Moleküler Biyoloji ve Genetik Dersleri #51: Exosome & RNA export

Рет қаралды 2,030

Күн бұрын

Пікірлер: 4

@mafyonluoglu 4 ай бұрын

13:15 Sitoplazmadaki RNA'ların yıkılması gereken sürenin geldiğini belirlemek için eksozom, birkaç anahtar mekanizma ve sinyalden yararlanır: 1. mRNA'nın Uzunluk ve Yapı Kontrolü: Eksozom, mRNA'nın uzunluğu ve yapısını izleyerek, özellikle mRNA'nın PolyA kuyruğu uzunluğunu değerlendirir. PolyA kuyruğu, zamanla exonükleazlar tarafından kısaltılır ve bu kuyruğun belirli bir uzunluğun altına düşmesi, mRNA'nın ömrünün sonuna yaklaştığını işaret eder. Kısalmış PolyA kuyruğu, eksozomun hedef alması için bir sinyal oluşturur. 2. Kalite Kontrol ve Hasarlı RNA Tanıma: Eksozom, hatalı, yanlış katlanmış (misfolded), duraklama kodonları ile sonlanan veya anormal yapılar gösteren mRNA'ları tanır. Bu tür hatalı mRNA'lar, ribozomlardan ayrıldıktan sonra eksozom tarafından hızla hedeflenir. Nonsense-mediated decay (NMD) ve no-go decay gibi RNA kalite kontrol mekanizmaları, bu tür hatalı RNA'ların eksozom tarafından yıkıma uğratılmasını sağlar. 3. Çeviri Kontrolü ve mRNA'nın Kullanılabilirliği: mRNA, ribozomlar tarafından etkili bir şekilde çevrilmiyorsa, yani mRNA'nın çeviri (translation) verimliliği düştüyse veya mRNA artık kullanılmıyorsa, bu da eksozom için bir yıkım sinyali olabilir. mRNA'ların ribozomdan ayrıldıktan sonra sitoplazmik proteinler tarafından tanınması, eksozomun devreye girmesini sağlar. 4. Protein Kompleksleri ile Etkileşim: Eksozom, Ski kompleksi gibi proteinlerle işbirliği yapar. Ski kompleksi, mRNA'nın çeviri sırasında ribozomlardan ayrıldığını veya translasyon sonrasında işlevini tamamladığını belirler. Bu tür mRNA'lar, Ski kompleksi tarafından eksozoma yönlendirilir ve yıkıma uğratılır. Bu mekanizmalar sayesinde eksozom, hücredeki RNA'ların ömrünü etkili bir şekilde yönetir, gereksiz veya hatalı RNA'ları tanır ve yıkar. Referans: Houseley, J., & Tollervey, D. (2009). The Many Pathways of RNA Degradation. Cell, 136(4), 763-776. www.cell.com/fulltext/S0092-8674(09)00067-1