MITY O PAŃSZCZYŹNIE. LUDOWA HISTORIA POLSKI - PRAWDA CZY FIKCJA?

[@danielsliwinskipriv]

Troszkę liznąłem tematu, kiedy szukałem informacji nt. prof. Antoniego Bryka. W XIX wieku syn chłopa po podstawowej edukacji uciekł do Wiednia, by uczyć się dalej i zostać lekarzem. Kiedy tutejszy szlachcic kazał mu wracać, by odrabiać pańszczyznę za swojego zmarlego ojca, ten nie mogąc nic wskurać prośbami zaciągnął się do wojska austriackiego jako lekarz garnizonowy. Obecnie tenże chłop jest znany jako świetny chirurg/operator, kierownik katedry chirurgii CM UJ oraz współzałożyciel (z J. Dietlem) Przeglądu Lekarskiego i pionier nowości medycznych, jednak jako trudny człowiek. Nie wykazywał się jako patriota, co w związku z pomocą Austriaków nie jest dziwne. Patriotą za to był nazywany Kazimierz Krasicki, krewny księcia poetów, który za nic miał propozycję swojego poddanego, by mógł leczyć biednych rodaków. Jako ratownik uważam, że patriotyzm nie ma dużego znaczenia w ratowaniu każdego ludzkiego życia, ale ten profesor mógłby być znacznie lepiej pamiętany, gdyby w walce o język polski na UJ stanął po stronie Dietla. Szukając patrona do Konferencji ratowniczej w Dubiecku natrafiłem na tę mało znaną historię, która nadawałaby się na calkiem ciekawy materiał...

[@olgagaming5544]

Taka prawda. No i ci ksieciuniowie przegrali potem Polskę, kiedy inni się modernizowali np. Niemcy czy Szwedzi

[@xJIRENx]

Ojejku. To straszne. Antek Boryna nie mógł dokończyć studiów z kulturoznawstwa i musiał wrócić do rodzinnej wioski, bo zgodnie ze starym zwyczajem dziedziczył on gospodarstwo po ojcu Macieju i ciążące na tym gospodarstwie świadczenia wobec dworu. I gdyby się biedny Antek nie zgłosił do wojska to nie mógłby studiować kulturoznawstwa i innych ekscytujących kierunków jak i odkrywać prawdziwej głębi siebie. Nie poznałby tęczowych Julków i Julek z akademika i nadal byłby "niepostępowym" typem z prowincji. Jejku. Jak mi szkoda tego Antka. Straszne "niewolnictwo" wtedy panowało. Łączę się z wami w rozpaczy.😂😂😂

[@ggnagognagoma2462]

? ee nie mógł zrzec się spadku

[@WojennyMlotek]

hehehehehe, 01:25 "Chłop w zamian za dzierżawe ziemi musiał wykonywać pewne prace..." tak a że prawie cała ziemia była w posiadaniu szlachty lub kościoła to chłop rzeczywiście miał wybór czy chce dzierżawić czy nie, a że musiał w szczytowych okresach pańszczyzny "odpracowywać" 9 dni w tygodniu to rzeczywiście miał czas na pracę na "swoim" gospodarstwie :) A te porównywanie kredytu hipotecznego do chłopskiej pańszczyzny to już mistrzostwo manipulacji, jak dla mnie świadczy to tylko o kompletnym braku argumentów - dyskusja totalnie przegrana po stronie autora.

[@KurierHistoryczny]

Jeżeli chodzi o manipulacje, to Pana raczej nie prześcigniemy sądząc po powyższym wpisie. 1. Dzierżawa była połączona z pakietem socjalnym, gwarantującym przeżycie. A na wsi nie mieszkali tylko ci, którzy obrabiali ziemię. Chłopi pańszczyźniani to max 40 proc. mieszkańców. 2. 9 dni pańszczyzny to skrajny przypadek, w dodatku nie nakładany na osobę, ale dzielony przez wszystkie osoby w gospodarstwie. W praktyce jak ktoś miał gospodarstwo z tyloma dniami pańszczyzny, to wysyłał probków. Bo po prostu miał dużo ziemi i go było stać. Tak czy tak miał czas na pracę na swoim. 3. Jeśli chłop nie odrabiał pańszczyzny to go wywalano z gospodarstwa. Jak Pan nie spłaca kredytu, to bank zabierze Panu lokum. Rzeczywiście żadnych podobieństw. Jak Pana nasze argumenty nie przekonują, to proszę zajrzeć do opisu. Jest tam wykaz literatury - publikacji specjalistów w dziedzinie historii chłopów. Warto się zapoznać i samemu zweryfikować krążące po sieci brednie.

[@WojennyMlotek]

@@KurierHistorycznyJak dla mnie to wy jesteście historycznymi oszustami lub przynajmniej naiwniakami. Słyszałem że proporcje były totalnie inne niż wy tu przytaczacie. Jak dla mnie po prostu TO WY wybieracie sobie dane które pasują do waszej wizji historii. Nie mam zamiaru wykłócać się o źródła historyczne, które są bardziej a które mniej wiarygodne bo ja nie jestem historykiem i nikt mi za to nie płaci. Słyszałem argumenty od historyków którzy mają na temat pańszczyzny zdanie od was o 180 stopni odmienne i to oni faktami które przytaczają, logiką swoich wywodów, źródłami jakie cytują przekonują mnie przynajmniej 10 razy bardziej niż wy. Pańszczyzna XVII i XVIII i XIX była po prostu polską wersją niewolnictwa. Obrona pańszczyzny z tego okresu po tym co już wiemy przynajmniej co racjonalni ludzie przyjmują do swojej świadomości jest po prostu obroną niewolnictwa.

[@patrykszatan1979]

@@KurierHistoryczny może jakaś debata z Kamilem Janickim? Mam wrażenie, że istnieją skrajne obrazy polskiego feudalizmu i dla kogoś nieobeznanego dobrze w temacie może to przynieść wątpliwości co do wersji prawdziwej.

[@lamblue6931]

Zróbcie też film o inkwizycji bo jeden mówi że nie była taka zła a drugi porównuje ich do gestapo i NKWD

[@kwestionariusz1]

Sa tez tacy co powiedza ze nkwd czy gestapo tez nie byly takie złe

[@BartekSychterz]

Inkwizycja w Polsce, to nie to samo co Hiszpania czy Włochy.

[@grubylukasz]

Bardzo dobre porównanie to jest i trafne jakby porównać do swoich czasów działania

[@jopkins11]

@@grubylukasz Pan, jak wnioskuję z treści jego komentarza, z dziedziną historyczną nie często obcuje.

[@grubylukasz]

@@jopkins11 dobrze że Pan obcuje . Jak każdy w komentarzu przedstawiłem swoje zdanie poglownie bez rozdrabniania się.

[@JanKowalski-sl7dy]

Byli chłopi w husarii???????????????????? przykład? jakie oddziały chłopskie uczestniczyły w wojnach, bo eksperyment Batorego umarł smiercia naturalna. w 1793 roku Polaków było 6 mln 50 lat pózniej 12 mln. Zabory o chichocie historii podniosły populacje i jakosc zycia Polaków.. Wreszcie ktos wział na warsztat historie 80 % społeczenstwa a nie tylko historie ułanskiej fantazji

[@KurierHistoryczny]

Chorągiew husarska prócz towarzyszy składała się z pocztowych, którzy rekrutowali się głównie z chłopów i drobnej szlachty. Towarzysz był odpowiednikiem oficera, a pocztowi szeregowych. Jeśli ktoś skorzystał na zaborach, przynajmniej w pierwszych dekadach, to z całą pewnością nie byli to chłopi tylko wielkie rody magnackie. A dzieje chłopów były i są badane od lat, i to w dużo bardziej rzetelny sposób niż te z nurtu Ludowej Historii. Polecamy np. książki wskazane w opisie filmu.

[@JanKowalski-sl7dy]

@@KurierHistoryczny Lubie wasz kanał ale tu przegieliscie panowie. pocztowy obsługiwał husarie nie w niej był. popełniliscie kapke naduzycie. kucharz gotujacy dla husarii bedacy mieszczaninem był w husarii czy tylko dla niej gotował.?Chłopi skorzystali z zaborów bo w austriackim mogli korzystac z sadów a w pruskim panszczyzne zniesli w 1830. w rosyjskim car ja zdjał wiec powastanie styczniowe było bezsensowne. Podczas wojny 1920 roku ogromna ilosć dezercji była wsród chłopów podczas II ws istniały Bataliony Chłopskie 2 siła po AK a po wojnie partyzantka antysowiecka wymarała po 2 latach bo chłopi dostali ziemię od komunistów. Te fakty swiadcza o tym ze chłopi do czasów PRL-u mieli wywalone na I i II RP i że historia ludowa otworzyła naprawde temat i stara sie odp na pytania czego było to powodem a nie lukrowała go jak ksiazki które podajecie- czytałem je na studiach

[@KurierHistoryczny]

@@JanKowalski-sl7dy Pocztowi walczyli razem z towarzyszami na polach bitew! Myli Pan pocztowych z czeladzią obozową. Co do reszty, to również nie ma Pan racji. To że chłopi nie czuli się narodem nie wynika z ich złego lub dobrego traktowania, ale samej zmiany koncepcji pojęcia narodu. Dla chłopa najważniejszy była mała ojczyzna. Wspólnota wykraczająca poza parafię nie istniała. A tak się sklada, że partyzancka antysowiecka składała się w większości z chłopów i to że tyle przetrwała to zasługa wsi, bo szans nie mieli żadnych. Co do zniesienia pańszczyzny to się Pan też myli. Powstanie styczniowe wybuchło w 1863, a dekret cara był z 1864. Co do 1920, to problemem były nie tyle decezercje, co niestawianie się na komisje, ale latem ten problem ustał. Większość armii składała się z chłopów.

[@JanKowalski-sl7dy]

@@KurierHistoryczny Czeladz obozowa nieraz broniła taborów i co z tego. Nie uwaza sie ich za zołnierzy tak samo jak w liczebnosci choragwi husarskich nie uwzgledniano liczby pocztowych. Tu sie nie zgodze Zwingli juz w XVI wieku wprowadził pojecie narodu w Szwajcarii bo mnóstwo Szwajcarów gineło jako najemnicy w wojnach i Zwingli to powstrzymał. Cały XVIII wiek to tworzenie sie narodów bo na nim opierała sie armia poborowa. Francuska Legia Cudzoziemska powstała na zasadzie kochania flagi francuskiej ( cały system szkolenia). U nas wszystko stało w marazmie pod tym wzgledem wyjątek Kosciuszko, ale on pojecie narodu przywiózł z tworzacego sie USA. Flota angielska jest przykładem jak proste ludzie walczyli za flage angielska. Kolejny przykład to Holendrzy i jak walczyli z Hiszpanami w XVI wieku. Co do Partyzantki antysowieckiej - w 1945 roku w lesie było ponad 100 tys ludzi w 1947 roku po amnestiach zostało ich 2500. Chyba te liczby swiadcza o tym jaki odzew na wsi miała reforma rolna zrobiona przez komunistów. oczywiscie nie jestem fanem ale potrafie zniesc suche fakty. Historia Polski to mitologia i po powstaniu warszawskim wrzesniu 1939 sile polskiego podziemia podczas okupacji wkładu sił zbrojnych na zachodzie teraz kolejny temat ktos próbuje odmitologizowac. Macie fajny knał po co idziecie droga IPN-U który w srodowiskach zajmujacych sie historia ma jak najgorsza opinie?

[@KurierHistoryczny]

@@JanKowalski-sl7dy Akurat to że w Szwajcarii czy we Francji istniało wcześniej pojęcie nowoczesnego narodu jest tak samo istotne jak wpływ ladowania na Księżycu na politykę Gomułki. Tworzenie nowoczesnego narodu polskiego zahamowały rozbiory, ale o tym zrobimy osobny odcinek. A to że nie powstał ten naród wczesniej wcale nie bylo złe. Zwlaszcza z perspektywy chłopów. Co do amnestii, to po kilkuletnim siedzeniu w lasach, żadnych szans na rychłą III wojnę trudno się dziwić, że uwierzono w amnestię i tu stosunek wsi nie ma żadnego znaczenia. I na koniec o pocztowych. Byli to regularni zolnierze! Stanowili oni trzeci i czwarty szereg husarii w trakcie bitew i ich głównym zadaniem była walka. Nie wiem skąd ma Pan informację o nie uwzglednianiu pocztowych, skoro już Marian Kukiel twierdził, że choragiew husarska składała się w większości z osób nieszlacheckiego pochodzenia. I czy Panu się to podoba czy nie chłopi byli husarzami. PS Guzik nas interesuje, co twierdzi IPN, partia X czy Y. Weryfikujemy każdą informację, sprawdzamy w kilku różnych źródłach i Panu radzimy robić to samo, bo opiera się Pan na mitach. Pozdrawiam

[@marcinajman6256]

Dzisiaj przeciętny Polak płaci 65+% wynagrodzenia w podatkach, a myśli Że to chłopi pańszczyźniani byli wyzyskiwani

[@olp1983]

Człowieku nawet nie wiesz o czym mówisz !. Ale to prawda ze obecny system to złodziejstwo .

[@Mateusz_91]

65? Moim zdaniem co najmniej 3/4

[@SCN89]

Jak żeś to wyliczył? 😂 Chciałbym się dowiedzieć skąd ci się to wzięło 😂

[@mariaciesla4951]

@@SCN89 Bo przeciętny Polak liczy tylko zabierany mu podatek dochodowy. Nie liczy vat-ów, cit-ów i wszelkiego rodzaju opłat i podatków. Zus-ów i składek zdrowotnych. A są osoby, które przez wiele lat nie korzystają z opieki zdrowotnej, oraz osoby które umierają przed osiągnieciem wielu emerytalnego.

[@SCN89]

@@mariaciesla4951 nadal - wyliczenie z dupy, bo tak mu konfiarz na jutubie powiedział. Bzdura jak 150.

[@hystapsespers3566]

Pomijając kwestie szczegółowe, można jednoznacznie stwierdzić, że panszczyzna i powiązane z nią poddanstwo miało negatywny wpływ na rozwój gospodarczy Polski. Nie bez powodów od 1618r. zaczął malec eksport zbóż. W konsekwencji zaczęliśmy mieć problemy z bilansem płatniczym.

[@eleonoraguchowska8455]

BARDZO dziękuję za uświadamianie narodu w prawdzie o poddaństwie, tak, wyrafinowanie zaklamanej-skrywanej. Z perfidią osmieszanej, która do dzisiaj stosuje pokłosie bezzasadnej wrogości pomiędzy nadal poszkodowanymi spadkobiercami włościan wobec idei,wartosci pozostalych obywateli tych"szlachetnych". OTO WIĘŹ miedzy nami- uzdrawiajaca wiedza.

[@jerzyblinowski5177]

1618? A to nie wtedy zaczęła się wojna 30-letnia, która wyludniła Niemcy? Mniej ludzi potrzebuje mniej zboża, przy podobnym areale upraw zbiory były podobne. Przy większej podaży popyt spada.

