า “หลัง” เนื่องจากเป็นโอรสองค์สุดท้อง นับแต่นั้นมา สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ก็ทรงเรียกล้อหม่อมเจ้าปฤษฎางค์ว่า “กระดูกสันหลัง” จนเมื่อเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติแล้วจึงได้ทรงเลิกเรียกชื่อนี้ไป
เหมือนชะตาฟ้ากำหนดให้มีเส้นทางเดินร่วมกัน เพราะสมเด็จเจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ และหม่อมเจ้าปฤษฎงค์ ทั้งสองพระองค์มีพระชนม์มายุที่ไล่เลี่ย ห่างกันเพียงปีครึ่ง แต่ที่มากกว่านั้น ทั้งสองพระองค์ได้ชมสุริยุปราคาที่หว้ากอด้วยกัน และทั้งสองพระองค์ต้องทรงสูญเสียเสาหลักแห่งพระชนม์ชีพไปพร้อม ๆ กันด้วยพิษไข้มาลาเรีย
นี่เองอาจเป็นเหตุผลให้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ ทรงมีพระเมตตาต่อหม่อมเจ้าปฤษฎางค์มากกว่าคนอื่นใด เป็นจุดเริ่มต้นของชะตาอันพลิกผัน จากพระมหากรุณาธิคุณของยุวกษัตริย์พระองค์ใหม่

[@BrownieTeacher]

ไม่คิดว่าประเทศไทยจะทำคลิปเกี่ยวกับพระองค์ปฤษฎางละเอียดขนาดนี้ หาดูยากมากๆ เชื้อสายรัชกาลที่3 ที่มีความคิดตั้งต้นปกครองแบบอังกฤษ (แต่มาสำเร็จยุค2475) เป็นเจ้านายที่เก่งของแท้ ไม่ต้องอวยเกินจริง

[@khonlaoruang]

ใช่ครับพระองค์เจ้าปฤษฎางค์ทรงเป็นเจ้านายที่ทรงปรีชาสามารถตัวจริง วิสัยทัศน์ของท่านน่าจะช่วยผลักดันสยามให้ก้าวไกลไปกว่านี้เช่นเดียวกับญี่ปุ่นที่พัฒนาตัวเองให้เข้มแข็งจนกลายเป็นมหาอำนาจได้ครับ

[@JomeNobee]

11th

[@user-ew7rk1gm7j]

ชอบมากทุกเรื่องทุกตอน

[@good1809]

สยามเคยเป็นมหาอำนาจพร้อมญี่ปุ่น. กำลังพัฒนาประเทศ มาปวดหัวทั้งฝรั่งเศส อิง แต่ตัวตึงต้องฝรั่งนี้ละ จะเอาแบบนั้น จะเปลี่ยนไปมา ถ้าสยามสร้างพัฒนาไวก็คงได้รบกันจริงๆสะ บวกไปเลย ฝรั่งรักษาคำพูดเองไม่ได้ จะโกงตลอด

[@kittiphoomkumwan4661]

​@@good1809จะว่าฝรั่งเศษ บิดาแห่งสาวกต้นแบบของ ธนาทอนและพ้องเพื่อน ไม่ได้นะ

[@engsanisthachuaysri9577]

พระองค์ท่านเป็นกระดูกสันหลังของรัชกาลที่5 ที่จงรักภักดีอย่างยิ่งและได้รับแต่ภารกิจมากมายต่อเนื่องอย่างหนัก ท่านเป็นอัจฉริยะอย่างแท้จริง แต่ไปชมคลิปตอนจบมาแล้วทำให้รู้สึกเสียใจและเห็นใจท่านมากที่ท่านน่าจะเป็นเชื้อพระวงศ์ที่ปิดทองเบื้องหลังความสำเร็จนานานัปการของพระมหากษัตริ์รัชกาลที่5และประชาชนชาวไทยทุกคนอย่างแท้จริงด้วยพระองค์เจ้าปฤษฎางค์พระองค์นี้มีความจงรักภักดีสูงสุด ขอให้พระองค์ท่านจุติสุขในสรวงสวรรค์ตลอดกาล🙏😍😍

[@GoSantiminiature8011]

ข้อเสนอทั้ง 7 ข้อนั้นนับว่ารุนแรงระดับพลิกแผ่นดินเลยนะ เพราะคนในเอเชียที่ไม่รู้ไม่เข้าใจและไม่พยายามเข้าใจสิ่งใหม่นั้นมีมากกว่าคนที่เข้าใจ ถือว่า ร.5 มีพระราชวินิจฉัยได้ดียิ่งแล้ว

[@pao4siwat]

จริง การเป็นผู้ปกครอง ไม่ได้จะสามารถทำอะไรตามใจได้ทุกอย่าง แต่โดยรอบตัวผู้ปกครอง จะมีขุนนาง อีกเยอะที่มี แนวคิดแตกต่างกัน ที่ให้คำแนะนำ ปรึกษา เผลอการบริหารจัดการบางอย่าง ขุนนางบางคนมีอำนาจตัดสินใจมากกกว่าอีก

[@chonlanatsutthisaen5696]

ลนลาล

[@MY_PLAYGROUND212]

@@chonlanatsutthisaen5696 จริงหรือครับ

[@indyko-qx6tr]

หากรายการจะศึกษาเอกสารหลักฐานชั้นต้นจำนวนมาก จะพบว่า ร.5 ท่านทรงมีอัจฉริยภาพและวิสัยทัศน์อย่างเหลือเชื่อ พระองค์ท่านทรงกำกับดูแลเจ้านายที่มีการศึกษาสูงแบบตะวันตก มีพระบรมราชวินิจฉัยในการปกครอง การต่างประเทศ การพัฒนาอย่างลึกซึ้ง ทรงเป็นนักวางแผนยุทธศาสตร์ ทรงเก็บข้อมูลทุกอย่าง มีความละเอียดรอบคอบ เข้าใจคน เข้าใจสถานการณ์ และแก้ไขวิกฤติการณ์ต่างๆของสยามได้อย่างสุดยอด

