"Миркомилбой, Худоёрхон, Ёқуббек" янги талқинда | Tarix va yangi talqin

  Рет қаралды 1,828

UZBEK TV

UZBEK TV

17 күн бұрын

"Тарих ва янги талқин" кўрсатуви
"Ўзбекистон тарихи" телеканали
Амалий санъатнинг тарихий келиб чиқиши инсониятнинг болалик даврига бориб тақалади. Башарият улғайиб борган сари амалий санъат хам юксала борди, Яшаш учун кураш мавжуд экан, яхши яшаш учун эхтиёж кучайиб бориш жараёнида қўл мехнатидан ақлий мехнат ажралиб чиқа бошлади. Ов қуроллари, уй-рўзгор буюмларига бўлган эхтиёж кучайиб борди. Аввало тош ўймакорлиги, суяк ўймакорлиги, кейинчалик эса Ёғоч ўймакорлиги хам секин асталик билан ўз ривожини топди.
Ўзбек халқининг кўп асрлик тарихида халқ амалий безак санъати турлари бой ва ранг-баранг маданий меросимизнинг энг ажойиб ва оммавий қисмини ташил этади. Ўзбек диёрида вужудга келиб гуллаб яшнаган санъат турлари бемисил ва бетакрорлиги билан дунёга машхур. Бундай тараққиёт босқичлари хақида фикр юритадиган бўлсак, ўзбек амалий безак санъати турларининг шох илдизлари инсониятнинг болалиги, яъни ибтидоий жамиятга бориб тақалишининг гувохи бўламиз. Ўлкамиз заминидаги қатламларини қазишлар натижасида топилган ёдгорликларнинг гувохлик беришича, инсоннинг жисмга бадиий ишлов бериш усулида буюм яратиш фаолияти тош асридаёқ бошланган ва асрлар оша хозиргача давом этиб келмоқда. Амалий санъатга бу қадар чуқур фалсафий ёндошиш натижасида шартлилик, стилизация - рамзийликка асосланган бадиий безак асарлари яратиш кучайган. Ушбу тарихий омил ўзбек миллий безак санъатининг гуркираб ривожланишига туртки бўлганки, хозирда жахонга машхур меъморчилик ёдгорликларимиз улардаги ганчкорлик, кошинкорлик, наққошлик, ҳаттотлик, тоштарошлик ва бошка турдаги санъатларнинг ажойиб даражада уйғунлигидан ва мужассамлигидан иборатдир. Халқ амалий безак санъати кишиларнинг маънавий оламини бойитади, бадиий дидини шакллантиради, рухиятини тарбиялайди. Шунинг учун ҳам ўзбек халқ амалий санъати кишиларни бадиий ахлоқий, умуминсоний тарбиялаб, уларнинг илмий дунёкарашларини шакллантиришда, ҳамда маданий даражасини оширишда энг зарур манбалардан бири хисобланади.
Якин ўтмишда ўзбек амалий безак санъатининг энг ривожланган наққошлик, ганчкорлик, тош ва суяк уймакорлиги, кандакорлик, пичоқчилик, бўйрачилик, заргарлик, каштачилик, зардўзик, гиламдўзлик, кигизчилик, саватчилик каби турларининг ўзига хос бажариш технологиялари, хақиқий миллий номлари, уларга хос атамалар, бу санъатларга хос мактаблар, услублар ҳамда шу соҳаларда ном қозонган усталарнинг хизматлари бутун жахонга донғи кетган.
Ўрта Ocиё наққошлик санъати қадимдан дунёга машхур. Ўтмишда ота-боболаримиз кўрган мухташам бинолар хозирги кунгача мафтункор жилвасини йўқотмаган. Юксак дид билан ишланган нақшлар хозиргача бизни хайратга солиб келмокда.
Нақш арабча тасвир, гул деган маънони билдиради. Қуш, хайвон, ўсимлик, геометрик ва бошқа шаклларни маълум тартибда такрорланишидан ҳосил қилинган безакдир.
Ислом талабларига буйсуниш оқибатида жониворлар, паррандалар ва одамларни тасвирлаш йуқолиб бориб наққошлик ривож топди. Араб ёзуви узлаштирилди. Натижада нақшлар билан унвонли ёзув (эпиграфика) услуби пайдо бўлди. Араб ёзуви нақшлар билан бирга чизилди. Араб ёзуви ҳам безак, ҳам дуо афсунлар вазифасини бажарди.