[@hystapsespers3566]

@@jerzyblinowski5177 Eksport zboża był kierowany do Niderlandów i Anglii. W obu tych krajach rozpoczęły się procesy prokapitalistyczne. Zamiast zboża uprawiano rośliny przeznaczone dla raczkujacego przemysłu. Dlatego Polska stała się dostawcom właśnie zboża. Spadek naszego eksportu wykorzystała Rosja, wysyłając zboże przez port w Archangielsku.

[@jerzyblinowski5177]

@@hystapsespers3566 Do Hagi, Amsterdamu, Rotterdamu łatwiej było dowieźć towar Renem z Niemiec, niż z Polski Wisłą do Gdańska, tam przeładować i dalej przez Bałtyk - do Danii, zapłacić duńskie cło i dalej Morzem Północnym. Podobnie do Londynu było bliżej i taniej wozić z Hamburga, Bremy czy Dublina niż z Gdańska i płacić Duńskie cło tym bardziej, że np. z Dublina zboża było z podatków, zaś z Bremy z Księstwa Hanoweru, gdzie były rodowe włości dynastii Hannowerskiej.

[@kamilkramek9636]

Bardzo ciekawy i wartościowy materiał .....niech ktoś go prześlę Tokarczuk.

[@kamilkramek9636]

@@tomkrzyt a praktycznie w każdym .... chodź by to że chłopi w Rzeczpospolitej mieli swoje prawa ! A szlachta miała wobec nich zobowiązania ( odbudowa chaty ) . To przynajmniej dwie zasadnicze różnice między chłopami w Rzeczpospolitej a ...niewolnictwem w USA . Jak pokazuje życie publiczne wielu znanych pisarzy nie ma o tym pojęcia ...np Tokarczuk . Z tego powodu jest ten film wartościowy

[@dam1an273]

Myślę że Tokarczuk jest zbyt zaślepiona ideologicznie by przyjąć do własnej świadomości fakty historyczne obalające jej światopogląd.

[@kamilkramek9636]

@@dam1an273 też tak myślę . Nasze " elity " chodź ciężko Mi przechodzi takie słowo w przypadku aktorów ...polityków ..pisarzy czy sędziów....są bardziej pro Unijne ( UE ) niż pro Polskie . A UE jak wiadomo to .....mocno lewicowa idea.

[@mariaciesla4951]

@@kamilkramek9636 Nie szlachta była największym złem lecz magnateria. Nieroby mające się za coś lepszego. Zdradzieccy Litewscy Radziwiłłowie, Czartoryscy , Masalscy pochodzenia ruskiego. Lubomirscy, którzy knuli przeciw Janowi III Sobieskiemu. Rzewuscy, Branieccy.

[@KatarzynaJo]

Super materiał, Panowie!

[@janrobertraczko8700]

Bardzo ciekawy esej. To prawda, że ze szkoły wychodzi się z wykrzywionym obrazem dziejów, który potem chcąc niechcąc powiela się nieustannie w dyskusjach. Fakt, że możemy sięgać zarówno do zasobów kultury szlacheckiej, jak i ludowej, jest bardzo pokrzepiający. Z jednej strony "Niezbędnik Sarmaty" Kowalskiego, a z drugiej festiwal Wszystkie Mazurki Świata. Z jednej strony Kozłówka, a z drugiej Sierpc :)

[@JanuszMazanek-s8s]

W relacji tych panów jest tyle prawdy ille w reportażu bolszewickiego politruka z życia w stalinowskim łagrze Tam oni też mieli świetnie,nawet życie kulturalne im zapewniano. Nie na darmo o ZSRR uczono że był to kraj szczesliwosci i sprawiedliwości społecznej.Tak że trudno wybrać komu tu bardziej zazdrościć -tym pańszczyźnianym czy tym z łagrów?WOT zagwozdka!

[@JanuszMazanek-s8s]

No i zobacz pan 16:47 jaki to wykrzywiony obraz życia chłopa w dawnej Polsce żeśmy wynieśli ze szkoły.Te ,, Zeńce '' Szymononowica, czy,,Z kurnej chaty '' Kasprowicza to chyba na zlecenie obcej propagandy były pisane.A tymczasem taki chłop z dzień,albo dwa pracował, resztę dni tygodnia za dziewuchami ganiał.Jak mu się chata nie podobała to czekał aż się rozpadnie ,bo pan zaraz nowa postawi.Wiekszosc dnia w karczmie spędzal bo tam dziedzic darmową wódkę stawiał.Dlatego zapewne nie jeden młody panicz byłby chętny z takim chłopem na życie się zamienić niż do wód jeździć czy do miasta na nauki jeździć! Tyle zrozumiałem z owego mądrego wykładu.

[@tomekplackowski6074]

Bardzo dziękuję i pozdrawiam serdecznie.

[@jansliwa8449]

Wielka i piękna historia.kiedy byłem dzieckiem ciężko pracowałem na wsi z rodzicami.ale nigdy nie myślałem że kiedyś będę dumny z tego że to mnie krztaltowalo na całe życie.Piekna POLSKA wieś.ktora już nigdy taka niebedzie.szkoda.🕊️🙋🌳🌲

[@ggnagognagoma2462]

Dziś osiemnastoletni młodzieniec nie wie jak wygląda krzak ziemniaczany. Niczym żydek przed wojną. O tej porze roku mnóstwo było ognisk z pieczonymi w popiele ziemniakami. Dziś strażnicy czy policja gonią taką zbrodnie produkcji ditlenku węgla

[@matyjaszmatyszek7306]

@@ggnagognagoma2462 Bo też i nie ma krzaków ziemniaczanych.

[@ggnagognagoma2462]

@@matyjaszmatyszek7306 super odkrywco, niech będzie łęty kartoflane

[@dariuszgluza9755]

Kształtowało sz.

[@krystynarakowiecki2558]

@@matyjaszmatyszek7306 Są. Ja miałam na balkonie i dobrze obrodzily . Smak nieporównany i trzymały się bez problemów do końca marca, bez żadnego piachu czy ziemi. Bez piwnicy. I bez chemii .

[@michah3956]

Strasznie stronniczy film.

[@mateuszkowalski1646]

Nowe światło na historię Polski i polskiego społeczeństwa. Świetnie to pokazuje jak jesteśmy oszukani przez politykę historyczną i lata zaborów oraz komuny. Super robota!

[@Toonhai]

Pod warunkiem ze mamy tutaj do czynienia z materialem doskonalym. W przypadku nauk historycznych jest to bardzo trudne. Bez zrodel zostaje wylacznie wiara I zaufanie

[@jozefpapiez5424]

Bardzo dziękuję za informację i ciekawe nagranie, super

[@wojciechhh2252]

Gratulacje Panowie. Dzięki Wam głos akademicki jest obecny w dyskursie zdominowanym przez hałaśliwe i tendencyjne prace

[@jadwigaknurowska1033]

Dziękuję

[@DarekRybacki]

LHP kupiłem jakiś czas temu, zacząłem czytać, dotrwałem do połowy, resztę przejrzałem. Zupełnie jak podręcznik do nauki historii z lat 50: dzieje Polski postrzegane przez pryzmat walki klas - przecież to już było :-) Od siebie dodam do Waszego świetnego materiału jeszcze dwie rzeczy: samo postrzeganie chłopów w jednorodnych kategoriach ekonomicznych jest ogromnym uproszczeniem, bo był to stan ze swoją hierarchią, o czym zresztą wspominacie. A skoro był to stan, w którym mogła wytworzyć się hierarchia oparta na ekonomii, więc musiał być aktywnym podmiotowym uczestnikiem rynku. Wyobrażacie sobie amerykańskich niewolników płacących innym niewolnikom i dogadujących się ze swoim zarządcą, że to oni w ich imieniu będą pracowali na plantacji określoną liczbę dni w tygodniu? Albo amerykańskich niewolników, którzy dzierżawią sobie ogromne połacia ziemi od swoich zarządców? Tyle jeśli chodzi o porównanie z niewolnictwem. A swoją drogą: jestem ciekaw ile osób byłoby dzisiaj za wprowadzeniem pańszczyzny (bankowszczyzny?), gdyby zaoferowano im np. pracę raz czy dwa razy w tygodniu zamiast spłaty raty hipotecznej w gotówce. I druga sprawa: rzekoma dysproporcja w obowiązkach względem państwa (tak to w uproszczeniu nazwijmy) między chłopami a szlachtą - w myśl której szlachta żyła sobie rzekomo jak pączki w maśle żerując na niższych warstwach. Szlachta, szczególnie w RON, brała na siebie m.in. obowiązek obrony kraju. Odsetek chłopów w de facto mocno kawaleryjskich armiach I RP był nieporównywalnie korzystniejszy na rzecz chłopów, biorąc pod uwagę proporcje społeczne. W przeciętnej armii zorganizowanej przez RON z całą pewnością jeden szlachcic nie przypadał na dziewięciu chłopów. Raczej odwrotnie. Większe szanse na przetrwanie tej czy innej wojny miał paradoksalnie włościanin (o ile toczyła się daleko od jego dzierżawy) niż średniozamożny szlachcic, który nawet zamieszkując daleko od miejsca walk, zazwyczaj musiał brać w niej udział. Zasubskrybowałem, zapraszam do zajrzenia do mnie, pozdrawiam!

[@KurierHistoryczny]

Kompletnie nie wiem, dlaczego KZbin nie powiadomił nas o tym komentarzu. Jest nam niezmiernie miło i bardzo dziękujemy za miłe słowa i merytoryczne uwagi. Oglądamy Pana filmy od dawna i zamierzamy się nawet niedługo do Pana zgłosić. Powoli rozkręcamy kanał podcastowy i bardzo bylibyśmy radzi, gdyby zgodził się Pan udzielić nam wywiadu.

[@whitecastlehill9205]

To mi najbardziej przeszkadza. Zamiast "do pojęcia narodu dołączało się coraz więcej osób" tworzy się pojęcie "chłopi byli oddzielnym narodem". Tak nie było. Podmiotowo nie byli aż tak odrębni co do samoświadomości. Kulturowo z kolei nie byli aż tak blisko chłopstwu z innych krajów, żeby "być chłopem dla bycia chłopem". Dziękuję za ten materiał. Ale... Nie przesadzałbym też z narracją, że chłopom na polskiej wsi żyło się idealnie + brakowało mi też większego rozdzielenia pomiędzy regiony naszego pięknego kraju.

[@KurierHistoryczny]

Jasne. W filmie mówiliśmy, że pańszczyzna i poddaństwo to nic fajnego. Chodzi o to, by nie popadać w skrajność.

[@stureremil1942]

Chłopi woleli zaborców.

[@whitecastlehill9205]

@@stureremil1942 Dla pewności, mówimy o momencie, w którym Polski juz na mapach nie było? I mówimy o tym, że woleli instytucję istniejącego kraju od instytucji kraju, którego nie ma...? Dobrze rozumiem? No to od powstańców mieli tylko nagadywaczy, którzy mieli za zadanie coś im obiecać, zebrać trochę ludzi i zaciągnąć do powstania. Chyba, że mówimy o powstaniu styczniowym i poważnej obietnicy. Jak gdyby to... chłop mający do wyboru knut albo spokój co wybierze? Albo odradzający się kraj, który ma pewne trudności a świadomość polityczna/podmiotowa/samostanowienia jeszcze aż tak się nie rozszerzyła... To nie bardzo myślę wybór zaborcy, co jakiegokolwiek ładu nad problemem. Powolna partycypacja ziem w IIRP już z kolei była spoko i na początku naprawdę wielu chłopów angażowało się w politykę kraju, więc...

[@krzysztofskora4929]

Jasne, a co ze zwiekszaniem panszczyzny z czasem co przeradzalo sie w praktyczne niewolnictwo 8dni na tydzien? Przydalby sie tez material na temat PRLi tzw komunizmu, bo aktualnie lansowana jest wizja jakoby to byla przyczyna wszystkich problemow i wielka tragedia dla narodu.

[@KurierHistoryczny]

@@krzysztofskora4929 Ale to 8 dni to nie było liczone od chłopa, tylko od gospodarstwa i dzielone na mieszkające w nim osoby. W praktyce pańszczyznę nadal odrabiano jeden-dwa dni w tygodniu, tylko robiło to więcej osób z danego gospodarstwa.

[@chudy4880]

Naprawdę ciekawy materiał. Gratuluję. Kawa się należy.

[@BumernTreLL]

I to się nazywa materiał na poziomie, nic tylko oglądać :)

[@andrzejmartyniuk8409]

Baju Baju Baju. Pan Leszczyński czy Janicki w swoich książkach na potwierdzenie swoich wniosków cytują z dawnych dokumentów. A "Kurier Historyczny" zero. Turbo szlachcic i nic więcej.

[@KurierHistoryczny]

A słyszał Pan o krytycznej analizie źródeł? Tej akurat podejmują się badacze, których często cytujemy w tym materiale. A całą bibliografię znajdzie Pan w opisie.

[@andrzejmartyniuk8409]

@@KurierHistoryczny A słyszał Pan jak rozwinęły się kraje, gdzie nie było niewolnictwa chłopskiego, i krwiopijnej szlachty i magnatów jak w l RP? Np Finlandia ,Szwecja?

[@KurierHistoryczny]

@@andrzejmartyniuk8409 Gratuluję wyboru przykładów. Proszę się najpierw zapoznać, kiedy Finlandia i Szwecja stały się państwami zamożnymi i jak wyglądała tam sytuacja bezrolnych chłopów i to jeszcze do lat 50. XX wieku! Gorzej niż źle, to mało powiedziane.

[@andrzejmartyniuk8409]

@@KurierHistoryczny Proszę zapoznać się z tym jakie są w tych krajach stosunki międzyludzkie. Mam na myśli uczciwość i szacunek dla innych

[@KurierHistoryczny]

@@andrzejmartyniuk8409 Szwedzki szacunek do innych i uczciwość, to Polacy znakomicie poznali w XVII i na początku XVIII wieku.

[@marcinkonieczny3737]

W średniowieczu gdy ktoś nie chciał uczestniczyć w systemie, to po prostu osiedlał się w puszczy, gdzie miał w bród drzewa, mięsiwa, miodu, itd. A gdy jeszcze kawałek puszczy wypalił (gospodarka żarowa - BARDZO mało pracochłonna i niezwykle efektywna - jednak możliwa do stosowania jedynie w przypadku mniejszego zagęszczenia populacji), to mógł uprawiać zboża i warzywa. No ale dziś nam nieustannie trąbią - "Jakaż to wtedy bieda była". A prawda jest taka; że dziś tyko najbogatszych stać na takie życie. Gdyby dziś ktoś tak chciał zrobić, to niemal niczego mu nie wolno: Nie można (bez pozwolenia itd) niczego zbudować, palić ogniska, polować, itd. - Zresztą i puszcze które dziś mamy, to tyko z nazwy są puszczami. A z pierwotnym pięknem i ogromnym bogactwem niewiele już mają wspólnego. Niestety w nauczaniu - co bezrefleksyjnie powiela wielu naukowców - dominuje (obowiązuje) tzw. Czarna legenda Średniowiecza, powstała w 19 w., jako odpowiedz na nostalgię za średniowieczem, gdy w tym okresie tak szybko pogarszały się warunki życia - własnie na skutek eksplozji demograficznej. Jako kwiatki przytoczę: "W średniowiecznej Polsce, dzieci w ubogich rodzinach miały do jedzenia na cały dzień, zaledwie kilka ziemniaków". A w starożytnym Egipcie, adekwatnie, tyko jedną szyszkę kukurydzy. Ci co te niusy pisali w podręcznikach szkodnych, to nawet nie wiedzieli; że rośny te pochodzą z Ameryki - A więc nie mogło być ich w Europie i Egipcie, w wymienionych okresach czasowych! I niestety, większość opracowań przedstawia podobną wartość historyczną - A czego jednym ze skutków jest to, że ludzie nadal wierzą medialnej propagandzie jakoby jeszcze nie było przeludnienia.