[@khonlaoruang]

หลายเรื่องก็ทรงมีวิสัยทัศน์และดำเนินการเมืองการปกครองอย่างเข้มแข็งในการสร้างสยามให้เป็นปึกแผ่นด้วยระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ และพัฒนาประเทศชาติไปให้ก้าวไกล แต่ในบางประเด็น ก็มีบางเรื่องที่วินิจฉัยผิดพลาดไปบ้าง โดยเฉพาะรายละเอียดในกรณีที่ต้องสียดินแดนบางส่วนให้ต่างชาติไป แล้วบางทีการนำผลประโยชน์เข้าสู่ส่วนกลางมากไปก็นำมาซึ่งความไม่พอใจของราษฎรต่างเชื้อชาติอย่างกบฎเงี้ยว เมืองแพร่ กบฎผู้มีบุญแห่งอีสานครับ

[@pao4siwat]

แต่ถ้าเรา มองในเลนส์ของคนยุคนั้น ของผู้ปกครองในตอนนั้น กับบริบทรอบข้างที่มีจักรวรรดินิยมออกล่าหาประผลประโยชน์ในดินแดนแถบนี้ ที่ส่สวนมากจะใช้ข้ออ้างของความไม่ศิวิไลซ์ของเมืองอย่างในยุโรปเพื่อเข้ามาปกครอง ซึ่งการที่จะทำการเปลี่ยนผ่านให้ชาติตะวันตกรู้สึกว่าเราไม่ด้อยกว่าเขาคือ การเปลี่ยนผ่านจาก ระบบของรัฐจารีต ไปสู่ การปกครองแบบรัฐสมัยใหม่ ที่มีต้นแบบจากทางยุโรปในตอนนััน และการที่จะพัฒนาประเทศอย่างรวดเร็ว ให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงในตอนนั้น การรวมศูนย์อำนาจ เพื่อจัดระเบียบแบบแผนจากศูนย์กลาง ให้ทั่วถึงจะดีที่สุด ต่างจากก่อนหน้าที่เป็นรัฐจารีต ปกครองแบบจตุสดมแบบที่ รัฐศูนย์กลางไม่ได้มีหน้าที่จัดการนโยบายทุกอย่างลงไปในแต่เมือง หรือแต่ละรัฐที่เล็กกว่ารอบๆ โดยมีแค่การจะต้องตอบสนองผลประโยชน์ กับรัฐศูนย์กลางอำนาจ ซึ่งรัฐบริวารจะมีอำนาจบริหารจัดการภายในรัฐตัวเองเท่านั้น@@khonlaoruang

[@samleethongyod9561]

​@@khonlaoruang เสียดายที่ต้องสูญเสียแผนดินบางส่วนไป

[@nalineedeedee662]

จริงค่ะ

[@piikphetsrimak8023]

อวยเกิน ชอบถูกกดขี่

[@BrownieTeacher]

รัฐไทยควร ต้องเผยแพร่ชีวประวัติ ผลงานของพระองค์เจ้าปฤษฎางค์ ให้คนรุ่นหลังได้รับรู้ให้มากกว่านี้ สมัยนั้นเจ้านายเก่งๆ ที่สามารถสยบตะวันตกได้มีหลายท่าน มีแต่พระองค์เจ้าปฤษฎางค์นี่แหละคนรู้จักน้อยสุด

[@0mailnunudee239]

สมัยเรียนมีการเรียนการสอนให้ความรู้เกี่ยวกับพระองค์ท่านด้วยนะ และยังมีอีกหลายๆ พระองค์ ส่วนตัวคิดว่าเป็นที่ครูที่เรียนมีความรู้และสนใจชีวประวัติบุคคลสำคัญของไทย

[@user-vf9zm4wv3h]

รักและเคารพท่านนะ แต่ความรู้ทั่ว หัวเอาตัวไม่รอดนี่ซิ..แสดงว่าปกครองใครไม่ได้ละ

[@user-gm4ee3bv5c]

ประเทศไทยไม่ใช่รัฐของใคร

[@sword-nh9fv]

โอ้โหว แกเก่งขนาดนี้ ยิ่งกว่ากระดูกสันหลังอีกครับ นี่เขาเรียกมันสมองเลย

[@dhollasethkasemsiriwat899]

แกเก่งจริง แต่มันมันสมองน่าจะเป็น กรมหลวงราชานุภาพ เพชรยอดมงกุฎของ ร.5

[@punmatsapong4696]

มันสมองเขาวางแผนกันมาตั้งแต่ ร.4 และน้อง ร.5 ทุกพระองค์ที่ส่งไปเป็นทูต คอยตามความเคลื่อนไหวชาติยุโรป

[@AnchalaKugler-so1vr]

​@@punmatsapong4696ใช่ค่ะ ผู้เริ่มต้นวางแผนที่ดีและมองการณ์ไกลคือ ร.4 ท่านจ้างครูฝรั่งมาสอนลูก ๆ เตรียมความพร้อมเรื่องภาษา เรียนรู้ตำรานอก เพื่อเปิดโลก แล้วส่งลูก ๆ ออกไปเรียนตปท. พอมาสมัย ร. 5 ท่านก็ส่งเจ้าชายทุกพระองค์ก็ไปเรียนเมืองนอกกลับมาพัฒนาบ้านเมืองทุกด้าน สยามประเทศจึงเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ นับจากนั้นมา

[@0mailnunudee239]

ในอตีตทุกท่านทำเพื่อแผ่นดิน เพราะพวกท่านเหล่านั้นมองว่า สยามหรือไทย เป็นแผ่นดินของท่านความรักในชาติจึงมีมากกว่า ไม่เหมือนสมัยนี้ หลายคนมองว่า แผ่นดินนี้ไม่ใช่ของเรา

[@aldean9778]

เจ้าอยู่หัวที่ขึ้นครองราช ตั้งแต่อายุน้อย ๆ เก่งทุกคนเลยน่ะครับ ร.5 กับ ร.9

[@maiximumza]

