Әлихан Нұрмұхамедұлы. Астрономия. “Дүние құрылысы” оқулығы

Рет қаралды 162

Ай бұрын

Ұлттық ой-сананың дамуына алаш арыстары жазған оқулықтардың атқарған қызметі аса бағалы.
Бүгінгі бейнеде «қыр баласы» деген лақап атпен Мәскеуде 1926 жылы «Кеңес Одағындағы елдердің кіндік баспасында» төте жазумен жарияланған «Дүниенің құрылысы» (Астрономия) оқулығы жайлы айтамыз.
«Дүниенің құрылысы» орыстың академик жазушысы Д.Грабенің еңбегін қазақшаға аударған оқулық. Біз бұл еңбекті толығымен төте жазудан қазіргі кирилл графикасына көшірілген. Оқулық 101 беттен тұрады, 4500 данамен шыққан. «Қыр баласы» лақап аты Әлихан Бөкейхановқа тиесілі.
Себебі «Қазақ» газетінің алғашқы нөмірлерінен бастап жер, мемлекет, қоғам жайындағы мақалалары мен аудармаларында Алаш зиялысы Ә. Бөкейхан «Қыр баласы» лақап атын пайдаланып отырған. Аты аталған бұл еңбек - дүниенің құрылысы, жер мен ғаламшарлардың орналасуы жайында, ғарыштық кеңістік туралы қазақ оқушысына ғылыми түрде алғаш
берілген астрономиялық теориялық білімдердің жиынтығы. Бұл еңбек сол кезеңдегі қазақ оқушысына алғаш ғылыми түрде берілген түсінік болғанымен, ондағы айтылатын аспан кеңістігі жөніндегі мәліметтер қазақ оқырмандарына таңсық дүние емес еді.
#әлиханбөкейхан #ӘлиханНұрмұхамедұлы #Дүниеқұрылысыоқулығы #ӘлиханБөкейханжәнеастрономия
Біздің басқа да бейнелеріміз:
• Қошке Кемеңгерұлының к...
• Қазақ тіліне жат әріпт...
• Қазақ тіліндегі қосарл...
• Латын графикасына негі...
• Қазақ тілінде “ң” әрпі...