[@WojennyMlotek]

W Polsce pańszczyzna ta niewolnicza o której mowa to twór który powstał po średniowieczu

[@marcinkonieczny3737]

@@WojennyMlotek Precyzyjniej, to jego najgorsza forma datuje się na 18 i 19 wiek - Gdyż wtedy dzięki już odpowiednio wysokiemu zagęszczeniu populacji, ludzie po prostu przestali mieć alternatywę, by zbiec na niezaludnione tereny. W średniowieczu gdy ktoś nie chciał uczestniczyć w systemie, to po prostu osiedlał się w puszczy, gdzie miał w bród drzewa, mięsiwa, miodu, itd. A gdy jeszcze kawałek puszczy wypalił (gospodarka żarowa - BARDZO mało pracochłonna i niezwykle efektywna - jednak możliwa do stosowania jedynie w przypadku mniejszego zagęszczenia populacji), to mógł uprawiać zboża i warzywa. No ale dziś nam nieustannie trąbią - "Jakaż to wtedy bieda była". A prawda jest taka; że dziś tyko najbogatszych stać na takie życie. Gdyby dziś ktoś tak chciał zrobić, to niemal niczego mu nie wolno: Nie można (bez pozwolenia itd) niczego zbudować, palić ogniska, polować, itd. - Zresztą i puszcze które dziś mamy, to tyko z nazwy są puszczami. A z pierwotnym pięknem i ogromnym bogactwem niewiele już mają wspólnego. Niestety w nauczaniu - co bezrefleksyjnie powiela wielu naukowców - dominuje (obowiązuje) tzw. Czarna legenda Średniowiecza, powstała w 19 w., jako odpowiedz na nostalgię za średniowieczem, gdy w tym okresie tak szybko pogarszały się warunki życia - własnie na skutek eksplozji demograficznej. Jako kwiatki przytoczę: "W średniowiecznej Polsce, dzieci w ubogich rodzinach miały do jedzenia na cały dzień, zaledwie kilka ziemniaków". A w starożytnym Egipcie, adekwatnie, tyko jedną szyszkę kukurydzy. Ci co te niusy pisali w podręcznikach szkodnych, to nawet nie wiedzieli; że rośny te pochodzą z Ameryki - A więc nie mogło być ich w Europie i Egipcie, w wymienionych okresach czasowych!!! Niestety, większość opracowań przedstawia podobną wartość historyczną.

[@tomekpawwaw]

To było możliwe we wczesnym średniowieczu. W XIII- XIV wieku już nie za bardzo bo las był królewski i za samowolne jego wypalenie można było nawet stracić głowę. Polować na grubszą zwierzynę też nie było wolno i groziły za to kary.

[@marcinkonieczny3737]

@@tomekpawwaw Za dużo się naoglądałeś "Korony Królów". Takie prawa były jedynie w puszczy obok Krakowa. Zresztą i na zdrową logikę, to wiele puszcz było wtedy nawet jeszcze nieprzebytych. I sama myśl by komuś coś tam zabraniać, była irracjonalna i bezcelowa. A i tego egzekwowanie byłoby ABSOLUTNIE niewykonalne.

[@tomekpawwaw]

@@marcinkonieczny3737 Takie prawa były wszędzie, natomiast w mniej cywilizowanych regionach (Mazowsze, Podlasie) nie zawsze były egzekwowane, szczególnie na początku. W miarę umacniania się władzy państwowej możliwości były coraz mniejsze. Żadne państwo, ani dawne, ani współczesne nie pozwala na podkopywanie fundamentów systemu prawnego i ekonomicznego.

[@darekKalisz-r6v]

Dziekuje.👏

[@JohnSmith957.]

Dziękuję Wam za ten film Pozdrawiam serdecznie

[@arturprzytula1571]

Bardzo Dziękuję. Pierwszy raz trafiłem na tak obszerny materiał, dotyczący warunków życia polskiego chłopstwa. Do tąd, trafiałem tylko na krótkie wzmianki o tym , że ich los nie był tak ciezki, jak to opodawała, komunistyczna propaganda. Pozdrawiam.

[@jopkins11]

Ten odcinek powinien wejść w kanon wiedzy o historii Polski.

[@WojennyMlotek]

takich samych bzdur jakie tu się przytacza uczono mnie w latach 90 w podstawówce a potem w liceum więc te bzdury przynajmniej już były w programach nauczania nie wiem czy zostały zmienione

[@rzizmont89]

Chłopi pańszczyźniani może i nie umieli pisać i czytać, ale nie dawali się wyzyskiwać. Dzisiaj to dopiero mamy wyzysk - dyskonty, korporacje, wszelkie koncerny (praca w fabrykach). Brzmi to dziwnie, ale względem proletariatu (robotników ery industrialnej) cieszyli się większą ilością swobod.

[@rejmons1]

To mnie zawsze zastanawiało, DLACZEGO? Lata 1648 - 1651, to czas, kiedy Rzeplita "leży" kompletnie! Armia w rozsypce, szlachta panikuje, a cały kraj penetrują nasłani "dziady" i "hultaje" (klasa wolnych, wędrujących z pracy do pracy ludzi - najmitów, drobnych rzemieślników, handlarzy), którzy na zlecenie prawej ręki Bohdana d/s "ciemnych" płk. Stasieńki wzywają do buntu. I co? W czerwcu 1651 r. wybucha wreszcie "bunt" chłopski na Podhalu i Żywiecczyźnie. Aleksander Kostka Napierski stanął na czele DWUDZIESTU KILKU "grasantów". Zdobywają zamek w Czorsztynie, co nie było trudne zważywszy, że bronił go JEDEN hajduk. Reszta załogi poszła na wschód. Stamtąd ślą uniwersały wzywające chłopów pod broń. Po kilku dniach zamek obległo coś koło tysiąca wojaków. Ponoć szlachta bała się chłopskiej dywersji na tyłach. Ale jakoś nikt się do walki nie garnął. A wprost przeciwnie - buntownicy (wedle relacji w większości zbóje karpaccy i ludzie luźni ze Śląska) po dwóch dniach oblężenia oddali zamek wraz ze swoimi dowódcami i sobie poszli. Zresztą, za zgodą oblegających. Gdzieś tam ktoś pobił szlachcica na jarmarku w Jarocinie. Gdzieś tam zebrała się jakaś "kupa swawolna" w lesie koło Londu (1651). Ale jednej, niedużej bitewce (500 żołnierzy kontra jakaś nieokreślona grupa buntowników licząca od 800 do 2000) się po prostu rozeszła do domów. W obu przypadkach trudno raczej mówić o zapiekłej wrogości chłopów wobec szlachty i na odwrót. Ci sami zbóje z Karpat wsławili się tym, że pod wodzą Stanisława Kuleszy ruszyli z okolic Żywca na odsiecz Jasnej Górze w grudniu 1655. Ale się spóźnili. Wnerwieni na to, wracając zdobyli Nowy Targ i wysłali miejscowy szwedzki garnizon grupowo wprost do Walhalli. W Wielkopolsce było podobnie: Poskromiciel buntu w Londzie, opat Jan Zapolski za kilka lat z tychże samych chłopów wystawił i wyekwipował "partię" kilkuset ludzi (1655) do działań przeciw Szwedom podczas "Potopu". Bardzo zresztą dzielną i brawurową grupę partyzancką, która wsławiła się pobiciem garnizonu okupacyjnego w Brzegu (maj 1656) i najazdem na Brandenburgię. Więc co z tym buntem chłopskim? Jak to było, że ci sami chłopi i zbóje w 1651 r. poddali tyły po pierwszych niepowodzeniach, a cztery lata później Szwedów tłukli aż trzeszczało?

[@rejmons1]

@@panpogo Nie mówię ogólnie, ale wiem skądinąd, że w Karpatach Szwedzi mieli przechlapane jak Ruskie w czołgu. W Wielkopolsce nota bene także. Globalnie siedzieli w wielkich miastach w wielkiej sile, ale wyjeżdżając z tychże miast narażali się okrutnie. Przykładem garnizon z Łowicza. Wysadzili zamek i ruszyli do Warszawy. Tyle, że zamiast głównymi traktami to cichaczem, lasami - bagnami, bo na szlakach czekało na nich wredne chłopstwo z kosami na sztorc i zawzięta, mazowiecka szlachta z krucicami. Szwedów by nasi antenaci wyrzucili tak czy inaczej. Jednak zajęło by to ciut więcej!

[@rejmons1]

@@panpogo Co do tego "niewolnictwa" to mamy kilka zadziwiających faktów: Na przykład Prusy były krajem "praworządnym". No, ale król Fryderyk II musiał kilkakrotnie wydać dekret, że zbiegostwo chłopów do Rzeczpospolitej będzie bezwzględnie karane. W końcu zdesperowany zagroził, że w razie ucieczki chłopa sankcje obejmą jego rodzinę. Odsyłam tu do "Rzeczpospolitej Obojga Narodów" Pawła Jasienicy. Podobnie zareagował cesarz Austrii Józef II, który nakazał po pierwszym rozbiorze (1772 r.) wał graniczny z fosą i zasiekami. Po tym ustanowiono patrole wojska mające na celu... Właśnie co? Obronę przed armią Rzeczypospolitej? Przypomnę - Rzep-lita miała na całym swoim terytorium 18.000 wojska! Dodam kiepsko uzbrojonego i nieopłacanego. Konfederatami? Ale Konfederacja Barska skończyła się w 1772 r.! Więc po co? Wszystko wskazuje na to, że zaangażowano te wielkie środki w celu zahamowania zbiegostwa chłopstwa. Co do Rosji to książę Grigorij Potiomkin raportował carycy, że z Noworusi (południe Ukrainy) uciekają do Rzeczpospolitej całe wsie. Ergo, nie uważasz, iż coś nie jest "halo" z tym niewolnictwem? No, bo niewolnicy uciekają z niewoli a nie do niewoli. Inna rzecz, że połowa XVIII w, to okres kompletnego upadku wszystkich klas społecznych. Cała masa szlachty zrzekała się swoich przywilejów w zamian za ziemię na prawie chłopskim (ale bez pańszczyzny). W ówczesnym prawie pojawiła się nowa kategoria "OKUPNIKÓW" czyli szlachciców, którzy dobrowolnie zrzekli się swoich praw szlacheckich w zamian za ziemię. Mieszczaństwo podobnie. Więc na tle ogólnego upadku los chłopów się nadmiernie nie wyróżniał.

[@rejmons1]

@@panpogo A czy chłop w I Rzeczpospolitej żył w XX w.? Prawa obywatelskie to dopiero (tak naprawdę) początek XX w. Poddaństwo istniało wszędzie. Więc, odpowiedź na wszystkie te pytania brzmi NIE. A chłopami jako takimi handlować można było, choć to było zjawisko w sumie marginalne i uznawane za naganne. Wiem, że ze wszystkich transakcji sprzedaży, użyczenia czy wymiany dóbr o ok. 7% tego rodzaju umów to był handel chłopami. W przypadku całej reszty to był "handel wiązany". Chłopów sprzedawano razem z ziemią czy budynkami. Nota bene, dziś także kwitnie handel ludźmi! Kiedy powiedzmy ktoś sprzedaje kamienicę to z LOKATORAMI. Prawda? Podobnie było jeszcze nie tak dawno z upadłymi PGR-ami. Je sprzedawano wraz z osiadłymi na nich robotnikami rolnymi. Na tej samej zasadzie najczęściej wtedy handlowano chłopami. Ktoś sprzedawał ziemię, więc z całym "dobrem". A co się tyczy wolności opuszczania wsi, to taka istniała. Prawda, że nieformalnie, ale istniała. Duża i liczna grupa społeczna zwana "hultajami" brała się w dużej mierze właśnie z grona zbiegłych chłopów. A była to grupa akceptowana. Statut podatkowy z 1607 r. uchwalony na Sejmie Warszawskim nakładał na nich podatek w wysokości 24 groszy rocznie. A co do "wolności osobistych" to bądźmy poważni. Samo pojęcie pojawiło się bardzo niedawno. Więc do kogo ten argument? A czy chłop mógł kupować ziemię? Mógł! W Polsce wciąż istniała grupa wolnych chłopów. Najwięcej ich było na Pomorzu (Prusach Królewskich). A ci mogli sprzedawać lub kupować ziemię. Bogaci chłopi poddani (kmiecie) mieli swoich własnych poddanych (komornicy). Mogli się także zajmować udzielaniem pożyczek. Nawet swojemu panu nota bene.