ปกติเวลาดูประวัติศาสตร์นอกตำรา เราจะชอบพิมพ์คนหาชื่อ บุคคลในประวัติศาสตร์ ตามไปด้วย เริ่มมาก็คือไปค้นหาดูเป็นใคร เชื้อสายไหน ลูกเจ้านายองค์ไหน แต่ที่ต้องตกใจสุดๆคือ พระองค์เจ้าปฤษฎางค์ มีเครื่องราชอิสริยาภรณ์จากประเทศในยุโรป8ประเทศ จากฮาวาย1 จากญี่ปุ่น1 น่าติดตามซีรีย์ชุดนี้สุดๆ

[@onan9289]

อยู่ใกล้มากก็อันตราย

[@vitzamaite]

สาย ร.3 เก่งๆเยอะและ ร.3 ก็เก่งมากๆด้วยมองการไกลถึงภัยในข้างหน้าไม่งั้นคงไม่ให้ ร.4 ครองราช

[@user-hf3tt9te4j]

เยี่ยมครับ

[@supornthipaimopapart4158]

สายร.3เก่งมากๆ

[@user-if2ue6uv7o]

ยากยิ่งนัก จะได้ทราบว่าคนไทยนี้เก่งยิ่งนัก❤ ยิ่งประวัติท่าน ยิ่งหายาก แต่ก็หาได้ ท่านเป็นไอดอล ของคนรุ่นหลังที่ดี ขอบคุณมากครับ

[@tripled6415]

ขอบคุณประวัติศาสตร์นอกตำราที่ทำให้รู้บรรพบุรุษของสยามที่มืเชื้อพระวงศ์ที่มีชีวิตรันทดยิ่งกว่าละคร ฟังแล้วหดหู่สงสารพระองค์มาก

[@user-fs2kx2gq6u]

ประวัติศาสตร์ที่มีคุณค่ามาก ว่าคนเป็นเจ้าไม่ใช่เป็นอย่างที่คนเข้าใจ ว่ามีแต่ใช้เส้น แต่่เป็นคนตั้งใจสูง เรียนหนังสือเก่ง และทำงานเก่งมาก

[@user-xs6ol6bz7b]

❤❤❤❤

[@Kru-kan]

รายการดีๆมีคุณภาพนานพอสมควรแล้วก็ยังไม่ถึงล้านซับ นึกถึงตัวเองเวลาสอนประวัติศาสตร์ทำทุกวิธีทุกกลยุทธ์ เพื่อดึงความสนใจนักเรียน มีชอบและให้ความสนใจจริงสัก 5% ก็ดีใจแล้ว เพราะ5 % นี้แหละจะช่วยเราส่งต่อความสำคัญทางประวัติศาสตร์ของชาติ

[@siripi1598]

คนไทยบางคนไม่ค่อยให้ความสนใจของคุณภาพ เน้นแต่บันเทิงและเรื่องไร้สาระ

[@papa2893]

เป็นกำลังใจให้นะคะ หนูเป็นอีกคนนึงที่ชอบประวัติศาสตร์มากๆ อยากให้คนไทยสนใจเรื่องประวัติศาสตร์เยอะๆไม่อยากให้หลงลืมความเป็นรากเหง้าและสิ่งต่างๆที่บรรพบุรุษได้ทำไว้

[@user-hf3tt9te4j]

มันถึงมีไอ้พวกเชื่อมจิต ไอ้แจ้ รดน้ำมนต์ และเรื่องเพี้ยนๆอีกเพียบ ประวัติศาสตร์ทำให้เรารู้จักคิดวิเคราะแยกแยะได้อย่าได้ดูหมิ่นคนโบราณท่านเหล่านี้มีวิชามาก

[@samartfc2158]

พระองค์เจ้าปฤษฎางค์เป็นเจ้านายที่เก่งมากจริงๆ วิสัยทัศน์ท่านมันล้ำสมัยมาก ไม่น่าเชื่อว่ายุคนั้นพระองค์ท่านจะมองโลกออกว่าอนาคตจะเป็นอย่างไร จึงทราบบังคมทูลตามความจริง แต่ท่านไม่คิดว่าความคิดที่ก้าวหน้าขนาดนี้จะทำคุณบูชาโทษ นำภัยมาสู่ตนเองเช่นนี้

[@user-vf9zm4wv3h]

คิดว่า ร.5ท่านโว่กว่าพระองค์ว่างั้น?..ยุคนั้นยังเป็นสังคมทาสอยู่เล้ย ปชช.10ล.คนในขณะนั้น90เปอร์เซ็นต์ไม่ได้เรียนหนังสือ..เปลี่ยนอะไรหุนหันพลันเบ่น..ชิบหายแน่

[@user-vf9zm4wv3h]

เปลี่ยนการปกครองตอนนั้น ปท.ไทยชิบหายแน่ ปชช.9ใน10ไม่ได้เรียนหนังสือ สังคมทาสก็ยังเลิกได้ไม่หมด .ตายๆๆ

[@santiuaamnuaychai1513]

ผู้ให้เสียงภาษาไทย ชัดเจน น่าฟังมากครับ

[@bankbankky7506]

ชายผู้เปนทุกอย่าให้เทอเเล้วนะ เก่งทุกอย่าง ให้รับงานอะไรก็ทำได้ไม่ติดขัด ❤

[@user-hz2dn6du1g]

ดีทุกอย่างค่ะ ในสมัยพระองค์ท่าน รวมทั้งการดูแลแบ่งปัน ให้กับประชาชนของพระองค์ท่านเองด้วย

[@Keepgoingdown23]

บอกตรงๆผมไม่เคยได้ยินชื่อและไม่รู้จักเลย จนดูคลิปนี้ขอบคุณมากครับได้ความรู้มาก

[@tarnbabieofficial8508]

เป็นเจ้า และข้าราชการที่คุ้มค่าภาษีมาก

[@oorpattaranee930]

เกิดจากความรักและจริงใจต่อประเทศชาติโดยแท้..

