Krzysztof Kwapisiewicz - Pożegnanie Ojczyzny

Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny” (fr. Polonaise „Les adieux à la Patrie”), znany jako „Polonez Ogińskiego” - polonez fortepianowy w tonacji a-moll przypisywany Michałowi Kleofasowi Ogińskiemu. Jeden z najbardziej znanych polskich polonezów.
Kwestia autorstwa
W powszechnej świadomości polonez uchodzi za dzieło Michała Kleofasa Ogińskiego. On sam jednak nigdy nie wspomniał o skomponowaniu tego utworu, choć wzmiankował inne swoje dzieła. Nie istnieje autograf tej kompozycji. Polonez miał zostać napisany i wydany drukiem w roku 1794, w roku insurekcji kościuszkowskiej, której uczestnikiem był Ogiński i po której był zmuszony wyjechać z Polski.
W rzeczywistości Ogiński napisał wówczas marsza wojskowego, a nie poloneza.
Pierwsza publikacja poloneza pod tytułem „Pożegnanie Ojczyzny” pochodzi dopiero z 1859 roku i została przygotowana przez kijowskiego wydawcę Antoniego Kocipińskiego.
Utwór upowszechnił się pod nazwiskiem Ogińskiego. Jego autorstwo w 2023 roku podważyła muzykolog Agnieszka Leszczyńska, stwierdzając, że w świetle znanych źródeł dzieło należy przypisać Kacprowi Napoleonowi Wysockiemu. Wojciech Gurgul w 2024 roku przedstawił argumenty przeciwko autorstwu Wysockiego, jednak bez rozstrzygnięcia, kto skomponował poloneza.
Charakterystyka ogólna
Należy do gatunku polonezów melancholijnych (a więc nie jest tańcem użytkowym, lecz stylizowanym), powstałego na przełomie XVIII i XIX wieku w okresie sentymentalizmu, kiedy w całej Europie styl klasyczny zaczął ustępować miejsca romantyzmowi.
Popularność
Jest to jeden z najbardziej znanych polonezów, zwłaszcza w Polsce i na Białorusi, w których jest traktowany jako melodia narodowa. Bywa również wykonywany jako pieśń m. in. do słów napisanych po polsku przez Halinę Szymulską i do białoruskich słów Wiaczesława Szarapowa (w wykonaniu zespołu Piesniary).
W XX wieku „Polonez a-moll” był powszechnie wykorzystywany w Polsce jako tradycyjna melodia do otwierającego tańca wykonywanego przez maturzystów na rozpoczęcie komersu, a później również na studniówkach.
Polonezem Ogińskiego orkiestra żegnała transatlantyk w Gdyni. Wykonywany jest też przy prezentacji organów w Świętej Lipce. Od 2023 roku wykonywany na prezentacjach organów bocznych archikatedry w Gdańsku Oliwie.
Utwór dał również nazwę pociągowi „Polonez”, który od 1973 do 2019 roku kursował na trasie Warszawa - Moskwa. Podczas odjazdu z Dworca Białoruskiego w Moskwie z głośników odtwarzana była melodia Poloneza Ogińskiego.
W latach 1991-1993, u zarania niepodległości Białorusi, pojawiały się także projekty uznania „Pożegnania Ojczyzny” za narodowy hymn Białorusi. Jako nieoficjalny hymn melodię Poloneza Ogińskiego wykorzystało Białoruskie Zrzeszenie Wojskowych (БЗВ) podczas składania publicznej przysięgi na wierność Białorusi, które miało miejsce na Placu Niepodległości w Mińsku dnia 8 września 1992 (w rocznicę bitwy pod Orszą z 1514 roku).
W kulturze
W 1937 roku ukazała się powieść historyczna Antoniego Wysockiego pt. Polonez Ogińskiego (Warszawa, wyd. F. Hoesick).
Utwór ten posłużył jako główny wątek radzieckiego filmu Polonez Ogińskiego (reż. Lew Gołub, prod. Belarusfilm, 1971) o pseudohistorycznej fabule. W czasie okupacji hitlerowskiej poloneza wykonuje na organach organista-Polak, ukrywający się (od września 1939 roku) w białoruskim Zdzięciole i pomagający radzieckim partyzantom. Film przyczynił się do niezwykłej popularności poloneza w krajach byłego ZSRR.
Polonez był wykorzystywany również w polskich filmach, m.in. w Popiele i diamencie (reż. Andrzej Wajda, 1958), Matce swojej matki (reż. Robert Gliński, 1996) oraz Sali samobójców (reż. Jan Komasa, 2011).

[@elazmudowska8089]

Dobry wieczór Krzysztof 😊 Przeczytałam opis i przyznam Ci się, że zrozumiem go dopiero jak mój umysł go przetrawi.😊To wiadomości dla takich ASÓW-MUZYCZNYCH..jak Ty.Tym polonezem Ogiński żegnał swoją ojczyznę. Był nawet przydatny przy różnych okolicznościach. Miło Mi się słuchało, ładna ta melodia.....ktoś miał super inspiracje do napisania go.👍🤔 Dziękuję Krzysztof za piękne nagranie tego poloneza .Czuję się wzniesiona w wyższe rejony.👌Dziękuję za pamięć i milutko pozdrawiam 🤗🌺.Życzę spokojnej nocy i dużo radości w życiu.👍💃👍🤗ELA😚

[@KrzysztofKwapisiewicz]

Dobry wieczór Ela 😊 Michał Kleofas Ogiński to bardzo barwna postać, choć raczej nie jest autorem poloneza nazwanego jego imieniem. To właśnie wynika z opisu. Jeżeli chcesz poznać bliżej tą postać to zamieszczę link: pl.wikipedia.org/wiki/Micha%C5%82_Kleofas_Ogi%C5%84ski Dziękuję i pozdrawiam serdecznie 😚. Krzysztof

[@elazmudowska8089]

Dziękuję bardzo Krzysztof za linka. To rzeczywiście BARDZO ...barwna postać. Miał szeroki wachlarz zainteresowań. Nasz kraj i to tak bardzo dawno temu ...mógł się pochwalić taką narodową postacią. Miło mi było czytać taką bogatą recenzję o naszym rodaku. 👍 DOBRANOC PRZYJACIELU 🤝😚