[@rejmons1]

@@panpogo To się nazywa "krytyczna analiza źródeł". I tego ci brakuje. Bo co to jest wolność osobista? Chłopi w Wielkiej Brytanii byli wolni. Prawda! Ale czy aby na pewno? W latach 1845-1848 w Irlandii wybuchł wielki głód. Zaraza wyniszczyła ziemniaki, które były podstawą wyżywienia chłopstwa. Prawda, że zboże wtedy obrodziło, ale tym zbożem płacono rentę dzierżawną za użytkowane pola, bo chłopi byli tylko dzierżawcami, a ziemia należała do angielskiej "gentry". No i... Mamy powiedzmy jesień roku 1847. Chłop wie, że mu nie starczy do kolejnej wiosny i on wraz z całą rodziną umrze. Ale nie odchodzi gdzie indziej, BO NIE MA GDZIE. Więc, czy tak na prawdę był wolny? W Rzeczypospolitej zaś było na odwrót: Chłop był poddanym. Ale kiedy uznał, iż jest mu źle to sobie odchodził. Znam, bo badałem historię kilku chłopskich rodzin. Na ten przykład rodzina S. W drugiej połowie XVII pod Wieluniem gdzie mieszkali zrobiło się źle. Więc spakowali manatki i się przenieśli do Księstwa Łowickiego (do dóbr arcybiskupów gnieźnieńskich) gdzie ich przywitano z otwartymi ramionami i dano łan we wsi Kawęczyn (parcela nr.3) koło słynnych Lipiec Reymontowskich. A ich dawny pan? No cóż... Mógł im co najwyżej powiedzieć, że to "nieładnie". Bo arcybiskupowi nie podskoczył. Są dwa rodzaje rynku pracy: rynek pracodawcy i rynek pracownika. Rzeczpospolita była klasycznym rynkiem pracownika, bo w niej chronicznie brakowało rąk do pracy. Dlatego pomimo rozlicznych ustaw sejmowych nie udało się zlikwidować całej klasy społecznej zwanej "łazęgi" lub "hultaje" czyli - wolnych najmitów pracujących na ówczesne "umowę zlecenie" czy "umowę o dzieło". A TO DLATEGO. ŻE BYLI NIEZBĘDNI. Zwłaszcza po połowie XVII w. kiedy w wyniku wojen i zaraz ubyła 1/3 ludności. Więc chłop w Polsce miał wiele możliwości by poprawić swój los: mógł odejść do innego, potężniejszego pana. Mógł się przyłączyć do hultajów (dopiero w drugiej połowie XVIII w. to słowo nabrało negatywnego znaczenia). Miał także inną, ciekawszą opcję: Walerian Nekanda Trepka, szlachcic z Małopolski napisał całe tomiszcze pt: "Liber chamorum". Wymienia w nim coś koło 2000 "chamów" z Małopolski i ówczesnej Rusi Czerwonej (Wołynia), którzy wyjechali poza granice swojego powiatu, kupili ziemię i podawali się za szlachtę. Jeśli nawet tylko 1/4 z tych przypadków jest prawdziwa, to już to świadczy o jego masowości! Panowie doskonale wiedzieli o tych możliwościach. Dlatego sejmy i sejmiki wydawały masowo "srogie" uchwały antychłopskie, które były warte tyle co papier na którym były spisane. Rynek był pracobiorcy! Wszyscy właściciele ziemscy wprost pożądali nowych osadników. Dochodziło do tego, że ostro kontrreformacyjni biskupi warmińscy pozwolili na swoich ziemiach (na Żuławach) osiedlić się najbardziej skrajnym protestantom - Menonitom (Olendrom) i dali im prawo do kultywowania własnego wyznania. Więc chłop miał gdzie uciekać. A panowie o tym wiedzieli. I nic nie mogli tak na prawdę z tym zrobić! Bo zbyt wielki był brak rak do pracy by mogli realnie obrócić swojego chłopa w niewolnika. A raczej - szli na ugodę. Stąd te wszystkie serwituty i prawo do drewna z lasu lub do wypasu własnych krów na pańskich łąkach. Albo nawet się z chłopstwem fraternizowali. Na przykład Stanisław Szczęsny Potocki miał w zwyczaju wpaść do swoich poddanych z wizytę z okazji wesela i dać się ugościć. Bardzo lubił wiejskie kluski i pierogi. Podobnie Radziwiłłowie, kiedy gościli w swoich dobrach pod Łowiczem mieli w zwyczaju udać się na niedzielną sumę do miejscowego kościoła a po tym zasiąść z chłopstwem w sąsiedniej karczmie i wypić w ich towarzystwie kufelek piwa.

[@piotrczubryt1111]

Na plantacjach USA właściciele też dbali o niewolników. Żyli komfortowo.

[@KurierHistoryczny]

Nieporównywalne. Na żadnej plantacji niewolnik nie otrzymywał w dzierżawę ziemi, za którą czynsz opracowywał pracą innych niewolników, a sam był nieusuwalny, miał prawo własności do majątku ruchomego, mógł być posiadaczem całkiem sporych dóbr ziemskich.

[@piotrczubryt1111]

@@KurierHistoryczny Jest Pan niesprawiedliwy. Broni Pan pańszczyzny a nie widzi Pan dobrych stron plantacji bawełny. Niewolnicy byli zadbani, karmieni i nawet rozwijali swoją muzykę.

[@KurierHistoryczny]

@@piotrczubryt1111 Nie zauważyłem, żebym gdziekolwiek bronił pańszczyzny.

[@piotrczubryt1111]

@@KurierHistoryczny A ja zauważyłem.

[@KurierHistoryczny]

@@piotrczubryt1111 Czytanie, słuchanie i oglądanie ze zrozumieniem to bardzo cenne umiejętności. Polecam je opanować.

[@Skiskiski]

Chcę żeby dwa kanały KZbin zmierzyły się z sobą na KZbin: Wielka Historia i Kurier Historyczny.

[@maja-bz6cr]

Juz wtedy zdawali sobie sprawe z niedoli chlopa sam krol tak slubowal. 'A ponieważ z wielkim bólem serca mego oczywiście widzę, że za łzy i uciśnienia ludzi wiejskiego stanu, w królestwie mojem, Syn Twój sprawiedliwy sędzia świata, od siedmiu już lat, dopuszcza na królestwo moje kary powietrza, wojen i innych nieszczęść, przeto obiecuję i przyrzekam oprócz tego: iż ze wszystkiemi memi stanami po przywróceniu pokoju, użyję troskliwie wszelkich środków dla odwrócenia tych nieszczęść i postaram się, aby lud królestwa mojego od uciemiężenia i niesprawiedliwych ciężarów był oswobodzony'

[@dan911911dan]

Zapytajcie ludzi jeszcze żyjących o czasach przedwojennej "chwalebnego 20 lecia międzywojennego" ,bieda była niemiłosierna, na terenach malopolski-podkarpacia chłopi (większości społeczeństwa) przymierała głodem.

[@tomizubi]

Dan -masz rację. Było bardzo biednie. Głód był w całych wsiach. Babcia opowiadała, że w każdym domu na wsi (lubelskie) umarł ktoś z głodu. Dziecko stawało się dzieckiem gdy mogło iść do pracy. Wcześniej nikt takim dzieckiem się nie interesował. Za dużo umierało.

[@ggnagognagoma2462]

Jakbyś się w GUS wgryzł wiedziałbyś że do 1939 roku Polska nie osiągnęła areału ziemi ornej sprzed 1914 roku z prozaicznego braku koni. A mimo radosnego finansowania Niemiec przez Finansjerę. Polska musiała zabiegać o kredyty spekulacyjne -patrz zapałczany etc.

[@marcinkonieczny3737]

Małopolska nie jest tu wyjątkiem. Nadmierna dzietność (przeludnienie) wszędzie zbiera to samo piekielne żniwo. Nie bez powodu Bóg aż tyle przestróg daje przed nadmierną dzietnością - nieustannie zapowiadając jej katastrofalne konsekwencje.

[@JanuszMazanek-s8s]

Ba- pomieszkiwali z żywym inwentarzem.

[@mariaciesla4951]

Na pewnej stronie przeczytałam: w 1918 Polacy dostali tą swoja upragnioną Polskę w której nadal rządziliśmy my.

[@zigijazyna2802]

Na miniaturce wydawało mnie się że było napisane; Ile dni chłop obrabiał babę na pańszczyźnie. Freud się mnie ukłonił chyba.:) Pozdrawiam.

[@TN51234]

Przez całe zabory oraz komune próbuję nam się wmówić że Szlachta była zła do szpiku kości, prawie jak diabli a chłopi byli krystalicznie czystymi ludźmi i niczym indywidualnie się nie różnili. Często te schematy są powtarzane do dzisiaj i niektórzy historycy wręcz starają się oczerniać Polską historię na siłę, ale dlaczego?

[@BartekSychterz]

Nie. Nigdy to tak nie działa.

[@tenwalery]

W tej książce nie ma takich opinii. Przeczytałeś?

[@stureremil1942]

Szlachta doprowadziła do upadku państwa.

[@TN51234]

@@tomkrzyt To dlaczego tak wielu chłopów staneło do walki z zaborcami?xd bo im było za dobrze i się nudziło?

[@Stadnicki82]

Jest jedna ważna rzecz o której się nie wspomina. Rzeczpospolita była krajem rolniczym, wszystkie prawa i zwyczaje były po prostu oparte o koncepcje posiadania ziemi, co wymuszało zgoła odmienny niż na Zachodzie stosunek do pieniądza czy własności. No a każdy kraj rolniczy potrzebuje ogromnej ilości rąk do pracy przy bardzo niskiej marży. Nawet gdybyśmy chcieli, to nie dało się w tamtym świecie zorganizować żadnego innego systemu, bo tylko system oparty na darmowej pracy nie zrujnowałby obu grup do totalnej ruiny (oczywiście u nas to padło przy braku koniunktury na zboże). W USA też mieli z tym problem na południu, tylko że tam zaprzęgli niewolników do takiej pracy. Poza tym u nas nawet nie było tyle pieniądza na rynku aby przejść na gospodarkę oczynszowania wszystkiego. Ten system oczywiście nie miał najmniejszego sensu, a w gospodarce kapitalistyczne był z automatu skazany na bankructwo z powodu braku efektywności produkcji, no ale dopiero w 19 wieku ekonomiści udowodnili, że kraje oparte na rolnictwie prędzej czy później upadną. W 17 wieku nikt sobie takimi rozważaniami głowy nie zawracał.

[@jadwigakrzetowska468]

Chłopi sami sobie też w ten sposób radzili. Pracowali na odrobek. Sąsiad pomagał sąsiadowi, przy żniwach tez na odrobek. 🇵🇱♥️🇵🇱

[@Damianoss1000]

Kiedyś wsyzstkie kraje większe niż dzisiejsze miasta były oparte o rolnictwo. W "uprzemysłowionych" i "zurbanizowanych" krajach też miażdżąca większość ludności pracowała w rolnictwie. Rolnictwo było w tamtym czasie mniej efektywne niż dziś, więc potrzeba było więcej pracowników niż dziś. W XIX wieku znacząco wzrosła populacja, dodatkowo wzrosła efektywność rolnictwa (nowe maszyny, sposoby upraw itp), więc na wsiach zrobiło się ciasno, zatem nadmiar ludu przenosił się do miast

[@Stadnicki82]

@@Damianoss1000 już w 16 wieku mialeś "grodzenia" w Anglii bo się kraj uprzemysławiał. W Polsce natomiast ponad 90% dochodów to rolnictwo.

[@rohenthar8449]

@@Stadnicki82 Bo w Polsce hamulcowym gospodarki był kler, który był take właścicielem ziemskim (nadal jest) i także powsiadał wsie służebne, o czym się oczywiście nie mówi, gdyż w Polsce panuje zasada, "o klerze tylko dobrze albo wcale", a jak już się coś powie, to jest to od razu uznawane za atak na Boga i religie.... Cóż, zła historia, jest matka złej polityki, co zresztą widzimy.

[@Stadnicki82]

@@rohenthar8449 myślisz że kler to nasz wynalazek? W Anglii, Niemczech też mieli ziemię i władzę, ale tam ich pogonili, u nas nie

[@benz500r]

Z tego filmu wyglada ze bycie chlopem to byla fantastyczna sprawa. Problem w tym ze byl to czlowiek ktory nie mial prawa do podrozowania i musial pracowac na panszczyzne. Ciekawe ilu Polakow dzis zgodzilaby sie na taki stan rzeczy pomimo ze ten film przedstawia to jako sielanke?

[@Vikenstein]

podróżowania? a gdzież to on miał podróżować i po co?

[@madtechnocrat9234]

@@Vikenstein Nie wiem, żeby na przykład znaleźć sobie lepszą pracę, albo uciec od akurat tego jednego na dziesięciu panów który się nad nim znęcał...

[@p1wmg]

@@madtechnocrat9234 @benz500r Takie głupoty można pisać tylko nie mając pojęcia o historii. Chłop mógł podróżować i chociaż istniały prawne regulacje mające chłopów od przemieszczania powstrzymać, to w praktyce chłopi mogli się przemieszczać, zmieniać pana czy uciekać do miasta. Problem w tym że nie chcieli :) No, ale zawsze można posłuchać historyjek Kamila J. i innych jemu podobnych, jak to w RON chłopi byli zniewoleni i w ogóle wszyscy oprócz szlachty żyli za 1000 zł miesięcznie, przeliczając na dzisiejsze pieniądze xDDDDDDDDDDDDDDDD

[@OpcjaSpoleczna]

kto dzisiaj zapewnia pracownikowi mieszkanie za darmo lub buduje mu dom , zapewnia stałą pracę i socjal - pańszczyzna . Tęsknijcie za nią.

[@jacekwozniak9346]

Poszukaj filmów o chińskich fabrykach czy pracownikach sezonowych w rolnictwie. :-)

[@OpcjaSpoleczna]

@@jacekwozniak9346 Polska to nie Chiny widać że stoimy niżej niż Azja i Chiny he he ja pisałem o Polsce nie panimajesz ?

[@jacekwozniak9346]

@@OpcjaSpoleczna "nie panimajesz" a po polsku?

[@jacekwozniak9346]

@@OpcjaSpoleczna 1.- Mądrej głowie dość dwie słowie; 2.- "nie panimajesz"? A po Polsku?

[@lukaszpolkowski5463]

Witam Pany!Jak zwykle pełna PROFESKA!!! Mam propozycję na odcinek:"Słynna tolerancja w Rzeczypospolitej" PZDR!!!!

[@deeeNNNNNN]

Gratuluje poruszenia bardzo ważnego tematu a zarazem tak zmanipulowanego we współczesnej historiografii. Powszechna świadomość jest daleka od prawdy i rzeczywistości. Sam poznałem ten nowoczesny/rzetelny nurt dotyczący pańszczyzny i chłopstwa dopiero na studiach, na zajęciach u profesora Marka Górnego.

[@jozefbej2076]

tak obywatelu moze i poznaliscie nurt panszczyzny i chlopstwa na studiach , ale najlepiej poznalibyscie studiujac losy swoich przodkow CHLOPOW a przy okazji DOWARTOSCIOWALIBYSCIE SIE tym ze poznaliscie swoich przodkow wloscian/ chlopow / kmieci POWODZENIA CHLOPIE PANSZCZYZNIANY A MOZE KROLEWSKI / gdzie panszczyzny nie bylo/ !!!!

[@jarkogonzo7432]

No to zapamiętałeś to, co chciałeś usłyszeć. Zresztą, pańszczyzna jako zjawisko narastała stopniowo od początku mniej więcej XVI wieku, gdy była dla chłopów jeszcze znośna, do połowy XVII i potem XVIII, gdzie rzeczywiście zaczęła przypominać niewolnictwo.

[@jozefbej2076]

@@jarkogonzo7432 Zgadzam sie , zebylo to ukryte niewolnictwo i ubolewam ze nasi przodkowie / a przynajmniej 70 - 80 proc nas / byli we wlasnym kraju tak ponizani , przesladowani , CHWALA REWOLUCJOM ZE DALY SZANSE POWROTU DO CZASOW GDY WSZYSCY BYLI ROWNI !!! moze prawie rowni

[@alinaka2726]

@@jozefbej2076 A kiedy wszyscy byli równi ? I co to znaczy, że wszyscy byli równi? I kiedy były te czasy, że wszyscy byli równi ? W obecnych czasach wszyscy są równi ?

[@jozefbej2076]

@@alinaka2726 Szanowna Pani a a byly takie czasy , kiedy nie bylo wyzysku , przywilejow / jak obecnie w Polsce , kraju ktory mianuje sie , falszywie --nieprawdziwie demokratyczna republika , a gnebiy obywateli tych realnie pracujacych i wytwarzajacych dochod kraju , przywilejami grop zawodowych np. politycy , sedziowie , prokuratorzy , tzw. mondurowki , posiadajace niezgodne z konstytucja przywileje np. emerytury o niebo wyzsze od tych w/w / A AA te czasy to okres dziejow gdy ludzie zyli w malych grupach rodzinnych i kazdy musial pracowac / polowac i etc lu GINOL !!!! A dzis kto nie pracuje to , zapisuje sie do partii politycznej i czycha na prace innych w sumie FRAJEROW , polniewolnikow !!!!