[@siriki3933]

ขอบคุณทีมงานมาก ๆ เลยครับ ไม่คิดมาก่อนเลยว่าจะมีใครทำคลิปเจาะลึกได้ขนาดนี้ ชื่นชมข้อมูลภาพประกอบ ทุกอย่างสมบูรณ์แบบมาก ยังมีเจ้านายอีกหลายพระองค์ที่เคยได้ยินแต่พระนาม แค่ไม่เคยทราบคุณูปการโดยละเอียดอย่างนี้ เป็นกำลังให้ทำคลิปที่มีประโยชน์ต่อการศึกษา และการรับรู้ที่ทรงคุณค่าอย่างนี้อีกเรื่อยๆ นะครับ

[@AnchalaKugler-so1vr]

รักช่องนี้มากค่ะ คนบรรยาย เนื้อหา ภาพ เสียง ดนตรีประกอบเยี่ยมทุกด้าน

[@rachenrachen1890]

รู้สึกว่าพระองค์ปฤษฯ จะมีชีวิตที่คล้ายกับทวดของท่านอย่างหนึ่ง คือ ไม่ได้ครองสมณเพศตลอดชีวิตมีเหตุให้ต้องลาสิกขา ทวดของท่าน คือ พระยาพจนาพิมล บ้างก็เขียนว่า พระยาพจนาภิมณฑ์ เดิมชื่อ ทองอยู่ ได้บวชจนเป็น พระพนรัตน (ทองอยู่) วัดระฆังโฆสิตาราม สมัยพระเจ้าตากสิน ครั้งหนึ่งพระเจ้าตากสินกำลังทรงนั่งกรรมฐานอยู่โดยมีพระพนรัตนนั่งอยู่ด้วย เจ้าพระยาสุรสีห์ (บุญมา ต่อมา คือ กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท) มารอเข้าเฝ้า พระยาพิทักษ์ภูบาล จางวางรักษาพระองค์หมอบเฝ้าอยู่ข้างๆเห็นเข้าจึงโบกมือให้หยุดรอก่อน เจ้าพระยาสุรสีห์อาจเข้าใจว่าให้เฝ้าได้จึงเข้ามาเฝ้า พระวันรัตนกระซิบว่า เจ้าคุณสุรสีห์จะมาทำร้ายพระองค์ พระเจ้าตากเลยพุ่งเข้าจับตัวเจ้าพระยาสุรสีห์แล้วตรัสว่า จะกบฏหรือ เจ้าพระยาสุรสีห์จึงทูลว่า เห็นพระยาพิทักษ์ภูบาลโบกมือ จึงนึกว่าให้เฝ้าได้ พระยาพิทักษ์ฯ ทูลว่า โบกมือห้ามต่างหาก พระเจ้าตากตรัสว่า เจ้าเป็นเสนาบดีผู้ใหญ่จงปรับโทษตัวเองเถิด เลยทูลว่า ให้ทรงประหารเสีย รับสั่งว่า เจ้าจงปรับโทษให้เบาลงอีก จึงทูลว่า เฆี่ยน 60 ที แล้วส่งจำคุกตลอดชีวิต รับสั่งว่า ยังแรงไปให้เบาลงอีก ก็ทูลว่า เฆี่ยน 60 ที จากนั้น พระเจ้าตากจึงทรงเฆี่ยนเจ้าพระยาสุรสีห์ด้วยพระองค์เอง ต่อมา เมื่อรัชกาลที่ 1 ปราบดาภิเษกแล้ว กรมพระราชวังบวรฯ เห็นว่า ควรจับพระวันรัตน (ทองอยู่) สึกเสียแล้วนำมาประหาร แต่รัชกาลที่ 2 ทูลขอชีวิตเพราะพระวันรัตนเป็นพระอาจารย์ของพระองค์ จึงพระราชทานอภัยโทษประหาร เป็นแต่ต้องลาสิกขา เมื่อพระพนรัตนลาสิกขาเป็นนายทองอยู่แล้ว รัชกาลที่ 1 โปรดให้เป็น หลวงอนุชิตพิทักษ์ สังกัดกรมมหาดไทย แล้วได้เลื่อนเป็น พระยาพจนาพิมล รับราชการในกรมพระอาลักษณ์ ภายหลัง พระยาพจนาพิมล (ทองอยู่) ได้สมรสกับคุณหญิง อิ่ม บุตรีเจ้าพระยาพิไชยราชากับหม่อมเจ้าหญิงโสภา ราชวงศ์บ้านพลูหลวง มีธิดาคนหนึ่งชื่อ เอมใหญ่ ท่านระลึกถึงพระคุณของรัชกาลที่ 2 ที่ทรงช่วยชีวิตตนไว้ จึงต้องการสนองพระคุณ เลยทูลเกล้าฯ ถวายธิดาของตน รัชกาลที่ 2 ตรัสว่า เอาลูกครูบาอาจารย์เป็นเมียไม่เหมาะ แต่ครั้นพระยาพจนาฯ ถวายมาแล้วเกรงจะเสียใจ จึงทรงรับไว้แล้วพระราชทานแด่กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ให้เป็นหม่อม เอมใหญ่ แล้วได้มีพระราชโอรสองค์หนึ่ง คือ หม่อมเจ้า ชุมสาย ต่อมา กรมหมื่นเจษฎาฯ ได้ครองราชย์เป็นรัชกาลที่ 3 หม่อม เอมใหญ่ ได้เป็นเจ้าจอมมารดาเอมใหญ่ ส่วนหม่อมเจ้า ชุมสาย เป็นพระองค์เจ้าชุมสาย ต่อมา ได้ทรงกรมเป็น กรมขุนราชสีหวิกรม ทรงเป็นต้นราชสกุล ชุมสาย ณ อยุธยา

[@tacticalcodex4915]