Пікірлер: 5
@user-vh1ug6rv5h
@user-vh1ug6rv5h 16 күн бұрын
Шу фикрга ман ҳам қўшиламан, ўзимизи эски Ўзбек ёзувида неча асрлардан бери ёзилган қўлёзма бойликларимиздан ўшанда гина фойдаланишимз осон бўларди!
@DUASS-FX-STUDIO
@DUASS-FX-STUDIO 16 күн бұрын
👉tezlik bilan Oʻrta Osiyo kelishib Rus Kril yozuvini yoʻq qilib oʻrniga oʻzimizani Eski Oʻzbek yozuviga oʻtib Rus Emperiyasi SSSR komunist lar yoʻq qilgan buyuk tariximizani tiklab maktab darsliklariga kiritishimiza KERE 👈
@DUASS-FX-STUDIO
@DUASS-FX-STUDIO 16 күн бұрын
Rivojlangan mustaqil davlatlar AQSh. 250 yil Xitoy. 260 yil Rassiya 240 yil Koreya 240 yil Turkiya 260 yil Qozoq 32 yil Tojik. 32 yil Afgans 3 yil Qirgʻiz 32 yil UZB. 32 yil SSSR ☠️ KOMMUNISTIK ATEIZM davri ayibdor Agar 1900-yillar Rus 💀 Emperiyasi NASISTLAR Xitoy ni ham bosvolganda hozi Xitoy ham UZB Qozoq Ozarbayjon Turkmaniston Qirgʻiz Tojik ka oʻxshab qashshoq davlat boʻlar edi Endi UZB da Oʻrta Osiyo da SSSR 💀 ATEIZM KOMUNISTLAR sistemasi ni tezroq tugatish KERE 👈
@BarsErtegin-cp6tg
@BarsErtegin-cp6tg 15 күн бұрын
Silaga KERE bizgamas biz oʻzbemiza silaga oʻxshab arabmasmiza bilvolila
@user-gw1fw5qr8l
@user-gw1fw5qr8l 16 күн бұрын
Оренбургда хуррам яшаетган Худоерхон кочадими хамма йук зур булса ? Бу китобни муаллифи ФСБ га мос килиб юмшатиб езибди китобни.Бу муаллифни снб хам бир текшириб юборадиган шекилли .
🔴Bobur asarlarining asli saqlanganmi? #fikratuz
1:14:40
Osman Kalyoncu Sonu Üzücü Saddest Videos Dream Engine 118 #shorts
00:30
顔面水槽をカラフルにしたらキモ過ぎたwwwww
00:59
はじめしゃちょー(hajime)
Рет қаралды 32 МЛН
The most impenetrable game in the world🐶?
00:13
LOL
Рет қаралды 26 МЛН
顔面水槽がブサイク過ぎるwwwww
00:58
はじめしゃちょー(hajime)
Рет қаралды 125 МЛН
Xorazmshohlar: qonli davr va ayanchli qismat (2-qism)
39:34
100 саволга - 100 жавоб (1-қисм)
3:54:00
Ummatuz
Рет қаралды 974 М.
Puankare. Abduqayum Yo`ldosh. AUDIO KITOB.
1:42:15
Audio Kitob
Рет қаралды 498
Вселенная и Специальная теория относительности.
3:51:36
ЗЛОЙ АНАЛИТИК ВСЕЛЕННОЙ.
Рет қаралды 6 МЛН
Xitoy bu gal rus tuzogiga tushmadi
1:34:06
Turkiston ozodligi va Ittifoqi harakati
Рет қаралды 21 М.
Osman Kalyoncu Sonu Üzücü Saddest Videos Dream Engine 118 #shorts
00:30