[@marialubojemska-rejman9471]

Występ Panów to typowa agitka że pany to dobro a chłopom się dobrze żyło, chłopek i ich dzieci nie było, nędzy, ciemnoty , ... nie było... Czy to prawda że na obszarach dawnej Polski najpóźniej zniesiono pańszczyznę??? Jakie efekty dla chłopów, ludzi mieszkających na terenach dawnej Polski przyniosła Konstytucja 3 Maja???? Historię , warunki życia chłopów, parobków, kobiet wiejskich znam z opowiadań mojej mamy i własnych obserwacji, z książki " Chłopi" o której mama powiedziała " tak było w mojej rodzinie... Pamiętam kobietę która do nas przychodziła pomagać.. " mama mówiła" , ona z córką i matką mieszka w kurnej chacie a zimą ciepło daje krowa. Cieszę się że profesorowie Leszczyński, Janicki, .... piszą prawdę o życiu chłopów, chłopek, ich dzieci, .... nareszcie! Wypowiedzi Panów traktuję jako 3 prawdę Ks Tishnera czyli: 1 prawda,2 tys prawda 3, g....o prawda.

[@KurierHistoryczny]

Zdaniem prof. Butterwicka (książka "Światło i płomień"), gdyby Konstytucja 3 Maja przetrwała, to poddaństwo i pańszczyzna nie miałoby szans przterwać w Polsce dłużej jak jedno pokolenie. Zatem za wszelkie opoźnienia w tej sprawie proszę winić zaborców.W opisie ma Pani naukową, a nie publicystyczną (typu Leszczyński i Janicki - który notabene jest zwyklym magistrem) bibliografię. A film się odnosi do czasów Rzeczpospolitej Obojga Narodów, w których raczej Pani mama nie żyła, a już na pewno nie działa się wtedy akcja powieści "Chlopi".

[@zenzen469]

100 % racji.

[@zenzen469]

@@KurierHistoryczny Tylko że im dawniej tym było gorzej dla chłopów.

[@husaria1953]

Wiedza to potęga !

[@adamwrobel334]

Potęgą jest pieniądz, nie wiedza. To korporacie, a jedną z największych i na pewno najstarszą jest Kościół.

[@73Zouave]

@@adamwrobel334 Nawet wiedza, ze pieniądze nie rosną na gruszkach też jest wiedzą.

[@adamwrobel334]

Mowa jest o potędze, a nie o wiedzy. Wiedza o gruszkach jest wiedzą, ale nie jest potęgą. Pieniądz może wynikać z niewiedzy, ale potęgą jest.

[@73Zouave]

​@@adamwrobel334 To pan napisał o potędze wiedzy ;-)

[@chicoey]

A co jeśli szlachcic kazał pracować więcej? Czy pezychodziła inspekcja pracy? Czy chłop mógł zmienić "pracodawcę"? Jaka odpowiedzialność karna groziła za zgwałcenie poddanej chłopki , albo bicie poddanych? Pytań mam więcej, ale poprzestańmy na tym na razie.

[@KurierHistoryczny]

1. Jeżeli szlachcic był dzierżawcą, a były na niego skargi ze strony chłopów, to nie chybnie miałby kontrolę, która jeżeli by potwierdziła by doniesienia, to odebrałaby dzierżawę. Jeżeli by był na swoim, to by po prostu stracił chłopów, bo mu uciekli. 2. Gwałt był jednym z najrzadziej karanych przestępstw w ogóle, niezależnie od stanu. Bicie ludzi to była zaś norma, też niezależnie od stanu. A generalnie szlachcic, nawet jeśli skazany, to mógł uniknąć wszelkiej odpowiedzialności, a już zwłaszcza za przestępstwa wobec chłopów. Inna sprawa, że ich ciemiężenie zwyczajnie mu się nie opłacało. 3. Przede wszystkim trzeba sobie uzmysłowić, że wbrew pozorom, to był rynek pracownika (chłopa), a nie pracodawcy (szlachcica). Stąd brały się te wszystkie ograniczenia w przemieszczaniu się chłopów, bo obawiano się, że nie będzie kim robić, bo terytorium było olbrzymie, zapotrzebowanie duże, a ludzi relatywnie mało.

[@chicoey]

@@KurierHistoryczny ad 1 : jak to w praktyce wyglądało, gdy szlachcic sprawował władzę sądowniczą nad poddanym chłopem? To okropne źródło nadużyć Chłop był zdany na łaskę pana. Ad2 - nie mam uwag. Dziękuję za potwierdzenie. Bycie bitym w sposób bezkarny to straszna gehenna Ad 3 - "rynek pracownika" -> jakiś okropny i karkołomny fikoł propagandowy. Rynek pracownika polega na tym, że swobodnie przebieram w ofertach pracy (ostatnio tak miałem), a rekruterzy konkurują że sobą, by mnie pozyskać. Konkurowanie polega tu na oferowaniu atrakcyjnej pensji i pakietu benefitów. To jest ekstremalnie odmienna sytuacja, od wymuszania tyrania na cudzym polu za friko, gdzie próba ucieczki karana jest obcięciem ścięgien, albo torturami. To nie "rynek pracownika" tylko sadystyczne barbażyństwo.

[@marcinkonieczny3737]

@@KurierHistoryczny DOKŁADNIE! Dopóki jest małe zaludnienie, to się panowie musza liczyć z pracownikami (niewolnikami, etc). A gdy dochodzi do dużego zagęszczenia populacji, o już sobie mogą i na wolność chłopów i tzw demokrację pozwolić - bo i tak dzięki zagęszczeniu dopiero wtedy stają się ludzi ich prawdziwymi niewolnikami - W myśl zasady - że najlepszy niewolnik to ten, który nawet nie wie że jest niewolnikiem.

[@WojennyMlotek]

@@KurierHistoryczny Czy uświadomiłeś sobie Pan teraz chociaż jak się ośmieszyłeś tym filmikiem, czy nadal w imię obrony dobrego imienia "polskiej szlachty" i "rzeczypospolitej" (i pewno jeszcze walki z "lewactwem") będziesz brną w zaparte i wbrew wszelkiej logice bronił przegranej sprawy i publicznie pieprzył bzdury zaprzeczające zbrodniczej natury polskiej chłopskiej pańszczyzny ??? !!!!

[@arbeitkommando7018]

Chwilunia. Chłop nie mógł opuścić sam wioski, mógł zostać sprzedany innemu szlachcicowi z ziemią, musiał odrabiać panszczyzne której wysokość ustalał szlachcic, szlachta też sądziła chłopów i mogła ich tłuc (chyba że owa przemoc mogła działać też w drugą stronę ), zmuszanie do pijaństwa. Co więcej wiadomo jak szlachta spostrzegała chłopów - Pan od Sarmaty, chłop od chama. Dla mnie niewolnictwo. A tłumaczenia że dziś jesteśmy także uzależnieni od elit na które pracujemy.... To tylko oznacza że nie zmieniło się aż tak wiele.

[@ggnagognagoma2462]

Niewolniku , a ty możesz opuścić swój warsztat pracy ? Masz umowe która cię wiąże. Chłop pańszczyźniany miał od ciebie lepiej , bo to co z ziemi wyrobił była jego własnością

[@arbeitkommando7018]

@@ggnagognagoma2462 taaa była jego własnością dlaczego więc odrabiał panszczyzne? Umowę mogę w każdej chwili wypowiedzieć a że w życiu nie złożyłem żadnego cv to i okres wypowiedzenia mi wisi.

[@ggnagognagoma2462]

@@arbeitkommando7018 znaczy jesteś jak ówczesny najmita . Tylko ówcześnie płacono pensję raz do roku, na św Marcina zatem przy wyjściu musiałbyś odejść z niczym albo okraść

[@ggnagognagoma2462]

@@arbeitkommando7018 A taki chłopek pańszczyźniany mógł swoją ziemie dzielić w spadku . tak tą samą co odrabiał ją pańszczyzną. A chłopów oglądałeś to rozkmiń o co biega z tym lasem, co to za serwituty, czemu gminny

[@vhnr3433]

Każdy by chciał być chłopem pańszczyźnianym!

[@dam1an273]

@@tomkrzyt Zdajesz sobie sprawę, że jest coś takiego jak postęp technologiczny i to właśnie głównie dzięki niemu żyje się wszystkim lepiej niż kilkaset lat temu? Obecnie ludzie biedni żyją na podobnym poziomie co najbogatsza szlachta w dawnej Polsce. P.S. Patrząc na twoje inne komentarze polecam odstawić propagandę komunistyczną. Powinno pomóc.

[@jacekwidor3306]

@@dam1an273 Już lata temu w książkach typu "życie codzienne w epoce XYZ" zwróciłem uwagę na przytaczane inwentarze przedmiotów osobistych przekazywanych np. w spadku czy w wianie. Praktycznie wszyscy ludzie jakich znam, a obracam się raczej wśród niezamożnych mają więcej przedmiotów majątku ruchomego niż zamożny szlachcic czy bogaty mieszczanin kilkaset lat temu.

[@marcinkonieczny3737]

@@dam1an273 Też polecam odstawić propagandę komunistyczną którą tu powielasz. Długo by o tym. Ale w ogromnym skrócie, to biedak sprzed tysiąca lat żył na o niebo wyższym poziomie niż współczesny bogacz. Dziś się żyje lepiej - ale tylko w ogłupiającej i zakłamanej do granic absurdu wszechobecnej i nachalnej propagandzie.

[@marcinkonieczny3737]

@@jacekwidor3306 W średniowieczu gdy ktoś nie chciał uczestniczyć w systemie, to po prostu osiedlał się w puszczy, gdzie miał w bród drzewa, mięsiwa, miodu, itd. A gdy jeszcze kawałek puszczy wypalił (gospodarka żarowa - BARDZO mało pracochłonna i niezwykle efektywna - jednak możliwa do stosowania jedynie w przypadku mniejszego zagęszczenia populacji), to mógł uprawiać zboża i warzywa. No ale dziś nam nieustannie trąbią - "Jakaż to wtedy bieda była". A prawda jest taka; że dziś tyko najbogatszych stać na takie życie. Gdyby dziś ktoś tak chciał zrobić, to niemal niczego mu nie wolno: Nie można (bez pozwolenia itd) niczego zbudować, palić ogniska, polować, itd. - Zresztą i puszcze które dziś mamy, to tyko z nazwy są puszczami. A z pierwotnym pięknem i ogromnym bogactwem niewiele już mają wspólnego. Niestety w nauczaniu - co bezrefleksyjnie powiela wielu naukowców - dominuje (obowiązuje) tzw. Czarna legenda Średniowiecza, powstała w 19 w., jako odpowiedz na nostalgię za średniowieczem, gdy w tym okresie tak szybko pogarszały się warunki życia - własnie na skutek eksplozji demograficznej. Jako kwiatki przytoczę: "W średniowiecznej Polsce, dzieci w ubogich rodzinach miały do jedzenia na cały dzień, zaledwie kilka ziemniaków". A w starożytnym Egipcie, adekwatnie, tyko jedną szyszkę kukurydzy. Ci co te niusy pisali w podręcznikach szkodnych, to nawet nie wiedzieli; że rośny te pochodzą z Ameryki - A więc nie mogło być ich w Europie i Egipcie, w wymienionych okresach czasowych! I niestety, większość opracowań przedstawia podobną wartość historyczną - A czego jednym ze skutków jest to, że ludzie nadal wierzą medialnej propagandzie jakoby jeszcze nie było przeludnienia.

[@mariaciesla4951]

@@dam1an273 Postęp technologiczny tak naprawdę prowadzi ludzi do epoki kamienia łupanego. Niedługo bez smartfona ludzie nie będą potrafili wykonać najprostszych czynności. Obecnie ludzie biedni żyją na podobnym poziomie co najbogatsza szlachta w dawnej Polsce.? 3/4 Polaków żyje lepiej tylko dlatego, że są zarżnięci po uszy kredytami. Ich "bogactwo" bierze się z kredytów.

[@kamilkamil2219]

Bardzo dobry film 😀 tak patrzę na dzisiejsze społeczeństwo to dużo zostało w mentalności z tamtych czasów

[@mirkas47]

No tak. Kiedyś jak ci się dom zawalił to pan ci odbudował (ciekawe jak to było w praktyce). Teraz jak weźmiesz kredyt to jesteś niewolnikiem (i twoi spadkobiercy) Banku. I jak nie spłacasz to zabierają dom i na bruk..... To chyba kiedyś było lepiej :))

[@mareksobkiewicz5512]

A co to był kiedyś za problem postawić chałupę? Pan wyciął parę sosen bo i tak karczowali lasy pod uprawy . Kazał przetrzeć w tartaku a cieśle postawili w tydzień jak to robią Gorale do tej pory. Nie trzeba było architektów, geodetow całej tej machiny biurokratycznej co rozpatruje budowę domu nawet do 3 lat.

[@stureremil1942]

To się tam przenieście.

[@stanisławkulawiok]

​@@mareksobkiewicz5512 budowano z bali.

[@ggnagognagoma2462]

Wrocław zalało w 1905 roku za wilusia moje osiedle było pod wodą ok 4 m . Cesarz wilhelm łajdacki prusak zwrócił wszystko co deklarowali w spisie i ówczesnych zeznaniach podatkowych. Za to że byli podatnikami i jego poddanymi. w 1997 jakiś polityk kretyn cimoszka pierdolił o ubezpieczeniu

[@ten_tego_teges]

@@mareksobkiewicz5512 Lasy miały właścicieli, a za wycinkę w czyimś lesie były dotkliwe kary.

[@sumazdar]

Dziękuję bardzo

[@BartekSychterz]

Wielkich buntów nie było. Ale. Np w mazowieckim doszło do buntu za czasów około konferencji barskiej. Powód? Złe warunki socjalne i właśnie zmuszenie chłopów do dużych zakupów alkoholu. Ale to wszystko, właśnie przeczy marksistowskiej tezie. Chłopi w Polsce też by się buntowali, gdyby chcieli, a nie że nie mogli się zorganizować.

[@jarkogonzo7432]

Chłopi się nie buntowali, ponieważ od pokoleń nie znali innego życia, jak tylko w poddaństwie. O tym zresztą co niedziela przekonywał ich kościół. Na zachodzie Europy również - w epoce nowożytnej nie dochodziło do powstań chłopów, ostatnim była wojna chłopska w Niemczech w latach dwudziestych XVI wieku. Natomiast nienawiść chłopów do szlachty dała o sobie znać, kiedy tylko sypać się zaczął porządek feudalny - w postaci galicyjskiej rabacji.

[@BartekSychterz]

@@jarkogonzo7432To fajnie że nie znasz historii, a się wypowiadasz. Czyżbyś nie słyszał o buntach we Francji za czasów Ludwika XIV? A o buncie ludności Niderlandach za czasów hiszpańskich? A o wojnie domowej w Anglii? Serio myślisz, że człowieka który na buncie może tylko zyskać, bo niema już niczego, może coś powstrzymać? I słówko z ambony może go od tego odwieźć? XD Chłopaku, gdyby w RP chłopi się zbuntowali masowo, to by ich nikt nie powstrzymał. Żadna armia, bo takiej armi nie było. Nie buntowali, bo nie mieli takiej potrzeby. Nie musieli chociażby właśnie takiej armi utrzymać.