ผมอ่านหนังสือของ Tamara Loos มาแล้วและคิดว่าละเอียดแล้ว แต่ช่องนี้ยังไปหาหลักฐานชั้นต้นและมีเกร็ดรายละเอียดมาเล่าเพิ่มได้อีก ขอชื่นชมและน่าติดตามครับ แต่สำหรับสิ่งที่ปฤษฎางค์ได้พบเจอในครึ่งหลังของชีวิต จัดว่าโหดร้ายและไม่เป็นธรรมมากเกินไป ก็อย่างว่าแหละ ระบอบรวบอำนาจมักจะไม่ชอบที่มีใครทำตัวเก่งและเด่นดังเกินกว่าผู้ปกครองตัวจริง เพราะมีแนวโน้มสั่นคลอนความศรัทธาและมั่นคง โดยเฉพาะระบอบที่รวบอำนาจไว้ที่บารมีตัวบุคคล

[@bungfai2348]

ดีได้ แต่อย่าเด่น จะเป็นภัย

[@chuckbass3934]

อยากให้ทำเกี่ี่ยวกับ กรมพระสมมติอมรพันธุ์ ด้วยครับ พระองค์น่าจะเป็นพระกรซ้ายของรัชกาลที่ 5 ในช่วงต้นและกลางรัชกาล แต่ตอนปลายรัชกาลไม่ทราบด้วยเหตุผลกลใดถึงถูกลดความสำคัญลงมาก

[@sutthisakkongpensuk2724]

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯทรงพระปรีชาฯเป็นที่สุด. กราบ กราบ กราบ🙏🙏🙏...ทรงรู้ว่าสยามยังไม่ถึงเวลาที่จะทำแบบนั้นได้

[@user-vq2us2xy4k]

ใงจ😅😅

[@user-gt8qf5kd2t]

ร.3 มากกว่าที่ ท่านมองเห็นมาก่อน ท่านได้เก็บเงินถุงแดง และบอกว่า เพื่อใช้ไถ่ชาติจากพวกฝรั่ง ร.3 มองเห็นภัย ของสยามหมด กวาด จัดการไว้ พร้อม เช่น ยึด ล้านช้าง เอา ชาวลาวเขามาสยาม จะอีสานหรือลาว ก็ท่าน และเขมร ท่านมองเห็นหมดว่า พวกนี้ จ้องจะทำลายสยาม และ การเตรียมตัวรับ ภัยฝรั่ง ทุกอย่างถูกจัดแจงไว้แล้วด้วย ร.3 แค่ สายเลือดท่านไม่ได้สืบครองราชย์เท่านั้น

[@SuwatanaChamarat-iv5lp]

​@@user-gt8qf5kd2tร.5 ก็เป็นเหลน ร.3 ทางแม่ท่านครับ

[@DemoShipper]

ท่านทรงให้เสรีภาพกับราษฏรขนาดนั้นในยุคนั้น แสดงว่าเปิดคนทันสมัย หัวก้าวหน้ามาก เสียดายที่คนในทุกวันนี้ พวกเหลือบไรเอาสถาบันมาหาผลประโยชน์และเป็นเครื่องมือทำลายคู่แข่งทางการเมือง ท่านวางรากฐานไว้ดีแท้ๆ

[@user-vf9zm4wv3h]

ใครคะ?..ชื่ออะไร?..ที่โดนเอาสถาบันมาทำลาย ช่วยเอามาชัดๆให้จับต้องได้หน่อยเถิด เดี๋ยวหนูจะทำให้คุณพี่รู้เลยว่าพี่มันโง่ตรงไหนและควายยังไง..มาค่ะ

[@monsterblink313]

ความรู้ที่ตัวเราเองมี(เรียนรู้ ศึกษา) ล้วนเป็นของผู้อื่นทั้งสิ้น นอกเสียจากว่าตัวเราเองเป็นผู้ค้นพบ คิด สร้าง ถ่ายทอด แก่ผู้อื่น จนเป็นที่ยอมรับในวงกว้าง จึงจะอ้างได้ว่านี่คือความรู้ของเรา ความคิดของตัวเราเอง คือสิ่งเป็นเป็นของเราอย่างแท้จริง ซึ่งเป็นปัจเจกบุคคล โดยที่ผู้อื่นจะรับรู้ได้ผ่านจากการกระทำของเรา - ท่านทรงให้เสรีภาพกับราษฏรขนาดนั้นในยุคนั้น ท่านยังไม่ได้ทำ(ให้เสรีภาพ)ไปถึงจุดนั้น เป็นเพียงการเสนอความคิดเห็นเท่านั้น - แสดงว่าเปิดคนทันสมัย หัวก้าวหน้ามาก เป็นการนำความรู้ ประสบการณ์ มาผ่านกระบวนการคิด พิจารณา(กับกลุ่มบุคคล) เรียบเรียงขึ้นใหม่ด้วยความเห็น(ความคิด)ของตนว่าถูกต้องหรือเหมาะสม 2 ข้อนี้ ถูกแสดงออกมาจากการ "ตั้งคำถาม" (ปรึกษา หารือ สอบถาม) โดย ร.5 - พวกเหลือบไรเอาสถาบันมาหาผลประโยชน์และเป็นเครื่องมือทำลายคู่แข่งทางการเมือง ความรู้ของผู้อื่นที่เรียบเรียงผ่านความคิดของบางคนหรือบางกลุ่มออกมาเป็นวาทกรรมเพื่อใช้เป็นอาวุธในการโจมตีผู้อื่นเพื่อผลประโยชน์ของตนเองหรือคนบางกลุ่ม โดยสามารถแจกจ่ายอาวุธเหล่านี้ให้กับบุคคลทั่วไปได้ในโลกเสรีตอนนี้ ซึ่งไม่สามารถควบคุมหรือจำกัดคุณสมบัติส่วนบุคคล(อายุ เพศ การศึกษา ฯลฯ) ของผู้ที่จะนำอาวุธนี้ไปใช้เพื่อโจมตีผู้อื่น จะเป็นผู้ใดก็ได้ตามความต้องการของผู้ที่หยิบแาวุธเหล่านี้ไปใช้

[@user-jl4nc5kj6i]

15:20ภาพสมเด็จ​เจ้าฟ้าจาตุรนต์​รัศมี​กรมพระจักรพรรดิ​พงษ์​ครับ

[@user-cw6up5qj1w]