[@rzplitak8745]

Ależ to doskonale dowodzi teorii Marksa! Chłopstwo jako klasa nie mogło się zorganizować w masowy ruch rewolucyjny, ponieważ nie miało takiej możliwości. Jak niepiśmienni chłopi z np. Pomorza mieli by się kontaktować z lewobrzeżną Ukrainą? Powstania chłopskie zwykle obejmowały dość małe obszary (to co przytoczyłeś na temat Mazowieckiego). Nawet największy bunt (w Niemczech) nie objął większego terenu niż południowe Niemcy. Ruchy chłopskie były zazwyczaj małe, a co za tym idzie łatwo tłumione, gdyż nie było możliwości koordynowania ruchu w różnych częściach kraju.

[@zbychu5464]

@@rzplitak8745 no jak piszesz o wyssanych z brudnego palucha teoriach marksa. To może jeszcze dzieła syfilityka lenina przytoczyć, czy parcha mao tsunga. Może lepiej wysłuchać że zrozumieniem jeszcze raz.

[@dariuszgluza9755]

@@BartekSychterz Nie z czasownikami piszemy osobno. Armii dwa i.

[@wielkizderzaczandronow2869]

Dobrze i dość obiektywnie opisany bardzo ważny temat. Niestety, pominięto w materiale np. praktykę rugowania chłopów z ich gospodarstw w celu powiększenia folwarku, co możnaby dzis porównać do wywalenia przez bank na bruk lokatora z mieszkania po 20 latach spłacania kredytu. To jest oczywiste, że nie ma żadnego racjonalnego porównania między sytuacją chłopa pańszczyźnianego w Polsce a czarnym niewolnikiem w USA czy w innych koloniach. Już sam fakt, że polski chłop był miejscowym, białym chrześcijaninem, jak jego pan, powodowało że chłop nie był traktowany jak gadający przedmiot. W ogóle to istota całego problemu chłopów i wsi w Rzeczpospolitej nie rozbija sie o sytuację chłopów - ich dolę i niedolę, tylko o nieefektywność ekonomiczną takiej gospodarki. Gospodarka folwarczna oparta na pańszczyźnianej pracy chłopów była gospodarką ekstensywną, niewydajną, opartą na ilości produkowanego zboża. Szlachta w celu maksymalizacji produkcji chciała rozszerzać folwarki, kosztem gruntów chłopskich i coraz większej liczby dni pańszczyzny a chłopi odrabiając ją sprytnie oszukiwali. To hamowało zwiększanie wydajności produkcji, wprowadzanie nowych metod itd. W krajach gdzie najszybciej zmieniono pańszczyznę na oczynszowanie chłopów rozwijała sie gospodarka towarowo-pieniężna a ta napędzała handel i kapitał a tym samym rozwój miast i przemysłu. Dlatego Rzeczpospolita była w XVIII w. krajem zapóźnionym i słabym gospodarczo, finansowo w stosunku do niemieckich sąsiadów. Warto też dodać, że np. w Szwecji nigdy nie istniało żadne poddaństwo chłopów a chłopi mieli reprezentację w parlamencie (Rigsdag). Dlatego też to właśnie o Szwedach można powiedzieć, że to społeczeństwo o prawdziwie chłopskich korzeniach.

[@annwach4556]

Trzeba zrozumieć, że wojny w XVII w, zwłaszcza potop szwedzki, zrujnował kraj gorzej niż II wojna światowa. Gospodarka, produkcja rolna była odtwarzana z 50 lat ponieważ były kolejne dewastujące wojny. Oczywiście w wojnach tureckich ucierpiała najbardziej Ruś i tam np samo odtworzenie stawów rybnych do stanu wyjściowego zajął właśnie mniej więcej 50 lat. W tym czasie inne kraje się rozwijały. U nas największym błędem było duszenie mieszczaństwa oraz uniemożliwienie przepływu osób do stanów wyższych. Duży wpływ na rozwój gospodarczy związany był również z religią. Zupełnie inaczej rozwijały się kraje protestanckie. Moim zdaniem za mało się mówi i bada jaki wpływ na gospodarkę miało "bóg tak chciał" kontra "oszczędnością i praca ludzie się bogacą".

[@wielkizderzaczandronow2869]

@@annwach4556 Oczywiście masz rację co do Potopu szwedzkiego, że był niszczycielski dla gospodarki Rzeczpospolitej, jednak nie on przesądzał o mizerii gospodarki w Polsce. Kraje niemieckie i wiele innych nieco wcześniej doznały niszczycielskiej Wojny Trzydziestoletniej - część krajów Rzeszy np. Brandenburgia, Księstwo Saksonii, Palatynat straciły ponad 2/3 ludności a liczne miasta i wsie obrócone w popiół. Niemiej jednak po zakończeniu wojny w 1648 r. dość szybko nastąpiła odbudowa i także np. Brandenburgia, Saksonia do III Wojny Północnej w 1700 r. przystępowały już jako w miarę silni gracze. Było to możliwe właśnie ze względu na odpowiednio silny ustrój gospodarczy tych państewek. Z kolei Rzeczpospolita po Potopie w istocie już tylko staczała się nieustannie ekonomicznie i politycznie gospodarczo, gdyż trzymała się nieefektywnego gospodarowania i zarządzania państwem. Nie zmieniają tego faktu zwycięskie bitwy II połowy XVII w. np. przeciw Turkom.

[@mariaciesla4951]

Zapomniałeś dodać, że sprowadzili się tu pruscy gburowie i często podstępnie przejmowali ziemie.

[@mariaciesla4951]

@@annwach4556 Potop. W oryginale hymnu jest mowa o szwedzkim zaborze. W Szwecji panował wtedy Karol Gustaw X , który pochodził z protestanckiej linii Wittelsbachów Palatynat-Zweibrücken-Kleeburg. Tak jak w Rosji za I rozbioru panowała caryca Katarzyna II ur.jako Sophie Auguste Friederike von Anhalt-Zerbst w Szczecinie ;

[@kovval1000]

Są w tym materiale jakieś poparte dowodami informacje, ja mam wrażenie, że to powtórka ze szkoły.

[@KurierHistoryczny]

W opisie jest bibliografia.

[@WojennyMlotek]

dokładnie takich samych bzdur uczyłem się w podstawówce i liceum i wierzyłem w nie przez większość swojego życia :)

[@marlenakranc1279]

Na ten film czekałam obala mity jakie między innymi twierdził dr. Napierała, pańszczyznę nie wprowadziła szlachta tylko kościół. Pokazuje również mobilność ludności z których nie wszyscy byli chłopami. Nie powinniśmy zapominać o bezrolnej szlachcie która stanowiła większość jego stanu. Nie zapominajmy o tym ze wymiar pańszczyzny był zwiększany tak samo jak podatek propinacyjny. Ale było to spowodowane zniszczeniami wojennymi w XVII wieku i późniejsza wojną północną. Najgorsze jest jednak to że przedstawia się dobrodziejstwo jakim były zabory dla nas!

[@stureremil1942]

Zaborcy znieśli pańszczyznę.

[@marlenakranc1279]

@@stureremil1942 Od razu po upadku Rzeczpospolitej!

[@juliamurawska800]

@@stureremil1942 sprawdź kiedy Rosja, największy zaborca, zniósł pańszczyznę.

[@pawepluta4883]

@@juliamurawska800 A co, dopiero po tym, jak pańszczyznę zniosła Rzeczpospolita Szlachecka?

[@drPiotrMNapierala]

ja nic nie mówiłem kto wprowadził pańszczyznę tylko jaka była więc ktoś sobie coś ubzdurał

[@michasztuka8256]

Bardzo fajny film, dziękuję.

[@cocietoja2162]

Bardzo dobry odcinek, niestety lewicowe, wręcz komunistyczne myślenie u nas wciąż jest bardzo silne i takie głupoty lubią gadać. Zresztą, dzisiejszy pracownik ma mniej do gadania, niż chłop w czasach IRP.

[@jarkogonzo7432]

Co za nonsens. Chłop, gdy się w pracy ociągał, był po prostu chłostany pejczem. "Dzisiejszy pracownik" - też? Chłopskie dzieci miały 100% pewność, że też zostaną chłopami. Dziś jednak istnieje jakaś mobilność społeczna. Szlachcic owszem, z zasady nie zabijał swoich chłopów, ponieważ stanowili dla niego cenną siłę roboczą. Podobnie jak właściciele niewolników nie zabijali swoich niewolników.

[@tenwalery]

Co masz na myśli? W jakich kwestiach ma mniej do gadania?

[@mareksobkiewicz5512]

@@jarkogonzo7432 zawsze chłop mógł przenieść się do miasta i zostać np rzemieślnikiem, służącym u mieszczanina lub zaciągnąć się do wojska jak np Soroka u Kmicica czy Lusnia u Wolodyjowskiego

[@falkofolkowski4221]

​@@mareksobkiewicz5512 Nie Chłop (Pełnorolny ogólnie w filmie nie jest poruszona struktura ludności wiejskiej co rodzi problemy np w tym przypadku pl.wikipedia.org/wiki/Kategorie_ludno%C5%9Bci_wiejskiej_w_Polsce ) nie mógł się przenieść do miasta ponieważ było to zabronione o czym sam film wspomina 5:56

[@stureremil1942]

To dzisiejszy pracownik nie może opuścić swojego miejsca pracy? Nie ma dostępu do sądownictwa?

[@Aliensynthesizer]

Dzisiaj płacisz podatki. To to samo. Pół roku robisz na urząd skarbowy. I nikt nie robi o tym filmów na yutubie.

[@xJIRENx]

Dokładnie.

[@annazielinska548]

Tak, ale nikt cię nie biję kijami jak wolno pracujesz, możesz się przemieszczać i masz prawa wyborcze, prawo do nauki, dni wolne i wiele innych wolności. I na przykład nie mieszkasz w jednej izbie z całą rodziną, masz więcej niż jedną parę butów ba, masz buty i co do gara włożyć. Porównywanie jednego aspektu jest trochę płytkie.

[@kecaj9691]

@@annazielinska548aaa, szlachcic nie miał co robić, stał nad chłopem i bił go kijem. Chłopi mieli dużo więcej wolnego czasu niż mamy obecnie. O podatkach nie ma co wspominać, bo to jest przepaść. Kiedy w końcu odrobicie lekcje z komunizmu, z uwzględnieniem jego propagandy?

[@gregkos9316]

ciekawe, troszke prawdy

[@vinder3132]

Taka rozkmina Tak się zastanawiam jak by nazwać kogokolwiek kto mieszkał w I RP, no bo człowieka z Królestwa Polskiego nazywano Koroniarzem, z Wielkiego Księstwa Litewskiego Litwinem, z Rusi Rusinem, człowieka żyjącego na Dzikich Polach Kozakiem, ale jak na przykład nazwać człowieka który pochodzi z Inflantów Polskich albo ogólnie jak by się chciało powiedzieć, że się pochodzi z państwa Polsko-litewskiego i to nie ważne której jego części lub jakiego stanu.

[@KurierHistoryczny]

Panie, my planujemy cały odcinek o tym zrobić, bo temat nie prosty, acz ciekawy.

[@Szakal_zlocisty-Canis_aureus]

Ówcześni nazywali się Polakami... jeżeli będziesz myślał jak w tamtej epoce i pominiesz XIX oraz teraźniejszy bełkot nacjonalistyczny/poprawnosciowo-kulturowy czy inne mokre sny każdego nowoczesnego narodu mieszkajacego na byłych terenach RON... ...gente prussian/ruthenian natione polonus ... w listach/pismach określano się jako Polonus (obywatel RON) i nadmieniano pochodzenie gdy chciano to bardziej podkreślić... bycie Polakiem nie wykluczało bycia Litwinem/Rusinem... coś jak obecnie Rosja jako federacja z ich nacjami Buriat czujący się mocniej Rosjaninem niż nie jeden w Moskwie "biały" i jedno nie wyklucza drugiego... coś jak pod Wilnem oni są i Litwinami i Polakami w starym tego znaczeniu, żmudzini/nowolitwini tego nie akceptują a "nowoPolacy" jakoś nie robią z tego problemu < gdzieś czytałem odnośnie Niemców i Niemiec pracę o podziale społecznym kto jest tym "prawdziwym niemcem" wdług nich i jak daleko to sięga... ciekawe co tam padło to stwierdzenie i przykład tego fenomenu Polskiego jak to my traktujemy tych na wschodzie jako normalnych Polaków bez problemów czy wewnętrznej pogardy, jak akceptujemy gwary i naleciałości.... nie tak jak u nich (pewna grupa okreslona po miejscu zamieszkania już nie przytoczę bo będzie aj waj) że niby są "niemcami" bo politycznie jest wygodne/potrzebne ale i tu wymieniają że: to co używają to nie gwara a akcent jak u kogoś kto się uczył niemieckiego ze szkoły etc ogólna pogarda ... niemcy mają dużo ciekawych opracowań/prac które nie są u nas znane, prace tworzone/opracowane na ich wewnętrzne "potrzeby" bez głaskania czy wypada, czy odpowiednie, czy poprawne.... przechodzą niezauważone/wyciszone bo są politycznie niewygodne i burzą narrację mozolnie budowanąXD ps. po pewnych wydarzeniach w zaborach i polityce dzielenia (tworzenia nowych narodów na fali XIX nacjonalizmu) bazujacych i budowanych na antypoloniźmie jako tego Polonusa obywatela RON utorzsamianego przez zaborców często z koroniarzami, każdy kto nie załapał się do nowego "narodu" a nie czuł się aż tak związany z zaborcami siłą został wpychany w narodowosć "Polską" bo nigdzie "nie pasował", a Koroniarze jako nowoPolacy nie robili problemów czy będzie to Litwin/Rusin/Koroniarz spod Wilna,Żytomierza czy innej części, witano ich jak swoich bez podziałów/wymagań, nie widzieli ich jako obcych jak to robili żmudzini/nowoLitwini w stosunku do dawnych mieszkańców WXL... stąd nawet w 1920 czy 39 były przypadki zgłaszania się do WP, na komendzie padał warunek że on chce do wojska Polskiego ale nie chce służyć z koroniarzami jeżeli to możliwe, chce do litweskiej(WXL) części wojska...

[@piotrdzikowski4651]

Z Infantow to szlachta kurlandzka

[@michah3956]

6% szlachty było w Polsce wg Normana Davies. Szlachta uważała się za Sarmatów (nadludzi), którzy przybili ta te tereny i wzięli je w posiadanie razem z miejscową ludnością. Podobną legendę mieli niemieccy naziści o Arianach.

[@WojennyMlotek]

zaraz ci odpiszą że Norman Davis nie jest wiarygodny i tak w ogóle to nikt poza autorem nie jest wiarygodny :)

[@arnaVck]

@@WojennyMlotek Spór o tożsamość. Lepiej patrzeć w przeszłośc i mówić, że RP była piękna i sielankowa, niżeli przyznać się że przez 400 lat panował wyzysk, ucisk, podcinanie skrzydeł. A przodków fajna szlachta nazywała "psią krwią".