น้อม​ส​ำ​นึก​ใน​พระ​มหา​กรุณา​ธิคุณ​อัน​ล้นพ้น​

[@neetlikitkhom266]

ขอบคุณบรรพบุรุษทุกท่าน ที่ปกป้องบ้านเมืองให้ลูกหลาน 🙏❤️🇹🇭

[@jayajakob3803]

ทีมตัดต่อ ลดเสียงบรรยายคุณอดิศักดิ์ แบบวูบไหว ตั้งแต่ นาที่ ที่ยี่สิยกว่าๆ มันไม่ค่อยสมูทค่ะ เนื้อหาแน่นเหมือนเดิม

[@waneekaew7350]

ร.5 ให้เสนอความคิดเห็นในทางลับ.. เสนอพระองค์โดยตรง.. นี่ Coppy แจกจ่ายไปทั่ว แจกไปให้ทูตต่างประเทศอีกต่างหาก.. ในยุคล่าอาณานิคม..สยามอยู่ระหว่างปากเสี่ยวปากกา... สยามก็อลเวงสิ...จะเอาตัวรอดจากนักล่าอาณานิคมอังกฤษฝรั่งเศสยุ่งยากเข้าไปอีก.. ร.5 ท่านทำถูกแล้วที่ทรงปลด..ไม่งั้นทั้งอังกฤษทั้งฝรั่งเศสจะถือเอาข้อเสนอของทูตสยามทั้ง 4 ท่านมาเป็นข้ออ้างเพื่อเข้ายึดสยามได้ง่ายขึ้น

[@jirau1228]

ข้อเสนอดี จากกลุ่มคนสยามที่ไปเรียนต่างประเทศรุ่น แรก และ อยู่ต่างประเทศเป็นสิบปี แต่ที่ไม่เข้าใจคิอทำไมต้อง copy ให้ฑูตต่างชาติด้วย อันนี้สงสัยมาก แต่คงไม่มีคำตอบแล้วละ

[@vayopanyavhadhi3009]

ร.5จึงต้องทรงเสด็จประพาสยุโรปในเวลาต่อมา เพื่อเชื่อมสัมพันธไมตรี และเสด็จเยือนรัสเซีย ซึ่งเป็นมหาอำนาจในช่วงนั้น เพื่อถ่วงดุลอำนาจกับอังกฤษและฝรั่งเศส

[@khonlaoruang]

พระองค์เจ้าฟฤษฎางค์ทรงคาดคะเนว่า พระพุทธเจ้าหลวงจะต้องไม่โปรดกับคำเสนอนี้ และจะนำมาซึ่งชะตากรรมอันไม่พ้นการต้องอาญาแน่นอน พระองค์จึงต้องเปิดเผยให้บรรดาต่างชาติรับรู้ เพื่อจะได้เป็นข้ออ้างและหลักฐานในการขอพำนักอยู่ในต่างแดนต่อไปเพื่อหลบราชภัยภายหลังการโดนปลด อย่าลืมว่ายุคนั้น ยังไม่มีองค์กร UNHCR มาช่วยเดินเรื่องให้ครับ

[@waneekaew7350]

@@khonlaoruang อย่าให้ร้ายพระพุทธเจ้าหลวงอย่างนี้ ถึงตอนนั้นจะปกครองด้วยระบอบสมบูรณาสิทธิราชย์ แต่ในหลวง ร.5 ท่านทรงเป็นรักประชาธิปไตย การที่ท่านจะตัดสินพระทัยว่าจะกระทำการสิ่งใดหรือไม่กระทำการสิ่งใดเกี่ยวกับบ้านกับเมือง ท่านทรงปรึกษาหารือกับเสนาบดีที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย เปิดโอกาสให้แสดงความคิดเห็นอย่างเต็มที่ข้อดีข้อเสียมีเป็นอย่างไร ก่อนที่พระองค์จะทรงตัดสินพระทัยเลือกดำเนินการ อย่างกรณีวิกฤตการณ์ รศ.112 ว่าสยามจะตัดสินใจยอมโอนอ่อนตามฝรั่งเศส หรือจะต่อสู้ให้ถึงที่สุด ใช้เวลาประชุมร่วมกัน 2 วัน 2 คืน ไม่ได้หลับไม่ได้นอน ก่อนที่พระองค์จะตัดสินพระทัยเลือกแนวทางโอนอ่อน / กรณีนี้ ร.5 ก็บอกแต่แรกแล้วว่าเสนอมาได้ตามความคิดเห็น..อย่าได้เกรงพระทัย...และพระองค์ก็ทรงบอกแต่แรกว่าให้เสนอต่อพระองค์เอง..ถ้าคิดอย่างไม่เผลอเรอก็ต้องแปลความหมายได้ว่าให้เสนอในทางลับกับพระองค์โดยตรง.(สืบราชการลับในประเทศที่ไปเป็นทูต)..ไม่ใช่เปิดเผยไปทั่วแบบนั้น.. หลังเกิดเหตุการณ์เปิดเผยความลับของราชการบ้านเมือง ร.5 ท่านก็แค่ปลดออกจากราชการ ไม่ได้ทำโทษอะไร

[@waneekaew7350]

@@khonlaoruang คุณให้ร้าย ร.5 ท่านนะคะ หลังเกิดเหตุการณ์ ร.5 แค่เรียกตัวกลับสยามและปลดออกจากราชการเท่านั้น พระองค์ท่านไม่ทรงทำอะไรที่เป็นอันตราย

[@0mailnunudee239]

ประเทศไทยไม่ไปไหนก็เพราะปฏิวัติ2475 ทุกวันนี้กินบุญเก่าๆ ในอดีตที่สร้างไว้ทั้งนั้น

[@suupim3490]

ทรงเป็นเชื้อพระวงศ์ที่่มีพระปรีชาสามารถยิ่ง ทรงมีคุณูปการหลายด้านให้กับประเทศสยาม แต่บั้นปลายชีวิตของพระองค์ช่างน่าเศร้ายิ่งนัก ขอบคุณประวัติศาสตร์นอกตำรามากค่ะ

[@cobbieism]

ไม่ใช่เพราะร5 ป่านนี้ประเทศเราคงยังด้อยพัฒนา ตอนนี้สิ่งที่มีอยู่ไม่ได้พัฒนาจากที่ท่านสร้างไว้เลย น่าเสียดาย

[@samleethongyod9561]

ห้ามพัฒนา

[@rainyseason4581]

เห็นชัดเจนก็รถไฟ นักการเมืองยุคนั้นไม่พัฒนาต่อ

[@maleficentsati501]

เห็นด้วย

[@sekingsportentertainment]

Ep.2ต้องรีบมาแล้วครับ

[@satokun6723]

ความสามารถรอบด้าน เป็นทุกอย่างให้เธอเเล้วจริงๆ

[@sorayutlee3780]

ทำไม? พยายามทำทุกอย่างแล้ว แต่ไม่ได้รับการตอบรับตอบเสนอที่สมควรเลย จึงน่าจะมีข้อมูลเบื้องลึก เหตุผลอีกด้านหนึ่งที่ควรรับทราบ.

[@korawitsaengchawalit7863]

อยากให้แอดมิน ทำเรื่องวิกฤตการณ์วังหน้้า กับเรื่องของกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญแบบละเอียดหน่อยครับ

[@noonuy]

ร.5 ทรงมีพระปรีชาสามารถมาก และพระปฤษฏางค์เก่งมากวิสัยทัศน์กว้างไกลจริงๆ

[@artitmunghamanee6308]

ขอบคุณมากครับ

[@2456papaya]

ขอบคุณค่ะ

[@cherdchainorsungnoen]

น่าติดตามตอนต่อไปมากๆ ครับ

[@gracebrown4020]

น้อม​ส​ำ​นึก​ใน​พระ​มหา​กรุณา​ธิคุณ​อัน​ล้นพ้น​🙏

[@akawitkongthong]

ชอบมากคับ

[@user-zm4tq3tg4v]

รอตอน2เลยครับกำลังอิน

[@noteheat1]

ช่องที่หนึ่งในดวงใจ

[@eimmybb_five-o7899]

เนื้อหาEP.นี้แน่นมากๆเลยคร้าบ❤❤❤❤

[@mrwpwpunyawang6700]

สารคดีประวัติศาสตร์ที่สมบูรณ์ น่าติดตาม

[@kerojungman]

สุดยอด

[@nunnun26]

❤❤❤❤สุดยอดมาก,,,ช่องนี้ ,, ขอปรบมือรัวๆๆๆๆไไไไไ🎉🎉🎉🎉🎉🎉🎉

[@user-qq1se7ph2n]

ยิ่งฟังยิ่งใจสั่น

[@user-hh2wn5oj9k]

ขอบคุณที่ทำสารคดีชุดนี้ค่ะ ขอบคุณจริง ๆ

[@user-cl6rf1hm6v]

ทรงคุณค่ามากครับ

[@dhanakarnthongupakarn3212]

ภาระหน้าที่ในความรับผิดชอบของท่านเป็นงานหนักและยากทั้งสิ้น ท่านเปี่ยมไปด้วยความรู้ความสามารถอัจริยภาพ เจ้านายไทยสมัยก่อนล้วนแล้วแต่เก่งฉลาดรอบรู้และต้องถวายงานให้แก่พระเจ้าแผ่น ทำประโยชน์คุณูปการแก่แผ่นดินอย่างเต็มที่ สำนึกน้อมต่อทุกๆพระองค์และทุกๆท่าน 🙏🙏🙏 โดนเฉพาะสมเด็จพระปิยะมหราช ท่านเป็นที่รักของแผ่นดินและประชาชนอย่างที่สุด

[@Honeybee-bn5ny]

เก่งทีสุด ฉลาดที่สุด ฝรั่งยอมรับเชื้อพระวงศ์องค์นี้

[@user-vf4by2yw8k]

เข้ามารับชมรายการดีๆ มีสาระแล้วค่ะ🎉🎉❤❤

[@supaphornsaekhow9750]

ขอบคุณมากๆค่ะ

[@user-lc5bb9uh6l]

ขอบคุณสำหรับเกล็ดความรู้👍

[@homebypuikiki6574]

เสียงภาคย์มีเอกลักษณ์ เนื้อหาดี ขอบคุณทีมงานคุณภาพ ไม่เคยทำผิดหวังสักตอนค่ะ🎉🎉🎉😊

[@user-fg4yg3ld9h]

รายการดี มีคุณภาพ อยากให้ลงทุกวัน❤❤❤

[@user-st7gc6oi4p]

สาระดีเยี่ยมthank

[@buddhidev7877]

อยากให้ทำ สมเด็จ กรมพระยาเทววงศ์ครับ ท่านน่าสนใจและมี impact สูงในการเมืองโลก แต่เหมือนถูกลืม

[@pao4siwat]

คนนี้แนวคิดของท่านน่าสนใจมากนะ จบจากอังกฤษด้วย

[@buddhidev7877]

@@pao4siwat ท่านเรียนในเมืองไทย ไม่ได้เรียนจากอังกฤษครับ แต่เคยเป็นผู้แทนพระองค์ไปอังกฤษงาน 50 ปีครองราชย์ของสมเด็จพระนางเจ้าวิคตอเรีย

[@BmW-ks5se]

กราบกราบกราบ กราบ กราบบุญบารมีบุญ กราบกราบกราบ กราบ (กราบสาธุ)(กราบสาธุ)(กราบสาธุ) กราบกราบกราบ กราบครับ กราบกราบกราบ กราบบุญบารมีบุญพระมหากษัติริย์พระจุลจอมเก้าเจ้าอยู่หัวมหาราชรัชการที่๕ หาราช กราบกราบกราบ กราบบุญบารมีบุญพระองค์ทรงพระเจริญกราบกราบกราบ กราบครับ (กราบกราบกราบ กราบบุญบารมีบุญย.กราบกราบกราบ กราบครับ

[@mrs.sirintornaarsheim3832]