[@Vikenstein]

lol, każda arystokracja doszukiwała w sobie jakichś pradawnych wielkich przodków, nie tylko Polska szlachta. Z tym porównaniem do nazistów to trochę poniosło.

[@BartekSychterz]

Myślałem, żeby wrzucić tutaj ten tekst z "brunet wieczorową porą", ale jednak jest w filmie.

[@adamszulc6326]

Obecny rolnik jest większym niewolnikiem banków i Unii niż chłop pańszczyźniany.

[@krzysiek5680]

To skąd się wzieli Mazurzy w państwie Krzyżackim. Mieli tak dobrze na Mazowszu że lepiej było uciec do Krzyżakow niż żyć w dobrach księcia Janusza

[@KurierHistoryczny]

Mazowsze odznaczało się przeludnieniem, ziemi było mało, a jak już była to słabej jakości. Zdecydowana większość tamtejszej szlachty nie miała własnych poddanych, bo ich po prostu nie było na nich stać.

[@krzysiek5680]

O pozycji chłopa w ówczesnej Polsce świadczy fakt iż był wymieniany w spisach wraz z inwentarzem. Był liczony jak pogłowie bydła. W zaborze rosyjskim po powstaniu styczniowym chłopi przestali być niewolnikami

[@KurierHistoryczny]

O niczym to nie świadczy. Jak się sprzedaje fabrykę, to pracowników się wymienia obok maszyn. A zniesienie pańszczyzny, a nie "niewolnictwa" zostało z radością przyjęte jedynie przez najbogatszych chłopów. Biedota chłopska została bardzo mocno poszkodowana i szukała możliwości zawarcia nowego kontraktu z dworem.

[@krzysiek5680]

@@KurierHistoryczny Przeciwko zniesieniu poddaństwa była szlachta I Kościół. Jeżeli uważasz że chłop nie był.niwolnikiem to poczytaj wspomnienia oficerów powstania listopadowego którzy udali się na emigrację i zaciągnęli do różnych kampanii handlowych podróżując po świecie. Ich wspomnienia z wysp karaibskich gdzie soktjali niwolnikiw świadczą o tym że chłop był gorzej traktowany przez szlachtę w Polsce niż niewolnik

[@KurierHistoryczny]

Tak? To proszę podać te wspomnienia, bardzo jestem ciekaw.

[@MrAniseable]

Teraz jesteśmy mniej wolni finansowo niż chłopi pańszczyźniani

[@matim7549]

a co, zamienisz się?

[@horator5995]

Nie, porównywanie procentów w podatkach i mówienie, że chłop miał lepiej to kosmiczny absurd korwinizmu. Różnica jest taka, że teraz państwo te pieniądze wydatkuje na usługi publiczne, a nie wojsko i zachcianki króla. Masa tych pieniędzy wraca do podatnika w postaci usług i świadczeń od razu, a inne po latach (emerytura). Zestawienie stawek chłopa pańszczyźnianego i współczesnego obywatela bez tego kontekstu to manipulacja

[@MrAniseable]

@@horator5995 masz rację, jednak przydałoby się zrobić porównanie ile dni w roku chłop pracował dla pana, a ile my teraz pracujemy dla dla państwa. Dodatkowo obecnie, żeby mieć coś własnościowego większość społeczeństwa musi wziąć kredyt który też wiąże się z "przywiązaniem" nas może nie do ziemi, ale na pewno do pracy ;P Co do wydatkowania na wojsko jak widać się zmienia dzięki obecnej agendzie, a czy nie finansujemy zachcianek rządzących? Tego się nie da porównać jeden do jeden, bo to jest całkowicie inny system finansowy, jednak uważanie, że teraz skoro wybudują mi autostrady to powinnam się cieszyć, że mi zabierają ponad 50% przychodów w podatkach jest śmieszne, skoro do lekarzy specjalistów muszę chodzić prywatnie, za autostrady muszę płacić, wielkie biznesy dostają same ulgi podatkowe, żebyś miał więcej wyboru w którym folwarku możesz pracować... ten film mi uświadomił, że Polacy byli przyzwyczajeni do socjalu i to nie jest kwestia PRL tylko stuleci...

[@dreamofspring7930]

@@horator5995 doprawdy jakie to uslugi i swiadczenia do ciebie wracja... ile ty masz lat?

[@horator5995]

​@@dreamofspring7930 A chodnikiem nie chodzisz, drogą nie jeździsz? Edukację też sam sobie załatwiłeś?

[@wiktormyers8324]

Bardzo dziękuję za ważne ciekawe informacje

[@panropuch1741]

Bardzo ciekawy materiał. Pozdrawiam.

[@aborygo]

Panowie, bardzo ważny film, zwłaszcza w kontekście zachwytu na tą całą ludową historią Polski. Ja za głowę się łapię nie mniej jak przy bredniach Zychowicza, czy cherry pickingu kolejnego ananasa - dr Napierały.

[@marcinszeremeta5411]

Rozwiń proszę temat bredni Zychowicza żeby być świadomym

[@aborygo]

@@marcinszeremeta5411 proszę sięgnać po 2-3 książki zawodowych historyków poruszających się w temacie, po który sięga Piotr Zychowicz i samemu porównać. Tu nie trzeba koła na nowo odkrywać, aby zidentyfikować szarlatanerię. Z książki publicystycznej punktującej Zychowicza polecić mogę Ribbentrop - Beck autorstwa Piotra Gursztyna

[@aborygo]

@@tomkrzyt tylko pana się daje gnębi, w okolicach takiego Biłgoraja miszkańcy dalej serwituty w drewnie otrzymują, serio.

[@GALL_ANONIM_2011]

Sporo szlachty powstaniowej skonfiskowanej przez zaborców również bywało zatrudnionej w dworach i u magnaterii.

[@aleksandrakasperek5425]

Bardzo interesujace.

[@wojtas-4]

DYRDYMAŁY

[@monikaurban1294]

a dlaczego ta ziemia należała do szlachty a nie do chłopów? kto kmieciom odebrał ziemię?

[@marcinkonieczny3737]

Nikt nie odebrał. Jak chłop miał mnóstwo dzieci, to albo jeden dziedziczył. Albo powstało wiele małych gospodarstw. A gdy ci z kolei mieli dużo dzieci, to już trudno było mały spłachetek ziemi podzielić - i część dzieci musiał iść do miasta, lub na służbę u bogatych chłopów lub szlachcica.

[@marekwolski8291]

Polecam książkę Józefa Putka Miłościwi Panowie i Krnąbrni Poddani. Książka oparta na dokumentach, a całkiem zapomniana. Program mocno tendencyjny. Skoro było tak pięknie to czemu nawet w 1939 roku polska wieś gremialnie nie wzięła udziału w obronie kraju. O tym też cisza.

[@KurierHistoryczny]

To że książka oparta jest na dokumentach nie znaczy, że jest wiarygodna. Można napisać historię III RP tylko na podstawie kronik kryminalnych, ale to nie będzie obraz prawdziwy, choć jakąś część prawdy będzie zawierać. A nasz materiał oparliśmy na publikacjach naukowych wskazanych w opisie.

[@WojennyMlotek]

@@KurierHistoryczny Według ciebie wszystko co przeczy twoim argumentom nie jest wiarygodne. Zapoznałem się z argumentami "drugiej stron" ty totalnie mnie nie przekonałeś, powtarzasz to czego uczono mnie w liceum i podstawówce, też przez większość życia wierzyłem w takie bzdury teraz jednak "wierze" głosicielom teori o niewolnictwu chłopów - badacze którzy tak twierdzą przedstawili dla mnie x10 bardziej wiarygodne argumenty.

[@KurierHistoryczny]

​@@WojennyMlotek Dla mnie wszystko, co przeczy faktom jest niewiarygodne. A to, że Pana nie przekonałem, cóż... Polecam poczytać literaturę fachową (jest wykaz w opisie). Bajki o biednych chłopach ciemiężonych przez złych szlachciców być może są chwytliwe i wydają się wiarygodne, ale to nadal tylko bajki.

[@kecaj9691]

@@WojennyMlotek statuty litewskie, o ile pamiętam to drugi, zniosły w Polsce niewolnictwo. I wszystko w temacie.

[@annakowalska7207]

Świetny material dla naszej noblistki, pani Olgi Tokarczuk i miłośników jej antypolskiej twórczości.

[@justynasadej3457]

Sam fakt rutynowego bicia włościan batem i wymierzania przeróżnych innych kaźni w celu zmuszania ich do pracy na rzecz właściciela folwarku jest już wystarczająca przesłanka do porównań z innymi systemami niewolnictwa.

[@KurierHistoryczny]

Wtedy to akurat bito wszystkich niezależnie od stanu. Ojciec bił syna, bito w szkole, biło się służbę, biło się kobiety itd. Niestety, ale takie były to czasy. I to wcale nie takie odległe, bo w Wielkiej Brytanii dopiero w 1997 zniesiono kary cielesne, które miały "motywować" do nauki.

[@WojennyMlotek]

jesteś "niewiarygodny" a więc twoje argumenty zostały "zripostowane" - argument ostateczny obrońcy pańszczyzny :)

[@betelgezaa]

Niewolnik pracował na rzecz pana w zamian za mieszkanie, jedzenie i opiekę. Chłop pracował na rzecz pana w zamian za użytkowanie gruntu pana i opiekę. Niewolnik nie mógł uciec od pana i chłop nie mógł uciec od pana. Zatem chłop i niewolnik to to samo. Bardziej opłacało się być niewolnikiem, bo miało się zapewniony byt. Za to chłop bytu nie miał zapewnionego - mógł umrzeć z głodu i pan nie musiał go utrzymywać.

[@KurierHistoryczny]

Bzdura. Pan musiał utrzymywać swoich poddanych, dbać by nie zginęli z głodu czy chorób. Zresztą przytaczamy w filmie relacje chłopa w tej materii. Ponadto przywiązanie do ziemi a niewola to zupełnie coś innego. Proszę mi wskazać system niewolniczy, w którym niewolnik użytkuje spore połacie ziemi w zamian za pracę na polu wlasciciela raz-dwa w tygodniu, na którym zresztą się nigdy nie pojawia, bo płaci innym niewolnikom, by to za niego robili.

[@betelgezaa]

@@KurierHistoryczny chłopi masowo umierali z głodu. Słynna bieda galicyjska. Biedni którym udawało się przeżyć nie dostawali pomocy od pana a tylko stawali się parobkami u innego chłopa. Pomoc pana dla chłopa to fikcja, chłop był jakby franczyzobiorca, miał się utrzymać z działalności prowadzonej na majątku pana i panu płacić czynsz pańszczyzna. Tak samo jak ktoś biorący Żabkę - utrzymuje się sam i musi żabce odpalać czynsz. Natomiast niewolnik miał lepsza sytuacje, bo żaden nie umarł z głodu, żaden nie przeżywał stresu, czy mu starczy na życie - miał zapewniony wikt i opierunek. I miał zapewniona prace. To przypominało czasy PRL - każdy ma prace zapewniona przez państwo i każdy ma zapewniony byt. Także co się bardziej opłaca - być niewolnikiem czyli mieć zapewniona prace za która ma się zapewnione utrzymanie, czy być chłopem gdzie ma się zapewniona prace ale nie zapewnione utrzymanie ?

[@KurierHistoryczny]

Czy Pan oglądał film, który komentuje? Pan potwierdza nasze tezy. Przecież bieda galicyjska i głód w Galicji, to efekt zmian w zaborze austriackim, czego obawiali się chłopi zbiegający do Rzeczpospolitej.

[@betelgezaa]

@@KurierHistoryczny oglądałem. Jestem w stanie uwierzyć, ze zabór rosyjski przyciągał chłopa z Galicji, dając mu ziemie i krowe itp. Przywileje aby kogoś przyciągnąć do osadnictwa były od zawsze. Jednak co z chłopami w zaborze rosyjskim, którzy nie mieli co jeść? Pan dał? Nic nie dał. Albo umierali albo stawali się parobkami innego chłopa.

[@KurierHistoryczny]

@@betelgezaa To chyba nie ze zrozumieniem. Jaki zabór rosyjski?! Film dotyczy czasów I RP. Chłopi uciekali do Rzeczpospolitej.

[@prawdachocbolitoprawdawasw1155]

Świetny historyczny materiał,a całości dopełnia bardzo klimatyczna muzyka w tle.😊😉

[@kij_w_mrowisko4015]

Szkoda, że nie podaliście tytułów obrazów, które ilustrowały materiał

[@krystynarakowiecki2558]

Super podsumowanie tego bardzo ciekawego materiału. To ja Wam teraz powiem dlaczego nas, Polaków, tak nie lubią. Bo my szlachta, a reszta to niewolnicy ginący kark przed byle kim.

[@ja_reakcjonista]

Trzymają Panowie poziom

[@bogdanmach2286]

Tak, to były czasy, tylko gnój i znój, szlachta baluje - plebs haruje. Cała rodzina chodziła w jednych butach, sól była rarytasem a ludzie jedli ziemniaki z ziemniakami

[@KurierHistoryczny]

A świstak zawijał je w te sreberka.

[@Goldberg1234]

Dobrze że w 1945, z pomocą ZSRR pogoniliśmy tą bandę pasożytów-szlachtę.

[@ggnagognagoma2462]

jesli już to kasze z kaszą lub z topinamburem niemoto historyczna

[@gregszy8575]

Bardzo dobry ten odcinek. Zadedylował bym to tej pani Oldze Tokarczuk, która twierdzi ze Polska i Polacy mają na sobie piętno właścicieli niewolnikow i posiada;i kolonie. Juz kiedys ktoś powiedział że przecież jesli jakies ziemie weszły w skład Rzeczypospolitej to obywatele tych ziem nabywali prawa wyborcze. Natomiast mieszkancy kolonii Angielskich, Francuskich , Holenderskich i innych nigdy tych praw nie mieli. No a temat "niewolnictwa" to wyjasniliście tutaj znakomicie.

[@jakubciechanowski7319]

A rabacja galicyjska?

[@KurierHistoryczny]

W filmie skupiliśmy się na okresie do 1795 roku. O rabacji może zrobimy osobny odcinek. W każdym razie był to największy chłopski bunt, jaki miał miejsce na ziemiach polskich, ale doszło do niego w momencie, gdy Austriacy ogłosili, że szlachta szykuje powstanie, by zapobiec zniesieniu pańszczyzny i poddaństwa przez cesarza. Jednocześnie władze dały wolną rękę do grabienia i mordowania panów. I mimo to nie brakowało miejscowości, gdzie włościanie stanęli w obronie mieszkańców dworów np. Lipnica Murowana.

[@ggnagognagoma2462]

to Austria skarbusiu

[@kochanek93]

Ja uważam że w nauczanej historii jest zbyt dużo analogii do historii państw zachodnich przez co zrównuję się pewne patologie zamiast pokazać że tak naprawdę pewne kwestie wyglądały u nas zupełnie inaczej.

[@ziemek1318]

Bardzo dobrze, że jest dużo analogii do zachodu, bo w każdym momencie historii górował cywilizacyjnie nad Polską.

[@pawelpietras]

@ziemek1318 taa, szczególnie w kwestii higieny, tolerancji religijnej i swobód obywatelskich.

[@kochanek93]

@@ziemek1318 Szolem alejchem Mojsze dwanośmy się nie widzieli.

[@rafalczerwik5676]

A czy możecie polecić jakąś dobrą książkę albo artykuł na temat pańszczyzny

[@KurierHistoryczny]

W opisie jest podana bibliografia.

[@adamkrawiec3646]

Co do buntów chłopskich, to w książkach Fernanda Breudla wyczytałem, że aby wybuchały powstania chłopskie potrzebna jest jakaś minimalna masa krytyczna, tzn. w Rzeczpospolitej takich buntów nie było, gdyż wsie były za małe, i zbyt oddalone od siebie aby taka masa się zebrała. Ciekawe czy ta teza się broni, czy została już obalona nowszymi badaniami.

[@uncletimo6059]

w RP nie bylo buntow chlopow? hmmm ciekawe. cos o chmielnickim slyszales?

[@73Zouave]

@@uncletimo6059 Chmielnicki nie było chłopem, a rewolucja kozacka nie była rewolucja chłopską. Późniejsza rewolta chłopska szła niejako za rewolta kozacką.

[@rohenthar8449]

@@73Zouave Nie tylko nie była chłopską, ale też są ślady na to, że została wywołana sztucznie z angielskiego polecenia i za angielskie pieniądze, ale wątki angielskie to w polskiej historyce absolutny wręcz temat tabu....

[@anka8959]

@@uncletimo6059 Co wiecej,mnostwo czerni oddal w jasyr.

[@ggnagognagoma2462]

@@uncletimo6059 Masz na myśli rewoltę kozacką za powiększeniem wpisem do rejestru i frajerskiej czerni sprzedawanej Tatarom za pomoc ordy dla tego buntu?

[@piotrprochniak6948]

Ciekawe z jakich żródeł Szanowny Pan pseudohistoryk czerpał materiały do swojego filmu?

[@WojennyMlotek]

czerpał z własnych źródeł które są jedynie "wiarygodne". Wszystkie inne odrzucił, w tym wspomnienia i pamiętniki samych chłopów którzy doświadczyli pańszczyzny bo jak powszechnie wiadomo oni też nie byli wiarygodni :)

[@robson1781]

Bardzo dobry materiał! :) Niestety wiedza z komuny została w umysłach Polaków

[@dupajasio4801]

Jakby nie patrzec dla chlopstwa bylo to przerabane. Ale trzeba ta historie odkrywac i pokazac. Dobre.

[@tomaszdabrowski9053]

Tamci ludzie nie różnili się od nas .Podobne ambicje, chęć utrzymania rodziny ,pozycja materialną itp.jak to się ma do przymusu pracy za groszę.wszechobecnej biedy.stosowania kar cielesnych itp.. ale u nas było 👌 bo w rosji było gorzej. Tragediaa nie mogę słuchać takich ludzie.

[@KurierHistoryczny]

Pan chyba nie zrozumiał tego filmu albo my nie rozumiemy o co Panu chodzi.

[@ggnagognagoma2462]

na zachodzie też , południe też nie lepsze😁

[@grzesiek123]

"Pańszczyzna to bowiem nic innego jak forma opłaty za dzierżawę gruntu" - no dobra, to dlaczego chłopi nie mogli posiadać gruntu?

[@marcinkonieczny3737]

Przecież część chłopów posiadała własny grunt.

[@marcinkonieczny3737]

Pańszczyźniani chłopi to głównie wolni ludzie z zachodu - gdzie dobrowolnie tu przybywali i podpisywali ze szlachcicem warunki bycia chłopem pańszczyźnianym.

[@gwydionn]

Świetny materiał! Z pewnością potrzebny. Wielu historyków w szkole podstawowej, [kiedyś] gimnazjum, czy szkole średniej, raczej nie skupia się na tematyce chłopstwa, a jeżeli już, to właśnie w kontekście tego "biednego polskiego chłopa" - a szkoda. Ten smutny obraz w moim przypadku przełamali dopiero nauczyciele akademiccy i badacze, którzy uwielbiają patrzeć na historię z punktu widzenia jednostki, a zwłaszcza tego "prostego człowieka". Praca jednego z nich nawet została wykorzystana do stworzenia tego filmu. Cieszę się, że i tutaj można już znaleźć tego typu wiedzę. Dziękuję za Waszą pracę i życzę wszystkiego dobrego.

[@KurierHistoryczny]

Bo Austriacy chcieli rękami chłopów stłumić powstanie krakowskie, udaremnić jego rozszerzenie się, by to zrobić dano chłopom wolną rękę do rabowania i mordowania szlachty.

[@gwydionn]

Poza tym, nikt w filmie nie powiedział też że było tylko „ cudownie”. Zamysł filmu [w moim odbiorze] polegał na odczarowaniu przeświadczenia, że "polski chłop był niczym innym jak niewolnikiem, bez żadnych praw". Panowie wsi łamali prawa, ale autorzy filmu temu nie zaprzeczają. Przykładowo 4:37 - mamy podkreślone, że „szlachcic teoretycznie (!) nie mógł decydować o życiu i śmierci chłopa”, co absolutnie nie przeczy odnotowanym przypadkom nielegalnych (!) egzekucji na poddanych. Mamy też wspomniany wyzysk chłopów, zwłaszcza w obliczu kryzysów (8:58). Wspomniana jest chociażby nieszczęsna propinacja (10:10). Powstała ona w wyniku niezadowalających transakcji za zboże. Szlachcic w pewnym momencie, będąc już w Gdańsku, był zmuszony do sprzedaży zboża za cenę jaką zaproponował mu klient. Odliczając wszystkie koszty, chociażby takie jak transport, dostawał marne „drobne” za swoje towary, ale dalej było to lepsze niż powrót ze zbożem do domu. Później przerodziło się to w lokalne produkcje wódki, które szlachta spieniężała coraz bardziej. We wsiach powstawały karczmy, nie tylko pana, ale też duchowieństwa, czy sołtysów. Później szlachcice zaczęli zamykać nieswoje karczmy i nakładali zakazy zakupu alkoholu poza własną wsią. Był również obowiązek wykupienia określonej ilości alkoholu na dom. Jeżeli chłop nie był skory do wstawienia się po flaszki do lokalnej karczmy, bo przykładowo nie pił, karczmarz z butelką w ręku już pukał do jego drzwi. Pan pił, bo chciał. Chłop pił, bo musiał. Są to oczywiście straszne rzeczy, ale mimo tego wszystkiego, dalej nie jest to obraz, z którym większość nauczycieli historii pozostawia swoich podopiecznych, że „pan wsi stał z batem nad wychudzonym chłopem i bił go, kiedy ten za wolno pracował”.

[@zasawkaczmarek2651]

To Chłopi mieli Raj na Ziemi?

[@zasawkaczmarek2651]

@@tomkrzyt Taka prawda.

[@whitpol6648]

@@zasawkaczmarek2651 Autor filmu jest dumny ze swego chłopskiego pochodzenia, więc nie przedstawia haniebnego, podłego obrazu bytu swoich przodków.

[@ggnagognagoma2462]

Nie ,mieli lepiej niż u sąsiadów, różnicowanie stanu chłopstwa to czas po tzw potopie kiedy wg badaczy zredukowano pogłowie w Polsce o od 30 do 50% , w dodatku nałożyło się oziębienie klimatu - z niego właśnie wychodzimy, a głupcy i pasożyty zwą ociepleniem z ludzkiej przyczyny

[@Tomasz_Zawadzki]

Swego czasu słyszałem, że Polska była i do tej pory jest jedynym krajem w Europie, który nie zaznał głodu. Mówię o definicji głodu. Słuchając Pana wykładu chyba rozumiem, czemu u nas nie było buntów chłopskich.

[@danieljewasinski573]

Skąd te wiadomości , że nie było buntów chłopskich. XVIII i XIX wiek to bunty jeden po drugim. Wystarczy wspomnieć powstanie chłopskie pod przywództwem Jakuba Szeli

[@ggnagognagoma2462]

@@danieljewasinski573 ee i same fałsze. Pierwsze Polski NIE BYŁO. Szela był jednym z wodzów jednej wsi, jedynie . A sama rewolta nazwana jego imieniem inspirowana i zlecana przez austriacką administrację płacącą za głowę zneutralizowanego szlachcica

[@ggnagognagoma2462]

EE przednówki były ciężkie do nastania komuny , dokładniej do dekady Gierka

[@markrosenberg6499]

Я не знаю,как это назвать,был голод или не было. Но в предвоенной Польше у многих крестьян хватало хлеба только до пасхи,а у некоторых он заканчивался и до рождества. А в 17-18 вв было лучше? Сомневаюсь.

[@marcinkonieczny3737]

Bo Polska była mniej przeludniona od zachodnich krajów. Przez to i żyło się tutaj o niebo lepiej jak tam.

[@Jacek-i4o]

Słyszałem, że pańszczyzna była płacona "od łana i od dymu" a nie tylko od dymu (czyli domu). Kiedyś natrafiłem na taki śmieszny przykład (nie wiem czy prawdziwy) gdzie chłop miał podobno odrabiać 12 dni pańszczyzny w tygodniu. Tylko, że było to 12 dni od łana (17-24 ha zależnie od regionu jak podaje Wikipedia). Jeśli chłop miał pół łana to odrabiał pół pańszczyzny czyli 6 dni. Dodatkowo, jeśli on i dwóch parobków szło odrabiać pańszczyzne to uwinęli się z nią w 2 dni (praca każdego z nich liczyła się jako 1 dzień pańszczyzny). Wynikałoby z tego, że w najgorszym okresie pańszczyzny taki chłop mógł uwinąć się z odpracowaniem pańszczyzny w 3-4 dni (bo pewnie dochodziły jeszcze jakieś darmochy dla pana). A tak poza tym to chyba pańszczyzna faktycznie nie była taka zła. Chłopi mogli odegrać się na szlachcie w czasie Potopu 1655-60 albo w czasie III Wojny Północnej (1700-21) a jakoś nie słyszałem o powstaniach chłopskich w I RP na miarę Pugaczowa w Rosji.

[@wojtekzajac3429]

Chłopa można było sprzedać, nie mógł opuszczać wsi, można go było zastawic.....a z tymi kaloriamii, to już hit...Chłopi panszczyzni, to mieli fajne zycie😂

[@KurierHistoryczny]

Tak, chłopa można było sprzedać albo zastawić. Tylko że nie w Rzeczypospolitej, a w Rosji (to sąsiedni kraj). I prawdą jest też, że pewna część chłopów w pewnych okresach miała jak na owe czasy całkiem przyjemne życie.

[@wojtekzajac3429]

​@@KurierHistorycznypisali o tym prof. Rutkowski, prof Popławski, czy prof Deresiewicz, który opublikował kilka tys. umów sprzedazy nie z Rosji tylko Polski.

[@KurierHistoryczny]

@@wojtekzajac3429 Tak, pisali w latach 40 i 50. Jakby Pan zapoznał się z nowszą literaturą (w naszej bibliografii takową Pan znajdzie), to by Pan się dowiedział, że ów "handel chlopami", o którym rozpisywalisie owi autorzy w głębokiej komunie, to były w większości akty... odszkodowań (np. za zbiegłego chłopa) lub sprzedaży nieruchomości, w której chlopi mieszkali.

[@marcinkonieczny3737]

@@KurierHistoryczny W średniowieczu gdy ktoś nie chciał uczestniczyć w systemie, to po prostu osiedlał się w puszczy, gdzie miał w bród drzewa, mięsiwa, miodu, itd. A gdy jeszcze kawałek puszczy wypalił (gospodarka żarowa - BARDZO mało pracochłonna i niezwykle efektywna - jednak możliwa do stosowania jedynie w przypadku mniejszego zagęszczenia populacji), to mógł uprawiać zboża i warzywa. No ale dziś nam nieustannie trąbią - "Jakaż to wtedy bieda była". A prawda jest taka; że dziś tyko najbogatszych stać na takie życie. Gdyby dziś ktoś tak chciał zrobić, to niemal niczego mu nie wolno: Nie można (bez pozwolenia itd) niczego zbudować, palić ogniska, polować, itd. - Zresztą i puszcze które dziś mamy, to tyko z nazwy są puszczami. A z pierwotnym pięknem i ogromnym bogactwem niewiele już mają wspólnego. Niestety w nauczaniu - co bezrefleksyjnie powiela wielu naukowców - dominuje (obowiązuje) tzw. Czarna legenda Średniowiecza, powstała w 19 w., jako odpowiedz na nostalgię za średniowieczem, gdy w tym okresie tak szybko pogarszały się warunki życia - własnie na skutek eksplozji demograficznej. Jako kwiatki przytoczę: "W średniowiecznej Polsce, dzieci w ubogich rodzinach miały do jedzenia na cały dzień, zaledwie kilka ziemniaków". A w starożytnym Egipcie, adekwatnie, tyko jedną szyszkę kukurydzy. Ci co te niusy pisali w podręcznikach szkodnych, to nawet nie wiedzieli; że rośny te pochodzą z Ameryki - A więc nie mogło być ich w Europie i Egipcie, w wymienionych okresach czasowych! I niestety, większość opracowań przedstawia podobną wartość historyczną - A czego jednym ze skutków jest to, że ludzie nadal wierzą medialnej propagandzie jakoby jeszcze nie było przeludnienia.

[@annab9571]

Dziękuję za film o tej tematyce.Inaczej niż za przysłowiowej komuny.

[@adamkos7362]

Myslalem, ze znam historie, ale to otworzylo mi oczy na realia, ktore teraz maja miejsce. !!!@@@##

[@jankesjankeski9378]

Do dzisiaj jest pańszczyzna. Ja, posiadając kilknaście hektarów, udzieliłem dzierżawy dwóm sąsiadom, którzy w zamian uprawiają mi kawałek pola, który zostawiłem sobie na przydomowe grządki. Poza tym świadczą mi jeszcze inne usługi, które czasami od nich potrzebuję! Czym to się różni od pańszczyzny? Niczym!

[@piotrwojdelko1150]

bardzo podoba mi sie to ,ze trwa to ok 20 min ,w sam raz an popoludniowa kawe material .Nie lubie 40 min ,juz nie chce sie ogladac .Bardzo intensywnie i duzo informacji

[@Alicja1709]

Świetny kanał👍 materiał dotyczący dziejów chłopstwa na przestrzeni wieków jest po prostu genialny. Bardzo dobrze i w ciekawy sposób przekazana wiedza lepiej się utrwala i o to właśnie chodzi.

[@czestimirkorziszek8441]

Czemu chłop od czynszu wybierał pańszczyznę? Nie dlatego że mu się podobała bardziej, jak twierdzi autor, tylko że czynsz był tak ustawiony, że nie miał jak go opłacić!

[@zasawkaczmarek2651]

Baju - Baju a będziesz w Raju.

[@JohnDoe-kv2ki]

Dziekuje za rzetelna ocene problemu bo ksiazka Kamila Janickiego wydawala mi sie tendencyjna!