สาธุ สาธุ ขอพระองค์ทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน..เจ้าค่ะ

[@user-rg9yr2py8d]

ตืดตามทุกตอน ชอบมากต่ะ 43:52

[@ipopplus9803]

ชอบดูรายการนี้ มากค่ะ💝🇹🇭💝💜💝🇹🇭💝❤ราชวงค์จักรี❤🙏🙏🙏

[@hinana6678]

จริงดิ ในความจริง100%มั้ยนอกจากคำเขียนจริงตามความจริงมั้ยเรื่องเจ้าเหม็น

[@tiparatkhongphokha9292]

ชอบเสียงผู้บรรยายมากๆค่ะ ช่องให้ความรู้ ติดตามทุกตอนค่ะ

[@skyteam8561]

ไกล้ล้านซับเเล้วเเอด....... ดีใจด้วยน่ะฮ๊ะ

[@Excuseme-uq3ot]

สวัสดีครับอาจารย์.👍👍🍀🍃🍃🍃🍃🍃🍃⭐⭐⭐⭐⭐

[@joobcti]

สวัสดีครับ ติดตามครับ

[@karterl.morris5743]

เรียบเรียงดีมากคับ สุดยอดประวัติ อีกหน้าที่ หายไป 🙏

[@theerapholvejdhayavisit3823]

ได้ความรู้มากมาย ขอขอบพระคุณ มากกก❤❤❤❤❤❤

[@9.b3ath70]

รายการดี มีคุณภาพ

[@user-pu7ri2dd8i]

ขอบคุณที่ทำคริปดีๆมาให้ดูครับ มีสาระมากๆครับ ชอบครับ

[@user-ui1ic6yp3f]

ขอบคุณสำหรับข้อมูลที่ดีและไม่เคยทราบมาก่อนค่ะว่าประวัติศาสตร์ชาติไทยมีพระองค์เจ้าปฤษฎางค์ ที่ทำคุณงามความดีไห้กับประเทศชาติได้มากมายขนาดนี้ ชื่อนี้เพิ่งได้ยินค่ะ และจะจดจำตลอดไป

[@user-jj7ly2qm3r]

ครับ...ชีวิตจริง ไม่เคยสุขสบายหรอกครับ.....

[@valayathongtip5816]

ขอบคุณทุกเรื่องเล่าคะ❤❤❤❤🎉🎉

[@tmeesookh]

Thanks!

[@user-qr7yr9yv4f]

ขอบพระคุณที่สนับสนุนการผลิตรายการต่อไปนะคะ

[@korawitsaengchawalit7863]

@@user-qr7yr9yv4fอยากให้แอดมิน ทำเรื่องวิกฤตการณ์วังหน้า กับเรื่องกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญหน่อยครับ ขอบคุณครับ

[@user-le7mf3qm2b]

แอดมิน ลำดับการเล่าเรื่อง ชวนให้คิดตาม

[@user-lp2yj5kf6z]

ชอบ ❤❤❤ สงสารท่าน เลย คนเก่ง (กระดูกสันหลัง) ❤❤❤❤

[@march7029]

เก่งมากครับ เสียดาย ไทก็แบบนี้

[@parinyasripromma9611]

❤❤❤

[@user-rd8mq5kz9t]

รูปปั้นได้สวยมากๆค่ะ

[@suwimols]

เขาบอกตามความคิด เพราะรับแจ้งว่า ให้บอกได้เต็มที่ บอกไปหมดตามความคิด เลยซวยในภายหลัง เป็นสารคดีที่ดีมากๆ เลยค่ะ

[@rungraweenavicharern2146]

เยี่ยมมาก เนื้อหาแน่น ภาพที่หาดูยากมาก

[@StrawBee-sv4mf]

เยี่ยมครับ

[@OppoA-uj8qe]

เล่าเรื่องได้สนุกมาก

[@samsungmanmobile6475]

ช่องนี้ให้ความรู้และเกล็ดประวัติของบุคลสำคัญที่คนไทยยังไม่รู้

[@user-co2bp4wv1i]

สาธุ สาธุ สาธุ❤🎉😊

[@user-fe3fy8pb4t]

ชอบอะ รายการดีมาก❤❤❤

[@warangkhanboadang8943]

ขอบคุณค่ะได้รู้เรื่องประวัติศาสตร์อีกเยอะ..ชอบช่องนี้มาก❤❤❤❤❤

[@worawatboon3020]

พอพูดถึงประชาธิปไตยปุ๊บ มันต้องมีคนดิ้นพล่านๆ โดยเฉพาะ top spender นะค่ะๆๆ

[@dasboot88]

สนุกมากครับเรื่องร่วตอนนี้

[@user-oi4ie3bs3x]

นี่คือ สัญญาณเเรกการเรียกร้องความเปลี่ยนเเปลงของสยาม

[@sunanthalimpanasitthichai]

อยากฟังตอน2แล้วค่ะ

[@rungtiprungtip]

ขอขอบคุณ

[@user-qr7yr9yv4f]

ขอบพระคุณที่สนับสนุนการผลิตรายการนะคะ

[@user-vn5pn3hg7t]

สงสารพระองค์เจ้าปฤษฎางค์ จริงๆครับ,ขึ้นสูงสุดลงต่ำสุดแทบจะหาคนรู้จักและเข้าใจพระองค์เจ้าได้.. โชคดีๆที่รายการได้นับอัตตชีวประวัติ พร้อมผลงานของพระองค์เจ้าปฤษฎางค์... ขอบคุณๆๆๆๆๆๆ ทางทีมงานรายการทุกท่านครับที่ได้รวบรวมอัตตชีวประวัติพร้อมผลงานท่านมาเผยแพร่ครับ....

[@thboy1037]

เคยได้ยินพระนามและฟังเรื่องราวชีวิตที่ผกผันมาหลายคลิป มีหนังสือเกี่ยวกับท่านยังไม่ได้อ่าน ดีใจที่มีการทำคลิปเกี่ยวกับท่านครับ

[@safetypin6157]

Waiting for the next episode